Chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề trồng cây bơ

u nước 12 2 9 1 5 Bón phân thúc 16 4 10 2 6 Tỉa cành tạo tán 16 4 11 1 7 Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật 12 2 9 1 8 Phòng trừ sâu hại 16 2 13 1 9 Phòng trừ bệnh hại 16 2 12 2 Kiểm tra kết thúc mô đun 4 4 Cộng 132 24 92 16 * Ghi chú: Kiểm tra tích hợp giữa lý thuyết và thực hành nên thời gian kiểm tra được tính trong tổng số giờ thực hành. 2. Nội dung chi tiết: Bài 1: Trồng dặm Thời gian: 12 giờ Mục tiêu: - Nêu được tác dụng, thời gian, yêu cầu và kỹ thuật trồng dặm; - Thực hiện được kỹ thuật trồng dặm; - Cẩn thận và trách nhiệm khi thực hiện công việc trồng dặm trên vườn Bơ. Nội dung chi tiết: 1. Tác dụng của việc trồng dặm 2. Thời gian trồng dặm 3. Yêu cầu khi trồng dặm 4. Kỹ thuật trồng dặm. Bài 2: Làm cỏ, xới đất và vun gốc Thời gian: 16 giờ Mục tiêu: - Nêu được tác dụng và kỹ thuật làm cỏ, xới đất và vun gốc; - Thực hiện được kỹ thuật làm cỏ, xới đất và vun gốc vườn Bơ; - Cẩn thận và trách nhiệm khi thực hiện công việc làm cỏ, xới đất và vun gốc cho vườn Bơ. Nội dung chi tiết:  1. Tác dụng của làm cỏ, xới đất và vun gốc 1.1. Xới đất 1.2. Vun gốc 1.3. Làm cỏ 2. Dụng cụ xới xáo, làm cỏ và vun gốc 3. Kỹ thuật xới xáo, làm cỏ và vun gốc 3.1. Cơ sở để xác định số lần xới xáo, làm cỏ và vun gốc 3.2. Các biện pháp phòng trừ cỏ dại trên vườn Bơ 3.2.1. Phòng trừ cỏ dại trước khi trồng 3.2.1.1. Biện pháp canh tác 3.2.1.2. Biện pháp sử dụng thuốc hóa học 3.2.2. Phòng trừ cỏ dại sau khi trồng 3.3. Kỹ thuật làm cỏ, xới đất 3.4. Kỹ thuật vun gốc. Bài 3: Tủ gốc Thời gian: 12 giờ Mục tiêu: - Nêu được tác dụng, thời vụ và kỹ thuật tủ gốc cho vườn Bơ; - Thực hiện được kỹ thuật tủ gốc cho vườn Bơ; - Cẩn thận và trách nhiệm khi thực hiện các bước công việc tủ gốc cho vườn Bơ. Nội dung chi tiết: 1. Tác dụng của tủ gốc 2. Thời vụ tủ gốc 3. Nguyên liệu tủ gốc 4. Kỹ thuật tủ gốc. Bài 4: Tưới nước và tiêu nước Thời gian: 12 giờ Mục tiêu: - Nêu được kỹ thuật tưới nước và tiêu nước cho vườn Bơ; - Thực hiện được các bước công việc tưới nước và tiêu nước cho vườn Bơ đúng kỹ thuật; - Có ý thức tiết kiệm nguồn nước tưới. Nội dung chi tiết: 1. Tưới nước 1.1. Nhu cầu nước của cây Bơ 1.2. Cách xác định thời điểm tưới 1.3. Các phương pháp tưới chủ yếu 1.3.1.Tưới rãnh 1.3.2. Các phương pháp tưới khác 1.3.3. Một số lưu ý khi tưới nước cho Bơ. 2. Tiêu nước. Bài 5: Bón phân thúc Thời gian: 16 giờ Mục tiêu: - Kể được loại phân, lượng phân và kỹ thuật bón phân thúc cho vườn Bơ; - Bón phân đúng kỹ thuật; - Có ý thức trách nhiệm về chất lượng sản phẩm làm ra. Nội dung chi tiết: 1. Đặc điểm các loại phân thường được sử dụng để bón cho Bơ 1.1. Phân đạm Urê 1.2. Phân lân 1.3. Phân kali 1.4. Phân hữu cơ 2. Lượng phân bón thúc 2.1. Cơ sở để xác định lượng phân bón thúc 2.2. Lượng phân bón thúc 3. Kỹ thuật bón phân. Bài 6: Tỉa cành tạo