Đại cương về máy thở (Thông khí áp lực dương)

ĐẠI CƯƠNG VỀ MÁY THỞ (THÔNG KHÍ ÁP LỰC DƯƠNG) ThS.BS. ĐẶNG THANH TUẤN TK. HỒI SỨC NGOẠI - BV NHI ĐỒNG 1 Cái nào là máy thở ? 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Phân loại máy thở
Máy thở áp lực âm:
Phổi thép (iron lung)
Máy thở áp lực dương:
Hầu hết máy thở hiện tại
Máy thở áp lực vừa dương vừa âm
HFOV (high frequency oscillation ventilation) 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Đại cương về thông khí áp lực dương Hô hấp = Thông khí + Trao đổi khí Respiration = Ventilation + Oxygenation Máy thở ECMO (Ventilator) (Extra corporal membrane oxygenation) IPPV = Intermittent positive pressure ventilation 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Sự thông khí = di chuyển khí vào / ra phổi trong 1 chu kỳ hô hấp Muốn di chuyển khí ⇒ phải có sự chênh lệch áp lực. Di chuyển: Nơi áp lực cao → nơi áp lực thấp 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Tự thở (thở bình thường):
Chênh lệch áp lực âm:
Patm = 0 > Palv > Pip 0 i = inspiration e = expiration p t Negative pressure gradient (-) ĐỊNH LUẬT: P.V = k V ↑ ⇒ P ↓ 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Thở máy (TKALD)
Chênh lệch áp lực dương:
Paw > Palv > Pip > Patm = 0 (+) p t0 i e Positive pressure gradient 0 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Giai đoạn thở ra: thụ động 0 V ↓⇒ P ↑ (+) ĐỊNH LUẬT: P.V = k 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Đường thở nhân tạo
Thở máy xâm nhập: invasive
NKQ
Mở KQ
Thở máy không xâm nhập: non-invasive
Mask mũi miệng
Mask mũi
Binasal prong/cannula 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com ẢNH HƯỞNG CỦA THỞ MÁY TRÊN CÁC CƠ QUAN Tác động của TKALD trên phổi Barotrauma Volutrauma Ngộ độc O2: FiO2 > 60% trong > 48h Xẹp phổi coạn sản PQ-phổi tràn khí màng phổi – trung thất: do Ppeak ARDS, ROP (↑ PaO2) giảm thông khí, f đgng đàm, làm hm không đi sinh non, PIP cao, FiO2 cao Biến chứng thở máy 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Tràn khí màng phổi coạn sản phế quản phổi Tác động của TKALD trên V/Q THAY ĐVI V/Q THj Tk NHIÊN NmM NGnA 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com THoNG KHp qP ckC DƯƠNG NmM NGnA Thông khí Tưti máu Tác động của TKALD trên tim
Tác động trên tim:
P đường thở cao ⇒ giảm cung lượng tim & hạ HA (do cản trở máu TM ngoại biên về tim)
Tác động trên tim giảm nếu dùng mPaw thấp
Khi bắt buộc dùng mPaw cao ⇒ có thể cần truyền dịch và thuốc vận mạch 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Giảm cung lượng tim Thở máy Áp lực dương trong lồng ngực Hít vào: PIP Thở ra: PEEP Cản trở máu TM về tim Giảm cung lượng tim Sốc 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Các yếu tố ảnh hưởng lên mPaw mPaw = K(PIP-PEEP)(I/I+E) + PEEP PpeakP cmH2O PEEP Pi Ti T sec 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Tác động trên thận
↓ lưu lượng nưtc tiểu do ↓ tưti máu thận thf phát do ↓ cung lượng tim
Có thể ↑ plasma ADH & ↓ atrial natriuretic peptide Phù, cao HA và quá tải dịch do:

