Đề tài Một số giải pháp nâng cao khả năng thắng thầu của công ty cổ phần đầu tư xây dựng và xuất nhập khẩu Phục Hưng

LỜI MỞ ĐẦU Hoạt động đấu thầu là một hoạt động kinh tế rất phổ biến trên thế giới nhưng với Việt Nam thì hoạt đông đấu thầu mới thực sự hoạt đông sôi nổi trong khoảng 15 năm trở lại đây. Thông qua hoạt động đấu thầu thì tính cạnh tranh trong nền kinh tế được bộc lộ một cách rõ ràng nhất, đem lại lợi ích cho cả chủ đầu tư lẫn nhà thầu. Đấu thầu mang lại cho chủ đầu tư chất lượng của công trình, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn, làm cho nhà thầu nâng cao trách nhiệm, hoàn thiện năng lực và nâng cao tính cạnh tranh trong hoạt động của mình. Đặc biệt khi nền kinh tế Việt Nam tham gia hội nhập kinh tế thế giới thì hoạt động đấu thầu càng chứng tỏ được các ưu điểm của mình. Là một nhà thầu hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, Công ty cổ phân đầu tư và xây dựng và xuất nhập khẩu Phục Hưng đã tham gia đấu thầu nhiều công trình xây dựng lớn, có chất lượng cao và ngày càng khẳng định được thương hiệu cũng như chất lượng của công ty thông qua các dự án mà công ty đã thực hiện. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đã đạt được, công ty Phục Hưng JSC còn đối mặt với nhiêu khó khăn và thách thức từ nhiều yếu tố như đối tủ cạnh tranh, yêu cầu đòi hỏi cao của các chủ đầu tư, khó khăn của nền kinh tế và những yếu tố khuyết điểm nội tại của công ty. Qua thời gian thực tập và nghiên cứu ở công ty, em đã thực hiện đề tai : “Một số giải pháp nâng cao khả năng thắng thầu của công ty cổ phần đầu tư xây dựng và xuất nhập khẩu Phục Hưng”. Với hi vong qua chuyên đề này sẽ làm rõ hơn những thánh thức và cơ hội mà công ty đang có để góp phần nâng cao khả năng thắng thầu của công ty trong thời gian sắp tới CHƯƠNG I LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẤU THẦU VÀ ĐẤU THẦU XÂY LẮP 1.1.Khái niệm và bản chất của đấu thầu Trong quá trình thực hiện một dự án, dù là chủ đầu tư là nhà nước hay các doanh nghiệp tư nhân thì chủ đầu tư cũng đều phải thực hiện rất nhiều các công việc khác nhau.Từ công việc xây dựng, phân tích, thẩm định dự án, lựa chọn công nghệ đến tổ chưc xây dựng , mua sắm vật tư thiết bị…Để thực hiện các công việc này thì chủ đầu tư có thể tự làm hoặc đi thuê các tổ chức cá nhân có đủ điều kiện để thực hiện các hoạt động phục vụ cho dự án. Hiện nay trong nền kinh tế thị trường, chủ yếu các chủ đầu tư thường xuyên thuê các tổ chức cá nhân để thực hiện các công việc trong chu trình một dự án, thực tế đã chứng minh rằng đấu thầu là phương pháp tốt nhất để giúp chủ đầu tư có thể lựa chọn được các cá nhân, tổ chức có đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện các công việc của dự án thông qua cạnh tranh công bằng. Như vậy đấu thầu chính là quá trình lựa chọn nhà thầu tốt nhất, đáp ứng được các yêu cầu của bên mời thầu trên cơ sở cạnh tranh công bằng giữa các nhà thầu.Bên mời thầu chính là chủ đầu tư hoặc đại diện hợp pháp của chủ đầu tư có dự án.Nhà thầu là tổ chức kinh tế có đầy đủ điều kiện và có tư cách pháp nhân tham gia đấu thầu. Thực chất của Đấu thầu đó chính là sự cạnh tranh công bằng của các nhà thầu theo những tiêu chuẩn mà chủ đầu