Đề tài Phân tích hoạt động xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam- Thực trạng và giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam

LỜI GIỚI THIỆU Hàng dệt may được coi là một trong những mũi nhọn xuất khẩu của Việt Nam, phát triển hàng dệt may là bước đi có tính chất chiến lược. Là một nước đang phát triển và đang trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế (WTO) những con đường mới đang được mở ra cho các doanh ngiệp xuất khẩu dệt may Việt Nam. Việc gia nhập WTO cũng làm cho hạn ngạch xuất khẩu dệt may đối với Việt Nam được xoá bỏ. Sự kiện này lam cho một số doanh ngiệp xuất khẩu dệt may của Việt Nam còn tiếu hạn ngạch sẽ gặp nhiều thuận lợi, còn một số doanh ngiệp đang sống tầm gửi nhờ số hạn ngạch được cấp thì sẽ ra sao? Liệu các doanh ngiệp Việt Nam có con đứng vững và phát triển trong thị trường thị trường xuất khẩu may mặc hay là không đủ khả năng cạnh tranhvới các nước lớn như Ấn Độ, Bangladesh, Trung Quốc...Vị trí của hàng dêt may Việt Nam sẽ đứng ở đâu trong bản đò cạnh tranh mới. Chính phủ và các doanh ngiệp đã, đang và sẽ làm gì để bắt kịp với sự thay đổi của thế giới. Đây là một vấn đề đang được quan tâm đặc biệt, trước tình hình cấp bách đó của toàn ngành dệp may. Vì vậy em quyế định chọn đề tài " Phân tích hoạt động xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam. Thực trạng và giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam" PhÇn mét Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung cña ngµnh dÖt may I. §Æc ®iÓm vÒ s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng dÖt may 1. §Æc ®iÓm vÒ s¶n xuÊt hµng dÖt may Víi mét quèc gia, khi cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn th× ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may kh«ng ®ãng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ mµ c¸c ngµnh c«ng nghiªp kh¸c cã hµm l­îng kÜ thuËt cao sÏ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may lµ mét ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng ®¬n gi¶n, vèn ®Çu t­ ban ®Çu kh«ng lín, nh­ng cã tû lÖ l·i kh¸ cao. ChÝnh v× vËy, s¶n xuÊt dÖt may th­êng ph¸t triÓn m¹nh vµ cã hiÖu qu¶ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. Khi ®· cã ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, cã tr×nh ®é kü thuËt cao, gi¸ lao ®éng cao th× søc c¹nh tranh trong s¶n xuÊt dÖt may sÏ gi¶m. Thùc tÕ cho thÊy, lÞch sö ph¸t triÓn ngµnh dÖt may còng lµ lÞch sö chuyÓn dÞch c«ng nghiÖp dÖt may tõ khu vùc ph¸t triÓn sang khu vùc kÐm ph¸t triÓn h¬n do t¸c ®éng cña c¸c lîi thÕ so s¸nh. Tuy nhiªn, ®iÒu nµy kh«ng cã nghÜa lµ ngµnh dÖt may kh«ng cßn tån t¹i ë c¸c n­íc ph¸t triÓn mµ nã ®· ph¸t triÓn cao h¬n víi nh÷ng s¶n phÈm thêi trang cao cÊp ®Ó phôc vô cho mét nhãm ng­êi . Sù chuyÓn dÞch nµy b¾t ®Çu vµo n¨m 1840 tõ n­íc Anh sang c¸c n­íc Ch©u ¢u kh¸c. TiÕp theo lµ tõ Ch©u ¢u sang NhËt B¶n vµo nh÷ng n¨m 1950. Tõ n¨m 1960, khi chi phÝ s¶n xuÊt ë NhËt B¶n t¨ng cao vµ thiÕu nguån lao ®éng th× c«ng nghiÖp dÖt may l¹i chuyÓn sang c¸c n­íc míi c«ng nghiÖp ho¸ (NICs) nh­ Hång K«ng, §µi Loan, Nam TriÒu Tiªn… Theo quy luËt chuyÓn dÞch cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may th× ®Õn n¨m 1980 lîi thÕ so s¸nh cña ngµnh dÖt may mÊt dÇn ®i, c¸c quèc gia nµy chuyÓn sang s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng cã c«ng nghÖ vµ kÜ thuËt cao h¬n nh­ « t«, ®iÖn tö… Ngµnh dÖt may l¹i tiÕp tôc chuyÓn dÞch sang c¸c n­íc Nam ¸, Trung Quèc råi tiÕp tôc sang c¸c quèc gia kh¸c, trong ®ã cã ViÖt Nam. ViÖt Nam lµ mét quèc gia thuéc ASEAN vµ còng ®· ®¹t møc xuÊt khÈu cao vÒ s¶n phÈm dÖt may trong thËp kû qua gãp phÇn vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. 