Đánh giá tổng quan kinh tế về tận dụng vỏ trấu để đảm bảo tính ổn định cho ngành sản xuất lúa gạo ở đồng bằng sông Cửu Long

020 [24]. Giá trấu cạnh tranh, cũng như thách thức khắc nghiệt từ vật liệu xây dựng mới đã đẩy chủ sở hữu lò gạch truyền thống giữa hai lựa chọn: tham gia thị trường khối xi măng, hoặc để nâng cao hiệu quả của lò nung cũ. Sự lựa chọn đầu tiên chắc chắn là một sự chuyển đổi sáng tạo; tuy nhiên, nó đòi hỏi một khoản đầu tư vốn đáng kể, không phải lúc nào cũng có thể hỗ trợ cho các nhà máy nhỏ. Cần thiết có các chính sách can thiệp của chính phủ, về hỗ trợ tài chính và chuyển giao công nghệ, được khuyến cáo cho sự chuyển đổi này diễn ra suôn sẻ. Lựa chọn thứ hai được áp dụng chủ yếu khi chủ lò nung chuyển đổi lò nung gián đoạn sang loại lò nung liên tục, trong đó nhiệt được tạo ra trong quá trình được tái sử dụng hiệu quả hơn. Chỉ cần một nửa lượng trấu sử dụng trong lò truyền thống là cần thiết cho công nghệ mới [22]. So với lựa chọn thứ nhất, sự thích ứng trong lựa chọn thứ hai có tính khả thi về tài chính; tuy nhiên, chủ doanh nghiệp cũng phải nhận thức đầy đủ về tương lai thị trường tương đối hẹp cho gạch truyền thống. Các chính sách hỗ trợ và can thiệp từ chính phủ Quyết định của Chính phủ và kế hoạch thực hiện Quyết định 9486/QĐ-BCT vào năm 2013 đã lên kế hoạch phát triển năng lượng sinh khối ở đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, như được trình bày chi tiết trong bảng dưới đây. Bảng 6. Năng lượng sinh khối theo kế hoạch của đồng bằng sông Cửu Long, dựa trên Quyết định 9486/QĐBCT Năm 2012, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) ghi nhận việc thực hiện các nhà máy nhiệt điện từ vỏ trấu ở khu vực ĐBSCL [25]. Nhà máy nhiệt điện trấu Đình Hải ở Trà Nóc, Cần Thơ được thành lập năm 2006, sản xuất 20 tấn hơi/giờ hoặc tương đương điện 2 MW. Một số nhà máy khác như được liệt kê trong bảng sau: Loại sinh khối Công suất (MW) Đến năm 2020 Giai đoạn 2021-2030 Tổng cộng đến năm 2030 Bagasse 50 30 80 Rice husk 140 150 290 Wood 24 44 68 Rice straw - 80 80 Total 214 304 518 Kỷ yếu Hội nghị khoa học 7 Bảng 7. Các dự án nhiệt điện trấu dự kiến đầu tư tại đồng bằng sông Cửu Long Địa phương Công suất (MW) Vốn đầu tư (Triệu USD) An Giang 2x10 25 Tiền Giang 10 18.6 Đồng Tháp 10 11.8 Kiên Giang 11 - Cần Thơ 10 - Sự thất bại trong việc phát triển các nhà máy điện trấu Khối lượng đáng kể vỏ trấu ở Việt Nam chắc chắn sẽ giữ được tiềm năng năng lượng to lớn, không thể chối cãi. Về lý thuyết, sự phát triển của một hệ thống điện trấu đã có những thay đổi thành công cao. Tuy nhiên, thực tế hiện nay đang gặp khó khăn với các vấn đề cung cấp trấu ổn định cho hoạt động dài hạn, liên tục và bao nhiêu khoản trợ cấp của chính phủ được coi là đủ để chủ sở hữu nhà máy sản xuất lúa gạo có thể sinh lợi. Sáu dự án quy hoạch nêu trên vẫn chưa được triển khai; và nhà máy tại Trà Nóc đã ngừng hoạt động trong vài năm qua do thâm hụt tài chính. Lượng trấu ở Việt Nam rất lớn, nhưng phân bố rải rác và có xu hướng thay đổi theo mùa. Thử thách đầu tiên đối với nhà máy điện trấu là đảm bảo cung cấp trấu ổn định, cả về lượng và giá, cho hoạt động ít nhất 20 năm. Một trở ngại quan trọng khác là trợ cấp của chính phủ quá thấp. Hiện nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chỉ cung cấp giá bán 1.200 đồng cho 1 kWh điện nhiệt, trong khi chi phí sản xuất cho cùng một lượng điện là 1.800 đồng/kW điện. Rõ ràng, trợ cấp hiện nay thậm chí còn không đủ để doanh nghiệp có thể tồn tại, bỏ qua lợi nhuận [11- 12]. Các kiến nghị Theo ông Nguyễn Viết Hùng, Chủ tịch HĐQT BSB, một công ty đầu tư công nghệ tiên tiến về chế biến trấu, có hai mô hình thực tế cho các nhà máy điện trấu ở Việt Nam [11]. Trong mô hình đầu tiên, nhà máy điện trấu cần nằm gần nhà máy xay xát. Trấu, sau khi xay xát, được vận chuyển đến nhà máy nhiệt điện và sản xuất silic. Sau đó năng lượng sẽ trở lại dưới dạng nhiệt, phục vụ 50-70% nhu cầu nhiệt cho việc sấy lúa. Silica được bán cho các ngành công nghiệp khác. Mỗi ngày một nhà máy 1 MW, tiêu thụ 18 tấn vỏ trấu, có thể sản xuất 2,7 tấn silic. Giả định vỏ trấu đầu vào là 25 USD/tấn, trong khi đó sản phẩm silic là 450 USD/tấn, giá trị dự án ròng (NPV) là 377.092 USD và tỷ suất nội địa (IRR) sẽ là 24.89%. Mô hình thứ hai rất linh hoạt, tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng hơi trong khu công nghiệp. Năng lượng trong vỏ trấu được chuyển thành hơi nước cho các nhà máy, và silic là một sản phẩm thương mại khác. Một nhà máy như vậy ước tính sẽ tiêu thụ 36 tấn trấu mỗi ngày, tạo ra 120 tấn hơi nước và 5,4 tấn silic. NPV khoảng 311.075 USD và IRR là 16.5%. KẾT LUẬN Ở đồng bằng sông Cửu Long, theo truyền thống, chỉ một phần nhỏ vỏ trấu được tái sử dụng làm nhiên liệu tại các nhà máy xay xát và lò sấy/ nung. Sự dư thừa lượng trấu còn lại được là ô nhiễm. Câu chuyện đã chuyển đổi trong những năm gần đây. Sản xuất và kinh doanh than bánh trấu và viên trấu nở rộ. Năng lượng sinh khối từ vỏ trấu được xác định là nguồn tài nguyên thay thế rẻ tiền và có tiềm năng lớn do thu hồi được silica vô định hình, có khả năng xâm nhập vào một số thị trường cao cấp. Các nhà máy nhiệt điện trấu cũng là một điểm trọng tâm trong việc phát triển năng lượng tái tạo của chính phủ cho khu vực. Nhu cầu tương lai của trấu là không thể tránh khỏi; nguồn cung vẫn còn phân bố rải rác và không ổn định theo mùa. Một khoản đầu tư nhiều tỉ đồng phải có hỗ trợ của Chính phủ đảm bảo tính ổn định lâu dài. TÀI LIỆU THAM KHẢO Andrew Ndudi Efomah and Agidi Gbabo, The Physical, Proximate and Ultimate Analysis of Rice Husk Birquittes Produced from a Vibratory Block Mould Briquetting Machine, International Journal of Innovative Science, Engineering & Technology 2015, vol.2, ISSN 2348-7968. Kumar S., Sangwan P., Dhankhar R. Mor V., and Bidra S., Utilization of Rice Husk and Their Ash: A Review, Research Journal of Chemical and Environmental Sciences 2013, vol.1, Online ISSN 2321-1040. P. Senthil Kumar, K. RamakrishnanI, S. Dinesh KiruphaII and S. Sivanesan, Thermodynamic Kỷ yếu Hội nghị khoa học 8 and kinetic studies of cadmium adsorption from aqueous solution onto rice husk, Brazilian Journal of Chemical Engineering 2010, vol.27, ISSN 0104-6632. PREGA, N. T. E., Demonstration of Rice Husks-fired Power Plant in An Giang Province A Pre-Feasibility Study Report (Final Draft Report) 2004, Hanoi: Viet Nam Institute of Energy. Nguyen, D. C., The Potential