↓ lưu lượng nưtc tiểu
truyền dịch quá lố
giảm lượng nưtc mất không nhận biết đường hô hấp do sử dụng bình làm hm 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Tác động trên đường tiêu hóa
Chưtng bụng do khí vào dạ dày, ruột:
Phòng ngừa VP hít ⇒ nằm đầu cao, sonde dạ dày giai đoạn đầu, nuôi ăn qua sonde nhỏ gigt chậm
Stress ulcer & XHTH luôn gặp trong SHH nặng và phải dự phòng thường quy:
? antacid / anti H2 / fc chế bơm proton / sucralfate)
↓ pH acid dịch vị ⇒ tăng nguy cơ VPBV 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Tác động trên thần kinh
↑ áp lực nội sg do mPaw cao:
Chấn thương nội sg, phù não: hạn chế PIP và PEEP cao Ti không quá dài và không cài pause
Tăng thông khí ⇒↓ PaCO2⇒ co mạch não ⇒ giảm áp lực nội sg 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Tác động trên dinh dưỡng
Dinh dưỡng thiếu:
Teo cơ hô hấp Tăng nguy cơ VPBV

Dinh dưỡng quá mfc:
Tăng chuyển hóa → tăng sinh CO2→ cần phải tăng thông khí phút 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com CÁC YẾU TỐ TẠI PHVI ẢNH HƯỞNG ĐẾN THỞ MÁY RESISTANCE (Sức cản đường thở R) n: đặc ˆnh cia khí l: chiều dài ống r: bán kính ống Poiseuille’s law 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com RESISTANCE (Sức cản đường thở R)
Sfc cản đường thở R
Đường kính PQ ↓ ½ ⇒ Sfc cản ↑ 16 lần
Nguyên nhân ↑ R: 4 1 r R ≈
Đặt NKQ
Ứ đgng đàm
Hen, VTPQ, COPD dangthanhtuan65@gmail.com RESISTANCE (Sức cản đường thở R)
Sự giảm áp lực đường thở từ máy thở đến phế nang do các trở kháng trên đường thở R VENTIcATOR PRESSURE CIRCUIT ET tube AIRWAYS Alveolar Pressure 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com R R R R R RESISTANCE (Sức cản đường thở R) peak plateau peak plateau Flow P - P Resistance plateaupeak = 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com COMPLIANCE (độ giãn nở C)
Nguyên nhân ↓ C:
RDS, ARDS, VP lan tỏa (siêu vi), ngạt nưtc
Xẹp phổi, TDMP, TKMP, chưtng bụng, TPPM Lung springs 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com COMPLIANCE (độ giãn nở C) Volume Compliance = peak PEEP - Pplateau peak plateau plateau PEEP 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com R và C trên hệ hô hấp R:C R R C cUNG CHEST :C :C R: R:C CIRCUIT ETT AIRWAY RESISTANCE VÀ COMPcIANCE TRÊN ĐƯỜNG Ho HẤP 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Time constant (Hằng số thời gian)
Công thfc: τ = R x C
τ là thời gian di chuyển thụ động cia 63% thể ˆch khí lưu thông 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com Time constant (Hằng số thời gian)
Bệnh lý tắc nghẽn đường thở: R ↑
Vậy τ = R x C ⇒ τ ↑
Kéo dài Te để tránh bẫy khí
Bệnh lý tổn thương phế nang: C ↓
Vậy τ = R x C ⇒ τ ↓
Phổi xẹp nhanh ⇒ đặt PEEP tránh xẹp phổi 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com PHÂN LOẠI BỆNH LÝ HÔ HẤP R và C bình thường R tăng C giảm Chấn thương sg não Viêm não – MN Ngộ độc thuốc ngi Viêm tiểu PQ Hen suyễn Bệnh phổi tắc B. màng trong Viêm phổi virus Ngạt nưtc Wernidg - Hoffmann Hội chfng G–Barre Nhược cơ nghẽn mãn tính Phù phổi cấp ARDS Ch.thương ngực 03/2014dangthanhtuan65@gmail.com