Đề tài Chính sách ưu đãi thuế đối với doanh nghiệp sản xuất phần mềm - Thực trạng và giải pháp tại trung tâm công nghệ thông tin

› Lêi nãi ®Çu š T hÕ kû XXI lµ thÕ kû cña M¸y tÝnh vµ TruyÒn th«ng. ViÖc ph¸t triÓn C«ng nghÖ th«ng tin chÝnh lµ ch×a kho¸ ®Ó x©y dùng mét x· héi tiªn tiÕn. Cã thÓ thÊy r»ng ngµy nay, C«ng nghÖ th«ng tin nãi chung vµ C«ng nghiÖp phÇn mÒm nãi riªng ®· vµ ®ang ®ãng vai trß rÊt quan träng trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mçi quèc gia. V× thÕ, c¸c n­íc trªn ThÕ giíi ®Òu cã nh÷ng ho¹ch ®Þnh, nh÷ng ®Þnh h­íng cho ngµnh C«ng nghÖ phÇn mÒm phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc m×nh. §èi víi ViÖt Nam, viÖc ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm còng ®ang trë thµnh vÊn ®Ò v« cïng cÊp thiÕt. ChÝnh phñ còng cã chñ tr­¬ng x©y dùng C«ng nghiÖp phÇn mÒm thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän, cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao, gãp phÇn hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng c¸c ngµnh kinh tÕ - x· héi. Ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm lµ mét trong nh÷ng c¸ch ®i t¾t, ®ãn ®Çu ®Ó thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, gãp phÇn quan träng trong viÖc b¶o ®¶m an ninh quèc gia. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu ®¬n vÞ trong n­íc ®· cã nhiÒu cè g¾ng vµ tiÕn bé trong viÖc ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm. Nh­ng nh×n chung viÖc ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc nh­: thÞ tr­êng C«ng nghÖ th«ng tin trong n­íc cßn h¹n hÑp; h¹ tÇng viÔn th«ng ®¸p øng ch­a ®Çy ®ñ yªu cÇu ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm; m«i tr­êng ®Çu t­ cho C«ng nghiÖp phÇn mÒm ë n­íc ta ch­a thuËn lîi, cßn cã kho¶ng c¸ch lín so víi c¸c n­íc xung quanh. V× vËy, c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy rÊt cÇn sù ­u ®·i ®Æc biÖt cña ChÝnh phñ. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, ChÝnh phñ ®· ®­a ra nhiÒu chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt phÇn mÒm. Vµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã lµ chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm. ChÝnh phñ ®· ®­a ra NghÞ quyÕt 07/NQ-CP vÒ x©y dùng vµ ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm giai ®o¹n 2000 - 2005 vµ QuyÕt ®Þnh 128/2000/Q§-TTg vÒ mét sè chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm. §Ò tµi: “ ChÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ ®èi víi Doanh nghiÖp s¶n xuÊt phÇn mÒm - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p t¹i Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin ” nh»m nghiªn cøu, ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt phÇn mÒm cña Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin vµ tõ ®ã ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt phÇn mÒm t¹i Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin. Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ c¸c phô lôc liªn quan, luËn v¨n gåm 3 ch­¬ng : Ch­¬ng I : Sù cÇn thiÕt ph¶i cã chÝnh s¸ch ­u ®·i nãi chung vµ chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ nãi riªng cho sù ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm ViÖt Nam. Ch­¬ng II:Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt phÇn mÒm vµ sù cÇn thiÕt ¸p dông chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ t¹i Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin. Ch­¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt phÇn mÒm