Đề tài Nhà ở cho sinh viên - Thực trạng và giải pháp

Lời mở đầu Từ trước đến nay, sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ luôn luôn nhận được sự quan tâm sâu sắc của Đảng, nhà nước và toàn thể xã hội. Đặc biệt là từ sau khi đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng cộng sản Việt Nam, đại hội khẳng định: “Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí , đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài” thì giáo dục ngày càng được chú ý hơn. Trong nhiều năm gần đây, mức độ đầu tư cho giáo dục không ngừng tăng lên, đặc biệt là mức đầu tư cho đào tạo trình độ đại học, cao đẳng. Nếu như năm 2004 tỉ lệ chi cho giáo dục chiếm 17.1% ngân sách nhà nước thì đến năm 2010 dự kiến sẽ là 20% tổng ngân sách nhà nước. Điều này đồng nghĩa với việc tăng lên số lượng các trường đại học , cao đẳng và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho giảng dạy sẽ được củng cố nhằm đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao của sinh viên. Song đi kèm với sự tăng nhanh về số lượng các trường đại học , cao đẳng thì số lượng sinh viên cũng sẽ gia tăng. Điều đó sẽ kéo theo rất nhiều vấn đề bức thiết, trong đó vấn đề nhà ở cho sinh viên là một vấn đề nổi cộm. Hiện nay tính riêng ở Hà Nội, số lượng các trường đại học, cao đẳng là 53 trường. Như vậy, hàng năm Hà Nội sẽ phải tiếp nhận khoảng 65000 sinh viên chưa kể các hệ tại chức, học nghề. Trong 65000 sinh viên đó thì số sinh viên ở Hà Nội chỉ chiếm 1/5-> 1/7 (dựa theo điều tra tỉ lệ sinh viên có hộ khẩu Hà Nội trong một số lớp ở một số trường) vậy là 4/5 số sinh viên còn lại sẽ có nhu cầu về chỗ ở. Những sinh này sẽ ở đâu trong suốt thời gian theo học ở Hà Nội? ở kí túc xá hay thuê ngoài? Một thực tế cho thấy số chỗ ở trong kí túc xá rất hạn hẹp, chỉ có thể đáp ứng được 20% nhu cầu chỗ ở của sinh viên. Hơn nữa, chất lượng các khu kí túc xá cũng không được cao, không đủ điều kiện để đảm bảo cho sinh viên ở và học tập tốt. Mặt khác, ta cũng thấy một thực trạng là phần lớn các trường đại học, cao đẳng tập trung ở những khu đô thị, một khu vực vốn đã rất đông, rất nhiều thành phần và nhiều tầng lớp khác nhau, họ từ nơi khác chuyển đến, từ nông thôn chuyển ra… Do đó, tại những nơi này nhà ở không những thiếu về số lượng mà chất lượng cũng không được đảm bảo. Qua phân tích ở trên ta có thể thấy rõ một điều: việc tìm kiếm nhà ở của sinh viên là một vấn đề khó khăn và đầy bức xúc. Và thực tế này đòi hỏi Đảng, nhà nước, xã hội cần quan tâm hơn nữa trong việc hỗ trợ sinh viên về chỗ ở nhằm đảm bảo cho việc học tập của sinh viên được thuận lợi. Qua đó nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo tại Việt Nam. Xuất phát từ những vấn đề trên, chúng em đã chọn đề tài: “Nhà ở cho sinh viên –thực trạng và giải pháp”. Trong đề tài của mình, chúng em tập trung làm rõ một số vấn đề sau: Nhà ở và các vấn đề liên quan đến nhà ở Hà Nội hiện nay. Thực trạng cuộc sống sinh viên thuê nhà bên ngoài và ở trong túc xá . Chương I Những vấn đề chung I. Quan niệm về nhà ở và xu hướng thiết kế nhà ở Cùng với sự phát triển của xã hội, trong lĩnh vực nhà ở cũng có sự thay đổi khá mạnh mẽ không chỉ về số lượng và chất lượng