2. §Æc ®iÓm vÒ bu«n b¸n hµng dÖt may - S¶n phÈm dÖt may cã nhu cÇu rÊt ®a d¹ng, phong phó tuú theo ®èi t­îng tiªu dïng. Ng­êi tiªu dïng kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n, t«n gi¸o, kh¸c nhau vÒ khu vùc ®Þa lý, tuæi t¸c…sÏ cã nhu cÇu rÊt kh¸c nhau vÒ trang phôc. - S¶n phÈm dÖt may mang tÝnh thêi trang cao, ph¶i th­êng xuyªn thay ®æi mÉu m·, kiÓu d¸ng, mµu s¾c, chÊt liÖu ®Ó ®¸p øng t©m lý thÝch ®æi míi, ®éc ®¸o vµ g©y Ên t­îng cña ng­êi tiªu dïng. - Nh·n m¸c s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi viÖc tiªu thô s¶n phÈm. Ng­êi tiªu dïng th­êng c¨n cø vµo nh·n m¸c ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng s¶n phÈm. Tªn tuæi cña c¸c nh·n m¸c næi tiÕng trªn thÕ giíi ®Òu g¾n liÒn víi nh·n m¸c s¶n phÈm. TËp qu¸n vµ thãi quen tiªu dïng lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh nguyªn liÖu vµ chñng lo¹i s¶n phÈm. - YÕu tè thêi vô liªn quan chÆt chÏ tíi thêi c¬ b¸n hµng. §iÒu nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi nh÷ng nhµ xuÊt khÈu trong vÊn ®Ò giao hµng ®óng thêi h¹n. - C¸c s¶n phÈm dÖt may lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng ®­îc b¶o hé chÆt chÏ. Tr­íc ®©y cã hiÖp ®Þnh vÒ hµng may mÆc, viÖc bu«n b¸n c¸c s¶n phÈm dÖt may ®­îc ®iÒu chØnh theo nh÷ng thÓ chÕ th­¬ng m¹i ®Æc biÖt mµ nhê ®ã, phÇn lín c¸c n­íc nhËp khÈu thiÕt bÞ cÇn h¹n chÕ sè l­îng ®Ó h¹n chÕ hµng dÖt may nhËp khÈu. MÆt kh¸c, møc thuÕ phæ biÕn ®¸nh vµo hµng dÖt may cßn cao h¬n so víi nh÷ng hµng c«ng nghiÖp kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, tõng n­íc nhËp khÈu cßn ®Ò ra nh÷ng ®iÒu kiÖn ®èi víi hµng dÖt may nhËp khÈu. TÊt c¶ nh÷ng hµng rµo ®ã ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng dÖt may trªn thÕ giíi trong thêi gian qua. II. Mét sè ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam 1. Mét sè ­u ®iÓm cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam - Lµ ngµnh khai th¸c ®­îc nguån lao ®éng khÐo lÐo, tiÕp thu nhanh kü thuËt míi víi tiÒn c«ng rÎ, vèn lµ thÕ m¹nh cña ViÖt Nam. - ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi ®Ó s¶n xuÊt t¬ lôa tù nhiªn. - ViÖt Nam cã thÞ tr­êng víi kh¸ch hµng t­¬ng ®èi æn ®Þnh (do t¸c ®éng cña c¸ch m¹ng khoa häc- kü thuËt nªn nhiÒu n­íc ®· chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam) - ThiÕt bÞ ®· ®­îc ®æi míi vµ sÏ ®­îc ®æi míi nhanh do kh«ng cÇn nhiÒu vèn (®Õn nay cã kho¶ng 50% thiÕt bÞ hiÖn ®¹i). 2. Mét sè nh­îc ®iÓm cña dÖt may ViÖt Nam VÒ ngµnh dÖt: ChÊt l­îng v¶i lôa t¬ t»m thÊp h¬n tiªu chuÈn quèc tÕ vµ míi ®¸p øng h¬n 30% nguyªn liÖu v¶i cho may xuÊt khÈu. Gi÷a c¸c kh©u cña ngµnh dÖt nh­: in, nhuém, hoµn tÊt…cßn yÕu, ch­a ®ång bé. B«ng x¬ nguyªn liÖu cßn ph¶i nhËp nhiÒu, chi phÝ cao. M¸y mãc cña ngµnh dÖt ®· sö dông trªn 20 n¨m, hÇu nh­ ®· hÕt khÊu hao, 80% m¸y dÖt lµ m¸y dÖt thoi khæ hÑp. VÒ ngµnh may: - N¨ng suÊt lao ®éng thÊp, gi¸ thµnh cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cao, søc c¹nh tranh kÐm. - Kh©u tæ chøc s¶n xuÊt ch­a hîp lý, hÖ sè ca thÊp, thiÕt bÞ chuyªn dïng thiÕu, n¨ng lùc thiÕt kÕ mÉu kÐm, mét sè kh©u ch­a ®ång bé. - Tû träng hµng xuÊt khÈu b»ng h×nh thøc mua nguyªn liÖu, b¸n s¶n phÈm ch­a cao. - Ngµnh may míi sö dông 60% n¨ng lùc hiÖn cã. V× nh÷ng lÝ do trªn, cã thÓ nãi n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh dÖt may lµ ch­a cao. Nh­ng nÕu ®­îc ®Çu t­ tho¶ ®¸ng th× ngµnh dÖt may lµ ngµnh cã thÓ ph¸t huy ®­îc néi lùc cña ViÖt Nam. III. H¹n ng¹ch 1. Kh¸i niÖm vÒ h¹n ng¹ch (quota) H¹n ng¹ch võa nh­ mét rµo c¶n h¹n chÕ l­îng hµng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp vÒ mét thÞ tr­êng nµo ®ã. Nh­ng ®ång thêi nã còng lµ sù ph©n bæ t¹o c¬ héi cho doanh nghiÖp ®­îc xuÊt khÈu sang n­íc kh¸c. H¹n ng¹ch lµ quyÒn lîi dµnh cho mçi thµnh viªn trong mét tæ chøc ®­îc h­ëng phÇn ngo¹i tÖ dµnh cho mét th­¬ng nh©n ®­îc sö dông ®Ó nhËp khÈu trong tæng sè ngo¹i tÖ dïng ®Ó nhËp khÈu cña mét n­íc. Mét ®Þnh møc vÒ sè l­îng hoÆc trÞ gi¸ do nhµ n­íc quy ®Þnh trong viÖc xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu mét mÆt hµng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. 2. C¨n cø giao h¹n ng¹ch cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc 2.1. H¹n ng¹ch thµnh tÝch Lµ dµnh 80% nguån h¹n ng¹ch ®Ó giao cho th­¬ng nh©n ®· cã thµnh tÝch xuÊt khÈu mÆt hµng trong n¨m t­¬ng øng. Thµnh tÝch xuÊt khÈu cña c¸c th­¬ng nh©n sÏ do phßng qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu khu vùc b¸o c¸o, kh«ng giao h¹n ng¹ch thµnh tÝch cho c¸c th­¬ng nh©n míi, ch­a ®­îc kiÓm tra n¨ng lùc s¶n xuÊt. 2.2. H¹n ng¹ch ph¸t triÓn Lµ dµnh 20% nguån h¹n ng¹ch cßn l¹i ®Ó giao cho c¸c doanh nghiÖp cã mÆt hµng xuÊt khÈu cïng lo¹i t­¬ng øng. Bé Th­¬ng M¹i dùa vµo nh÷ng hå s¬ vµ mét sè yªu cÇu bæ sung cã thÓ ®Ó ph©n giao h¹n ng¹ch c«ng b»ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp theo mét sè tiªu chÝ nh­: xuÊt khÈu dÖt may sö dông v¶i trong n­íc, th­ëng cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸c chñng lo¹i hµng phi h¹n ng¹ch; doanh nghiÖp vïng s©u, vïng xa (c¸ch c¶ng H¶i Phßng hoÆc c¶ng quèc tÕ thµnh phè Hå ChÝ Minh trªn 500km); doanh nghiÖp tham gia chuçi vµ c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ míi c¸c dù ¸n dÖt nhuém lín… 3. C¸c lo¹i h¹n ng¹ch 3.1. H¹n ng¹ch thuÕ quan quy ®Þnh sè l­îng ®èi víi lo¹i hµng nµo ®ã ®­îc nhËp khÈu vµo mét n­íc ®­îc h­ëng møc thuÕ thÊp trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, nÕu v­ît sÏ ®¸nh thuÕ cao. 3.2. H¹n ng¹ch t­¬ng ®èi Lµ h¹n ng¹ch vÒ sè l­îng cho mét chñng lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã ®­îc nhËp khÈu vµo mét n­íc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh nÕu v­ît sÏ kh«ng ®­îc phÐp nhËp khÈu. 4. Hoµn tr¶ h¹n ng¹ch Doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn h¹n ng¹ch ®­îc giao ph¶i cã v¨n b¶n hoµn tr¶ l¹i Bé Th­¬ng M¹i, tr¸nh khª ®äng h¹n ng¹ch. Tuú tõng tr­êng hîp mµ Bé Th­¬ng M¹i cã nh÷ng h×nh thøc xö lý ®èi víi c¸c v¨n b¶n hoµn tr¶. VÝ dô ®èi víi c¸c h¹n ng¹ch dµnh cho c¸c tiªu chÝ nh­ v¶i s¶n xuÊt trong n­íc, kh¸ch hµng Hoa Kú lín, s¶n phÈm gi¸ xuÊt khÈu cao nÕu kh«ng sö dông mµ tr¶ l¹i còng kh«ng ®­îc tÝnh lµm c¬ së ®Ó ph©n giao cho n¨m tiÕp theo… 5. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu 5.1. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu XuÊt khÈu lµ mét bé phËn c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, trong ®ã hµng ho¸ vµ dÞch vô ®­îc b¸n, cung cÊp cho n­íc ngoµi nh»m thu ngo¹i tÖ. Mäi c«ng ty lu«n h­íng tíi xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô cña m×nh ra n­íc ngoµi. Do vËy xuÊt khÈu ®­îc xem nh­ chiÕn l­îc kinh doanh quèc tÕ quan träng cña c¸c c«ng ty. XuÊt khÈu cßn tån t¹i ngay c¶ khi c«ng ty ®· thùc hiÖn ®­îc nh÷ng h×nh thøc cao h¬n trong kinh doanh. 