t¹i Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin. Ch­¬ng I: Sù cÇn thiÕt ph¶i cã chÝnh s¸ch ­u ®·i nãi chung vµ ­u ®·i thuÕ nãi riªng cho sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp phÇn mÒm viÖt nam. I. T¸c dông, hiÖu qu¶ kinh tÕ cña lÜnh vùc C«ng nghÖ phÇn mÒm: C «ng nghiÖp phÇn mÒm lµ mét ngµnh kinh tÕ nh»m nghiªn cøu, ph¸t triÓn, s¶n xuÊt vµ ph©n phèi c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm còng nh­ cung cÊp c¸c dÞch vô ®i kÌm (®µo t¹o, hç trî...). C«ng nghiÖp phÇn mÒm lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp míi. §¨c tr­ng cña ngµnh C«ng nghiÖp phÇn mÒm lµ tÝnh n¨ng ®éng rÊt cao víi ¸p lùc c¹nh tranh thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ ®æi míi rÊt lín, ë møc ®é ch­a tõng thÊy ë mét ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c trong lÞch sö. LÜnh vùc phÇn mÒm lµ c¬ héi tèt cho c¸c c«ng ty míi thµnh lËp vµ thùc sù hÊp dÉn cho c¸c doanh gia trÎ. C¸c c«ng ty phÇn mÒm cã kh¶ n¨ng ®æi míi, s¸ng t¹o cao vµ cã c¬ héi ph¸t triÓn bëi kh¶ n¨ng t¹o ra gi¸ trÞ rÊt lín. C«ng nghÖ th«ng tin nãi chung vµ C«ng nghiÖp phÇn mÒm nãi riªng cã t¸c dông vµ hiÖu qu¶ ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc gia. Nã thÓ hiÖn ë chç: - §em l¹i t¨ng tr­ëng GDP nhiÒu h¬n so víi c¸c ngµnh kinh tÕ truyÒn thèng kh¸c.Thùc vËy, ë Mü 30% t¨ng tr­ëng GDP cña Mü trong n¨m 1998 lµ do ngµnh C«ng nghiÖp nµy t¹o ra lµ chñ yÕu. - T¹o b­íc nh¶y vÒ n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ vµ thóc ®Èy hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. - C«ng nghiÖp phÇn mÒm t¹o c¬ së thóc ®Èy qu¸ tr×nh héi nhËp vµ quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ. Nã cho phÐp trao ®æi th«ng tin kinh tÕ, th­¬ng m¹i, v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt mét c¸ch kh«ng h¹n chÕ, nhanh chãng trªn ph¹m vi toµn cÇu. §ã lµ c¬ së cho qu¸ tr×nh héi nhËp vµ quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ, cho phÐp c¸c doanh nghiÖp më réng thÞ tr­êng, t×m ®­îc c¬ héi ®Çu t­, hîp t¸c cã lîi, ph¸t huy ­u thÕ cña n­íc m×nh vµ tËn dông thÕ m¹nh, kinh nghiÖm cña n­íc kh¸c ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ n­íc nhµ. Ngoµi ra s¶n phÈm cña ngµnh C«ng nghiÖp nµy cßn hç trî vµ ®æi míi qu¶n lý Nhµ n­íc. Nã cã t¸c dông lµm c«ng cô thu thËp, xö lý th«ng tin ®Çy ®ñ ngµy cµng nhanh vµ chÝnh x¸c céng víi kh¶ n¨ng ra quyÕt ®Þnh tèi ­u vµ phæ biÕn kÞp thêi cã ý nghÜa sèng cßn trong mét thêi ®¹i biÕn ®éng kh«ng ngõng. II. T×nh h×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp phÇn mÒm ë mét sè n­íc ®iÓn h×nh trªn thÕ giíi: II.1. HiÖn tr¹ng: Cã thÓ thÊy r»ng, ngµnh C«ng nghiÖp phÇn mÒm trªn thÕ giíi hiÖn nay lµ ngµnh kinh doanh mang l¹i siªu lîi nhuËn. Còng chÝnh v× thÕ mµ c¸c tËp ®oµn, c«ng ty lín trªn thÕ giíi ®· tËp trung mäi nguån lùc, còng nh­ kh«ng Ýt c¸c c«ng ty míi ®­îc thµnh lËp nh»m môc ®Ých cã thÓ tranh giµnh thÞ phÇn ®Çy mµu mì nµy. Víi tèc ®é ph¸t triÓn hiÖn nay cã thÓ nhËn ®Þnh r»ng: C«ng nghiÖp phÇn mÒm trªn thÕ giíi ®· ®¹t ®é chÝn, song chñ yÕu do c¸c h·ng Mü lín nh­ Microsoft, Oracle, Nescape... thèng trÞ. Sù thèng trÞ nµy ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ: Trong 10 c«ng ty cã doanh sè phÇn mÒm lín nhÊt ThÕ giíi (chiÕm 35,5% thÞ tr­êng) th× cã ®Õn 8 c«ng ty Mü (chiÕm gÇn 33% thÞ tr­êng thÕ giíi) nh­ trong b¶ng sau: H·ng Quèc tÞch Doanh sè (tû USD) ThÞ phÇn (%) 1. IBM Mü 13,037 12,38 2. Microsoft Mü 9,033 8,58 3. Computer Associates Mü 3,746 3,56 4. Oracle Mü 3,627 3,44 5. Hewlett - Packard Mü 2,001 1,90 6. SAP