tư đặt ra.Vì vậy hoạt động đấu thầu sẽ đem lại cho chủ đầu tư cơ hội lựa chọn chính xác nhà thầu có đủ uy tín năng lực thực hiện dự án.Còn đối với nhà thầu, thì đấu thầu là hoạt động cạnh tranh một cách khốc liệt nhằm dành quyền cung cấp dịch vụ, hành hóa cho chủ đầu tư với giá bù đắp được chi phí đầu vào cà lợi nhuận cao nhất có thể. Đấu thầu có vai trò hết sức tích cực đối với cả người mua (chủ đầu tư hay bên mời thầu) và người bán( nhà thầu) + Đối với người mua( chủ đầu tư hay bên mời thầu): đấu thầu mang lại những lợi ích cho nhà thầu như sau: Đấu thầu là hình thức cạnh tranh thi tuyển giữa nhiều nhà thầu do vậy chủ đầu tư có thể tiếp cận và lựa chọn được nhiều nhà cung cấp hàng hóa và dịch vụ mới. Những nhà thầu tham gia đấu thầu có thể đưa ra những sản phẩm khác nhau song vẫn cùng mục đích sử dụng. Như vậy bên mời thầu sẽ biết đến các sản phẩm mới này, phát hiện ra những sản phẩm thay thế và có quyết định phù hợp cho việc mua sắm của mình, có năng lực. Các nhà thầu khi tham gia cạnh tranh thì sẽ phải trình bày cả về chất lượng, năng lực và giá thành sản phẩm dịch vụ của đơn vị mình, nhờ đó mà chủ đầu tư có thể lựa chọn được hàng hóa dịch vụ với giá thành hợp lí nhất. Hiện nay trong thực hiện các dự án, có nhiều hiện tượng tiêu cực sảy ra do móc ngoặc giữa chủ đầu tư và bên thực hiện dự án gây ra, do đó hình thức đấu thầu là cạnh tranh một cách công khai, minh bạch theo pháp luật sẽ làm giảm các hoạt động tiêu cực như vậy. + Đối với bên bán ( nhà thầu) : đấu thầu mang lại những tác động tích cực tới nhà thầu ở một số khía cạnh như sau Thông qua quá trình đấu thầu, việc thực hiện các yêu cầu của chủ đầu tư hay bên mời thầu trong quá trình thực hiện đấu thầu sẽ giúp cho nhà thầu tìm hiểu được các nhu cầu mới của khách hàng trong lĩnh vực mà nhà thầu cung cấp, thông qua đó nhà thầu sẽ tiếp cận được với nhiều khách hàng mới hơn. Tương tự như trên, khi tham gia đấu thầu nhà thầu sẽ phải cạnh tranh với rất nhiều đối thủ, qua đó nhà thầu sẽ tiếp cận được với nhiều đối thủ hơn, tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong cạnh tranh, nắm được các mặt mạnh yếu của mình và của đối thủ. Đứng trước yêu cầu mua sắm của bên mời thầu về dịch vụ, công trình hay hàng hóa thì nhà thầu sẽ xác định được sản phẩm của mình có đáp ứng được hay không. Qua những lần không trúng thầu, nhà thầu sẽ tìm ra nguyên nhân thất bại để từ đó hoàn thành sản phẩm từ các góc độ khác nhau như chất lượng, giá cả, dịch vụ bán hàng… Do đó nhà thầu có thể hoàn thiện sản phẩm của mình. Khi tham gia đấu thầu thì nhà thầu phải tuân theo các quy định về pháp luật và các văn bản quy định của nhà nước trong lĩnh vực đấu thầu, nhờ đó mà nhà thầu sẽ tiếp cận được với các quy định về mua sắm của các cơ quan quản lý nhà nước. Thông qua đấu thầu, thì nhà thầu sẽ mở rộng được thị trường kinh doanh của mình, nếu thắng thầu thì sẽ nâng cao được uy tín thương hiệu của công ty lên.Nhờ đó sẽ tạo được uy tín và tính cạnh tranh ngày càng cao trên thị trường cũng như trong hoạt động đấu thầu. Hiện nay, cùng với sự phát triển hết sức nhanh chóng của nền kinh tế,có rất nhiều dạng dự án được thực hiện do vậy cũng có rất nhiều loại đấu thầu được thực hiện trong