Đề tài Định luật III Mendel, ý nghĩa và dự đoán kết quả lai nhiều tính trạng

ĐỊNH LUẬT III MENDEL, Ý NGHĨA VÀ DỰ ĐOÁN KẾT QUẢ LAI NHIỀU TÍNH TRẠNG Giảng viên hướng dẫn: Lê Thị Phương Hồng Các thành viên: Nguyễn Thúy Kiều Nguyễn Hoàng Ngân Trần Thị Thanh Phấn Trần Thị Quế Trần Thị Ngọc Quỳnh TP Hồ Chí Minh, 2008 ĐỊNH LUẬT III MENDEL I. THÍ NGHIỆM DẪN ĐẾN ĐỊNH LUẬT III MEMDEL II.GIẢI THÍCH ĐỊNH LUẬT III. DỰ ĐOÁN KẾT QUẢ LAI NHIỀU TÍNH TRẠNG IV. Ý NGHĨA CỦA ĐỊNH LUẬT III MENDEL VÀ BIẾN DỊ TỔ HỢP I. THÍ NGHIỆM DẪN ĐẾN ĐỊNH LUẬT III MENDEL Mendel đã cho lai hai thứ đậu hà lan thuần chủng có các cặp tính trạng tương phản : 1 hạt vàng, vỏ trơn và hạt xanh, vỏ nhăn Ở thế hệ F1 thu được toàn bộ là hạt vàng vỏ trơn . Cho 15 cây F1 vàng trơn tự thụ phấn với nhau F2 thu được 556 hạt gồm 4 loại kiểu hình như sau : 315 vàng trơn: 101 vàng nhăn: 108 xanh trơn: 32 xanh nhăn Kết quả kiểu hình hai cặp tính trạng xấp xỉ là: 9:3:3:1 Tỉ lệ từng cặp tính trạng ở F2 Về màu sắc: vàng: xanh xấp xỉ 3:1 Về hình dạng hạt: trơn: nhăn xấp xỉ 3:1 Như vậy mỗi cặp tính trạng tương phản đều phân ly theo đúng định luật phân tính, cho thấy hai cặp tính trạng về màu của hạt và dạng hạt không phụ thuộc vào nhau. Phát biểu định luật III Mendel “Khi lai hai cơ thể bố mẹ đều thuần chủng khác nhau về hai hay nhiều cặp tính trạng tương phản thì sự di truyền của cặp tính trạng này không phụ thuộc vào sự di truyền của cặp tính trạng kia, do đó ở F2 xuất hiện các tổ hợp tính trạng khác bố mẹ.” II.GIẢI THÍCH ĐỊNH LUẬT Cơ sở tế bào học của lai hai tính: Giả sử ở đậu hòa lan 2n=4 NST F1( vàng trơn X xanh nhăn ) xuất hiện toàn vàng trơn Vậy vàng trơn là hai tính trạng trội Xanh nhăn là hai tính trạng lặn Quy định gen : gen A: vàng B: trơn a: xanh b: nhăn Mà Ptc vàng trơn có kiểu gen AABB xanh nhăn có kiểu gen aabb (hai gen không alen nằm trên hai nhiễm sắc thể khác nhau) Trong quá trình giảm phân của thế hệ P có sự PLĐL từng cặp NST tương đồng dẫn đến sự PLĐL từng cặp gen giống nhau và sự tổ hợp tự do giữa các gen cho ra một loại giao tử qua thụ tinh tạo thành hợp tử. Trong quá trình giảm phân của thế hệ F1 vàng trơn kiểu gen AaBb cũng có sự PLĐL từng cặp gen đối lặp nhau và sự tổ hợp tự do giữa các gen cho ra 4 loại giao tử với tỉ lệ bằng nhau qua thụ tinh tạo thành hợp tử Điều kiện nghiệm đúng Số lượng cá thể phải nhiều. P thuần chủng có n cặp tính trạng tương phản. 1 gen quy định một tính trạng. Tính trạng trội là trội hoàn toàn. Các gen không alen nằm trên các NST khác nhau PLĐL, tổ hợp tự do tác động riêng lẻ. Tính trạng mà ta nghiên cứu phải ổn định ít chịu ảnh hưởng của điều kiện môi trường. III. DỰ ĐOÁN KẾT QUẢ LAI NHIỀU TÍNH TRẠNG Lai một cặp tính trạng, F2 phân ly thành hai kiểu hình có tỷ lệ 3:1. Trong khi ở lai 2 cặp tính trạng F2 phân ly thành bốn loại kiểu hình theo tỷ lệ 9:3:3:1. Tỷ lệ này ứng với bình phương của biểu thức ( 3+1) Từ đó khái quát: Trong lai n cặp tính trạng thì tỷ lệ phân ly kiểu hình của F2 ứng với công thức ( 3+1)n Ta có bảng khái quát sau IV. Ý NGHĨA CỦA ĐỊNH LUẬT III MENDEL VÀ BIẾN DỊ TỔ HỢP Làm tăng cường xuất hiện các biến dị tổ hợp (sắp xếp lại các tính trạng có sẵn của bố mẹ) do sự PLĐL, tổ hợp tự do, tác động riêng rẽ giữa các gen không alen làm cho sinh vật đa dạng phong phú. Số lượng lớn của biến dị kiểu gen có ý nghĩa quyết định đối với tiến hóa. Trong khi đó, các đột biến chỉ là những sự kiện hiếm hoi và đóng góp một ít allel mới vào sự dự trữ biến dị di truyền to lớn đã có sẵn. Vậy biến dị tổ hợp là nguồn nguyên liệu cho tiến hóa và là cơ sở giải thích đa dạng của loài. Trong thực tiễn, nhờ lai giống mà người ta có thể tổ hợp lai các gen để tạo nhiều giống mới có năng suất cao và phẩm chất tốt.