mà còn biến đổi cả về khái niệm nhà ở. Những nhu cầu và chất lượng mới nảy sinh từ thực tế do hội nhập và giao lưu quốc tế vốn là một yếu tố quan trọng làm thay đổi những nhận thức về nhà ở. Trước đây ở nước ta trong thời kỳ bao cấp khái niệm tiêu chuẩn diện tích ở trên đầu người luôn luôn là nỗi ám ảnh của các nhà chuyên môn trong thiết kế, quản lý và phân phối nhà cho nhân dân. Nhưng trong thực tế, các tiêu chuẩn đó được "bao"và được "cấp" từ trên xuống mà ít có cơ sở khoa học. Nói chung, để thoả mãn nhu cầu và đảm bảo các điều kiện ở một cách hợp lý hơn cho phần đông cư dân đô thị, theo các chuyên gia trong lĩnh vực nhà ở trên thế giới thì phải có công thức cư trú tối thiểu như sau: số phòng ở bằng số người trong gia đình hay lớn hơn một đơn vị. Xét điều kiện của nước ta hiện nay, công thức này chỉ có thể thực hiện được nhà ở cho tầng lớp giàu có tự xây dựng bằng kinh phí riêng, còn nhà dành cho đại bộ phận quần chúng nhân dân thì chắc chắn khó mà thoả mãn được. Những nhu cầu về chất lượng nơi cư trú trong các khu chung cư, từ chất lượng thiết kế, xây dựng đến chất lượng hoàn thiện, trang thiết bị trong và ngoài nhà cũng còn nhiều vấn đề bất cập. Khi mà nhu cầu về chỗ ở còn quá lớn, người dân đành phải chấp nhận thực tế sau: khi mua (thuê) nhà, để có thể ở thì chủ nhà phải sửa chữa nhiều, thậm chí còn phải cải tạo lớn. Về mặt này, hiện còn một khoảng cách khá xa giữa ta với các nước láng giềng chứ chưa nói đến việc đạt được chất lượng theo tiêu chuẩn cao hơn. Sự bùng nổ dân số toàn cầu, đặc biệt là trong các thành phố lớn, nhu cầu phát triển lực lượng sản xuất trong những biến động của nền kinh tế xã hội dựa trên các thành tựu của cách mạng KHKT - CN đang biến sự phát triển của đô thị thành một trong những vấn đề thời sự nóng hổi nhất. Diện tích có hạn của các đô thị là nguyên nhân ảnh hưởng đến các điều kiện sống của con người: điều kiện sinh thái kém, nhà ở chật chội, thiếu chỗ vui chơi giải trí,... Đã có một thời, bắt đầu từ thập niên 60 của thế kỷ XX, trên thế giới, đặc biệt là ở các nước phát triển người ta xây dựng rất nhiều nhà chung cư cao tầng, đó là niềm tự hào của các quốc gia. Nhưng sau một thời gian khai thác, người ta đã đúc kết được rất nhiều bất cập, còn cư dân thì dần từ bỏ các loại nhà này để đi tìm chỗ ở phù hợp trong những loại nhỏ thấp tầng hơn. Từ đó để khắc phục những bất cập nêu trên, các chuyên gia đã và đang đưa ra những ý tưởng táo bạo về thành phố tương lai. Đó là các thành phố treo trên không trung, trên mặt biển, thành phố dưới nước, dưới mặt đất, trong vũ trụ....Hiện thực hơn, là thiết kế các đô thị có khả năng hạn chế những tác động xấu từ môi trường xung quanh, trong đó con người sống trên những chung cư cao tầng giống như được sống trong các ngôi nhà riêng có sân vườn vậy. Trong rất nhiều dự án nhà ở cao tầng tương lai, các nhà thiết kế chú ý nhiều đến khả năng thay đổi các trang thiết bị kỹ thuật. Đây là một hướng đi hiện thực hơn, hợp với mọi điều kiện và trình độ phát triển của xã hội. Nhưng có một vấn đề luôn luôn thời sự mà các nhà thiết kế phải để ý đến. Đó là sự biến động về nhu cầu và điều kiện ở của bất kỳ một gia đình nào. Nghĩa là những nhu