AG §øc 1,748 1,66 7. Novell Mü 1,239 1,18 8. Hitachi NhËt 1,112 1,06 9. Informix Mü 0,914 0,87 10.Sybase Mü 0,861 0,82 B¶ng 1: Doanh sè phÇn mÒm n¨m 1998 cña mét sè h·ng trªn thÕ giíi. C¸c ­íc tÝnh thèng kª cho thÊy kho¶ng h¬n nöa sè c«ng ty phÇn mÒm ®­îc thµnh lËp sau n¨m 1990 vµ cã ®Õn kho¶ng 20% míi thµnh lËp trong hai n¨m gÇn ®©y, ®iÒu ®ã chøng tá viÖc thµnh lËp c¸c c«ng ty phÇn mÒm míi ®ang ®­îc t¨ng tèc. Kho¶ng 90% c«ng ty cã sè nh©n viªn d­íi 50 ng­êi., h¬n 50% c«ng ty cã Ýt h¬n 10 nh©n viªn. Trªn 90% c¸c c«ng ty lµ c«ng ty t­ nh©n, phÇn cßn l¹i lµ c¸c c«ng ty cæ phÇn cã ph¸t hµnh cæ phiÕu ra c«ng chóng. Theo PC Magazine online, nÕu xÐt trong 100 h·ng ¶nh h­ëng lín nhÊt ®Õn thÞ tr­êng m¸y tÝnh thÕ giíi th× 10 h·ng cã ¶nh h­ëng nhÊt vÒ phÇn mÒm ®Òu lµ c¸c c«ng ty cña Mü vµ ®­îc xÕp theo thø tù: H·ng XÕp thø trªn 100 Tæng doanh sè(triªu USD) 1. Microsoft 1 78.670,0 2. IBM 3 75.950,0 3. Nescape Computer 4 346,2 4. Sun microsoft 5 7.090,0 5. Hewlett Packard 7 38.420,0 6. Oracle 9 4.220,0 7. Apple Computer 12 9.830,0 8. Adobe Systems 13 786,6 9. Novell 15 1.370,0 B¶ng 2: C¸c h·ng cã ¶nh h­ëng lín nhÊt cña Mü vÒ phÇn mÒm n¨m1998 10.Corel 17 334,2 C¸c h·ng ë trªn ®­îc s¾p xÕp theo thø tù ¶nh h­ëng chø kh«ng hoµn toµn theo doanh sè, ¶nh h­ëng cã thÓ lµ mét gi¸ trÞ träng sè cña c¸c gi¸ trÞ nh­: doanh sè, thÞ phÇn, gi¸ trÞ cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, tÇm quan träng cña s¶n phÈm,..., ®¸nh gi¸ chñ quan cña c¸c chuyªn gia. Do n¨m tµi chÝnh cña mçi c«ng ty lµ kh¸c nhau nªn doanh sè 1998 cã thÓ lµ cña n¨m kÕt thóc tõ 30/06/1998 ®Õn 31/05/1999. Tõ nh÷ng sè liÖu trªn, cµng thÊy râ h¬n sù thèng trÞ cña c¸c c«ng ty Mü. Sù thèng trÞ nµy kh«ng chØ vÒ sè l­îng c¸c c«ng ty, vÒ thÞ phÇn ...., mµ cßn ë chç trªn mäi thÞ tr­êng c¸c c«ng ty Mü ®Òu chiÕm thÞ phÇn ¸p ®¶o ë c¶ Ch©u ¢u, NhËt B¶n, Ch©u ¸, ch©u Mü. II.2. Xu thÕ trªn thÕ giíi ViÖc toµn cÇu ho¸ ®ang ®ông ch¹m ®Õn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, phÇn mÒm còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. S¶n xuÊt phÇn mÒm mang l¹i lîi Ých to lín cho tÊt c¶ c¸c n­íc (bao gåm t¹o viÖc lµm, t¹o kü n¨ng vµ t¨ng thu nhËp quèc d©n,...) v× vËy, ChÝnh phñ c¸c quèc gia ®Òu cã nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña n­íc m×nh. Song, cã thÓ thÊy hiÖn t¹i thÞ phÇn cña ngµnh C«ng nghiÖp phÇn mÒm trªn thÕ giíi ®­îc ph©n chia nh­ sau: 75% tËp trung s¶n xuÊt c¸c phÇn mÒm øng dông. 20% dµnh cho viÖc ph¸t triÓn c«ng cô hÖ thèng, c«ng cô ph¸t triÓn. 5% cßn l¹i ®Çu t­ ph¸t triÓn platform phÇn cøng vµ phÇn mÒm. §èi víi c¸c n­íc ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ Mü, th× viÖc ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm cã ­u thÕ h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn bëi c¬ së h¹ tÇng, sù hç trî còng nh­ ph¸t triÓn song song cña c¸c ngµnh C«ng nghiÖp kh¸c,.. Nãi chung, C«ng nghiÖp phÇn mÒm trªn thÕ giíi hiÖn ®ang ph¸t triÓn theo c¸c xu h­íng : Ph¸t triÓn s¶n phÈm hoµn toµn míi. Ph¸t triÓn s¶n phÈm theo c¸c ý t­ëng cã s½n (lµm s¶n phÈm t­¬ng tù). Mua l¹i (hoÆc kÕt hîp ph¸t triÓn) c¸c dßng s¶n phÈm ®ang cã tiÒm n¨ng, ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn tiÕp. II.3. Thùc tÕ ë mét sè n­íc C¸c n­íc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn ®Òu coi phÇn mÒm lµ mét lÜnh vùc quan träng, thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm gãp phÇn x©y dùng vµ cñng cè tiÒm n¨ng cña mçi quèc gia. ChÝnh v× vËy, viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc ph¸t triÓn C«ng nghÖ phÇn mÒm ®Òu ®­îc ChÝnh phñ c¸c n­íc ®Æt lªn vÞ trÝ hµng ®Çu. Mét sè n­íc ®­îc ®­a d­íi ®©y lµ nh÷ng n­íc cã ®iÓm xuÊt ph¸t vµ cã ®iÒu kiÖn t­¬ng tù nh­ n­íc ta nh­ng hiÖn ®ang kh¸ thµnh c«ng trong viÖc ph¸t triÓn C«ng nghÖ phÇn mÒm nhê chÝnh s¸ch hîp lý cu¶ ChÝnh phñ. II.3.1. Ên ®é Ng­êi ta nh¾c ®Õn Ên §é nh­ mét tr­êng hîp ®iÓn h×nh trong ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm, h·y xem xÐt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña Ên ®é trong kho¶ng thêi gian võa qua. ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ: C«ng nghiÖp phÇn mÒm ®­îc ChÝnh phñ Ên §é xem nh­ mét trong c¸c ngµnh c«ng nghÖ cao, ®iÒu nµy thÓ hiÖn ë l­¬ng cho ng­êi lµm phÇn mÒm cao h¬n nhiÒu so víi l­¬ng trung b×nh. N¨m 1986 ChÝnh phñ Rajiv Gandhi nªu chÝnh s¸ch “XuÊt khÈu phÇn mÒm, nghiªn cøu ph¸t triÓn vµ båi d­ìng huÊn luyÖn”, trong ®ã bèn nh©n tè c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch ®­îc thÓ hiÖn: Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc NhËn thøc ®­îc r»ng ®Ó lµm phÇn mÒm cÇn cã nh©n lùc, nhÊt lµ ®i theo h­íng gia c«ng phÇn mÒm th× nh©n lùc ®«ng, m¹nh ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. V× thÕ Ên §é ®· coi viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ mét chÝnh s¸ch hµng ®Çu. ChÝnh s¸ch nµy khuyÕn khÝch: Thu hót nh©n tµi ng­êi Ên §é vÒ n­íc ph¸t triÓn phÇn mÒm. Cã kÕ ho¹ch ®Èy m¹nh ®µo t¹o nh©n tµi ë trong n­íc t¹i kho¶ng 400 tr­êng §¹i häc vµ Cao ®¼ng. KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc t­ nh©n ®µo t¹o trªn c¬ së th­¬ng m¹i. KhuyÕn khÝch c¸c c«ng ty phÇn mÒm tù ®µo t¹o. Do cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc râ rµng nªn n¨m 1997 Ên §é cã mét ®éi ngò nh÷ng ng­êi lµm phÇn mÒm th¹o nghÒ kho¶ng 140.000 ng­êi vµ dù kiÕn t¨ng thªm mçi n¨m cì 55.000 ng­êi mµ vÉn kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu nh©n lùc t¨ng nhanh chãng, viÖn ®µo t¹o Quèc gia mang tªn ViÖn phÇn mÒm chuyªn nghiÖp Ên §é ®· ®­îc thµnh lËp. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c khu C«ng viªn c«ng nghÖ phÇn mÒm. C«ng viªn C«ng nghÖ phÇn mÒm lµ mét trong c¸c ho¹t ®éng dÞch vô then chèt nh»m ph¸t triÓn ngµnh C«ng nghiÖp phÇn mÒm ë Ên §é, lµ c¬ cÊu tæ chøc mµ th«ng qua ®ã ChÝnh phñ hç trî ph¸t triÓn ngµnh C«ng nghiÖp nµy. C«ng viªn tæ chøc nh­ mét “ tæ chøc tù trÞ ” chÞu qu¶n lý trùc tiÕp cña Bé §iÖn tö víi môc tiªu c¬ b¶n lµ hç trî ph¸t triÓn xuÊt khÈu phÇn mÒm. Ho¹t ®éng trong ph¹m vi C«ng viªn, c¸c c«ng ty phÇn mÒm Ên §é ®­îc ChÝnh phñ cho h­ëng c¸c ­u ®·i: Nhµ n­íc gãp phÇn ®Çu t­ h¹ tÇng c¬ së (tr­íc m¾t lµ viÔn th«ng) MiÔn thuÕ nhËp khÈu - ®iÒu nµy cho phÐp c¸c c«ng ty phÇn mÒm tiÕt kiÖm kinh phÝ khi trang bÞ m¸y tÝnh, m¹ng, mua phÇn mÒm c«ng cô tõ n­íc ngoµi... Cho phÐp thµnh lËp c«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi . MiÔn thuÕ 5 n¨m ho¹t ®éng ®Çu tiªn... §­îc h­ëng mäi ­u ®·i quy ®Þnh cho c¸c ®Æc khu xuÊt khÈu. Cã chÝnh s¸ch rÊt râ rµng vÒ ®¶m b¶o chÊt l­îng. T¹i Ên §é, viÖc triÓn khai ch­¬ng tr×nh chÊt l­îng theo tiªu chuÈn quèc tÕ kh«ng chØ dõng ë tÝnh chÊt cã ®Ó héi nhËp mµ ®· chuyÓn sang giai ®o¹n cã ®Ó chi phèi. Trong chÝnh s¸ch xuÊt - nhËp khÈu cña Ên §é, c¸c ®¬n vÞ phÇn mÒm cã chøng nhËn ISO 9000 hoÆc cã chøng nhËn CMM (Capability Maturity Model) møc 2 trë lªn ®­îc ¸p dông thuÕ suÊt ®Æc biÖt khi xuÊt hµng ho¸, dÞch vô ra n­íc ngoµi. Nhê nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã ®Õn nay trªn thÕ giíi cø 10 c«ng ty phÇn mÒm ®¹t chøng nhËn CMM møc 5 th× cã 