tán Thời gian: 16 giờ Mục tiêu: - Trình bày được tác dụng và kỹ thuật tỉa cành tạo tán cây Bơ; - Thực hiện được kỹ thuật tỉa cành tạo tán cây Bơ. Nội dung chi tiết: 1. Xác định thời điểm cắt tỉa cành 2. Xác định các cành cắt tỉa 3. Cắt bỏ chồi, cắt cành, tạo tán 4. Thu gom vệ sinh. Bài 7: Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật Thời gian: 12giờ Mục tiêu: - Nêu được các nguyên tắc sử dụng thuốc; - Đọc được các kí hiệu trên bao bì; - Tính được lượng thuốc cần pha; - Sử dụng thuốc đúng cách. Nội dung chi tiết: 1. Nguyên tắc sử dụng thuốc Bảo vệ thực vật 2. Lựa chọn thuốc bảo vệ thực vật 2.1. Phân loại thuốc bảo vệ thực vật 2.2. Các dạng thuốc bảo vệ thực vật 2.3. Quy định độ độc của thuốc bảo vệ thực vật 2.4. Chọn thuốc 3. Đọc nhãn mác 4. Cách tính lượng thuốc cần pha 5. Cách pha thuốc 6. Những chú ý khi sử dụng thuốc. Bài 8: Phòng trừ sâu hại cây Bơ Thời gian: 16giờ Mục tiêu: - Nêu được đặc điểm gây hại, triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp phòng trừ một số loài sâu hại cây Bơ phổ biến; - Áp dụng phòng trừ hiệu quả sâu hại cây Bơ; - Có ý thức trách nhiệm với sản phẩm và bảo vệ môi trường. Nội dung chi tiết: 1. Rệp sáp hại cây Bơ 1.1. Đặc điểm hình thái 1.2. Đặc điểm gây hại 1.3. Điều kiện phát sinh 1.4. Biện pháp phòng trừ 2. Mọt đục thân, cành 2.1. Đặc điểm hình thái 2.2.Đặc điểm gây hại 2.3. Điều kiện phát sinh 2.4. Biện pháp phòng trừ 3. Sâu ăn lá 3.1. Đặc điểm hình thái 3.2. Đặc điểm gây hại 3.3. Điều kiện phát sinh 3.4. Biện pháp phòng trừ. Bài 9: Phòng trừ bệnh hại cây Bơ Thời gian: 16giờ Mục tiêu: - Nêu được đặc điểm gây hại, triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp phòng trừ bệnh hại cây Bơ phổ biến; - Phòng trừ hiệu quả bệnh hại cây Bơ; - Có ý thức trách nhiệm với sản phẩm và bảo vệ môi trường. Nội dung chi tiết: 1. Bệnh thối rễ 1.1. Đặc điểm gây hại 1.2. Điều kiện phát sinh 1.3. Biện pháp phòng trừ 2. Bệnh loét và thối thân 1.1. Đặc điểm gây hại 1.2. Điều kiện phát sinh 1.3. Biện pháp phòng trừ 3. Bệnh thán thư 1.1. Đặc điểm gây hại 1.2. Điều kiện phát sinh 1.3. Biện pháp phòng trừ 4. Bệnh ghẻ vỏ quả 1.1. Đặc điểm gây hại 1.2. Điều kiện phát sinh 1.3. Biện pháp phòng trừ IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN: 1. Tài liệu giảng dạy: Giáo trình mô đun “Chăm sóc cây Bơ” trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp ghề, của nghề “Trồng cây Bơ” và một số tài liệu phát tay cho học viên. 2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ: Máy tính, máy chiếu, hình ảnh, video clip trồng dặm, làm cỏ, xới đất và vun gốc, bón phân thúc, tưới tiêu nước, tủ gốc, tỉa cành tạo tán và phòng trừ sâu bệnh hại cây Bơ. 3. Điều kiện về cơ sở vật chất: - 01 phòng học 30m2, có đủ bảng, bàn ghế cho giáo viên và học viên. Có trang bị bảng, phấn. - 1.000 m2 vườn trồng Bơ (có thể thuê, mượn của cơ sở, nhà dân gần địa