Đề cương ôn tập môn: Kinh tế chính trị

nh trong nội bộ tổ chức độc quyền Cả a, b, c 85. Mục tiêu cuối cùng của cách mạng xã hội chủ nghĩa là a. Xóa bỏ chế độ tư hữu b.Giải phóng con người, giải phóng xã hội c. Giành chính quyền về tay giai cấp công nhân d. Xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa 86. Sự thay đổi căn bản, toàn diện và triệt để một hình thái kinh tế - xã hội này bằng một hình thái kinh tế - xã hội khác là Đột biến xã hội Tiến bộ xã hội Cách mạng xã hội Cải cách xã hội CHỌN CÂU ĐÚNG (Đ), SAI (S), GIẢI THÍCH NGẮN GỌN Đối tượng nghiên cứu của kinh tế chính trị là lực lượng sản xuất xét trong mối tương quan với quan hệ sản xuất và kiến trúc thượng tầng Con người có thể thủ tiêu được quy luật kinh tế bằng các chính sách kinh tế Con người không thể thay đổi được quy luật kinh tế nhưng có thể vận dụng quy luật kinh tế để phục vụ cho mình Sự tác động của quy luật kinh tế phải thông qua sự hoạt động của con người trong xã hội Sản xuất hàng hóa là kiểu tổ chức kinh tế mà người sản xuất vừa phục vụ nhu cầu tiêu dùng cá nhân, vừa để bán Sản xuất hàng hóa luôn tồn tại trong xã hội loài người Sản xuất hàng hóa chỉ xuất hiện trong một số phương thức sản xuất nhất định Điều kiện ra đời của sản xuất hàng hóa là sự tách biệt tương đối về mặt kinh tế giữa những người sản xuất hàng hóa Thời gian lao động cần thiết để sản xuất và tái sản xuất ra hàng hóa là đơn vị đo của lượng giá trị hàng hóa Lao động phức tạp tạo ra ít giá trị hơn lao động giản đơn Tiền cũng có giá trị, giá trị sử dụng và giá cả. Ôxy hít thở hàng ngày là hàng hóa. Giá trị là hình thức biểu hiện ra bên ngoài của giá trị trao đổi. Sở dĩ hàng hóa có hai thuộc tính là do lao động của người sản xuất hàng hóa có tính chất hai mặt: lao động giản đơn và lao động phức tạp. Mọi sự tiêu phí sức lao động của con người đều là lao động trừu tượng. Tiền tệ có 3 chức năng Lượng giá trị của hàng hóa được tính bằng thời gian lao động cá biệt. Bất kỳ xã hội nào cũng cần có giá trị sử dụng Xét về lao động trừu tượng tất cả các lao động đều giống nhau Bản chất của tiền là vàng Lao động cụ thể và lao động trừu tượng là hai loại lao động Hàng hóa có hai thuộc tính là giá trị sử dụng và giá trị trao đổi Quan hệ cung cầu làm cho giá cả hàng hóa lên xuống xung quanh giá trị Xét về lao động cụ thể tất cả các loại lao động đều giống nhau Khi có lạm phát sức mua của tiền giảm Giá trị của chiếc điện thoại di động là số tiền bỏ ra để mua nó Tiền làm chức năng thước đo giá trị là tiền dùng để mua bán các hàng hóa Giá trị hàng hóa sức lao động là chìa khóa giải quyết mâu thuẫn công thức chung của tư bản. Tiền công danh nghĩa là số hàng hóa người công nhân mua được từ tiền công thực tế Hai phương pháp sản xuất giá trị thặng dư là: phương pháp sản xuất ra giá trị thặng dư tuyệt đối và phương pháp sản xuất ra giá trị thặng dư siêu ngạch Giá trị thặng dư siêu ngạch có được là do tăng năng suất lao động xã hội Giá trị thặng dư tuyệt đối có được là do tăng năng suất lao động xã hội Nguồn gốc của tích lũy tư bản là giá trị thặng dư Hàng hóa sức lao động có giá trị sử dụng đặc biệt Công nhân bán lao động cho nhà tư bản Sức lao động của người nô lệ là hàng hóa Căn cứ vào phương thức chu chuyển giá trị vào sản phẩm, tư bản được chia thành tư bản bất biến và tư bản khả biến Tư bản bất biến chính là nguồn gốc sinh ra giá trị thặng dư Hai hình thức cơ bản của tiền công trong CNTB là tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế Tư bản bất biến là tư bản dùng để mua máy móc, thiết bị, nhà xưởng và được ký hiệu là v Đặc điểm của tư bản lưu động là chuyển từng phần giá trị vào sản phẩm trong quá trình sản xuất Hao mòn vô hình là hao mòn do sử dụng và do ảnh hưởng của tự nhiên Giá trị thặng dư siêu ngạch là hình thức biến tướng của giá trị thặng dư tương đối Giá trị tư bản bất biến trong sản phẩm không thể lớn hơn giá trị tư bản bất biến bỏ vào trong sản phẩm Cắt xén tiền công làm tăng quy mô tích lũy tư bản Tiền là tư bản, tư bản là tiền Giá trị thặng dư là giá trị mới Tiền công là giá trị của hàng hóa sức lao động Tiến bộ của khoa học kỹ thuật làm cho cấu tạo hữu cơ của tư bản giảm xuống Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa luôn luôn lớn hơn chi phi thực tế Chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa phản ánh hao phí tư bản của nhà tư bản, không phải là nguồn gốc tạo ra giá trị hàng hóa. Biện pháp cạnh tranh giữa các ngành là tự do di chuyển tư bản từ ngành này sang ngành khác Các doanh nghiệp cạnh tranh trong nội bộ ngành bằng cách cải tiến kỹ thuật, nâng cao năng suất lao động Trong nghiên cứu tái sản xuất tư bản xã hội, C. Mác giả định nền sản xuất xã hội được chia làm 3 khu vực k là phần giá trị bù lại giá cả c và v đã tiêu dùng để sản xuất ra hàng hóa cho nhà tư bản. Địa tô tuyệt đối là địa tô thu được trên những ruộng