5 c«ng ty cña Ên §é. Ên §é sÏ lµ quèc gia cã sè l­îng c«ng ty phÇn mÒm nhËn chøng chØ chÊt l­îng nhiÒu nhÊt thÕ giíi. Ên §é ®Ò ra lµ ®Õn n¨m 2002, tÊt c¶ c¸c c«ng ty phÇn mÒm cã tõ 10 nh©n viªn trë lªn ®Òu nhËn chøng chØ ISO 9000 hoÆc t­¬ng ®­¬ng. Doanh sè phÇn mÒm cña Ên §é ®¹t 6.300 triÖu USD trong ®ã trong n­íc ®¹t 2.300 triÖu USD vµ xuÊt khÈu ®¹t 4000 triÖu USD. II.3.2. Singapore Víi ®¸nh gi¸ lµ mét n­íc cã ngµnh C«ng nghÖ th«ng tin ph¸t triÓn ë Ch©u ¸, ChÝnh phñ Singapore ®· cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn C«ng nghÖ th«ng tin nãi chung vµ C«ng nghiÖp phÇn mÒm nãi riªng kh¸ râ rµng vµ kh¸ sím. ChÝnh phñ chó träng ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm b»ng c¸ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc; Thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi; Nhµ n­íc hç trî 40% vèn, t­ nh©n 60%; Cho phÐp më réng c¸c trung t©m kinh doanh, gi¶m thuÕ lîi tøc tõ 37% xuèng cßn 10%; MiÔn thuÕ xuÊt khÈu. Côc m¸y tÝnh quèc gia NCB ®­îc thµnh lËp tõ n¨m 1981 vµ tõ ®ã ®Õn nay ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch rÊt râ rµng liªn quan ®Õn ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm. Nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña C«ng nghiÖp phÇn mÒn nh­: Ph¸t triÓn dÞch vô phÇn mÒm thµnh ngµnh C«ng nghiÖp xuÊt khÈu. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm trong n­íc còng nh­ khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty n­íc ngoµi thµnh lËp trung t©m ph¸t triÓn phÇn mÒm t¹i Quèc gia m×nh. C¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng th«ng qua chÝnh s¸ch ­u ®·i, khuyÕn khÝch, cã kÕ ho¹ch vÒ tµi nguyªn, vÒ gi¸o dôc ®µo t¹o con ng­êi. Nhê c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®· t¹o ra ®­îc mét ngµnh C«ng nghiÖp phÇn mÒm vµ dÞch vô kh¸ ph¸t triÓn. Sè l­îng vµ sù t¨ng tr­ëng cña C«ng nghiÖp phÇn mÒm - dÞch vô ®­îc thÓ hiÖn: N¨m S¶n l­îng néi ®Þa S¶n l­îng xuÊt khÈu Tæng s¶n l­îng TriÖu USD T¨ng % TriÖu USD T¨ng % TriÖu USD T¨ng % 1995 340,4 84,0 424,4 1996 422,2 24,0 130,9 55,8 553,1 30,3 1997 543,4 28,8 185,0 41,3 728,4 31,7 1998 612,8 12,8 230,5 24,6 843,3 15,5 III. T×nh h×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp phÇn mÒm ViÖt nam: III.1 HiÖn tr¹ng: HiÖn nay, mËt ®é m¸y tÝnh ë ViÖt Nam ­íc ®¹t 0.7 m¸y trªn 100 d©n, 75% m¸y n»m ë c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, 10% m¸y n»m trong c¬ quan nghiªn cøu vµ an ninh Quèc phßng, 10% trong c¸c c¬ së ®µo t¹o vµ 5% trong c¸c hé gia ®×nh. M¹ng m¸y tÝnh ®ang ®­îc h×nh thµnh ë nhiÒu n¬i. Tr­íc khi cã nghÞ quyÕt 49/CP cña chÝnh phñ th× c¶ n­íc chØ cã kho¶ng h¬n 10 c«ng ty s¶n xuÊt phÇn mÒm víi s¶n l­îng kh«ng ®¸ng kÓ. Sau khi cã nghÞ quyÕt 49/CP cña ChÝnh phñ, sè l­îng c¸c c«ng ty phÇn mÒm ë ViÖt Nam t¨ng lªn ®¸ng kÓ; c¶ n­íc cã kho¶ng 25 c«ng ty chuyªn vÒ phÇn mÒm vµ dÞch vô phÇn mÒm, vµi ba chôc c«ng ty cã ph¸t triÓn phÇn mÒm cïng víi viÖc kinh doanh kh¸c; cã kho¶ng 3.000 phÇn mÒm hÖ thèng, 10.000 phÇn mÒm øng dông. C¸c c«ng ty ®Òu cã sè nh©n viªn tõ 5-10 ng­êi, 20-30 ng­êi, c«ng ty lín cã kho¶ng 45 ng­êi. TÊt c¶ c¸c c«ng ty m¸y tÝnh, kÓ c¶ c¸c c«ng ty chuyªn lµm phÇn mÒm ®Òu d­íi 10 tuæi. NhiÒu bé ngµnh c¬ quan, xÝ nghiÖp, doanh nghiÖp, c¬ së nghiªn cøu, gi¸o dôc, ®µo t¹o...