Đề tài Một số giải pháp nhằm hoàn thiện phân tích tài chính tại công ty thoát nước Hà Nội

lêi nãi ®Çu Tr¶i qua h¬n 10 n¨m thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi vµ më cöa cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, nÒn kinh tÕ ta ®ang chuyÓn m¹nh mÏ tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu cã ý nghÜa quan träng trªn nhiÒu lÜnh vùc. B­íc vµo giai ®o¹n míi, giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ víi nh÷ng yªu cÊu míi, th× vÊn ®Ò tµi chÝnh tiÒn tÖ kh«ng chØ lµ mèi quan t©m cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch mµ cßn lµ mèi quan t©m cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c nhµ tÝn dông... VÒ chÝnh s¸ch : mèi quan t©m cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch lµ ph¶i ®æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®Ó t¹o ra sù æn ®Þnh vÒ m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m«, t¹o lËp, ph©n phèi vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc tµi chÝnh toµn x· héi phôc vô cã hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Mèi quan t©m cña c¸c nhµ doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t­ lµ trªn c¬ së chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp , c¸c nhµ ®Çu t­ thùc hiÖn c¸c quan hÖ tµi chÝnh b¶o ®¶m c©n ®èi quyÒn lîi, nghÜa vô tµi chÝnh cña m×nh ®èi víi nhµ n­íc. VÒ ph©n tÝch tµi chÝnh: §©y kh«ng chØ lµ c«ng cô qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh tÕ cña ®Êt n­íc, cña tõng ngµnh, tõng ®Þa ph­¬ng mµ trªn c¬ sá ®ã x¸c ®Þnh ®­îc nhu cÇu vèn cña x· héi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t­ th× viÖc ®¸nh gi¸ ph©n tÝch ®­îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ph©n tÝch vµ dù ®o¸n t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, gióp hä ®­a ra nh÷ng ph­¬ng h­íng, nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt còng nh­ ho¹t ®éng tµi chÝnh nh»m lµm doanh nghiÖp tån t¹i, ph¸t triÓn vµ b¶o ®¶m tr¹ng th¸i c©n b»ng tµi chÝnh cña m×nh. Mét thùc tÕ cho thÊy trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cã rÊt nhiÒu nhµ qu¶n lý kinh tÕ, chñ doanh nghiÖp giái ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng th«ng qua sù hiÓu biÕt, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ vµ ®Æc biÖt lµ ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh. Bªn c¹nh ®ã kh«ng Ýt c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c chñ doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n, c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông bÞ thua lç bëi kh«ng hiÓu s©u s¾c t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, nãi kh¸c ®i lµ kh«ng nhËn thøc ®Çy ®ñ c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ lý luËn vµ thùc tiÔn ®ã ta cã thÓ thÊy r»ng hoµn thiÖn ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay lµ mét yªu cÇu, mét ®ßi hái cña c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ, c¸c nhµ ®Çu t­, chñ doanh nghiÖp vµ nh÷ng ng­êi quan t©m. Víi ý nghÜa ®ã em ®· chän ®Ò tµi “ Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty Tho¸t N­íc Hµ Néi”. §Ò tµi gåm 3 phÇn: PhÇn 1: Néi dung c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. PhÇn 2: Ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty Tho¸t N­íc Hµ Néi PhÇn 3: Mét sè kiÕn nghÞ gãp phÇn hoµn thiÖn ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng Ty Tho¸t N­íc Hµ Néi. PhÇn I Néi dung c«ng t¸c ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp A. Kh¸i niÖm vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp vµ ph©n tÝch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp 1. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp Ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh»m gi¶ quyÕt c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh ®­îc biÓu hiÖn d­íi h×nh th¸i tiÒn tÖ g¾n trùc tiÕp víi viÖc tæ chøc huy ®éng, ph©n phèi, sö dông vµ qu¶n lý vèn trong qu¸ tr×nh kinh doanh. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh nhµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ lêi ®­îc 3 c©u hái sau ®©y: Thø nhÊt: Nªn ®Çu t­ dµi h¹n vµo ®©u cho phï hîp víi c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh lùa chän. §©y chÝnh lµ ®Çu t­ l©u dµi cña doanh nghiÖp. Thø hai: Nguån t×a trî cho ®Çu t­ lµ nguån nµo? Thø ba: Nhµ doanh nghiÖp sÏ qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh hµng ngµy nh­ thÕ nµo? Ba c©u hái trªn ®©y kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ mäi vÊn ®Ò ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nh­ng ®ã lµ ba c©u hái quan träng liªn quan ®Õn dù to¸n vèn ®Çu t­ dµi h¹n, c¬ cÊu vèn vµ qu¶n lý vèn l­u ®éng. Muèn s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã doanh nghiÖp ph¶i mua s¾m c¸c yÕu tè vËt chÊt cÇn thiÕt nh­ m¸y mãc, thiÕt bÞ, dù tr÷, ®Êt ®ai, lao ®éng...(c¸c yÕu tè ®Çu vµo) nghÜa lµ doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t­ vµo c¸c tµi s¶n. C¸c tµi s¶n cña DN ®­îc ph¶n ¸nh bªn tr¸i cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n nã gåm hai phÇn chÝnh lµ tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng. Song, DN nªn ®Çu t­ vµo nh÷ng tµi s¶n dµi h¹n nµo? Gi¶i ®¸p c©u hái nµy lµ vÊn ®Ò dù to¸n vèn ®Çu t­, lµ qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ vµ qu¶n lý ®Çu t­ dµi h¹n cña DN hay qu¸ tr×nh c¸c nhµ qu¶n lý tµi chinhs DN ph¶i t×m kiÕm c¬ héi ®Çu t­ sao cho thu nhËp do ®Çu t­ ®em l¹i lín h¬n chi phÝ ®Çu t­. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ gi¸ trÞ c¸c dßng tiÒn tÖ do c¸c tµi s¶n ®ã t¹o ra lín h¬n chi phÝ cña c¸c tiµ s¶n ®ã. Nhµ qu¶n lý kh«ng chØ quan t©m ®Õn nhËn ®­îc b»ng tiÒn (dßng tiÒn tÖ do c¸c tµi s¶n t¹o ra) mµ cßn quan t©m ®Õn viÖc khi nµo nhËn ®­îc vµ nhËn ®­îc nh­ thÕ nµo. Gi¶i ®¸p c©u hái nµy lµ vÊn ®Ò quy m«, thêi h¹n vµ rñi ro cña c¸c ®ång tiÒn tÖ trong t­¬ng lai. §©y lµ vÊn ®Ò cèt lâi cña qu¸ tr×nh dù to¸n vèn ®Çu t­. Muèn ®Çu t­ c¸c tµi s¶n, DN ph¶i cã nguån tµi trî . C¸c nguån tµi trî cña DN ®­îc ph¶n ¸nh bªn ph¶i cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, nã gåm hai phÇn chÝnh: vèn chñ së h÷u vµ c¸c kho¶n vay ng¾n, dµi h¹n. Song DN cã thÓ t¨ng quü tiÒn mÆt b¾ng c¸ch nµo ®Ó thùc hiÖn chi tiªu cho ®Çu t­ dµi h¹n? Gi¶i ®¸p c©u hái nµy lµ vÊn ®Ò c¬ ccÊu vèn cña DN. C¬ cÊu vèn cña DN ®­îc thÓ hiªn b»ng tû träng cña c¸c nguån tµi trî. C¸c nhµ qu¶n lý tµi chÝnh ph¶i tÝnh to¸n c©n nh¾c n©n cho vay bao nhiªu? C¬ cÊu cña nî vµ vèn tù cã nh­ thÕ nµo lµ tèt nhÊt? Nguån vèn nµo lµ thich hîp víi DN? Khi ®· cã c¸c suy nghÜ vÒ ®Çu t­ vµo ®©u, nguån tµi trî nh­ thÕ nµo c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i suy nghÜ vÊn ®Ò qu¶n lý vèn l­u ®éng nh­ thÕ nµo, tøc lµ qu¶n lý c¸c tµi s¶n ng¾n h¹n cña DN nh­ thÕ nµo? Ho¹t ®éng tµi chÝnh ng¾n h¹n g¾n liÒn víi c¸c dãng tiÒn tÖ nhËp quü vµ dßng tiÒn tÖ xuÊt quü vµ nhµ qu¶n lý ph¶i xö lý sù lÖch pha cña c¸c dßng tiÒn tÖ. Qu¶n lý ng¾n h¹n c¸c dßng tiÒn tÖ kh«ng t¸ch rêi víi vèn l­u ®éng rßng. Vèn l­ ®éng rßng ®­îc x¸c ®Þnh lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a tµi s¶n l­u ®éng vµ nî ng¾n h¹n. Qu¶n lý vèn l­u ®éng rßng lµ viÖc lµm râ DN nªn gi÷ bao nhiªu tiÒn vµ dù tr÷ cña DN cã nªn b¸n chÞu kh«ng? NÕu b¸n chÞu hay vay ng¾n h¹n hay tr¶ tiÒn mÆt. NÕu