cầu biến đổi không gian trong căn hộ cả về lượng và chất theo thời gian. Về mặt lượng - yếu tố vật thể thì căn hộ có thể được mở rộng ra hay thu hẹp lại theo nhu cầu về không gian trong các chu trình sống của từng gia đình cụ thể. Sự thay đổi về lượng trong căn hộ có thể được thể hiện bằng cách mua hay nhượng một phần không gian của các căn hộ liền kề. Còn về mặt chất - yếu tố phi vật thể thì luôn luôn có nhu cầu tăng lên, không phụ thuộc vào những thay đổi trong các chu trình sống của gia đình. Như một quy luật, hao mòn phi vật thễ xảy ra nhanh hơn nhiều so với hao mòn vật thể, do đó các nghiên cứu trên đây đều xuất phát từ quan niệm đơn giản này. Trong xã hội phát triển, nếu gia đình nào đó không ưa thích căn hộ mà mình đang sống nữa thì có thể thay bằng một căn hộ khác hợp với sở thích và nhu cầu của mình hơn. Từ xa xưa, tiêu chí hàng đầu về chất lượng nhà ở được các nhà chuyên môn và cư dân của bất kỳ xã hội nào đều cho là độ bền vững và tính ổn định. Nhưng ngày nay và cả trong tương lai, tiêu chí về chất lượng nhà ở mà mọi người quan tâm nhiều hơn là tính chất linh hoạt và di động của các loại không gian và hình khối nhà ở. Để không gây ra ô nhiễm thêm cho môi trường và tiết kiệm các nguồn tài nguyên cũng như tận dụng các nguồn năng lượng vô tận trong thiên nhiên, con người đã tích cực khai thác những tiềm năng của các nguồn năng lượng tái tạo như nước, gió, ánh sáng, năng lượng địa nhiệt,... Xu hướng thiết kế trong cải tạo hoặc xây dựng mới cũng như vận hành mọi thể loại công trình phục vụ cho quốc kế dân sinh (trong đó có nhà ở) luôn luôn nổi lên vấn đề là làm sao giảm thiểu được việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên, tận dụng các tiềm năng của thiên nhiên, hạn chế chất thải ra môi trường, bảo tồn và tôn tạo khả năng sinh thái của môi trường.... nhằm cải thiện và nâng cao các điều kiện sinh sống và lao động của con người. Hay nói cách khác đây là xu hướng sinh thái trong kiến trúc và xây dựng với mục đích chính để các đô thị phát triển cân bằng, ổn định. Dựa trên nhiều yếu tố khác nhau như: phân vùng sinh thái để chọn địa điểm và định hướng xây dựng cho các chức năng khác nhau của đô thị, quản lý các quá trình thiết kế, sản xuất vật liệu, công nghệ thi công và khai thác các công trình xây dựng theo quan điểm sinh thái.... Trong lĩch vực nhà ở, các chuyên gia trên thế giới đang đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng những tiềm năng của năng lượng gió, nước, ánh sáng, địa nhiệt...như vừa nói trên, đặc biệt là việc khai thác năng lượng mặt trời. Đây là một trong những tiềm năng cơ bản để bù đắp cho nguồn điện năng mà không cần khai thác các tài nguyên thiên nhiên và giá thành đầu tư không cao, nhưng quan trọng hơn là không gây ô nhiễm môi trường thiên nhiên. II. Những vấn đề liên quan đến nhà ở Hà Nội hiện nay: 1. Quỹ đất cho xây dựng và phát triển nhà ở: Thành phố Hà Nội có tổng diện tích tự nhiên là 92097 ha, xếp thứ 58 trong 61 tỉnh thành cả nước. Hiện tại 89% diện tích tự nhiên của thành phố tương ứng 81962 ha đã được đưa vào sử dụng, còn lại 10135 ha tương ứng với 11% tổng diện tích tự nhiên đất chưa sử dụng và sông suối, núi đá trong đó có 