việc quản lý các dự án.Theo tính chất công việc thực hiện trong dự án thì đấu thầu được chia thành một số loại như sau: Đấu thầu tuyển chọn tư vấn, đấu thầu mua sắm vật tư thiết bị, đấu thầu xây lắp và đấu thầu dự án. * Một số khái niệm sử dụng trong đấu thầu: - Chủ thầu ( bên mời thầu) là chủ đầu tư hoặc đại diện hợp pháp của chủ đầu tư. - Nhà thầu là tổ chức kinh tế có đầy đủ điều kiện và tư cách pháp nhân để tham gia đấu thầu. - Gói thầu là một phần của dự án, trong một số trường hợp đặc biệt gói thầu là toàn bộ dự án; gói thầu có thể gồm những nội dung mua sắm giống nhau thuộc nhiều dự án hoặc là khối lượng mua sắm một lần đối với mua sắm thường xuyên. Một gói thầu chỉ có một hồ sơ mời thầu và được tiến hành theo các bước trong quy trình đấu thầu do tổ chức quản lý vốn của gói thầu đề ra. Tham gia một gói thầu có thể là một hoặc nhiều nhà thầu. Một nhà thầu cũng có thể tham gia nhiều gói thầu trong một dự án. - Hồ sơ mời thầu là toàn bộ tài liệu bao gồm các yêu cầu cho một gói thầu làm căn cứ pháp lý để nhà thầu chuẩn bị hồ sơ dự thầu và để bên mời thầu đánh giá hồ sơ dự thầu nhằm lựa chọn nhà thầu trúng thầu; là căn cứ cho việc thương thảo, hoàn thiện và ký kết hợp đồng. - Hồ sơ dự thầu là toàn bộ tài liệu do nhà thầu lập theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu và được nộp cho bên mời thầu theo quy định nêu trong hồ sơ mời thầu. - Giá gói thầu là giá trị gói thầu được xác định trong kế hoạch đấu thầu trên cơ sở tổng mức đầu tư hoặc tổng dự toán, dự toán được duyệt và các quy định hiện hành. - Giá dự thầu là giá do nhà thầu nêu trong đơn dự thầu thuộc hồ sơ dự thầu. Trường hợp nhà thầu có thư giảm giá thì giá dự thầu là giá sau giảm giá. - Giá trúng thầu là giá được phê duyệt trong kết quả lựa chọn nhà thầu làm cơ sở để thương thảo, hoàn thiện và ký kết hợp đồng. 1.2.Các nguyên tắc, hình thức và phương pháp đấu thầu 1.2.1.các nguyên tắc thực thực hiện được sử dụng trong đấu thầu 1.2.1.1.Nguyên tắc cạnh tranh với những điều liện ngang nhau Bản chất của đấu thầu chính là cạnh tranh, do vậy nguyên tắc đầu tiên và cũng là quan trọng nhất của đấu thầu chính là nguyên tắc cạnh tranh với những điều kiện ngang nhau. Điều kiện được đặt ra đối với các chủ đầu tư là phải đánh giá các đơn vị ứng thầu, thông tin cung cấp cho họ phải ngang bằng nhau, nhất thiết không có sự phân biệt đối xử, qua việc cạnh tranh một cách công bằng như vậy, chủ đầu tư mới có thể đánh giá một cách khách quan được năng lực thực sự của các nhà thầu, đồng thời lựa chọn được nhà thầu ưng ý nhất cho dự án của mình. Công tác đấu thầu phải được tiến hành một cách chặt chẽ, nhà thầu tư vấn cho hoạt động đấu thầu phải không liên quan tới các nhà thầu tham gia đấu thầu, nghiêm cấm các hành vi thông đồng giữa nhà thầu và các thành viên hội đồng đánh giá hồ sơ dự thầu, hội đồng thẩm định kết quả lựa chọn đối với gói thầu. 1.2.1.2.Nguyên tắc công khai, đầy đủ về mặt dữ liệu Trong đấu thầu, nhà thầu phải dựa vào thông tin mà bên mời thầu hay chủ đầu tư cung cấp để đưa ra các tài liệu để chứng minh năng lực của mình.Trong thực tế nhiều nhà thầu đã chiến thắng đối thủ nhờ nắm bắt được những thông tin về dự án. Nhờ nắm bắt được những thông tin