vay ng¾n h¹n th× DN nªn vay ë ®©u vµ nh­ thÕ nµo? 2. Kh¸i niÖm, môc ®Ých, ý nghÜa, yªu cÇu cña ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh DN a) Kh¸i niÖm: Ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh thu thËp, xö lý c¸c th«ng tin kÕ to¸n, nh»m xem xÐt, kiÓm tra, ®èi chiÕu, so s¸nh tµi chÝnh hiÖn hµnh víi qu¸ khø, gióp ng­êi sö dông th«ng tin cã thÓ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh DN, ®¸nh gi¸ vÒ tiÒm n¨ng, hiÖu qu¶ kinh doanh còng nh­ rñi ro trong t­¬ng lai. b) Môc ®Ých, ý nghÜa: Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc, c¸c DN thuéc c¸c lo¹i h×nh së h÷u kh¸c nhau ®Òu b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt trong kinh doanh do ®ã cã nhiÒu ®èi t­îng quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña DN nh­ chñ DN , nhµ cho vay, nhµ cung cÊp, kh¸ch hµng, nhµ b¶o hiÓm...kÓ c¶ c¸c c¬ quan chÝnh phñ vµ nh÷ng ng­êi lao ®éng. Mçi ®èi t­îng quan t©m ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña DN víi mét gãc ®é kh¸c nhau. §èi víi chñ DN vµ c¸c nhµ qu¶n trÞ DN mèi quan t©m hµng ®Çu cña hä lµ t×m kiÕm lîi nhuËn vµ kh¶ n¨ng tµi trî. §èi víi chñ ng©n hµng vµ c¸c nhµ cho vay tÝn dông, mèi quan t©m chñ yÕu cña hä lµ kh¶ n¨ng tr¶ nî hiÖn t¹i vµ s¾p tíi cña DN. §èi víi nhµ ®Çu t­ mèi quan t©m cña häu lµ c¸c yÕu tè rñi ro, thêi gian hoµn vèn, møc sinh l·i vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n vèn...Nh×n chung hä ®Òu quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng t¹o ra dßng tiÒn mÆt, kh¶ n¨ng sinh lêi, kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ møc sinh lêi tèi ®a. C¸c b¸o c¸o kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng hîp toµn diÖn t×nh h×nh tµi s¶n, nguån vèn c«ng nî, kÕt qu¶ s¶n xuËt kinh doanh cña DN trong mét niªn ®é kÕ to¸n, song nh÷ng th«ng tin riªng biÖt ®ã ch­a thÓ hiÖn ®­îc nhiÒu ý nghÜa vµ ch­a thÓ hiÖn hÕt c¸c yªu cÇu, néi dung mµ ng­êi sö dông th«ng tin quan t©m do ®ã hä th­êng dïng c¸c c«ng cô vµ kü thuË c¬ b¶n ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh DN, ®Ó thuyÕt minh c¸c mèi quan hÖ chñ yÕu trong b¸o c¸o ttµi chÝnh nh»m nghiªn cøu t×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn t¹i tõ ®ã ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh tµi chÝnh trong t­¬ng lai. c) Yªu cÇu cña viÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh DN ViÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng t×a chÝnh DN cã ý nghÜa quan träng nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña DN cho nªn nã ph¶i ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu sau: + Ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh DN ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin h÷u Ých cho c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c tÝn chñ vµ nh÷ng ngh­êi sö dông th«ng tin kh¸c nhau ®Ó gióp hä cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n khi ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­, quyÕt ®Þnh cho vay, quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt... + Ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh DN ph¶i cung cÊp th«ng tin cho c¸c DN, c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c nhµ cho vay vµ nh÷ng nhµ sö dông th«ng tin kh¸c nhau trong viÖc®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vµ tÝnh ch¨cs ch¾n cña c¸c dßng tiÒn mÆt vµo, ra vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh, t×nh h×nh, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña DN. + Ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh DN ph¶i cung cÊp th«ng tin vÒ nguån vèn chñ së h÷u, c¸c kho¶n