®· øng dông c«ng nghÖ phÇn mÒm ®Ó x©y dùng c¬ së d÷ liÖu phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý chuyªn ngµnh hoÆc qu¶n lý chuyªn ngµnh t¸c nghiÖp. III.2. Xu h­íng ph¸t triÓn, môc tiªu vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn cña ViÖt Nam: Tæng quan: C«ng nghiÖp phÇn mÒm cña ViÖt Nam cßn nhá bÐ vµ lùc l­îng ph©n t¸n. C¸c s¶n phÈm phÇn mÒm hiÖn nay phÇn lín thùc hiÖn theo c¸c hîp ®ång, gia c«ng theo ®¬n ®Æt hµng, c¸c s¶n phÈm trän gãi xuÊt hiÖn lÎ tÎ vµ ch­a cã kh¶ n¨ng th­¬ng m¹i cao. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a ®ñ søc, hoÆc ch­a m¹nh d¹n chÊp nhËn m¹o hiÓm ®Ó ®Çu t­ cho c¸c ho¹t ®éng phÇn mÒm víi qui m« lín vµ cã môc tiªu dµi h¹n. Ngoµi ra cßn ph¶i kÓ ®Õn viÖc thiÕu kh¶ n¨ng c«ng nghÖ, thiÕu kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm kinh doanh phÇn mÒm... . Nªó kh«ng cã sù hç trî tÝch cùc còng nh­ nh÷ng chÝnh s¸ch ho¹ch ®Þnh cña ChÝnh phñ th× ngµnh C«ng nghiÖp phÇn mÒm cña n­íc ta sÏ kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®­îc mÆc dï chóng ta cã tiÒm n¨ng lín vÒ trÝ tuÖ vµ sù khÐo lÐo cña con ng­êi ViÖt Nam. Xu h­íng: Cã thÓ thÊy, C«ng nghiÖp phÇn mÒm trong n­íc hiÖn ph¸t triÓn theo c¸c xu h­íng chÝnh sau: Tù ph¸t triÓn, tù sö dông tøc lµ trong c¸c doanh nghiÖp ®ã cã mét lùc l­îng lµm tin häc cã thÓ lµm ra nh÷ng s¶n phÈm phï hîp víi môc ®Ých cña doanh nghiÖp. Ph¸t triÓn s¶n phÈm b¸n ra thÞ tr­êng. §i theo h­íng nµy mét sè ®¬n vÞ lµm phÇn mÒm ë ViÖt Nam ®· lµm ra c¸c s¶n phÈm dÞch vô ®¸p øng yªu cÇu cña ng­êi tiªu dïng vµ b¸n ra thÞ tr­êng. PhÇn lín c¸c s¶n phÈm ®­îc ph¸t triÓn theo quy m« nhá, vèn ®Çu t­ Ýt, võa lµm võa n©ng cÊp dÇn, phÇn nµo ®¸p øng ®­îc nhu cÇu sö dông nh­ng tÝnh chuyªn nghiÖp vµ th­¬ng phÈm ho¸ thÊp. Cung cÊp gi¶i ph¸p vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. Mét sè c«ng ty tin häc ë trong n­íc ®­îc c¸c h·ng n­íc ngoµi chØ ®Þnh lµm nhµ ph©n phèi c¸c s¶n phÈm vµ chuyÓn giao c¸c c«ng nghÖ cã liªn quan ®Õn phÇn mÒm. MÆt kh¸c, nhiÒu ®¬n vÞ tËp trung nghiªn cøu c«ng nghÖ vµ s¶n phÈm cña n­íc ngoµi sau ®ã x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n nghiÖp vô dùa trªn nÒn c«ng nghÖ ®· nghiªn cøu vµ b¸n ra thÞ tr­êng. Gia c«ng xuÊt khÈu phÇn mÒm ®ang lµ vÊn ®Ò ®ang ®­îc nhiÒu ®¬n vÞ lµm tin häc quan t©m. Thêi gian võa qua ®· cã mét sè ho¹t ®éng liªn quan ®Õn xuÊt khÈu phÇn mÒm gåm cã: Thùc hiÖn c¸c phÇn mÒm theo ®¬n ®Æt hµng. Thùc hiÖn gia c«ng phÇn mÒm theo thiÕt kÕ. XuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm ra thÞ tr­êng ©u, Mü. Môc tiªu vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn: Môc tiªu: Theo ®Þnh h­íng cña ChÝnh phñ, trong t­¬ng lai C«ng nghiÖp phÇn mÒm sÏ trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän ë ViÖt Nam, víi môc tiªu ®¹t s¶n l­îng kho¶ng 500 - 800 triÖu USD/n¨m vµo n¨m 2005, trong ®ã 2/3 lµ tiªu thô néi ®Þa, 1/3 giµnh cho xuÊt khÈu. §Õn n¨m 2005, n­íc ta cã mét ®éi ngò kho¶ng 30.000 -40.000 chuyªn viªn ho¹t ®éng trong lÜnh vùc phÇn mÒm. Sím h×nh thµnh c¸c Trung t©m ph¸t triÓn phÇn mÒm. C¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ cung øng dÞch vô phÇn mÒm cÇn ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn trong mäi thµnh phÇn kinh tÕ vµ liªn doanh liªn kÕt víi n­íc ngoµi. §iÒu kiÖn thùc hiÖn: ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®ã bëi ViÖt Nam cã mét nguån nh©n lùc dåi dµo ®Çy søc trÎ vµ kiÕn thøc. Cô thÓ tr­íc n¨m 1980 lùc l­îng lµm c«ng nghÖ th«ng tin cña n­íc ta chñ yÕu lµ c¸c c¸n bé thuéc c¸c ngµnh to¸n, lý chuyÓn sang. Nh­ng ®Õn nay c¸c tr­êng §¹i häc ®· cã khoa tin häc. §a sè sinh viªn ®Òu muèn häc tin häc. MÆt kh¸c, sinh viªn ViÖt Nam nhiÒu ng­êi cã tµi n¨ng trong lÜnh vùc tin häc. V× vËy, ViÖt Nam cã tiÒm n¨ng rÊt lín trong viÖc x©y dùng nÒn