của dự án mà nhà thầu đã đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của chủ đầu tư, thậm chí còn giảm giá chào thầu, đem lại lợi thế cho mình khi tham gia đấu thầu. Do vậy để đảm bảo tính công bằng thì thông tin và dữ liệu của hoạt động đấu thầu phải được công khai một cách rộng rãi cho tất cả các nhà thầu được biêt. 1.2.1.3.Nguyên tắc đánh giá chọn thầu công bằng Khi xét tuyển chọn nhà thầu thì chủ đầu tư bao giờ cũng thành lập một hội đồng đánh giá thẩm định đấu thầu, thông qua quyết định của hội đồng thì nhà thầu đáp ứng được các yêu cầu sẽ được lựa chọn phù hợp với yêu cầu của dự án.Các hồ sơ khi tham dự thầu phải được đánh giá một cánh khách quan không thiên vị theo cùng một chuẩn mực mà nhà đầu tư hay bên mời thầu đã đề ra. Việc được lựa chọ hay bị loại khi đấu thầu phải được công bố giải thích một cách rõ ràng để tránh nghi ngờ. 1.2.1.4.Nguyên tắc kết hợp ba chủ thể Ba chủ thể có mặt trong đấu thầu và trong suốt hoạt động của dự án chính là Chủ đầu tư, nhà thầu và nhà tư vấn.Chủ đầu tư thông qua nhà tư vấn có thể nắm bắt được chất lượng , tiến độ của dự án, vì thông thường nhà đầu tư không phải hoàn toàn có thể nắm bắt được mọi yếu tố của dự án. Vai trò của nhà tư vấn ngày càng trở nên quan trọng,vai trò tư vấn về mặt kĩ thuật tiến độ thì nhà tư vấn có vai trò hạn chế tối đa những âm mưu thông đồng châm chước gây ra thiệt hại với chủ đích thực của dự án.Vì vậy việc tuyển chọn nhà tư vấn hợp lí, có trình độ, năng lực, phẩm chất là hết sức quan trọng, nhà tư vấn phải làm việc như một trọng tài hết sức công minh vì chất lượng của dự án. 1.2.1.5.Nguyên tắc nghĩa vụ và trách nhiệm phân minh Trong đấu thầu thực hiện dự án, không chỉ nghĩa vụ quyền lợi của các bên nhà thầu, chủ đầu tư phải được phân chia một cách rõ ràng, mà phần trách nhiệm của mỗi bên cũng phải được phân chia một cách chính xác, đề phòng khi có sai xót sảy ra thì mọi sai xót phải có người chịu trách nhiệm.Mỗi bên liên quan đều phải biết mình chịu trách nhiệm gì nếu để xảy ra sai xót và phải biết hậu quả do mình gánh chịu là như thế nào.Do đó mỗi bên phải nỗ lực trong việc kiểm soát các bất trắc và phòng ngừa các rủi ro có thể xảy ra, vì vậy chất lượng và tiến độ của dự án sẽ được nâng cao và đẩy nhanh hơn. 1.3.Các hình thức và phương pháp đấu thầu hiện nay 1.3.1.Hình thức lưa chọn nhà thầu Hiện nay đấu thầu là một hoạt động kinh tế phổ biến trên khắp thế giới, các hình thức lựa chọn nhà thầu cũng tương đối đa dạng, phụ thuộc vào số lượng các nhà thầu tham gia trong điều kiện cụ thể của gói thầu mà bên mời thầu lựa chọn một trong những hình thức đấu thầu như sau: Cạnh tranh rộng rãi ( competitive bibbing) : là hình thức đấu thầu không hạn chế số lượng nhà thầu tham gia. Đây là hình thức lựa chọn nhà thầu có tính cạnh tranh cao nhất. Đối tượng áp dụng hình thức đấu thầu này bao gồm các dự án, công trình không có đòi hỏi yêu cầu kĩ thuật đặc biệt, giá trị không lớn, không có ảnh hưởng gì tới an ninh quốc phòng. Việc đấu thầu không có yêu cầu gì quá đặc biệt và có nhiều nhà thầu có khả năng đáp ứng được nhu cầu của chủ đầu tư cũng như bên mời thầu. Chào hàng cạnh tranh ( shopping) : đây là một dạng của hình thức cạnh tranh rộng rãi, hình