đất có điều kiện sản xuất thuận lợi. Tốc độ chu chuyển của tư bản tăng lên thì tỷ suất lợi nhuận sẽ không đổi Quá trình cạnh tranh tự do sinh ra độc quyền Khi độc quyền ra đời, xã hội sẽ không còn sự cạnh tranh Độc quyền sinh ra từ cạnh tranh tự do, làm cạnh tranh gay gắt hơn, đa dạng và phức tạp hơn. Tư bản tài chính là tổng số tư bản công nghiệp và tư bản ngân hàng Các tổ chức độc quyền phân chia thế giới về mặt lãnh thổ vừa cạnh tranh, vừa hợp tác với nhau Bản chất của chủ nghĩa đế quốc: về mặt kinh tế là sự thống trị của chủ nghĩa tư bản độc quyền, về mặt chính trị là sự xâm lược, hiếu chiến Sự thống trị của chủ nghĩa tư bản độc quyền là bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là một chính sách trong giai đoạn phát triển của chủ nghĩa tư bản độc quyền để thích nghi với điều kiện mới Tư bản tài chính và bọn đầu sỏ tài chính là bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền Xuất khẩu tư bản là xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài Tư bản tài chính là sự kết hợp giữa tư bản độc quyền ngân hàng và tư bản độc quyền nhà nước Sự phân chia thế giới về lãnh thổ dẫn đến hình thành các tổ chức độc quyền quốc tế Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là sự kết hợp giữa các tổ chức độc quyền tư nhân với liên minh các nhà độc quyền công nghiệp B. TỰ LUẬN Phần 1: Kinh tế chính trị Trình bày điều kiện ra đời của sản xuất hàng hóa? Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa so với nền kinh tế tự cung tự cấp? Từ đó, đưa ra ý kiến của mình để phát huy mặt tích cực và khắc phục hạn chế của sản xuất hàng hóa? Hàng hóa là gì? Phân tích các thuộc tính của hàng hóa. Vì sao hàng hóa lại có các thuộc tính đó? Ý nghĩa của việc nghiên cứu? Trình bày lượng giá trị của hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị của hàng hóa? Ý nghĩa của việc nghiên cứu? Phân tích quá trình hình thành tiền tệ? Bản chất của tiền tệ và quy luật lưu thông tiền tệ? Ý nghĩa của việc nghiên cứu? Trình bày nội dung, yêu cầu, tác dụng của quy luật giá trị? Ý nghĩa của việc nghiên cứu quy luật giá trị? Anh (chị) hãy trình bày quá trình chuyển hóa của tiền thành tư bản? Trình bày điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa? Tại sao hàng hóa sức lao động được coi là hàng hóa đặc biệt? Anh (chị) hãy nêu ý kiến của mình để sử dụng hiệu quả sức lao động trong phát triển kinh tế? Trình bày quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư và bản chất giá trị thặng dư trong chủ nghĩa tư bản? So sánh các phương pháp sản xuất ra giá trị thặng dư? Vai trò của sản xuất giá trị thặng dư siêu ngạch trong nền kinh tế thị trường? Nêu nguồn gốc và động cơ của tích lũy tư bản? Anh (chị) hãy đưa ra ý kiến của mình để tăng quy mô tích lũy tư bản? Trình bày quy luật chung của tích lũy tư bản? Hãy đưa ra ý kiến của mình để phát huy mặt tích cực và khắc phục hạn chế của quy luật chung của tích lũy tư bản? Khái niệm lợi nhuận? So sánh lợi nhuận với giá trị thặng dư? Tỷ suất lợi nhuận với tỷ suất giá trị thặng dư? Trình bày quá trình hình thành lợi nhuận bình quân và sự chuyển hóa giá trị hàng hóa thành giá cả sản xuất? Bản chất của địa tô tư bản chủ nghĩa? Phân tích các hình thức địa tô tư bản chủ nghĩa? Phân tích nguyên nhân hình thành chủ nghĩa tư bản độc quyền? Trình bày mối quan hệ giữa độc quyền và cạnh tranh? Phân tích các đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền? Sự hoạt động của quy luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong chủ nghĩa tư bản độc quyền? Trình bày nguyên nhân ra đời, bản chất và những biểu hiện chủ yếu của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước? Phân tích vai trò và hạn chế của chủ nghĩa tư bản? Xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản? Ý nghĩa thực tiễn của việc nghiên cứu? Phần 2: Chủ nghĩa xã hội khoa học Trình bày khái niệm giai cấp công nhân? Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và những điều kiện quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân? Những đặc trưng cơ bản của xã hội xã hội chủ nghĩa? Trình bày các hình thức cơ bản của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội? Quan niệm về dân chủ và nhà nước xã hội chủ nghĩa? Trình bày khái niệm nền văn hóa xã hội chủ nghĩa? Nội dung và phương thức xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa? Nêu khái niệm về dân tộc? Các xu hướng phát triển của dân tộc và những nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin trong việc giải quyết những vấn đề dân tộc? Nêu khái niệm tôn giáo? Trình bày những nguyên nhân tồn tại tôn giáo dưới chủ nghĩa xã hội và những nguyên tắc giải quyết vấn đề tôn giáo trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội? Trình bày nguyên nhân sụp đổ của chủ nghĩa xã hội hiện thực trong thế kỷ XX? Triển vọng phát triển chủ nghĩa xã hội trong tương lai?