điểm của lớp học). - Các dụng như dao, cuốc, cào, kéo cắt cành, xe đẩy, dụng cụ đựng phân mỗi loại khoảng 08 cái. - Các loại máy Bơm và hệ thống tưới nước, doa tưới, bình Bơm thuốc bảo vệ thực vật các dụng cụ trang thiết bị này cũng có thể liên kết với các nhà vườn Bơ ở nơi gần lớp học. - Các loại vật liệu và phân bón: + 30 cây Bơ giống để trồng dặm. + Ure, KCl, Super lân: 60 - 80kg/mỗi loại + Phân vi sinh: 100 kg + Thuốc bảo vệ thực vật: 02 lít. 4. Điều kiện khác: Mỗi học viên cần được trang bị đủ bộ bảo hộ lao động như áo, mũ, kính, khẩu trang, ủng V. PHƯƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ: 1. Phương pháp đánh giá - Kiểm tra kết thúc bài học: + Phần lý thuyết: kiểm tra vấn đáp hoặc trắc nghiệm khách quan. + Phần thực hành: Kiểm tra kỹ năng nghề thông qua bài thực hành, đánh giá qua quan sát, theo dõi thao tác, thái độ thực hiện và kết quả thực hành của học viên.. - Kiểm tra kết thúc mô đun: Mỗi học viên thực hiện một bài tập tích hợp giữa lý thuyết và thực hành, giáo viên quan sát, theo dõi, đánh giá và cho điểm. 2. Nội dung đánh giá - Kiến thức: yêu cầu và kỹ thuật trồng dặm; tác dụng của việc làm cỏ, xới đất và vun gốc; tưới nước và tiêu nước; bón phân thúc; tủ gốc; tỉa cành tạo tán và phòng trừ sâu bệnh hại. - Kỹ năng: mức độ thành thạo của học viên qua các nội dung trồng dặm; làm cỏ, xới đất và vun gốc; tưới nước và tiêu nước; bón phân thúc; tủ gốc; tỉa cành tạo tán và phòng trừ sâu bệnh hại. - Thái độ: Có ý thức học tập tích cực, tham gia học đầy đủ thời lượng mô đun; bảo quản vật tư, thiết bị, dụng cụ cẩn thận; có ý thức trách nhiệm cao khi thực hành tại các vườn Bơ của nông hộ địa phương. VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN: 1. Phạm vi áp dụng chương trình: - Chương trình mô đun “Chăm sóc cây Bơ” áp dụng cho các khóa đào tạo nghề, trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khóa đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020. - Chương trình mô đun “Chăm sóc cây Bơ” có thể sử dụng giảng dạy độc lập hoặc giảng dạy cùng một số mô đun khác (MĐ01, MĐ02, MĐ03, MĐ05) cho các khoá tập huấn hoặc dạy nghề dưới 3 tháng (dạy nghề thường xuyên). - Chương trình này có thể áp dụng cho các địa phương trong cả nước. - Ngoài người lao động nông thôn, có thể giảng dạy nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề cho các lao động khác có nhu cầu. 2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun đào tạo: - Phần lý thuyết: giáo viên cần sử dụng các mẫu vật, dụng cụ trực quan, hình ảnh, video clip về trồng dặm; làm cỏ, xới đất và vun gốc; tưới nước và tiêu nước; bón phân thúc; tủ gốc; trồng xen; tỉa cành tạo tán và phòng trừ sâu bệnh hạitrong quá trình giảng dạy để người học nắm bắt những kiến thức liên quan một cách dễ dàng. - Phần thực hành: chuẩn bị đầy đủ các trang thiết bị, dụng cụ, nguyên vật liệu, địa điểm thực hành