thức này được lựa chọn đối với những gói thầu có tính chất kĩ thuật đơn giản và giá trị nhỏ, chủ đầu tư có thể thực hiện đấu thầu một cách nhanh tróng và gọn nhẹ để tiết kiệm thời gian và chi phí. Chỉ định thầu (single bidder): Bên mời thầu lựa chọn một nhà thầu để thực hiện các gói thầu có đặc điểm sau : + phải đảm bảo an ninh quốc gia +Công việc phải được tiến hành ngay như khắc phục các sự cố +Giá trị công việc nhỏ, yêu cầu công việc đơn giản. +quy định của nguồn vốn +Công việc có tính thử nghiệm - Cạnh tranh hạn chế (limited competitive bibbing): Trường hợp này nhà thầu lựa chọn một số nhà thầu nhát định để tham gia đấu thầu, những nhà thầu nay đáp ứng được một số yêu cầu của gói thầu như về tính chất kĩ thuật,uy tín, thương hiệu… - Mua sắm trực tiếp ( Direct contrading) : Đây là hình thức được áp dụng trong trường hợp bổ xung hợp đồng cũa đã thực hiện xong trong vòng thời gian gần nhất do luật định hoặc hợp đồng đang thực hiện với điều kiện chủ đầu tư có nhu cầu tăng thêm số lượng hàng hóa và dịch vụ mà trước đó đã được tiến hành đấu thầu nhưng phải đảm bảo không vượt mức giá hoặc giá trong hợp đồng đã kí. Đây là hình thức có nội dung tương tự như chỉ định thầu. - Tự thực hiện (force account): áp dụng các loại dự án mà chủ đầu tư có đủ năng lực thực hiện, có đủ khả khả năng sử dụng nhân công và phương tiện làm việc của mình để tự thực hiện.Đây cũng là trường hợp đặc biệt của chỉ định thầu, được áp dụng khi: +Khối lượng công việc không xác định trước +Công việc thực hiện có giá trị nhỏ và có tính đặc thù nên không có nhà thầu nào quan tâm +Công việc có tính gián đoạn, rủi ro cao +Sự cố phải khắc phục ngay. 1.3.2.Các phương pháp đấu thầu phổ biến hiện nay: 1.3.2.1. Đấu thầu một túi hồ sơ ( một phong bì). Đấu thầu một túi hồ sơ được áp dụng đối với hình thức đấu thầu rộng rãi và đấu thầu hạn chế cho gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, gói thầu EPC. Nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu gồm đề xuất về kỹ thuật và đề xuất về tài chính theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu trong cùng một túi hồ sơ. Việc mở thầu được tiến hành một lần. 1.3.2.2. Đấu thầu hai túi hồ sơ ( đấu thầu hai phong bì) Đấu thầu hai túi hồ sơ được áp dụng đối với đấu thầu rộng rãi và đấu thầu hạn chế trong đấu thầu cung cấp dịch vụ tư vấn. Nhà thầu nộp đề xuất về kỹ thuật và đề xuất về tài chính riêng biệt theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Việc mở thầu được tiến hành hai lần; trong đó, đề xuất về kỹ thuật sẽ được mở trước để đánh giá, đề xuất về tài chính của tất cả các nhà thầu có đề xuất kỹ thuật được đánh giá là đáp ứng yêu cầu được mở sau để đánh giá tổng hợp. Trường hợp gói thầu có yêu cầu kỹ thuật cao thì đề xuất về tài chính của nhà thầu đạt số điểm kỹ thuật cao nhất sẽ được mở để xem xét, thương thảo. 1.3.2.3. Phương thức đấu thầu hai giai đoạn một túi hồ sơ. Phương thức này được áp dụng đối với hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế cho gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, gói thầu EPC có kỹ thuật, công nghệ mới, phức tạp, đa dạng và được thực hiện theo trình tự sau đây: a) Trong giai đoạn một, theo hồ sơ mời thầu giai đoạn