nî, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh, sù kiÖn vµ c¸c t×nh huèng lµm biÕn ®æi nguån vèn vµ c¸c kho¶n nî cña DN. C¸c môc tiªu trªn ®©y liªn quan mËt thiÕt víi nhau vµ gãp phÇn cung cÊp th«ng tin nÒn t¶ng quan träng cho ng­êi nghiªn cøu, t×m hiÓu, ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh DN. Nh­ vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh, ý nghÜa tèi cao vµ quan träng nhÊt cña ph©n tÝch tµi chÝnh DN lµ gióp cho nh÷ng ng­êi ra quyÕt ®Þnh lùa chän ph­¬ng ¸n kinh doanh tèi ­u vµ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c thùc tr¹ng, tiÒm n¨ng cña DN. B. Néi dung ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp I. Nh÷ng viÖc tiÕn hµnh tr­íc khi ph©n tÝch 1. Tµi liÖu phôc vô cho ph©n tÝch: Ph©n tÝch tµi chÝnh sö dông mäi nguèn th«ng tin cã kh¶ n¨ng lµm râ môc tiªu dù ®o¸n tµi chÝnh. Tõ khi ph¸p lÖnh kÕ to¸n tµi chÝnh ®­îc ban hµnh, hÖ thèng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®· ®­îc thèng nhÊt vµ lµ tµi liÖu c¬ së, quan träng cho c¸c nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh. Ngoµi c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh c¸c nhµ tµi chÝnh cßn ph¶i khai th¸c mét sè sè liÖu kh«ng cã trong b¸o c¸o tµi chÝnh nh­: tiÒn l·i ph¶i tr¶ trong kú, ph©n phèi lîi nhuËn, s¶n phÈm tiªu thô... nh÷ng sè liÖu nµy gióp cho nhµ ph©n tÝch cã thÓ ®­a ra nh÷ng nhËn xÐt, nh÷ng kÕt luËn tinh tÕ vµ thÝch ®¸ng. HÖ thèng b¸o c¸o tµi chÝnh n­íc ta bao gåm: 1. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. 2. B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. 3. B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ. 4. B¶n thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. 1.1 B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n : Lµ b¸o c¸o tæng hîp cho biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña ®¬n vÞ t¹i nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh d­íi h×nh th¸i tiÒn tÖ. §©y lµ mét b¸o c¸o tµi chÝnh cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi mäi ®èi t­îng cã quan hÖ së h÷u, quan hÖ kinh doanh víi DN. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ph¶n ¸nh hai néi dung c¬ b¶n lµ nguån vèn tµi s¶n. Nguån vèn ph¶n ¸nh nguån vèn ®­îc huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh. VÒ mÆt ph¸p lý, nguån vèn cho thÊy tr¸ch nhiÖm cña DN vÒ tæng sè vèn ®· ®¨ng ký kinh doanh víi Nhµ n­íc, sè tµi s¶n ®· h×nh thµnh b»ng nguån vèn vay ng©n hµng, vay ®èi t­îng kh¸c, còng nh­ tr¸ch nhiÖm ph¶i thanh to¸n víi ng­êi ng­êi lao ®éng, cæ ®«ng, nhµ cung cÊp, tr¸i chñ, ng©n s¸ch... PhÇn tµi s¶n ph¶n ¸nh quy m« vµ c¬ cÊu c¸c läai tµi s¶n hiÖn cã ®Õn thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o thuéc quyÒn qu¶n lý, sö dông cña DN, n¨ng lùc vµ tr×nh ®é sö dông tµi s¶n. VÒ mÆt ph¸p lý, phÇn tµi s¶n thÓ hiÖn tiÒm lùc mµ DN cã quyÒn qu¶n lý, sö dông l©u dµi, g¾n víi môc ®Ých thu ®­îc c¸c kho¶n lîi nhuËn. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ tµi liÖu quan träng bËc nhÊt gióp cho nhµ ph©n tÝch nghiªn cøu ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸i qu¸t t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh, kh¶ n¨ng c©n b»ng tµi chÝnh, tr×nh ®é sö dông vèn vµ nh÷ng triÓn väng kinh tÕ, tµi chÝnh cña DN. 1.2 B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh : Lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp cho biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña DN trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh, ph¶n ¸nh tãm l­îc c¸c kho¶n thu, chi phÝ, kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn DN, kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ttheo tõng ho¹t ®éng kinh doanh ( s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t­ tµi chÝnh, ho¹t ®éng bÊt th­êng). Bªn c¹nh ®ã, b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cßn cho biÕt t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ n­íc cña DN trong thêi kú ®ã . Dùa vµo sè liÖu trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh, ng­êi sö dông th«ng tin cã thÓ kiÓm tra, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña DN trong kú, so s¸nh víi kú tr­íc vµ víi DN kh¸c ®Ó nhËn biÕt kh¸i qu¸t ho¹t ®äng trong kú vµ xu h­íng vËn ®éng. 1.3 B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ: ®­îc lËp ®Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái liªn quan ®Õn luång tiÒn ra vµo trong DN, t×nh h×nh tr¶ nî, ®Çu t­ b»ng tiÒn cña DN trong tõng thêi kú. B¸o c¸o l­u chuyÓn tiÒn tÖ cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ nh÷ng luång vµo,ra cña tiÒn vµ coi nh­ tiÒn, nh÷ng kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n cã tÝnh l­u ®éng cao, cã thÓ nhanh chãng vµ s½n sµng chuyÓn ®æi thµnh mét kho¶n tiÒn biÕt tr­íc Ýt chÞu rñi ro lç vÒ gi¸ trÞ do nh÷ng sù thay ®æi vÒ l·i suÊt. Nh÷ng luång vµo ra cña tiÒn vµ nh÷ng kho¶n coi nh­ tiÒn ®­îc tæng hîp thµnh ba nhãm: l­u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng kinh doanh, l­u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng ®Çu t­, l­u chuyÓn tiÒn tÖ tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ lËp theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, gi¸n tiÕp. 1.4 ThuyÕt minh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh: nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ch­a cã trong hÖ thèng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, ®ång thêi gi¶i thÝch mét sè chØ tiªu mµ trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ch­a ®­îc tr×nh bµy, gi¶i thÝch thªm mét c¸ch cô thÓ, râ rµng. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh trong DN cã m«0× quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, mçi sù thay ®æi cña mét chØ tiªu trong b¸o c¸o nµy trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn c¸c b¸o c¸o kia, tr×nh tù ®äc hiÓu ®­îc c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, qua ®ã hä nhËn biÕt ®­îc vµ tËp trung vµo c¸c chØ tiªu tµi chÝnh liªn quan trùc tiÕp tíi môc tiªu ph©n tÝch cña hä. 2. C¸c b­íc tiÕn hµnh ph©n tÝch: Ph©n tÝch tµi chÝnh cã thÓ ®­îc øng dông theo nh÷ng h­íng kh¸c nhau víi nh÷ng môc ®Ých t¸c nghiÖp kh¸c nhau: môc ®Ých nghiªn cøu th«ng tin hoÆc theo vÞ trÝ cña nhµ ph©n tÝch (trong hay ngoµi DN). Tuy nhiªn tr×nh tù ph©n tÝch vµ dù ®o¸n tµi chÝnh ®Òu tu©n theo c¸c nghiÖp vô ph©n tÝch thÝch øng víi tõng giai ®o¹n dù ®o¸n. - Giai ®o¹n dù ®o¸n lµ giai ®o¹n chuÈn bÞ vµ xö lý c¸c nguån th«ng tin. C¸c nghiÖp vô ph©n tÝch trong giai ®o¹n nµy lµ xö lý th«ng tin kÕ to¸n, tÝnh to¸n c¸c chØ sè, tËp hîp c¸c b¶ng biÓu. - Giai ®o¹n x¸c ®Þnh biÓu hiÖn ®Æc tr­ng lµ giai ®o¹n x¸c ®Þnh ®iÓm m¹nh, yÕu cña Doanh nghiÖp. C¸c nhiÖm vô ph©n tÝch trong giai ®o¹n nµy lµ gi¶i thÝch, ®¸nh gi¸ c¸c chØ sè, b¶ng biÓu c¸c kÕt qu¶ vÒ sù c©n b»ng tµi chÝnh, n¨ng lùc ho¹t ®éng tµi chÝnh, c¬ cÊu vèn vµ chi phÝ vèn, c¬ cÊu ®Çu t­ vµ doanh lîi. - Giai ®o¹n ph©n tÝch thuyÕt minh lµ giai ®o¹n ph©n tÝch nguyªn nh©n, thuËn lîi, khã kh¨n, ph­¬ng tiÖn vµ thµnh c«ng. C¸c nhiÖm vô ph©n tÝch trong giai ®o¹n nµy lµ tæng hîp, ®¸nh gi¸ vµ quan s¸t. - Giai ®o¹n tiªn l­îng vµ chØ dÉn: nghiÖp vô ph©n tÝch lµ x¸c ®Þnh h­íng ph¸t triÓn, c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh. 3. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch §Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh ng­êi ta kh«ng dïng riªng lÎ mét ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch nµo mµ sö dông kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch víi nhau ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh DN mét c¸ch x¸c thùc nhÊt, nhanh nhÊt. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ hÖ thèng c¸c ph­¬ng ph¸p nh»m tiÕp cËn, nghiªn cøu c¸c sù kiÖn, hiÖn t­îng, quan hÖ, c¸c luång dÞch chuyÓn vµ biÕn ®æi tµi chÝnh trong ho¹t ®éng cña DN, xong ph­¬ng ph¸p chñ yÕu lµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh vµ ph©n tÝch tû lÖ. a. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh: §Ó ¸p dông®­îc ph­¬ng ph¸p nµy cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn cã thÓ so s¸nh ®­îc cña c¸c chØ tieu (ph¶i thèng nhÊt vÒ néi dung, ph­¬ng ph¸p, thêi gian vµ ®¬n vÞ tÝnh to¸n cña c¸c chØ tiªu so s¸nh) vµ theo môc ®Ých ph©n tÝch mµ x¸c ®Þnh gèc so s¸nh. Gèc so s¸nh cã thÓ chän lµ gèc vÒ mÆt thêi gian hoÆc kh«ng gian. Kú (®iÓm) ®­îc chän ®Ó ph©n tÝchgäi lµ kú ph©n tÝch (hoÆc ®iÓm ph©n tÝch). C¸c trÞ sè cña chØ tiªu tÝnh ra ë tõng kú t­¬ng øng gäi lµ trÞ sè chØ tiªu kú gèc, kú ph©n tÝch. Vµ ®Ó phôc vô môc ®Ých ph©n tÝch ng­êi ta cã thÓ so s¸nh b»ng c¸c c¸ch : so s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi, so s¸nh b»ng sè t­¬ng ®èi, so s¸nh b»ng sè b×nh qu©n. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh sö dông trong ph©n tÝch tµi chÝnh DN lµ: - So s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn kú nµy víi sè thùc hiÖn kú tr­íc ®Ó thÊy râ xu h­íng thay ®æi vÒ tµi chÝnh cña DN, thÊy ®­îc sù c¶i thiÖn hay xÊu ®i nh­ thÕ nµo ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc trong kú tíi. - So s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn víi sè kÕ ho¹ch ®Ó thÊy møc ®é phÊn ®Êu cña Doanh nghiÖp. - So s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn kú nµy víi møc trung b×nh cña ngµnh ®Ó thÊy ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh cu¶ DN ®ang ë t×nh tr¹ng tèt hay xÊu, ®­îc hay ch­a ®­îc so víi c¸c DN cïng ngµnh. - So s¸nh theo chiÒu däc ®Ó thÊy ®­îc tû träng cña tõng lo¹i trong tæng hîp ë mçi b¶n b¸o c¸o. So s¸nh theo chiÒu ngang ®Ó thÊy ®­îc sù biÕn ®æi vÒ c¶ sè t­¬ng ®èi vµ sè tuyÖt ®èi cña mét kho¶n môc nµo ®ã qua niªn ®é kÕ to¸n liªn tiÕp. b. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû lÖ: lµ ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng, ®­îc sö dông phæ biÕn trong ph©n tÝch tµi chÝnh. §©y lµ ph­¬ng ph¸p cã tÝnh hiÖn thùc cao víi c¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông ngµy cµng ®­îc bæ xung vµ hoµn thiÖn. Bëi lÏ: Thø nhÊt, nguån th«ng tin kÕ to¸n vµ tµi chÝnh ®­îc c¶i tiÕn vµ ®­îc cung cÊp ®Çy ®ñ h¬n. §ã lµ c¬ së h×nh thµnh c¸c chØ tiªu tham chiÕu tin cËy cho viÖc ®¸nh gi¸ mét tû lÖ tµi chÝnh cña DN. Thø hai, viÖc ¸p dông c«ng nghÖ tin häc cho phÕp tÝch luü d÷ liÖu vµ thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝnh to¸n hµng lo¹t c¸c tû lÖ. Thø ba, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch nµy gióp cho nhµ ph©n tÝch khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c sè liÖu vµ ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng hµng lo¹t tû lÖ theo chuçi thêi gian liªn tôc hoÆc theo tõng giai ®o¹n. Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn ý nghÜa chuÈn mùc c¸c tû lÖ cña ®¹i l­îng tµi chÝnh trong c¸c quan hÖ ta× chÝnh. VÒ nguyªn t¾c, ph­¬ng ph¸p tû lÖ yªu cÇu ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ng­ìng, c¸c ®Þnh møc ®Ó nhËn xÐt ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh DN, trªn c¬ së so s¸nh c¸c tû lÖ cña DN víi c¸c tû lÖ tham chiÕu. Trong ph©n tÝch tµi chÝnh Dn, c¸c tû lÖ tµi chÝnh ®­îc ph©n thµnh c¸c nhãm tû lÖ ®Æc tr­ng, ph¶n ¸nh néi dung c¬ b¶n theo môc tiªu ho¹t ®éng cña DN. §ã lµ c¸c nhãm tû lÖ vÒ néi dung thanh to¸n, nhãm tû lÖ vÒ c¬ cÊu vèn vµ nguån vèn, nhãm c¸c tû lÖ vÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng, nhãm c¸c tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi. II. Néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp: 1.Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh DN: Néi dung ph©n tÝch: Xem xÐt ®¸nh gi¸ sù thay ®æi gi÷a ®Çu kú so víi cuèi kú, ®Çu n¨m so víi cuèi n¨m, n¨m nµy so víi n¨m kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh t×nh h×nh t¨ng gi¶m vèn trong DN. Tuy nhiªn, nÕu chØ dùa vµo sù t¨ng gi¶m cña tæng tµi s¶n vµ tæng nguån vèn cña DN th× ch­a thÓ thÊy râ t×nh h×nh tµi chÝnh cña DN. V× vËy, cÇn ph¶i ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c kho¶n môc cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n dùa trªn quan ®iÓm lu©n chuyÓn vèn trong DN. 1.1 Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n: Xem xÐt tõng kho¶n môc tµi s¶n cña DN trong tæng sè ®Ó thÊy ®­îc møc ®é ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña DN. Tuú tõng lo¹i h×nh kinh doanh ®Ó xem xÐt tû träng cña tõng tµi s¶n chiÕm trong tæng sè lµ cao hay thÊp. B¶ng 1: B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n ChØ tiªu  N¨m n  N¨m n+1  So s¸nh    Sè tiÒn tr.®  Tû träng (%)  Sè tiÒn tr.®  Tû träng (%)  Sè tiÒn tr.®  Tû träng (%)   I.TSL§ vµ §TNH         1. TiÒn         2. §Çu t­ TCNH         3. C¸c kho¶n ph¶i thu         4. Hµng tån kho         5. TSL§ kh¸c         6. Chi sù nghiÖp         II. TSC§ vµ §TDH         1. Tµi s¶n cè ®Þnh         2. §Çu t­ tµi chÝnhDH         3.Chi phÝ XDCB DD         4.Ký c­íc, ký quüDH         Tæng céng         §ång thêi víi viÖc ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n, cÇn xem xÐt t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c kho¶n môc tµi s¶n cô thÓ. Qua ®ã, ®¸nh gi¸ sù hîp lý cña sù biÕn ®éng. Còng qua viÖc ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n ta biÕt ®­îc tû suÊt ®Çu t­: Tæng tµi s¶n Tû suÊt ®Çu t­ = Tµi s¶n cè ®Þnh ChØ tiªu nµy cho biÕt møc ®é ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh. TrÞ sè cña chØ tiªu nµy tuú thuéc vµo tõng ngµnh nghÒ kinh doanh cô thÓ. 1.2 Ph©n tÝch c¬ cÊu vèn, chi phÝ vèn C¬ cÊu vèn lµ thuËt ng÷ ph¶n ¸nh viÖc DN sö dông c¸c nguån vèn kh¸c nhau víi mét tû lÖ nµo ®ã cu¶ mçi nguån t×a trî cho tæng sè tµi s¶n. Chi phÝ vèn lµ chi phÝ tr¶ cho viÖc huy ®éng vµ sö dông vèn. Nãi c¸ch kh¸c, chi phÝ vèn lµ gi¸ cña viÖc sö dông vèn. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tù tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh cña DN, còng nh­ møc ®é tù chñ, chñ ®éng trong kinh doanh hay nh÷ng khã kh¨n mµ DN ph¶i ®­¬ng ®Çu. §èi víi nguån h×nh thµnh tµi s¶n, cÇn xem xÐt tû träng tõng lo¹i chiÕm trong tæng sè còng nh­ xu h­íng biÕn ®éng cña chóng. NÕu nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng cao trong tæng sè nguån vèn th× DN cã ®ñ kh¶ n¨ng tù b¶o ®¶m vÒ mÆt tµi chÝnh vµ møc ®é ®éc lËp cña DN ®èi víi chñ nî (ng©n hµng, nhµ cung cÊp...) cao. Ng­îc l¹i, nÕu c«ng nî ph¶i tr¶ chiÕm chñ yÕu trong tæng nguån vèn ( kÓ c¶ vÒ sè t­¬ng ®èi vµ sè tuyÖt ®èi) th× kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh sÏ thÊp . §iÒu nµy dÔ thÊy qua tû suÊt tµi trî vµ b¶ng ph©n tÝch sau. B¶ng 2: B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu vèn: ChØ tiªu  N¨m n  N¨m n+1  So s¸nh    Sè tiÒn tr.