theo yêu cầu của các bài học trong mô đun. + Giáo viên chọn 1 học viên làm mẫu, giáo viên cùng cả lớp cùng quan sát, nhận xét, chỉnh sữa kịp thời, sau đó mỗi học viên tự thực hiện cho đến khi đạt yêu cầu kỹ thuật trong khoảng thời gian đã quy định. + Giáo viên hướng dẫn mở đầu, làm mẫu, học viên quan sát từng bước, sau đó thực hành nhiều lần để làm được thành thạo các thao tác. Trong quá trình học viên thực hiện các thao tác, giáo viên cần quan sát để chỉ rõ những thao tác chưa đúng, đồng thời thảo luận với học viên về những thiệt hại mang lại do thao tác sai. 3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý: Các bài: Bón phân; Tỉa cành tạo tán. 4. Tài liệu tham khảo 1. Lâm Thị Bích Lệ - Bài giảng Cây Bơ - Đại học Tây Nguyên. 2. Nguyễn Văn Tuyến - Kỹ thuật trồng chôm chôm, Bơ - NXB Thanh niên. 3. Hoàng Mạnh Cường - Tập huấn Kỹ thuật trồng và chăm sóc Bơ - Viện NCNLNTN. 4. Kỹ thuật trồng Cây Bơ - Công ty một thành viên Đăkfarm. 5. Kỹ thuật trồng chăm sóc Cây Bơ - Viện nghiên cứu nông lâm nghiệp Tây nguyên. 6. Tại sao nên chọn và trồng giống Bơ trái vụ/nghịch mùa báo Nông nghiệp - Ngày 06 - 8- 2011. CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN Tên mô đun: Thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm Mã số mô đun: MĐ05 Nghề: Trồng cây Bơ CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN THU HOẠCH, BẢO QUẢN VÀ TIÊU THỤ SẢN PHẨM Mã số mô đun: MĐ01 Thời gian mô đun: 68giờ (Số tiết lý thuyết: 16 giờ; thực hành: 48 giờ; kiểm tra kết thúc mô đun: 4 giờ) I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN: - Vị trí: Mô đun thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm là một mô đun chuyên môn nghề trong chương trình dạy nghề “Trồng cây Bơ” trình độ sơ cấp nghề. Mô đun này phải được học sau các mô đun: xây dựng kế hoạch trồng cây Bơ, sản xuất giống cây Bơ; chuẩn bị trồng và trồng mới; chăm sóc cây Bơ. Mô đun này cũng có thể giảng dạy độc lập theo yêu cầu của người học. - Tính chất: Mô đun thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm là mô đun bắt buộc của nghề “Trồng cây Bơ” trình độ sơ cấp. Trong mô đun sẽ tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành nghề nghiệp. Mô đun này có thể tổ chức giảng dạy tại hội trường, nhà văn hóa hoặc ngay tại vườn Bơ. II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN: Sau khi học xong mô đun này, người học có khả năng: Kiến thức: - Trình bày kỹ thuật thu hoạch hái Bơ; - Nêu được tiêu chuẩn phân loại và bảo quản quả Bơ. Kỹ năng: - Thu hái Bơ đúng kỹ thuật; - Phân loại và bảo quản được Bơ; - Tìm được người thu mua Bơ hoặc thị trường để bán Bơ; - Thương thảo được hợp đồng mua bán Bơ. Thái độ: - Tôn trọng đối tác; - Bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm; - An toàn lao động. III. NỘI DUNG MÔ ĐUN: 1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian: STT Tên các bài