5.2. Mét sè h×nh thøc xuÊt khÈu - XuÊt khÈu trùc tiÕp - XuÊt khÈu gia c«ng uû th¸c - XuÊt khÈu uû th¸c - Bu«n b¸n ®èi l­u - XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th­ - XuÊt khÈu t¹i chç - Gia c«ng quèc tÕ - T¹m nhËp t¸i xuÊt 5.3. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu - T¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc . - XuÊt khÈu cã vai trß t¸c ®éng vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. - XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n - XuÊt khÈu lµ nÒn t¶ng trong viÖc thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. - XuÊt khÈu gãp phÇn quan träng vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn. Phần Hai Thực trạng xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam I.     Hoạt động xuất khẩu chung của dệt may Việt Nam 1.      Kim ngạch xuất khẩu Ngành dệt may nước ta phát trỉên đã lâu nhưng chỉ từ thập niên 90 trở lạI đây mớI thục sự chiếm vị trí quan trọng trong nền kinh tế nói chung và hoạt động ngoạI thương nói riêng. Trong suốt 40 năm qua kim ngạch khẩu hàng dệt may không ngừng tăng, Năm 2001 tổng giá trị xuất khẩu hàng dệt may chỉ đạt 2001 triệu USD. Năm 2005 Việt Nam đã xuất khẩu được 4806 triệu USD túc gấp 2.4 lần so với năm 2001đứng thứ hai sau dầu mỏ. Nhưng dù vậy sản xuất hàng dệt may vẫn chủ yếu là gia công, lệ thuộc vào đối tác nước ngoài về mẫu mã, thị truờng và giá cả không tự chuyển sang tự sản xuất kinh doanh để có thể hiệu quả hơn.  Kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam  Năm Kim ngạch xuất khẩu dệt may Tổng kim ngạch xuất khẩu Tỷ trọng / tổng số 2001 2000 15100 7.55 2002 2710 16530 6,1 2003 3630 19880 5,5 2004 4319 26003 6 2005 4806 34278 7,13 II. Các thị trường xuất khẩu hàng dệt mayViệt NamThị trường là vấn đề cốt lõi có ý nghĩa quyết định đến sự tồn tại và phát triển của từng doanh nghiệp, vì vậy việc tìm hiểu và nắm bắt nhu cầu của thị trường là điều cần thiết từ đó có thể sản xuất ra những gì thị trường đòi hỏi. Điều này đã tạo nên vai trò quyết định của thị trường đối với việc sản xuất kinh doanh của ngành dệt may Mặc dù hinh thức xuất khẩu chủ yếu của dệt may Việt Nam là gia công xuất khẩu nhưng vẫn có thể nói hàng đẹt may Việt Nam đã phần nào thâm nhập được vào các thị trương lón như EU, Mỹ, ASEAN, Nhật Bản... điều này vàng chứng tỏ rằng hàng dệy may đã dần có vị thế và uy tín trên thế giới  - Thị trường Nhật Bản Đây là một thị trường nhập khẩu may mặc lớn thứ ba thế giới, lại không hạn chế băng hạn ngạch, dân số đông và mức thu nhập cao bình quân 34000 USD/ người/ năm thì nhu cầu về may mặc là không nhỏ. Hàng năm Nhật Bản nhập khẩu hàng may mặc khoang từ 7-8 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản năm 2001 khoảng 700 triệu USD. Song Nhật Bản là một thị trường rất kho tính về chất lượng cungx như giá cả nên khả năng chiếm lĩnh thị trường Nhật Bản còn nhiều hạn chế - Thị trường MỹĐây cũng là một thị trường khá hấp dẫn đối với ngành dệt may Việt Nam. Tuy nhiên việc tham gia vào thị trường nàt rất khó khăn vì phải chịu mức thuế nhập khẩu cao từ 40- 90% giá trị nhập khẩu.Từ sau Hiệp định thương mại Việt - Mỹ được ký kết thì hàng dệt may Việt Nam có điều kiện phát triển tốt hơn trên thị trường này Giá trị hàng khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trường Mỹ Đơn vị: triệu USD Mặt hàng 2001 2002 2003 2004 2005 Hàng dệt 11.83 13.25 25.13 36.625 39.97 Hàng may 42.6 50.36 58.97 67.42 80.14 Cộng 54.43 63.61 84.1 104.045 120.11 Thị trường các nước trong khu vực Hàng năm hàng dệt may Việt