®  Tû träng (%)  Sè tiÒn tr.®  Tû träng (%)  Sè tiÒn tr.®  Tû träng (%)   I. Nî ph¶i tr¶         1. Nî ng¾n h¹n         2. Nî dµi h¹n         3. Nî kh¸c         II.Nguån vèn CSH         1. Nguån vèn quü         2. Nguån kinh phÝ         Tæng céng nguån vèn         Tû suÊt tµi trî ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy tæng sè nguån vèn chñ së h÷u chia cho tæng nguån vèn. Vèn chñ së h÷u Tû suÊt tù tµi trî = Tæng nguån vèn Tû suÊt tµi trî cµng cao cµng thÓ hiÖn kh¶ n¨ng ®éc lËp cao vÒ mÆt tµi chÝnh hay møc ®é tù tµi trî cña DN tèt. 1.3 Ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó ®¶m b¶o cã ®ñ tµi s¶n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, DN cÇn ph¶i tËp hîp c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh cÇn thiÕt cho viÖc huy ®éng nguån vèn. Nhu cÇu vèn cña DN t¹i bÊt cø thêi ®iÓm nµo còng chÝnh b»ng tæng sè tµi s¶n DN cÇn ph¶i cã ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Cã thÓ ph©n nguån vèn (nguån tµi trî) thµnh hai lo¹i: Nguån tµi trî th­êng xuyªn (nguån tµi trî dµi h¹n): lµ nguån mµ DN ®­îc sö dông th­êng xuyªn, l©u dµi vµo ho¹t ®éng kinh doanh. Bao gåm nguån vèn chñ së h÷u vµ nguån vèn vay-nî dµi h¹n, trung h¹n (trõ nî qu¸ h¹n). Nguån tµi trî t¹m thêi (nguån vèn ng¾n h¹n): lµ nguån mµ DN t¹m thêi ®­îc sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n. Thuéc nguån tµi trî t¹m thêi bao gåm c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n, nî ng¾n h¹n, c¸c kho¶n vay-nî qu¸ h¹n (kÓ c¶ vay- nî dµi h¹n), c¸c kho¶n chiÕm dông bÊt hîp ph¸p cña ng­êi mua, ng­êi b¸n vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc. Ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cÇn tÝnh ra vµ so s¸nh tæng nhu cÇu vÒ tµi s¶n (TSL§,TSC§) víi nguån vèn chñ së h÷u iÖn cã vµ nguån vèn vay-nî dµi h¹n. NÕu tæng sè nguån cã ®ñ hoÆc lín h¬n tæng sè nhu cÇu vÒ tµi s¶n th× DN cÇn sö dông sè thõa nµy mét c¸ch hîp lý, tr¸nh bÞ chiÕm dông. Ng­îc l¹i, khi nguån vèn kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vÒ tµi s¶n th× DN cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p ®Ó huy ®éng vµ sö dông phï hîp, tr¸nh bÞ chiÕm dông bÊt hîp ph¸p. 1.4 Ph©n tÝch chØ tiªu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn. Mét trong c¸c nguyªn t¾c trong qu¶n lý tµi chÝnh lµ DN ph¶i dïng nguån vèn dµi h¹n ®Ó h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh, phÇn d­ cña nguån vèn dµi h¹n vµ nguån vèn ng¾n h¹n ®­îc ®µu t­ h×nh thµnh tµi s¶n l­u ®éng vµ nguån vèn ng¾n h¹n ®­îc gäi lµ vèn l­u ®éng th­êng xuyªn. VL§ th­êng Nguån vèn Ng. Vèn = - TSC§ = - TSL§ xuyªn dµi h¹n ng¾n h¹n KÕt qu¶ tÝnh to¸n x¶y ra mét trong ba tr­êng hîp sau: Tr­êng hîp1: VL§ th­êng xuyªn > 0, nguån vèn dµi h¹n d­ thõa ®Çu t­ vµo ta× s¶n cè ®Þnh, phÇn d­ thõa ®ã ®Çu t­ vµo tµi s¶n l­u ®éng. §ång thêi, tµi s¶n l­u ®éng > nguån vèn ng¾n h¹n, do vËy kh¶ n¨ng thanh to¸n cña DN tèt. Tr­êng hîp 2: VL§ th­êng xuyªn =0, cã nghÜa lµ nguån vèn dµi h¹n ®ñ tµi trî cho tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng, ®ñ cho doanh nghiÖp tr¶ cho c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n, t×nh h×nh tµi chÝnh nh­ vËy lµ lµnh m¹nh. Tr­êng hîp 3: VL§ th­êng xuyªn >0, nguån vèn dµi h¹n kh«ng ®ñ ®Ó tµi trî cho TSC§. DN ph¶i ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh mét phÇn nguån vèn ng¾n h¹n, tµi s¶n l­u ®éng kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu thanh to¸n nî ng¾n h¹n, c¸n c©n thanh to¸n cña DN mÊt th¨ng b»ng, DN ph¶i dïng mét phÇn tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó thanh to¸n nî ng¾n h¹n ®Õn h¹n tr¶.