of Biogas and Biomass from Agriculture and Agro-Industry for Power and Heat Generation in Vietnam. Berlin, Information workshop Energy from biomass and biogas in Vietnam 2013. Vietrade, Sản lượng và năng suất gạo nước ta 3 tháng đầu năm 2016 và dự báo niên vụ 2016/17. Retrieved from ta-3-thang-dau-nam-2016-va-du-bao-nien-vu-201617.html, March 26, 2016. Vietrade, Tiêu thụ và xuất khẩu gạo nước ta 3 tháng đầu năm 2016 và dự báo niên vụ 2016/17. Retrieved from 3-thang-dau-nam-2016-va-du-bao-nien-vu-201617.html, March 30, 2016. General Statistic Office of Vietnam (GSO), Total paddy production by provinces 2011-2015. Retrieved from Arvo Leinonen and Nguyen Duc Cuong, Development of biomass fuel chains in Vietnam, The Energy and Environment Partnership Programme in the Mekong Region (EEP Mekong), 2013. Tuong Nhu, VFA muốn giảm lượng gạo xuất khẩu xuống 2-3 triệu tấn mỗi năm, Vietstock. Retrieved from 2-3-trieu-tan-moi-nam-118-509357.htm, December 13, 2016. Investment Bridge-Nhip Cau Dau Tu, Đốt trấu ra vàng, Ministry of Industry and Trade of The Socialist Republic of Vietnam. Retrieved from &IDNews=8141, November 2, 2016. InvestmentMine, 5 Year Crude Oil Prices and Price Charts, InfoMine. Retrieved from K.G. Mansaray and A.E.Ghaly, Physical and Thermochemical Properties of Rice Husk, Energy Sources Journal, Vol. 19 Issue 9, 1997. Quatest3, So sánh chi phí củi trấu-than, ga, Phat Hung. Retrieved from tuc/91-so-sanh-chi-phi-nhien-lieu-chat-dot.html. Sudisht Mishra and S.V. Deodhar, Effect of Rice Husk Ash on Cement Mortar and Concrete, NBMCW. Retrieved from ash-on-cement-mortar-and-concrete.html, October 2010. Ghassan Abood Habeeb and Hilmi Bin Madmud, Study on properties of rice husk ash and its use as cement replacement material, Mat.Res, vol.13 no.2 Sao Carlos, June 2010. Vietnam News Agency-TTXVN, Đề tài tái chế vỏ trấu thành vật liệu chất đốt, EVN. Retrieved from dot-124-146-1972.aspx, May 25, 2012. Hoang Xuan Phuong, Sản xuất Aerogel cách nhiệt từ tro trấu, Khoa Hoc Pho Thong. Retrieved from 3704.html, May 29, 2009. Jyoti L.Guarav In-Keun Jung, Huyng-Ho Park, EulSon Kang and Digambar Y. Nadagi, Silica Aerogel: Synthesis and Applications, Journal of Nanomaterials, Vol. 2010, Article ID 409310. Retrieved from 2010. Thuy Duong, Phần Lan muốn đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất Aerogel tại Việt Nam, Công Thương. Retrieved from nha-may-san-xuat-aerogel-tai-viet-nam.html, November 11, 2015. Nong Nghiep Viet Nam, Tro, vỏ trấu tăng giá gấp đôi, Vnexpress. Retrieved from 3123588.html, December 21, 2014. Kỷ yếu Hội nghị khoa học 9 Mai Lan, Vĩnh Long chuyển đổi công nghệ sản xuất gạch tiết kiệm năng lượng, Bộ Công Thương. Retrieved from May 11, 2015. Tien Nguyen, Sử dụng gạch không nung góp phần bảo vệ môi trường, Dân Trí. Retrieved from dantri.com.vn/xa-hoi/su-dung-gach-khong-nung-gop-phan-bao-ve-moi-truong- 1307501857.html, June 05, 2011. Thu Vien Phap Luat. Retrieved from thi/Quyet-dinh-567-QD-TTg-Phe-duyet-Chuong-trinh-phat-trien). Ho Tan Trieu, Điện sinh khối – Nguồn năng lượng tái tạo hữu ích, EVN. Retrieve from https://www.cpc.vn/home/Ttuc_Detail.aspx?pm=ttuc&sj=TN&id=7973#.WG28TFzA4 2x)., August 13, 2012.