Nam xuất khẩu một số lượng lớn sản phẩm sang các nước trong khu vực như Hong Kong, Đài Loan, Singapo, Hàn quốc. Tuy nhiên các nước này không phảI là thị trường nhập khẩu chính mà là các nước nhập khẩu để tái xuất khẩu sang nước thứ ba. Các nước trong khu vực nhập khẩu hàng dệt may Việt Nam Đơn vị : Triệu USD Thị trường 2001 2002 2003 Đài Loan 218 220 180 Hàn Quốc 96 60 51 Singapo 76 46 58 Hong Kong 47 33 27 Qua việc xem xét đánh giá thị trường ta thấy triển vọng cho ngành dệt may nứoc ta là rấ lớn. Do đó khi chúng ta có đầy đủ các điều kiện khai thác thành công, có hiệu quả chắc chán kinh tế Việt Nam nói chung và ngành dệt may nói riêng có thể sánh bước đi cùng các nước phát triển trên thế giới PhÇn BA Gi¶i ph¸p cho xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam I. VÒ phÝa Nhµ n­íc Nhµ n­íc ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Nhµ n­íc chÝnh lµ chñ thÓ b¶o vÖ quyÒn lîi cho c¸c doanh nghiÖp khi tham gia vµo héi nhËp. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may nhµ n­íc nªn cã sù quan t©m h¬n vÒ quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp khi xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh ra thÞ tr­êng thÕ giíi, nhÊt lµ quyÒn lîi vÒ kinh tÕ. Bªn c¹nh ®ã, ë trong n­íc, Nhµ n­íc còng nªn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng ph¸p lý, chÝnh trÞ, x· héi, kinh tÕ cho c¸c doanh nghiÖp nµy ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Muèn vËy ph¶i thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé sau: §¶m b¶o quyÒn lîi kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc 1.1 ChÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ: §ã lµ sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi theo nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh. §èi víi ngµnh dÖt may, môc tiªu chÝnh lµ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn tr­êng quèc tÕ. Nhµ n­íc tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nh»m thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ®æi míi c«ng nghÖ, t¨ng quy m« s¶n xuÊt, t¹o ra ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm dÖt may cã chÊt l­îng tèt, sè l­îng nhiÒu. Më réng vµ ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng cung øng vèn vÝ dô nh­ ngoµi c¸c nguån vèn tù cã do tiÕt kiÖm cña doanh nghiÖp, tõ tæ chøc tÝn dông…Nhµ n­íc cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh h¬n thÞ tr­êng chøng kho¸n, cæ phiÕu, tr¸i phiÕu…§Ó huy ®éng vèn nhanh vµ dÔ dµng h¬n, Nhµ n­íc ph¶i hç trî tõ nguån vèn ng©n s¸ch, vèn ODA ®èi víi c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, trång b«ng, trång d©u, nu«i t»m, ®Çu t­ vµo c¸c c«ng tr×nh xö lý n­íc th¶i. Quy ho¹ch c¸c côm c«ng nghiÖp dÖt, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®èi víi c¸c côm c«ng nghiÖp míi, ®µo t¹o vµ nghiªn cøu, x©y dùng c¸c viÖn, c¸c tr­êng vµ trung t©m nghiªn cøu chuyªn ngµnh dÖt may. §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo lÜnh vùc sîi, dÖt, in, nhuém hoµn tÊt, nguyªn liÖu dÖt, phô liÖu may vµ c¬ khÝ dÖt may cÇn ph¶i ®­îc vay vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc, trong ®ã: 50% vay víi l·i suÊt b»ng 50% møc l·i suÊt theo quy ®Þnh hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm rót vèn, 50% cßn l¹i vay theo quy ®Þnh cña quü hç trî. §Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp may mµ Nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m gi÷ 100% vèn. KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh may, nhÊt lµ ë c¸c vïng ®«ng d©n c­, nhiÒu lao ®éng. X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. ViÖc xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch, xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng kh«ng h¹n ng¹ch sang c¸c thÞ tr­êng cã h¹n ng¹ch, xuÊt khÈu hµng sö dông v¶i nguyªn phô liÖu s¶n xuÊt trong n­íc…cÇn ®­îc hÕt søc chó ý vµ cã chÝnh s¸ch hç trî riªng biÖt(Ngoµi chÝnh s¸ch hç trî chung cña Nhµ n­íc cho hµng xuÊt khÈu nh­ hç trî l·i suÊt, th­ëng theo kim ng¹ch)…Cô thÓ lµ xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch, xuÊt khÈu mÆt hµng kh«ng h¹n ng¹ch sang thÞ tr­êng cã h¹n ng¹ch, mÆt hµng míi, thÞ tr­êng míi, t¨ng tr­ëng cao ®­îc h­ëng chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu theo quy ®Þnh hiÖn hµnh (th­ëng xuÊt khÈu, th­ëng theo kim ng¹ch xuÊt khÈu). ¦u tiªn h¹n ng¹ch cho c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu mµ s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt b»ng nguyªn liÖu trong n­íc, hîp ®ång ký trùc tiÕp víi EU, Hoa Kú, xuÊt khÈu s¶n phÈm kh«ng h¹n ng¹ch sang thÞ tr­êng Hoa Kú. Nhµ n­íc ph¶i tËp trung mäi kh¶ n¨ng vµ c¬ héi ®µm ph¸n ®Ó ®­îc t¨ng h¹n ng¹ch hoÆc xo¸ bá hoµn toµn h¹n ng¹ch ®èi víi ViÖt Nam. §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch tèi ®a c¸c doanh nghiÖp cña EU, Hoa Kú, NhËt B¶n ®Çu t­ vµo ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng h×nh ¶nh hµng dÖt may ViÖt Nam, qu¶ng c¸o th­¬ng hiÖu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi th«ng qua c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, héi chî triÓn l·m, kh¶o s¸t thÞ tr­êng, x©y dùng trung t©m giíi thiÖu s¶n phÈm vµ ®Æc biÖt lµ th«ng qua trang Web cña th­¬ng vô ViÖt Nam t¹i c¸c n­íc lµ hÕt søc quan träng. Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch hîp nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ ®éi ngò ViÖt kiÒu t¹i c¸c quèc gia nhËp khÈu hµng dÖt may, thiÕt lËp c¸c kªnh ph©n phèi, ®iÒu tra, nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ qu¶ng b¸ s¶n phÈm réng r·i trong c«ng chóng. ViÖt kiÒu sÏ lµ cÇu nèi tuyÖt vêi ®­a s¶n phÈm may mÆc ViÖt Nam vµo c¸c héi chî triÓn l·m, c¸c trung t©m th­¬ng m¹i trªn thÕ giíi. Nhµ n­íc khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tæ chøc, ho¹t ®éng vµ qu¶n lý theo héi, vµ Nhµ n­íc nªn cã quy ®Þnh, chÝnh s¸ch râ rµng cho c¸c héi nµy. Héi ®­îc hiÓu lµ tæ chøc tù nguyÖn cña c«ng d©n, tæ chøc cïng ngµnh nghÒ, cïng chung môc ®Ých tËp hîp, ®oµn kÕt héi viªn ho¹t ®éng th­êng xuyªn nh»m b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých cho héi. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp dÖt may nhá vµ yÕu kÐm s¸t nhËp l¹i nh»m môc ®Ých n©ng cao søc c¹nh tranh, duy tr× ®­îc ho¹t ®éng cña m×nh, ®¶m b¶o c«ng viÖc cho ng­êi lao ®éng, thu lîi nhiÒu h¬n. 1.2. §¶m b¶o chÝnh s¸ch thuÕ thÝch hîp Môc ®Ých chÝnh s¸ch thuÕ cña Nhµ n­íc lµ qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt, nhËp khÈu, më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu, gãp phÇn ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ s¶n xuÊt, gãp phÇn t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Nhµ n­íc cÇn ph¶i x¸c ®Þnh c¨n cø tÝnh thuÕ sao cho phï hîp, tuú thuéc vµo sè l­îng tõng mÆt hµng ghi trong tê khai hµng xuÊt khÈu. Gi¸ tÝnh thuÕ ph¶i dùa trªn c¬ së râ rµng, ®èi víi hµng xuÊt khÈu dÖt may lµ gi¸ b¸n t¹i cöa khÈu theo hîp ®ång, tû gi¸ gi÷a ®ång ViÖt Nam vµ ®ång n­íc ngoµi dïng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ tÝnh thuÕ lµ tû gi¸ mua vµo do Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm tÝnh thuÕ. ChÝnh phñ cÇn cã biÖn ph¸p xö lý nghiªm c¸c vi ph¹m thuÕ cho hîp lý, c¸n bé thuÕ, c¸ nh©n kh¸c lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó chiÕm dông, tham « tiÒn thuÕ xuÊt khÈu, ph¶i cã båi th­êng cho Nhµ n­íc toµn bé sè tiÒn ®· chiÕm dông, tham «, tuú theo møc ®é vi ph¹m mµ bÞ xö ph¹t hµnh chÝnh, xö lý kû luËt hoÆc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Trong tr­êng hîp c¸c doanh nghiÖp dÖt may kh«ng ®ång ý víi sè thuÕ ®· ®­îc th«ng b¸o chÝnh thøc th× cã quyÒn khiÕu n¹i lªn c¬ quan thu thuÕ trung ­¬ng ®Ó gi¶i quyÕt, nÕu vÉn kh«ng ®ång ý th× cã quyÒn khiÕu n¹i lªn Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh, quyÕt ®Þnh cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng. 1.3 ChÝnh s¸ch vÒ tû gi¸ vµ l·i suÊt cho vay. ChÝnh s¸ch cã ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Khi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt may ra thÞ tr­êng thÕ giíi sÏ thu vÒ ngo¹i tÖ. NÕu tû gi¸ hèi ®o¸i th­êng xuyªn biÕn ®éng, thay ®æi sÏ g©y ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp, c¸c chñ doanh nghiÖp khã cã thÓ ra ®­îc quyÕt ®Þnh nhanh chãng vµ kÞp thêi do vËy buéc Nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch cho phï hîp ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh t­¬ng ®èi cho tû gi¸. CÇn th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp th­êng xuyªn ®Ó theo dâi vµ cã ph¶n øng chÝnh x¸c. Nghiªn cøu thÞ tr­êng dù b¸o xu h­íng tû gi¸ trong t­¬ng lai ®Ó cã thÓ chñ ®éng thay ®æi chÝnh s¸ch sao cho phï hîp, t¹o ®iÒu kiÖn, m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng. VÒ l·i suÊt cho vay, Nhµ n­íc cÇn ph¶i phèi hîp víi c¸c ng©n hµng ®Ó cã chÝnh s¸ch vÒ l·i suÊt cho vay phï hîp. Nh­ gi¶m l·i suÊt cho vay, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­, më réng s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng l­îng xuÊt khÈu hµng dÖt may trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. T¨ng l­îng vèn cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may. Khi cã sù thay ®æi vÒ l·i suÊt cÇn cã sù th«ng b¸o râ rµng trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc, gi¶i quyÕt kÞp thêi nhu cÇu vÒ vèn cho c¸c doanh nghiÖp. Nghiªn cøu kü t×nh h×nh, ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt, ®iÒu kiÖn kinh doanh ®Ó ®Æt ra mét møc l·i suÊt cho phï hîp… Víi nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ tû gi¸ vµ l·i suÊt thÝch hîp, ngµnh dÖt may ViÖt Nam sÏ cã nh÷ng b­íc ®i v÷ng ch¾c h¬n trªn con ®­êng héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. 2. T¹o m«i tr­êng chÝnh trÞ, x· héi vµ ph¸p lý thuËn lîi Trong bÊt kú mét x· héi nµo, m«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh, c¸c thiÕt chÕ chÝnh trÞ vµ ph¸p luËt v÷ng ch¾c ®ãng vai trß lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ vãi chung vµ ngµnh dÖt may nãi riªng. Chóng ta cÇn tiÕp tôc ®æi míi h¬n n÷a vÒ chÝnh trÞ - x· héi, v¨n ho¸, t­ t­ëng c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh quèc gia. CÇn cã sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng, t¨ng c­êng vai trß cña Nhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Mét x· héi æn ®Þnh lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN. X©y dùng khu«n khæ ph¸p lý …. Cho c¸c doanh nghiÖp dÖt mayVN n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong khu vùc vµ quèc tÕ. Hoµn thiÖn vµ b¶o ®¶m quyÒn tù chñ, quyÒn tù do liªn doanh, liªn kÕt trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may. QuyÒn tù chñ ë ®©y lµ quyÒn quyÕt ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh, quyÒn tù do kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ, quyÒn tù chñ vÒ tµi chÝnh, gi¸ c¶ vµ quyÒn tù do liªn doanh liªn kÕt. C¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh Quèc gia, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh. Xo¸ bá nhiÒu lo¹i giÊy phÐp kh«ng cÇn thiÕt, s¾p xÕp l¹i mét sè c¬ quan thuéc chÝnh phñ cïng nhiÒu c¬ quan t­ vÊn, phèi hîp liªn ngµnh. Thµnh lËp c¬ qnan nghiªn cøu, ph©n tÝch nh»m n¾m b¾t th«ng tin nhanh chãng ë thÞ tr­êng thÕ giíi gióp doanh nghiÖp dÖt may kÞp thêi ra c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c. II. VÒ phÝa Bé Th­¬ng M¹i Bªn c¹nh vai trß cña Nhµ n­íc, Bé Th­¬ng M¹i còng cã mét vai trß quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may. Vai trß ®ã ®­îc thÓ hiÖn râ trong viÖc ®iÒu hµnh, qu¶n lý, ph©n bæ h¹n ng¹ch, trong xóc tiÕn th­¬ng m¹i, trong gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp, vi ph¹m. §Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may Bé th­¬ng m¹i cßn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau 1. Trong ph©n bæ h¹n ng¹ch dÖt may 1.1.Qu¶n lý viÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ph©n bæ h¹n ng¹ch, Bé Th­¬ng M¹i cÇn t¨ng c­êng chØ ®¹o trùc tiÕp vµ cã sù phèi hîp gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong Bé Th­¬ng M¹i (V¨n phßng, vô XNK, vô TM§T…) víi Bé C«ng NghiÖp vµ HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam. §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao, ph¸t huy tèi ®a viÖc ¸p dông c«ng nghÖ tin häc trong giao nhËn, xö lý c«ng v¨n vÒ h¹n ng¹ch dÖt may. T¨ng c­êng tÝnh c«ng khai, minh b¹ch vµ kÞp thêi tõ viÖc tiÕp nhËn ®Õn xö lý c«ng v¨n. §Ó cã thÕ qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶ Bé Th­¬ng M¹i cÇn: Thø nhÊt: ph¶i x¸c ®Þnh c¨n cø giao h¹n ng¹ch râ rµng, chÝnh x¸c. §èi víi h¹n ng¹ch thµnh tÝch dµnh 80% nguån h¹n ng¹ch giao cho doanh nghiÖp ®· cã thµnh tÝch xuÊt khÈu. H¹n ng¹ch thµnh tÝch nªn giao thµnh 2 hoÆc 3 ®ît, nh»m ®¶m b¶o chia nhá gióp cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶, tr¸nh khª ®äng h¹n ng¹ch. Kh«ng nªn giao h¹n ng¹ch thµnh tÝch cho c¸c doanh nghiÖp míi…, ch­a ®­îc kiÓm chøng n¨ng lùc s¶n xuÊt. Vµ c¸c th­¬ng nh©n cã kÕt luËn nghi vÊn trong ®ît kiÓm tra cña h¶i quan. 20%h¹n ng¹ch ph¸t triÓn cßn l¹i, nªn chia ra nhiÒu lo¹i ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ sao cho phï hîp víi n¨ng lùc cña mçi doanh nghiÖp xuÊt khÈu, bao gåm c¸c lo¹i sau: - Th­ëng c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may sö dông v¶i s¶n xuÊt trong n­íc, do ViÖt Nam vÉn ch­a chñ ®éng s¶n xuÊt ®­îc nguyªn liÖu, phô liÖu. V× vËy, Bé Th­¬ng m¹i nªn khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, tËn dông tèi ®a nguån nguyªn liÖu trong n­íc. - Th­ëng cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸c chñng lo¹i hµng phi h¹n ng¹ch. Th­ëng cho c¸c ….. vïng s©u, vïng xa, c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ míi c¸c dù ¸n dÖt, nhuém lín Thø 2: Trong viÖc hoµn tr¶ h¹n ng¹ch, c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn h¹n ng¹ch ®­îc giao ph¶i cã v¨n b¶n hoµn tr¶ Bé Th­¬ng Mai, tr¸nh khª ®äng h¹n ng¹ch. §èi víi c¸c doanh nghiÖp kh«ng sö dông hÕt h¹n ng¹ch mµ kh«ng tr¶ l¹i Bé sÏ bÞ ph¹t. Thø 3: Khi tiÕn hµnh ph©n bæ h¹n n