1051 ha đất bằng và 1700 ha đất đồi núi có thể khai thác, sử dụng cho các mục đích kinh tế-xã hội nói chung và sản xuất nông lâm nghiệp nói riêng. Hiện thủ đô Hà Nội có 7 quận nội thành và 5 huyện ngoại thành. Diện tích đất nội thành là 8430 ha. Bình quân đất đô thị trong nội thành theo đầu người chưa tới 60 m2 và phân bố không đều trong các quận. Quận có mật độ dân cư cao như quận Hoàn Kiếm chỉ bình quân khoảng 25 m2/ người. Trong khi đó, ở tất cả các quận nội thành vẫn đang có xu hướng tăng mật độ dân cư. Những xu hướng đó dẫn tới nhu cầu sử dụng đất xây dựng đô thị ngày càng lớn, do đó phải chuyển dịch cơ cấu sử dụng đất. Theo quyết định 1447/QĐ-TTg ngày 9/11/2001 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thành phố Hà Nội đến năm 2010 thì đất nông nghiệp là 33446 ha, giảm 13166 ha so với năm 2000; đất chuyên dùng là 29770 ha, tăng 9246 ha; đất ở nông thôn là 7909 ha, giảm 908 ha; đất ở đô thị là 5875 ha, tăng 3003 ha. Như vậy, theo quy hoạch sử dụng đất thành phố Hà Nội giai đoạn 2001-2010 thì quỹ đất cho xây dựng và phát triển nhà ở sẽ tăng lên, đây là cơ sở để phát triển thị trường nhà ở một cách hợp lý, đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho mọi thành phần, tầng lớp dân cư. 2. Quỹ nhà ở Hà Nội và thực trạng: Theo Sở địa chính _nhà đất, Hà Nội hiện có quỹ nhà khoảng 12 triệu m2 (450000 căn hộ) chiếm 15% quỹ nhà ở cả nước. Trong đó, thuộc sở hữu nhà nước khoảng 4.5 triệu m2, chủ yếu là nhà tại các khu chung cư cũ được xây dựng trong các giai đoạn 1960-1970, 1970-1980, 1980-1990. Sau 9 năm thực hiện bán nhà theo Nghị định 61/CP, năm 2003 quỹ nhà thuộc sở hữu nhà nước còn lại là 3542155 m2(123237 căn hộ) với hình thái quản lý: ngành tài nguyên môi trường và nhà đất cho thuê gần 1648587 m2(62150 hợp đồng thuê), các cơ quan tự quản 1893568 m2(61087 căn hộ). Khoảng 80% quỹ nhà là nhà thấp tầng (1-3 tầng), 20% là nhà chung cư nhiều tầng với 434 nhà (920195 m2 sàn xây dựng, 27573 hộ với 137361 nhân khẩu), trong đó nhà lắp ghép chiếm hơn 600000 m2 sàn của 206 nhà lắp ghép tấm lớn. Hiện nay trong bối cảnh chuyển đổi kinh tế theo hướng thị trường, nhiều khó khăn lớn không kiểm soát được xuất hiện làm cho các khu nhà ở nhất là các khu chung cư xuống cấp nghiêm trọng từ kiến trúc căn hộ đến quy hoạch không gian, chất lượng môi trường và dịch vụ công cộng. Kết quả là làm biến dạng hình thái quy hoạch, kiến trúc của khu chung cư cũ và ảnh hưởng trực tiếp đến tổng thể cảnh quan kiến trúc đô thị Hà Nội. Năm 1998, nhằm giải quyết một cách cơ bản chính sách nhà ở của Hà Nội, nhất là người có thu nhập thấp, người nghèo và cải thiện một bước điều kiện ở của nhân dân, góp phần xây dựng thủ đô văn minh, hiện đại, thành uỷ Hà Nội đã đề ra chương trình phát triển nhà ở đến năm 2000 và 2010, (Chương trình số 12 CTr/TU, ngày 25/5.1998). Chương trình này đã mở rộng biên độ thực hiện chính sách nhà ở ra xã hội với 5 mục tiêu chiến lược: + Phục hồi tôn tạo nhà ở trong khu phố cổ. + Chỉnh trang nhà ở trong khu phố cũ. + Cải tạo, nâng cấp các khu nhà ở tập thể. + Xây dựng thêm nhà chung cư cao tầng hiện đại. + Xoá bỏ các khu nhà ở ổ chuột trong nội thành và ven nội. Nếu thực hiện được đầy