Đề tài Ký hiệu vật liệu kim loại

Các nước trên thếgiới đều cómột cơ quan tiêu chuẩn duy nhất (trừMỹ) quy định

hệthống kýhiệu vật liệu kim loại cũng như các yêu cầu kỹthuật cótính pháp lýtrong

phạm vi nước đó. Các kýhiệu vật liệu đãđược quy định trong tiêu chuẩn đãban hành

thường được gọi làmác (mark) hay nhãn hiệu, sốhiệu.Tại Việt Nam thường quen gọi là

mác . Tuy nhiên theo quy định từ1975 ta dùng từ sốhiệuđểkhông phải Việt hóa tiếng

nước ngoài. Nói chung hệthống kýhiệu vật liệu kim loại dựa trên các nguyên tắc sau

đây :

1-Đánh sô,kýhiệu theo độbền (cóthểlàgiới hạn bền kéo, bền uốn, giới hạn

chảy, hay ngay cảlàgiới hạn đàn hồi) với đơn vị đo làkG/mm

2

(theo hệSI là MN/m2

).

Thời gian gần đây đa sốcác nước cóxu hướng sửdụng đơn vịMPavàMỹdùng psihay

bội sốcủa nólà ksi. Nếu cónhiều (4-5) chữsốthì hai chữsốsau cùng thường chỉ thêm

một chỉ tiêu khác như độ da n da i (d% hay A%) đặc trưng cho độ de o, hay chỉ tiêu khác.

2-Đánh số, kýhiệu theo sốthứtự1, 2, 3. sốnày cóthểlàbiểu thị cấp vềđộbền

hay thành phần hóa học tăng lên hay giảm đi,muốn biết giátrị thực của chúng phải tra

các bảng tương ứng. Đôi khi kýhiệu theo A, B, C.

3-Kýhiệu theo thành phần hóa học chủyếu. Đối với thép, người ta kýhiệu thành

phần các bon vàcác nguyên tốhợp kim chủyếu theo các quy ước nhất định cùng lượng

chứa của chúng. Cóthể dùng hê thống sốhay hệthống chữ va số.

4-Kýhiệu theo mãsố được quy định riêng.

Từđónếu biết được hệthống các kýhiệu dựa trên nguyên tắc nào, ta dễdàng đọc

được các đặc trưng vềcơtínhhay thành phần của vật liệu kim loại vànhanh chóng tìm ra

phương pháp sửdụng hợp lýnhất trong thực tế. Sau đây ta tìm hiểu đặc điểm các hệthống

tiêu chuẩn phổbiến va đa ng quan tâm hơn cả.