trong mô đun Thời gian Tổng số Lý thuyết Thực hành Kiểm tra 1 Bài 1: Xác định thời điểm thu hái quả Bơ 16 4 11 1 2 Bài 2: Thu hái 12 4 7 1 3 Bài 3: Phân loại và bảo quản 16 4 11 1 4 Bài 4: Tiêu thụ sản phẩm 20 4 15 1 Kiểm tra kết thúc mô đun 4 4 Tổng cộng 68 16 44 8 *Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tính vào giờ thực hành 2. Nội dung chi tiết: Bài 1: Xác định thời điểm thu hoạch quả Bơ Thời gian: 16giờ Mục tiêu: - Trình bày được đặc điểm của quả Bơ chín; - Xác định được quả Bơ chín để thu hoạch phù hợp với mục đích sử dụng và đạt chất lượng cao nhất; - Chọn được phương thức thu hoạch quả Bơ phù hợp với điều kiện thực tế. Nội dung chi tiết: 1. Đặc điểm chín của quả 2. Các căn cứ xác định quả chín 2.1. Căn cứ biểu hiện chín của quả trên cây chín 2.2. Căn cứ từ thời gian ra hoa đậu quả đến quả chín 3. Xác định thời điểm thu hoạch Bơ 4. Chọn phương thức thu hoạch Bơ Bài 2: Thu hái Thời gian: 12giờ Mục tiêu: - Thu hái và vận chuyển Bơ đúng quy trình kỹ thuật đảm bảo được chất lượng quả. - Học viên có ý thực về an toàn lao động trong khi thu hái quả. Nội dung chi tiết: 1. Chuẩn bị thu hái 2. Hái Bơ 3. Thu gom 4. Che mát 5. Đóng bao và vận chuyển. Bài 3: Phân loại Thời gian: 16giờ Mục tiêu: - Xác định được các tiêu chí phân loại quả Bơ; - Phân loại được quả Bơ theo các tiêu chí cụ thể. - Thực hiện việc bảo quả Bơ đảm bảo chất lượng quả. Nội dung chi tiết: 1. Phân loại 1.1. Xác định tiêu chuẩn phân loại 1.2. Chuẩn bị dụng cụ 1.3. Phân loại 2. Bảo quản 2.1. Lau sạch quả 2.2. Sắp xếp quả và đóng gói 2.3. Cân trọng lượng, dán nhãn mác 2.4. Lưu trữ. Bài 4: Tiêu thụ sản phẩm Thời gian: 20giờ Mục tiêu: - Tìm được người thu mua quả Bơ hoặc thị trường để bán quả Bơ; - Thương thảo được hợp đồng mua bán Bơ; - Ký được hợp đồng mua bán Bơ. Nội dung chi tiết: 1. Tìm đối tác. 2. Nghiên cứu hợp đồng 3. Thỏa thuận điều khoản hợp đồng 4. Ký hợp đồng 5. Thực hiện hợp đồng 6. Thanh lý hợp đồng. IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN: 1. Tài liệu giảng dạy: Giáo trình mô đun “Thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm” trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề, của nghề “Trồng cây Bơ”. 2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ: Máy tính, máy chiếu, hình ảnh, video clip về thu hái, bảo quản. 3. Điều kiện về cơ sở vật chất: - 01 phòng học 30m2, có đủ bảng, bàn ghế cho giáo viên và học viên. Có trang bị bảng, phấn. - 1000 m2 vườn Bơ cho quả già (có thể thuê, mượn của cơ sở, nhà dân gần địa điểm của lớp học). - Các vật tư như: 60 kg quả Bơ 12 sọt (thúng) 12 cây sào 12 thùng giấy 12 bao tải 1 cái cân 3 cuộn băng keo loại lớn. 4. Điều kiện khác: Bộ phận tổ chức lớp học, kỹ thuật viên lành nghề về cây Bơ. V. PHƯƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ: 1. Phương pháp đánh giá - Kiểm tra kết thúc bài học: + Phần lý thuyết: kiểm