đủ các mục tiêu chiến lược nêu trên thì thị trường nhà ở Hà Nội có nguồn lực dồi dào, điều kiện ở của người dân được cải thiện, thị trường nhà ở đa dạng, với nhiều loại sản phẩm phong phú như: nhà cho thuê giá cao và giá thấp, nhà mua bán trả góp nhà mua bán giá thấp và giá rẻ, nhà mua bán giá cao,... Qua 6 năm thực hiện chương trình số 12, Hà Nội đã đạt đựoc nhiều thành tựu đáng kể. Chỉ trong vòng 3 năm (1998-2000) đã xây dựng được 1,32 triệu m2 nhà ở các loại (trong đó, dự án nhà nước là 40 vạn m2, chiếm 35%, tư nhân tự xây dựng là 95 vạn m2 chiếm 65%). Trung bình mỗi năm xây dựng được khoảng 45 vạn m2 nhà ở mới (riêng năm 2002 đạt 95 vạn m2), gấp 9 năm có số lượng nhà ở xây dựng cao nhất trong thời kỳ bao cấp trước đây. Bước đầu giải quyết một phần khó khăn về nhà ở và cải thiện điều kiện ở của nhân dân thành phố, góp phần đổi mới bộ mặt thủ đô. Về phương diện phát triển nhà ở, Hà Nộ đã có một bước tiến dài. Song về phương diện kiến tạo thị trường nhà ở thì Hà Nội chưa làm được bao nhiêu. Đơn cử: về mặt pháp luật, tỉ lệ thị phần nhà ở do nhà nước kiểm soát chỉ chiếm khoảng 50-55%, còn khoảng 45-50% chưa kiểm soát được. Về cơ cấu sản phẩm nhà ở xây dựng mới, thì loại có giá trung bình (5 triệu đồng/m2) và giá cao (6-7 triệu đồng/m2) đang chiếm thị phần lớn, còn loại nhà ở giá thấp và giá rẻ chiế thị phần nhỏ. Thị trường nhà ở cho thuê vẫn mất cân đối và trên thực tế, chưa có loại nhà ở cho thuê giá thấp. Đối với những khu nhà cũ được cải tạo thì đều có những hạn chế nhất định. Bởi vì đây là lĩnh vực khó, phức tạp do phải tác động vào hệ thống cư trú xã hội có qui mô khá lớn (20 vạn người sống trong 30 khu chung cư cũ, chiếm gần 1000 ha đất với gần 5 triệu m2 nhà ở). Thực tế triển khai cải tạo khu chung cư cũ từ 1990 đến nay cho thấy một số nguyên nhân: thiếu chiến lược, những điều kiện cụ thể và cả giải pháp cải tạo đồng bộ, toàn diện và hiệu quả. Chẳng hạn về tài chính, nhà nước cấp 8-10 tỉ đồng /1 năm trong khi nhu cầu cải tạo cần là 2 nghìn tỉ và khi thực hiện xã hội hoá nhà ở thì khả năng đầu tư lại đơn lẻ, cục bộ, thiếu tính tổng thể. Mặt khác, do không có quỹ nhà tạm cư- tái định cư đã dẫn tới những giải pháp bất khả thi hoặc dự báo trong quy hoạch kiến trúc thiếu tính hiện thực. Tình trạng của các khu chung cư cũ ngày một xấu đi và nhu cầu của cộng đồng dân cư ngày một tăng cao, trong khi thực tiễn cải tạo vẫn chưa được cải thiện cơ bản và tiềm năng đất đai khu vực trung tâm đô thị vẫn còn "ngủ yên". Thêm vào đó là sự đa dạng về chủng loại cũng như mức độ tiện nghi của thị trường nhà ở đã gây áp lực rất lớn cho công tác quản lí và làm lộn xộn thêm hình ảnh của đô thị vốn dĩ đã rất chắp vá cũng như áp lực trong việc giải quyết nhu cầu nhà ở của các tầng lớp dân cư. 3. Nhà ở cho người có thu nhập thấp: Những năm gần đây, nhà nước rất quan tâm đến việc xây dựng nhà ở trong đó có nhà dành cho người có thu nhập thấp. Nói đến thu nhập thấp chúng ta hay nghĩ đó là một số ít người trong xã hội nhưng thực tế lại chứng minh ngược lại và số lượng người nghèo lại thường tập trung ở những thành phố lớn vì nơi này mật độ dân cư khá cao. Những người này không có đủ điều kiện để đầu tư xây dựng