một, các nhà thầu nộp đề xuất về kỹ thuật, phương án tài chính nhưng chưa có giá dự thầu; trên cơ sở trao đổi với từng nhà thầu tham gia giai đoạn này sẽ xác định hồ sơ mời thầu giai đoạn hai. b) Trong giai đoạn hai, theo hồ sơ mời thầu giai đoạn hai, các nhà thầu đã tham gia giai đoạn một được mời nộp hồ sơ dự thầu giai đoạn hai bao gồm: đề xuất về kỹ thuật; đề xuất về tài chính, trong đó có giá dự thầu; biện pháp bảo đảm dự thầu. 1.4. Các đặc điểm riêng trong lĩnh vực đấu thầu xây lắp 1.4.1.Tiêu chuẩn đánh giá nhà thầu xây lắp: Khi tham gia đấu thầu, mục tiêu của các nhà thầu là kí kết được hợp đồng thực hiện dự án hay một phần công việc của dự án với chủ đầu tư hay bên mời thầu nhằm tìm kiếm lợi nhuận, mở rộng thị trường… Mỗi nhà thầu khi tham gia đấu thầu đều phải nộp cho nhà thầu bản hồ sơ dự thầu để tham gia đấu thầu cạnh tranh với các nhà thầu khác, hồ sơ dự thầu chính là căn cứ để nhà đầu tư hay bên mời thầu đánh giá, lựa chọn nhà thầu phù hợp với dự án. Do vậy hồ sơ dự thầu hết sức quan trọng đối với các nhà thầu cũng như đối với chủ đầu tư.Theo quy định của Luật đấu thầu thì hồ sơ dự thầu bao gồm những nội dung như sau Bảng 1: Hồ sơ dự thầu STT Tiêu chuẩn đánh giá 1 Đơn xin dự thầu 2 Giấy ủy quyền 3 Thuyết minh tài liệu đấu thầu 4 Giấy đảm bảo dự thầu Thông tin chung: Quyết định thành lập doanh nghiệp, giấy phép kinh doanh, Quyết định thí nghiệm. Quyết định xếp hạng doanh nghiệp 6 Hồ sơ năng lực nhà thầu + Thông tin chung + Giới thiệu tổng quát nhà thầu + Số liệu tài chính + Công trình đang thi công + Hồ sơ kinh nghiệm 7 Tổ chức công trường và giải pháp kĩ thuật thi công + Biện pháp tổ chức thi công + Biểu tiến độ thi công + Thiết bị thi công + Bố trí nhân lực + Danh sách cán bộ chủ chốt và năng lực cán bộ + Dự kiến danh sách công nhân + Sơ đồ tổ chức điều hành hiện trường 8 Giá dự thầu + Biểu tổng hợp giá dự thầu + Bảng phân tích chi tiết đơn giá + Biểu dự kiến giá trị thanh toán hợp đồng Nguồn: Luật đấu thầu số 61/2005/QH11 ngày 29 tháng 11 năm 2005 + Đơn dự thầu là một lá đơn tóm tắt những nội dung chính của bộ hồ sơ dự thầu, trong đó quan trọng nhất là đưa giá dự thầu của xí nghiệp và thời hạn của bộ hồ sơ dự thầu đó. + Bảo đảm dự thầu là việc nhà thầu thực hiện một trong các biện pháp đặt cọc, ký quỹ hoặc nộp thư bảo lãnh để bảo đảm trách nhiệm dự thầu của nhà thầu trong thời gian xác định theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Bảo lãnh dự thầu là phần bắt buộc phải có trước thời điểm đóng thầu trong hồ sơ dự thầu. Nó bao gồm xác nhận tên Ngân hàng cung cấp tín dụng cho công ty, khoản tiền bảo lãnh và thời gian có hiệu lực của bảo lãnh dự thầu. Giá trị bảo đảm dự thầu được quy định trong hồ sơ mời thầu theo một mức xác định căn cứ tính chất của từng gói thầu cụ thể nhưng không vượt quá 3% giá gói thầu được duyệt. Thời gian có hiệu lực của bảo đảm dự thầu bằng thời gian hiệu lực của hồ sơ dự thầu cộng thêm ba mươi ngày. Đối với nhà thầu trúng thầu, bảo đảm dự thầu được hoàn trả sau khi nhà thầu thực hiện biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng theo quy định. Trường hợp áp dụng phương thức đấu thầu hai giai đoạn, nhà thầu thực hiện biện pháp bảo đảm dự thầu trong giai