tra vấn đáp hoặc trắc nghiệm khách quan. + Phần thực hành: Kiểm tra kỹ năng nghề thông qua bài thực hành, đánh giá qua quan sát, theo dõi thao tác, thái độ thực hiện và kết quả thực hành của học viên.. - Kiểm tra kết thúc mô đun: Mỗi học viên thực hiện một bài tập tích hợp giữa lý thuyết và thực hành, giáo viên quan sát, theo dõi, đánh giá và cho điểm. 2. Nội dung đánh giá - Kiến thức: học viên trình bày về kỹ thuật thu hái, phân loại và bảo quản quả Bơ. - Kỹ năng: học viên thực hiện việc thu hái, phân loại, bảo quản, thương thảo các điều khoản hợp đồng, ký hợp đồng và thanh lý hợp đồng. - Thái độ: Có ý thức học tập tích cực, tham gia học đầy đủ số giờ học của mô đun; bảo quản vật tư, thiết bị, dụng cụ cẩn thận; có ý thức bảo vệ vườn cây khi thực hành tại các vườn của nông hộ hoặc cơ sở sản xuất, thực hiện các thao tác đảm bảo an toàn lao động. VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN: 1. Phạm vi áp dụng chương trình: - Chương trình mô đun “Thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm” áp dụng cho các khóa đào tạo nghề, trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khóa đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020. - Chương trình mô đun “Thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm” có thể sử dụng giảng dạy độc lập hoặc giảng dạy cùng một số mô đun khác (MĐ01, MĐ02, MĐ03, MĐ04) cho các khoá tập huấn hoặc dạy nghề sơ cấp 3 tháng (dạy nghề thường xuyên). - Chương trình này có thể áp dụng cho các địa phương trong cả nước. - Ngoài người lao động nông thôn, có thể giảng dạy nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng nghề cho các lao động khác có nhu cầu. 2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun đào tạo: - Phần lý thuyết: giáo viên cần sử dụng các mẫu vật, dụng cụ trực quan, hình ảnh, video clip về cây Bơ trong quá trình giảng dạy để người học nắm bắt những kiến thức liên quan một cách dễ dàng. - Phần thực hành: chuẩn bị đầy đủ các trang thiết bị, dụng cụ, nguyên vật liệu, địa điểm thực hành theo yêu cầu của các bài trong mô đun. Giáo viên hướng dẫn mở đầu, học viên quan sát từng bước và sau đó thực hành nhiều lần để làm được thành thạo các thao tác. Trong quá trình học viên thực hành, giáo viên cần quan sát, theo dõi để hướng dẫn kịp thời. 3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý: bài 1, bài 2, bài 4 4. Tài liệu tham khảo 1. Kỹ thuật trồng chăm sóc Cây Bơ - Viện nghiên cứu nông lâm nghiệp Tây nguyên. 2. Nguyễn Văn Tuyến - Kỹ thuật trồng Chôm chôm, Bơ - NXB Thanh niên. 3. Kỹ thuật trồng Cây Bơ- Công ty một thành viên Đăkfarm. 4. Hoàng Mạnh Cường - Báo cáo tình hình sản xuất Bơ - Viện NCNLNTN. 5. Lâm Thị Bích Lệ - Bài giảng Cây Bơ - Đại học Tây Nguyên. 6. Hoàng Lâm Trịnh – kỹ thuật trồng vườn rừng – Nhà xuất bản Thanh niên – 2013. 7. Kỹ thuật trồng Bơ – Trung tâm khuyến nông Lâm Đồng - 2010