C«ng nghiÖp phÇn mÒm, cã nhiÒu c¬ héi tæ chøc c¸c trung t©m ph¸t triÓn phÇn mÒm ®Ó b¶n ®Þa ho¸ c¸c phÇn mÒm vµ gia c«ng phÇn mÒm theo ®¬n ®Æt hµng tõ n­íc ngoµi. IV. sù cÇn thiÕt ph¶i cã ChÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ cña ChÝnh phñ: Víi xu thÕ ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn cña thÕ giíi, víi hiÖn tr¹ng, môc tiªu vµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn C«ng nghiÖp phÇn mÒm cña ViÖt Nam, ®ßi hái ChÝnh phñ ph¶i cã nhiÒu chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, còng nh­ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ s¶n xuÊt phÇn mÒm nhiÒu h¬n n÷a vµ hiÖu qu¶ h¬n n÷a. Vµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch ®ã ­u ®·i ®ã lµ chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt phÇn mÒm. Ch­¬ng II thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt phÇn mÒm vµ sù cÇn thiÕt ¸p dông chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ t¹i Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin. I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin I.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh : Trung t©m c«ng nghÖ th«ng tin ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 636/Q§-TCCB-L§ ngµy 22/3/1999 cña tæng gi¸m ®èc Tæng c«ng ty B­u chÝnh ViÔn th«ng ViÖt Nam. Trung t©m ®­îc h×nh thµnh dùa trªn sù s¸t nhËp tõ hai trung t©m lµ: Trung t©m nghiªn cøu ph¸t triÓn phÇn mÒm vµ Trung t©m ®µo t¹o ph¸t triÓn phÇn mÒm. Trung t©m lµ tæ chøc nghiªn cøu ®Æt trùc thuéc Häc viÖn c«ng nghÖ B­u chÝnh ViÔn th«ng, cã chøc n¨ng nghiªn cøu khoa häc vÒ lÜnh vùc C«ng nghÖ th«ng tin phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn cña Ngµnh B­u chÝnh-ViÔn th«ng ViÖt Nam vµ x· héi. Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ: CENTER FOR DEVELOPMENT OF INFORMATION TECHNOLOGY. ViÕt t¾t lµ CDIT Cã trô së chÝnh t¹i Hµ Néi. Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, tù chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tr­íc Häc viÖn vµ ph¸p luËt ViÖt Nam vÒ nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ nghÜa vô ®­îc giao. Trung t©m cã quy chÕ tæ chøc, ho¹t ®éng vµ bé m¸y qu¶n lý, cã con dÊu theo tªn gäi, ngoµi ra Trung t©m ®­îc tù chñ ho¹t ®éng theo ph©n cÊp vµ chÞu sù rµng buéc vÒ nghÜa vô vµ quyÒn lîi ®èi víi Häc viÖn. I.2. C¬ cÊu tæ chøc cña Trung t©m: Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin cã quy m« t­¬ng ®èi nhá nªn bé m¸y qu¶n lý ®­îc thiÕt kÕ theo c¬ cÊu tæ chøc trùc tuyÕn. S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc cña Trung t©m nh­ sau: Phßng dÞch vô Phßng phÇn mÒm øng dông Phßng phÇn mÒm c«ng nghiÖp Phßng tæng hîp Ban Gi¸m ®èc S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc cña Trung t©m §øng ®Çu Trung t©m lµ Gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña ®¬n vÞ, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Häc viÖn vµ ph¸p luËt Nhµ n­íc vÒ qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña Trung t©m, qu¶n lý sö dông cã hiÖu qu¶ tµi s¶n, nguån vèn vµ c¸c nguån lùc kh¸c nh»m thùc hiÖn tèt chøc n¨ng nhiÖm vô quyÒn h¹n cña Trung t©m. Ngoµi ra, Gi¸m ®èc còng lµ ng­êi x©y dùng kÕ ho¹ch vµ c¸c biÖn ph¸p lín vÒ nghiªn cøu khoa häc, chuyÓn giao c«ng nghÖ, quyÕt ®Þnh ch­¬ng tr×nh ho¹t ®éng, dù ¸n, phèi hîp ho¹t ®éng víi c¸c ®¬n vÞ trong vµ ngoµi Häc viÖn trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô ®­îc giao. Gióp ®ì cho Gi¸m ®èc lµ Phã Gi¸m ®èc, c¸c tr­ëng, phã phßng cña c¸c phßng chøc n¨ng. I.3. Chøc n¨ng - nhiÖm