mới nhà ở do đó nên nhu cầu về nhà ở cho thuê và cải tạo nâng cấp nhà ở tại đây là rất cao. Theo số liệu diều tra mới đây, số lựơng gia đình người có thu nhập thấp và người nghèo sống trong khu vực nội thành Hà Nội có nhu cầu giải quyết vấn đề nhà ở ước tính 15 vạn hộ, trong đó số lượng gia đình chưa có chỗ ở cần giải quyết nhà ở ước tính 6 vạn hộ ( chiếm 40%), số lượng gia đình mong muốn được thuê nhà ở ước tính 4,3 vạn hộ (chiếm 31%) trong đó có khoảng 4,7 vạn hộ ở nhà chung cư. Thêm vào đó, theo dự báo thì trong giai đoạn 2006-2010 tỉ lệ hộ nghèo tại Hà Nội tăng 4,6%. Như vậy nhu cầu về nhà ở cho người có thu nhập thấp và người nghèo ngày càng tăng. Từ thực tế đó thấy rằng việc phát triển thị trường nhà cho thuê là tất yếu để góp phần giải quyết nhà ở cho những người có thu nhập thấp. Ngày 6- 5- 2004 Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định 76/2004/QĐTG về việc định hướng phát triển nhà ở đến năm 2020. Quyết định này chỉ rõ "thúc đẩy phát triển quỹ nhà ở dành cho người có thu nhập thấp (bao gồm: cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại các khu công nghiệp, sinh viên các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp và các đối tượng chính sách khác) mua hoặc thuê phù hợp với từng đối tượng cụ thể...Từng bước đổi mới chính sách pháp luật về nhà ở phù hợp với đường lối phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong việc hình thành thị trường bất động sản, nhà ở đồng thời có chính sách hỗ trợ thích hợp để các tầng lớp dân cư có điều kiện cải thiện chỗ ở". Thực hiện quyết định đó nhà ở dành cho người có thu nhập thấp đã có bước biến đổi tích cực. Thế nhưng trong thị trường nhà ở vẫn tồn tại sự mất cân đối giữa xu hướng đầu tư xây dựng nhà ở để bán và nhà ở để cho thuê. Ngay trong bản thân thị trường nhà ở cho thuê cũng có sự mất cân đối giữa nhà ở chất lượng thấp ( chiếm 70% quỹ đất đô thị ) và nhà ở chất lượng cao (chiếm 30% quỹ đất đô thị). Cụ thể hiện nay Hà Nội có gần 10 dự án xây dựng căn hộ và văn phòng cho thuê loại cao cấp. Theo nhận xét của các chuyên gia bất động sản, tiềm năng thị trường nhà cao cấp cho thuê là rất lớn vì Việt Nam đang có mức độ tăng trưởng cao nhất, nhì châu á. Mỗi năm dòng kiều hối đổ về trong nước đạt gần 3 tỉ USD đòi hỏi thị trường cung cấp nhà ở chất lượng cao đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. Trong kế hoạch 5 năm tới, diện tích văn phòng cho thuê có thể được đưa vào thị trường là 190000 m2. Thế nhưng đến thời điểm, dự án xây dựng nhà ở cho thuê dành cho người có thu nhập thấp, thu nhập trung bình chỉ đếm trên đầu ngón tay ví dụ: dự án thí điểm làng sinh viên Hacinco chủ yếu cho sinh viên thuê hay dự án nhà ở cho thuê tại Láng Hạ (Thanh Xuân). Trong khi đó nhu cầu về nhà ở cho thuê như phân tích ở trên lại ngày càng tăng. Vì thế cần thiết phải đầu tư hơn nữa cho việc phát triển cân đối , đồng đều thị trường nhà ở cho thuê để đáp ứng nhu cầu nhà ở cho mọi tầng lớp dân cư và phát triển bền vững đô thị. Chương II Nhu cầu và Thực trạng nhà ở sinh viên I. Nhu cầu và khả năng đáp ứng nhà ở cho sinh viên nước ta hiện nay 1. Nhu cầu nhà ở của sinh viên Theo số liệu thống kê, hàng năm nước ta có