đoạn hai. Bảo đảm thực hiện hợp đồng là việc nhà thầu thực hiện một trong các biện pháp đặt cọc, ký quỹ hoặc nộp thư bảo lãnh để bảo đảm trách nhiệm thực hiện hợp đồng của nhà thầu trúng thầu trong thời gian xác định theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Nhà thầu trúng thầu phải thực hiện biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng trước khi hợp đồng có hiệu lực. Giá trị bảo đảm thực hiện hợp đồng được quy định trong hồ sơ mời thầu và tối đa bằng 10% giá hợp đồng; trường hợp để phòng ngừa rủi ro cao thì giá trị bảo đảm thực hiện hợp đồng phải cao hơn nhưng không quá 30% giá hợp đồng và phải được người có thẩm quyền cho phép. + Giới thiệu chung về nhà thầu: giới thiệu về lịch sử hình thành và phát triển của xí nghiệp, các lĩnh vực hoạt động kinh doanh của xí nghiệp, cơ cấu tổ chức, giấy phép kinh doanh, chứng chỉ hành nghề. + Thông tin năng lực nhà thầu: Trình bày tình hình tài chính của công ty trong ba năm gần nhất thông qua bản cân đối kế toán và các báo cáo tài chính hàng năm. Trình bày năng lực chuyên môn, năng lực máy móc thiết bị chủ yếu. Giới thiệu kinh nghiệm của công ty: số năm kinh nghiệm trong ngành kinh doanh, các hợp đồng tương tự đã thực hiện và đạt giải thưởng cao, có chất lượng. + Thuyết minh giải pháp kĩ thuật thi công và tổ chức công trường: Giới thiệu chung về gói thầu, địa điểm thực hiện, nguồn vốn, quy mô và nội dung xây dựng, những căn cứ để lập biện pháp thi công, biểu tiến độ thi công và các thiết bị thi công Bố trí lực lượng thi công: tùy theo từng hạng mục công trình mà có sự bố trí cho phù hợp. Cần đưa ra danh sách các cán bộ chủ chốt, năng lực cán bộ, danh sách công nhân dự kiến và sơ đồ tổ chức điều hành hiện trường. + Giá dự thầu: đối với thầu xây lắp, giá gói thầu được xác định trên cơ sở tổng dự toán đã được phê duyệt hoặc tổng mức đầu tư của dự án nếu nếu chưa có tổng dự toán/dự toán phê duyệt. Giá dự thầu được tính chi tiết theo đơn giá được tính trong hồ sơ dự thầu. - Các tiêu chuẩn kinh nghiệm thực hiện, năng lực tài chính, năng lực kĩ thuật được sử dụng theo thang điểm hoặc theo tiêu chí “đạt”, “không đạt”. Nhà thầu đạt cả ba nội dung thì được đánh giá là đáp ứng yêu cầu về năng lực và kinh nghiệm. 1.4.2.Quy trình đánh giá nhà thầu xây lắp - Việc đánh giá nhà thầu xây lắp được tiến hành theo ba bước chủ yếu đó là: đánh giá sơ bộ, đánh giá chi tiết và đánh giá tổng hợp. * Đánh giá sơ bộ: trong đánh giá sơ bộ thì bên chủ đầu tư hay bên mời thầu xem xét một số khía cạnh chính như sau - Xem xét tính hợp lệ của hồ sơ dự thầu: đối với những hồ sơ đã qua sơ tuyển cần kiểm tra thông tin cập nhật mới nhất của các nhà thầu kê khai ở thời điểm nhà thầu tham gia sơ tuyển, xem xét về các khía cạnh như năng lực tài chính và kĩ thuật.Những thông tin mà không thống nhất với hồ sơ dự thầu cần được kiểm tra và xem xét lại. Đối với các hồ sơ không tham gia sơ tuyển cần kiểm tra năng lực và tư cách của nhà thầu ở các mặt : Kiểm tra giấy phép kinh doanh và chứng chỉ hành nghề Kiểm tra năng lực tài chính, kĩ thuật cũng như kinh nghiệm của nhà thầu trong lĩnh vực xây lắp theo yêu cầu của hồ sơ dự thầu. Kiểm tra tính pháp lý của chữ ký xác nhận trong hồ sơ dự thầu, bảo