vô cña Trung t©m: Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin cã chøc n¨ng: Thø nhÊt: Nghiªn cøu khoa häc C«ng nghÖ, tiÕp nhËn vµ chuyÓn giao C«ng nghÖ trong lÜnh vùc C«ng nghÖ th«ng tin. Thø hai: Nghiªn cøu khoa häc vµ kü thuËt hÖ thèng cho m¸y tÝnh, m¹ng m¸y tÝnh, c¸c hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý, hÖ thèng c¬ së d÷ liÖu, lý thuyÕt vÒ ph¸t triÓn phÇn mÒm cho c¸c hÖ ®iÒu hµnh. Thø ba: Tham gia x©y dùng c¬ së d÷ liÖu, s¶n xuÊt c¸c phÇn mÒm øng dông, gia c«ng phÇn mÒm theo ®¬n ®Æt hµng, tiÕn tíi viÖc s¶n xuÊt phÇn mÒm th­¬ng m¹i. Thø t­: tiÕp nhËn phÇn mÒm chuÈn cña tæ chøc Quèc tÕ ®Ó lËp dù b¸o vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn m¹ng viÔn th«ng. Thø n¨m: tiÕp nhËn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ dÞch vô ®a ph­¬ng tiÖn vµ thùc hiÖn t­ vÊn C«ng nghÖ th«ng tin, dÞch vô phÇn mÒm. NhiÖm vô cña Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin ®­îc thÓ hiÖn qua nhiÖm vô cña c¸c phßng chøc n¨ng: Phßng phÇn mÒm C«ng nghÖp cã nhiÖm vô nghiªn cøu chÕ t¹o phÇn cøng vµ phÇn mÒm cho thiÕt bÞ; nghiªn cøu ph¸t triÓn phÇn mÒm trªn trªn c¸c phÇn cøng tiªu chuÈn; l¾p ®Æt, b¶o d­ìng tæng ®µi vµ c¸c thiÕt bÞ m¹ng; hîp t¸c nghiªn cøu khoa häc øng dông vµ triÓn khai C«ng nghÖ trong lÜnh vùc thiÕt bÞ C«ng nghÖ viÔn th«ng. Phßng phÇn mÒm øng dông: cã nhiÖm vô nghiªn cøu, x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng tin häc phôc vô c«ng t¸c quy ho¹ch, thiÕt kÕ, qu¶n lý, khai th¸c, ®iÒu hµnh m¹ng viÔn th«ng; Hîp t¸c nghiªn cøu khoa häc, øng dông vµ triÓn khai C«ng nghÖ trong lÜnh vùc m¹ng viÔn th«ng; LËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ng¾n h¹n vµ trung h¹n; Nghiªn cøu ph¸t triÓn, tiÕp nhËn vµ chuyÓn giao C«ng nghÖ m¹ng m¸y tÝnh, m¹ng truyÒn th«ng. Phßng phÇn mÒm dÞch vô cã nhiÖm vô: nghiªn cøu, ph¸t triÓn, tiÕp nhËn vµ chuyÓn giao c¸c c«ng cô vµ ph­¬ng ph¸p ph¸t triÓn phÇn mÒm; Nghiªn cøu, ph¸t triÓn vµ triÓn khai c¸c dÞch vô gia t¨ng gi¸ trÞ; TiÕn hµnh gia c«ng phÇn mÒm theo ®¬n ®Æt hµng tiÕn tíi s¶n xuÊt phÇn mÒm xuÊt khÈu. C«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn trong phßng Tæng hîp. Phßng tæng hîp cã nhiÖm vô: Tham m­u cho ban Gi¸m ®èc c¸c vÊn ®Ò nh»m thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm cña Trung t©m. Thu thËp xö lý th«ng tin vÒ viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c phßng nghiªn cøu, gióp Ban Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c«ng viÖc. Qu¶n lý chÕ ®é chÝnh s¸ch, lao ®éng tiÒn l­¬ng, ®iÒu hµnh vµ ®¶m b¶o ho¹t ®éng hµnh chÝnh chung cña Trung t©m. Qu¶n lý, ph©n phèi, sö dông tµi s¶n, nguån vèn vµ c¸c nguån lùc kh¸c. I.4. T×nh h×nh s¶n xuÊt phÇn mÒm cña Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin tõ khi thµnh lËp ®Õn nay. - ViÖc s¶n xuÊt phÇn mÒm cña Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin chñ yÕu phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh b­u chÝnh viÔn th«ng ViÖt Nam. Cô thÓ lµ Trung t©m s¶n xuÊt phÇn mÒm theo sù chØ ®¹o vµ theo nhiÖm vô ®­îc giao tõ Häc viÖn c«ng nghÖ B­u chÝnh viÔn th«ng. VÝ dô nh­: Trung t©m ®· hoµn thµnh phÇn mÒm ch­¬ng tr×nh th­¬ng m¹i ®iÖn tö; Ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m¹ng truyÒn dÉn SDH... . - Ngoµi viÖc s¶n xuÊt phÇn mÒm theo sù ph©n c«ng cña Häc viÖn ra, Trung t©m cßn s¶n xuÊt phÇn mÒm øng dông theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng vµ cung øng dÞch vô liªn quan tíi phÇn mÒm. TiÕp nhËn phÇn mÒm tiªu chuÈn cña c¸c tæ chøc Quèc tÕ ®Ó lËp dù b¸o vµ quy