khoảng hơn 400.000 sinh viên nhập học. Những sinh viên này bắt đầu rời gia đình để đi học, họ cần có nơi tạm trú để tiện cho đi lại, học tập và nghiên cứu. Hiện những khu ký túc xá của các trường ở các thành phố lớn đều chỉ mới đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu về chỗ ở của sinh viên từ tỉnh lẻ lên trọ học. Do đó việc tìm cho được một chỗ ở có thể giúp các sinh viên yên tâm học hành là nan đề lớn cho nhiều bạn, đặc biệt là những thành phần nghèo, con nhà có thu nhập thấp, và không có người thân ở Thành phố. Những sinh viên tỉnh lẻ ở quê lên thành phố trọ học, họ ăn ở ra sao? Ước muốn những gì? Phía quản lý KTX và chủ các nhà trọ có ý kiến như thế nào? Đó là những câu hỏi còn làm cho rất nhiều người phải đau đầu. Niềm vui chưa trọn: Ngay sau khi đậu đại học, niềm vui của những tân sinh viên tỉnh lẻ cũng như những thành viên trong gia đình chưa kịp thăng hoa thì họ đã phải lo làm sao cho có được một nơi để con em mình sống suốt mấy năm theo học trong trường đại học. Cung và cầu về ký túc xá hiện nay rất cách biệt, cung thường thấp hơn cầu rất nhiều. Bởi vậy việc tìm một nơi ăn ở cho sinh viên trở thành nỗi lo chính không chỉ của riêng sĩ tử nào (của rất nhiều bạn) vào mùa nhập học. Do khả năng đáp ứng phòng cho sinh viên của Ký túc xá các trường có hạn nên bao giờ cũng vậy, để có thể đăng ký vào ở trong Ký túc xá, sinh viên phải có đủ một số điều kiện sau: là người ngoại tỉnh, thuộc diện chính sách, con nhà nghèo học giỏi... Hiện nay, ở nước ta hầu như chỉ có các trường công lập mới có ký túc xá cho sinh viên, còn một số trường dân lập mở ra nhưng không có ký túc xá cho sinh viên của trường mình. Vì vậy, nhu cầu về nhà ở của sinh viên đang rất cao. Đây là thực trạng cần được quan tâm và có hướng giải quyết, khắc phục. Theo thống kê thực tế hiện nay, Hà nội có trên 300.000 sinh viên có nhu cầu về chỗ ở vẫn chưa được đáp ứng. * Cung thấp hơn cầu: - Tại TP. Hồ Chí Minh, thống kê năm nay cho thấy trong tổng số 350.000 sinh viên, có chừng 200.000 sinh viên hiện đang cần phòng ở để học tập. Thế nhưng tính gộp số phòng của các dự án Ký túc xá đang xây dựng tại thành phố cũng chỉ đáp ứng được chừng 60.000 chỗ ở cho sinh viên (đáp ứng được 30%). - TP. Đà Nẵng nơi có 35.000 sinh viên cũng chỉ có chừng 10% sinh viên được vào ký túc xá, số còn lại phải tự đi tìm nhà ở bên ngoài. - ở Đà Lạt nơi có 13.000 sinh viên đang theo học tại Đại học Đà Lạt thì Kỹ túc xá của trường cũng chỉ đáp ứng được chỗ ở cho 780 sinh viên. "An cư, lạc nghiệp" là câu nói dân gian thường dùng để nói về sự ổn định nơi ăn chốn ở. Đối với sinh viên, tương lai của đất nước thì việc có được một nơi khả dĩ đàng hoàng để ăn học là điều kiện tiên quyết giúp các bạn có thể hoàn tất việc học hành. * Thuê nhà trọ Thế là do nhiều lý do: Không vào được ký túc xá, hay khi vào ký túc xá sẽ có một số qui định trở ngại đến những sinh viên phải kiếm việc làm thêm ngoài giờ nhằm trang trải bớt phí tổn cuộc sống; nên đa số sinh viên phải thuê nhà trọ bên ngoài. Có tiền thì có thể thuê được nơi vừa ý, gần trường tiện đi lại, học tập và ngược lại ít tiền phải chịu những điều kiện khắc nghiệt hơn như đi lại xa, chật chội, điều