lãnh dự thầu Kiểm tra số lượng đơn dự thầu. Đánh giá chi tiết : + Sửa chữa các lỗi số học : bên mời thầu sẽ xem xét và sửa chữa các lỗi số học nếu có cho chuẩn xác và thông báo kịp thời lại cho nhà thầu.Giá dự thầu nêu trong hồ sơ sẽ được bên mời thầu điều chỉnh lại nếu nhà thầu không chấp nhận thì hồ sơ dự thầu của nhà thầu đó sẽ bị loại và nhà thầu sẽ không được nhận lại số tiền bảo lãnh dự thầu. + Điều chỉnh các sai lệch: trường hợp hồ sơ dự thầu có những sai lệch không cơ bản bên mời thầu phải tiến hành điều chỉnh bổ sung giá dự thầu để có được giá dự thầu hiệu chỉnh nhằm so sánh các hồ sơ trên cùng một mặt bằng. + Nếu trong trường hợp đấu thầu quốc tế thì bên mời thầu cần chuyển đổi giá dự thầu sang đồng tiền chung. + Đánh giá theo những tiêu chuẩn định trước: sau khi sửa lỗi số học và sửa các lỗi sai lệch cũng như chuyển đổi giá dự thầu sang đồng tiền chung thì bên mời thầu sẽ đánh giá hồ sơ dự thầu theo các tiêu chuẩn kĩ thuật, chất lượng và tiêu chuẩn tài chính giá cả Về mặt kĩ thuật, chất lượng: Chủ đầu tư sẽ xem xét bản mô tả năng lực kĩ thuật, biện pháp thi công và tiến độ thi công của nhà thầu. Đối với nhà thầu xây dựng ngoài năng lực về đội ngũ nhân sự thì năng lực kĩ thuật còn được đánh giá qua số lượng và chất lượng của máy móc, các thiết bị kĩ thuật của nhà thầu. Chủ đầu tư thường cân nhắc đến khả năng và mức độ đáp ứng yêu cầu về kĩ thuật và chất lượng đã nêu trong hồ sơ mời thầu, tính hợp lý và khả thi của giải pháp kĩ thuật, biện pháp thi công, khả năng và năng lực cán bộ kỹ thuật, bảo đảm các điều kiện môi trường và các giải pháp giải quyết cũng như các điều kiện an toàn, tính phù hợp của các thiết bị thi công. Các biện pháp kĩ thuật được chủ đầu tư đánh giá bằng chỉ tiêu “đạt” hoặc “không đạt” hoặc chấm điểm cho các chỉ tiêu. Khi xây dựng tiêu chuẩn đánh giá về mặt kỹ thuật là thang điểm, phải xác định mức yêu cầu tối thiểu về mặt kỹ thuật nhưng bảo đảm không được quy định thấp hơn 70% tổng số điểm về mặt kỹ thuật; trường hợp yêu cầu kỹ thuật cao thì mức yêu cầu tối thiểu không được quy định thấp hơn 80%. Sau khi cho điểm từng tiêu thức, các chủ thầu thường công điểm của các nhà thầu và chọn ra nhà thầu có điểm cao nhất. Sau khi đánh giá về mặt kĩ thuật thì bên mời thầu sẽ loại ra những nhà thầu không đáp ứng đủ yêu cầu của dự án và tiếp tục xem xét các nhà thầu đạt yêu cầu ở khía cạnh tài chính. Đánh giá về mặt tài chính, giá cả: Bên mời thầu xem xét khả năng tài chính của nhà thầu trong vòng 3 năm gần nhất, tổng số tài sản công ty có,tài sản lưu động, tổng số nợ phải trả, số nợ phải trả trong kì, nguồn vốn chủ sở hữu, nguồn vốn kinh doanh của công ty…Ngoài ra thì chủ đầu tư cần phải xem xét khả năng cung cấp tín dụng của nhà thầu và địa chỉ, mức độ uy tín của các ngân hàng cung cấp tín dụng cho nhà thầu, cũng như xem xét các danh mục tổng giá trị các công trình, các hợp đồng đã và đang thi công, ngày hoàn thành các phần việc dở dang của các công trình đang thi công đó. Một trong những yếu tố rất quan trọng khi xem xét hồ sơ dự thầu đó là xem xét về mặt giá cả, tùy theo điều kiện của từng gói thầu, giá trúng thầu không vượt quá giá xét thầu đã phê duyệt. Tuy nhiên, giá chào thầu của các nhà t