kiện sống không thuận lợi... Tuy vậy, nhiều khi có tiền vẫn không tìm được nơi ở vừa ý. Một câu hỏi được đặt ra là: Thuê nhà trọ có hoàn toàn thuận tiện cho sinh viên không? Nhiều tân sinh viên lúc đang lóng ngóng tìm nơi để thuê trọ thì gặp phải cò mồi. Đội ngũ này thường là những người lái xe ôm thiếu lương thiện, chúng rình rập và lừa những sinh viên mới lên học còn chưa biết nhiều. Nhiệm vụ chính của họ là ra vẻ rất thông cảm với nỗi khổ của sinh viên khi phải đi tìm nhà trọ, và cực kỳ thông cảm mới giới thiệu với nhà người quen hoặc địa chỉ mà mình biết đang có nhu cầu cho sinh viên thuê nhà trọ. Thật đúng là "đã nghèo còn gặp cái eo". Không được ở Ký túc xá (KTX), sinh viên phải thuê nhà trọ. Tìm được nhà trọ đã khó nhưng việc ở còn khó hơn. Nhà trọ cho sinh viên hiện nay hầu như đều do người dân có đất ở thành phố thấy được cầu của thị trường đã xây lên những khu trọ để cho sinh viên thuê. Những khu trọ này thường nằm trong ngõ ngách với diện tích chật chội, thiếu thốn điện nước. Vẫn còn có những khu nhà ổ chuột, những phòng trọ do lắp ghép bằng những miếng gỗ hay những vật liệu thải ra được tận dụng lại,... Môi trường học tập thì bị ảnh hưởng bởi những tiếng ồn, khí thải của các nhà máy công nghiệp. Phương tiện đi lại chưa thuận tiện do đường phố đông đúc, thiếu thốn xe cộ... Các khu trọ cách xa nhau và xa trường nên sinh viên ít có điều kiện gặp gỡ, trao đổi, giao lưu học hỏi lẫn nhau, ít quan hệ, khó trau dồi kiến thức, việc tra cứu tìm tòi, tự học trên thư viện là rất ít. * Giá nhà trọ tăng cao: Vào đầu năm học mới này, chỉ riêng ở thành phố Đà Lạt giá nhà trọ dành cho sinh viên đồng loạt tăng ở mức dao động từ 15% đến 30%, tuỳ theo địa điểm và chất lượng phòng. Trong quá trình thuê, giá cả thị trường lên xuống thất thường cũng khiến chủ nhà tăng giá. Với túi tiền của sinh viên thì việc tăng giá nhà ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của sinh viên, nhưng việc tìm một nhà trọ thay thế lại là một việc hết sức khó khăn. Vậy sinh viên sẽ phải ở đâu cho thuận tiện? Đây chính là cơ hội kinh doanh cho các chủ đầu tư đầu tư vào dự án xây dựng nhà cho sinh viên, đáp ứng nhu cầu bức thiết của sinh viên_thế hệ trẻ tương lai, những con người cần có môi trường tốt để học tập và tu luyện bản thân. 2. Khả năng đáp ứng của trị trường Trước cầu thị trường đã xuất hiện cung, thế nhưng cung hiện nay vẫn thấp hơn rất nhiều so với cầu. Ngoài các khu KTX của các trường Đại học, Cao đẳng - người dân thành phố đã biết tận dụng nguồn đất của mình để xây dựng nên các phòng trọ cho sinh viên thuê. Những căn phòng chỉ vẻn vẹn 8 -10m2 nhiều khi có đến 03 sinh viên thuê ở chung một phòng. Khả năng đáp ứng nhà ở cho sinh viên ở các tỉnh thành: + Tỉnh Nghệ An: nhà trọ gần Trường Đại học Vinh - Trường Thi - Thành phố Vinh, 3708 - Yên Thành... với giá cho thuê 120.000 -200.000đ/phòng + TP. Hồ Chí Minh: địa chỉ Cống Quỳnh - Nguyễn Cư Trình - 801 Quận 1, Phường 11 Quận 10 - 807 - Quận 10; Cách mạng tháng 8 - 15 - 807 - Quận 10; 811 - Bình Thạnh, Tôn Đức Thắng - 801 - Quận 1; Huỳnh Văn Chinh - Quận 11 - 808 - Quận 11; Nguyễn thị Tần - Phường 2 - 806 - Quận 8... với giá 120.000 - 500.000đ/phòng. + TP