Chương 10: Các tiêu chuẩn hoạch định vốn đầu tư

CHöông 10 CAÙC TIEÂU CHUAÅN HOAÏCH ÑÒNH VOÁN ÑAÀU TÖ MỘT SỐ KHÁI NIỆM LIÊN QUAN
Giaù trò tieàn teä theo thôøi gian: nghóa laø moät ñoàng tieàn nhaän ñöôïc ngaøy hoâm nay coù giaù trò hôn moät ñoàng tieàn nhaän ñöôïc trong töông lai.
Ñaàu tö: laø söï hi sinh giaù trò chaéc chaén ôû thôøi ñieåm hieän taïi ñeå ñoåi laáy khaû naêng khoâng chaéc chaén trong töông lai. Có 4 tiêu chuẩn phổ biến thường ñược sử dụng ñể ñánh giá và lựa chọn các phương án ñầu tư:
Tiêu chuẩn hiện giá thuần - NPV
Tiêu chuẩn tỷ suất nội bộ - IRR
Tiêu chuẩn chỉ số sinh lợi - PI
Tiêu chuẩn thời gian thu hồi vốn – PP (Ngoài ra còn có tiêu chuẩn thời gian thu hồi vốn có chiết khấu – DPP) Phân loại các dự án 1. Các dự án ñộc lập lẫn nhau: là việc thực hiện dự án nào ñó không phụ thuộc vào quyết ñịnh thực hiện các dự án còn lại. 2. Các dự án loại trừ lẫn nhau: là việc quyết ñịnh thực hiện một dự án nào ñó có thể dẫn ñến việc không thực hiện các dự án còn lại. 3. Các dự án phụ thuộc lẫn nhau: là việc quyết ñịnh thực hiện dự án này phụ thuộc vào việc thực hiện hay không thực hiện dự án kia. Tiêu chuẩn hiện giá thuần – NPV (the net present value) Hiện giá thuần (NPV) của một dự án là giá trị của dòng tiền dự kiến trong tương lai ñược quy về hiện giá trừ ñi vốn ñầu tư ban ñầu của dự án. ðầu tư ban ñầu - Giá trị hiện tại của dòng tiền dự kiến trong tương lai =NPV Trong ñoù: I : ñaàu tö ban ñaàu CF1 : laø doøng tieàn ôû thôøi kyø t N : laø ñôøi soáng kinh teá cuûa döï aùn (thôøi gian cuûa döï aùn) CF -I CF1 CF2 CFn 0 1 2 …. n Naêm Doøng tieàn cuûa moät döï aùn ñaàu tö: ∑ = + += n 1t t t r)(1 CF I- NPV n n 2 21 r)(1 CF ... r)(1 CF )1( CFI- NPV + ++ + + + += r Trong ñoù r : laø laõi suaát chieát khaáu hay chi phí söû duïng voán (chi phí cô hoäi cuûa voán). Ví duï: CF -1000 300 400 500 500 0 1 2 3 4 Naêm Vôùi laõi suaát chieát khaáu 10%, NPV cuûa döï aùn laø: 47,320 1,1 500 1,1 500 1,1 400 1,1 3001000- NPV 432 =++++= Khi laõi suaát chieát khaáu taêng thì NPV giaûm ñi: -129,9030% 58,2620% 320,4710% 7000% NPVr ÖÙng duïng tieâu chuaån NPV trong thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö
Döï aùn ñoäc laäp: NPV > 0 : chaáp nhaän döï aùn NPV < 0 : loaïi boû döï aùn NPV = 0 : coøn tuøy quan ñieåm cuûa nhaø ñaàu tö.
Döï aùn phuï thuoäc: NPV > 0 : choïn caùi toát choïn NPV lôùn nhaát Öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa tieâu chuaån NPV
Öu ñieåm: Coù ghi nhaän tieàn teä coù giaù trò theo thôøi gian. NPV chæ döïa treân hai yeáu toá laø doøng tieàn vaø laõi suaát. Ít chòu taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá chuû quan do ñoù chính xaùc hôn Giaù trò NPV coù theå coäng doàn: NPV (A+B) = NPV(A) + NPV(B)   100 -50 Nhöôïc ñieåm:
Khoâng theå xeáp haïng vaø löïa choïn caùc döï aùn ñoäc laäp laãn nhau trong tröôøng hôïp nguoàn voán bò giôùi haïn. Ví duï: Vôùi toång nguoàn voán laø 800 tæ 500 200 100 250 130 50 30 100 50 10 60 80 20 5 A B C D E F G I (tæ)NPVDöï aùn
NPV khoâng theå löïa choïn caùc döï aùn loaïi tröø laãn nhau maø khoâng ñoàng nhaát veà maët thôøi gian. VD: A -100 70 70 40 B -200 60 60 60 70 50 0 1 2 3 4 NPV Naêm Tieâu chuaån tyû suaát thu nhaäp noäi boä – IRR (The internal rate of return) IRR của một dự án là lãi suất chiết khấu mà tại ñó NPV của dự án bằng 0 hay là tỷ suất sinh lợi do bản thân dự án tạo ra. Tính toán IRR: TH1: Nếu IRR là một chuỗi ñều, áp dụng công thức nội suy. ðK: r2 > r1 21 121 PVNNPV NPV )r - (r r IRR + ×+= Vì r tăng thì NPV giảm nên ta giả sử chọn r2 cho dự án A là 12%: 420 103 6 năm 10% 28.596 B 300 72 6 năm 10% 13.582 ðầu tư ban ñầu ($1000) CF hàng năm ($1000) ðời sống dự án Chi phí sử dụng vốn (r1) NPV A Dự án 9786,3)12,01( 72 ...)12,01( 72300NPV 612 −=+ ++ + +−= %5,1111546,0 3,9786-13,578 13,57810%)-(12%10%IRR ⇒≈ + ×+= Tương tự ta cũng tính ñược IRR của dự án B là 12,3%. TH2: Khi dòng tiền của một dự án không phải là một chuỗi ñều thì ta có thể tìm IRR bằng cách thử dần dần. VD: CF -6000 2500 1640 4800 0 1 2 3 Năm 07,570 15,1 4800 15,1 1640 1,15 25006000- (15%) NPV 32 =+++= Giả sử ở mức lãi suất là 15% thì NPV của dự án là: Như vậy IRR sẽ nằm trong khoảng từ 15% ñến 25%, thử lại ở mức lãi suất 20%. Nhận thấy NPV = 0, vậy IRR của dự án này là 20%. Ở mức lãi suất 25%, NPV của dự án là: 80,492 25,1 4800 25,1 1640 1,25 25006000- (25%) NPV 32 −=+++= 0 25,1 4800 2,1 1640 1,2 2500 6000- (20%) NPV 32 =+++= IRR và quyết ñịnh chấp nhận hay loại bỏ dự án
Trường hợp các dự án ñộc lập lẫn nhau: IRR > r : chấp nhận dự án IRR < r : loại bỏ dự án
Trường hợp các dự án loại trừ lẫn nhau: chọn IRR > r sau ñó chọn dự án nào có IRR lớn nhất Ưu và nhược ñiểm của tiêu chuẩn IRR Ưu ñiểm: Cho biết giới hạn về tỷ suất sinh lợi ñạt ñược từ dự án, từ ñó cho thấy mức ñộ nhậy cảm với tính khả thi của dự án với lãi suất chiết khấu, tương ñương với việc IRR càng cao thì sẽ có khả năng chống rủi ro cao hơn. VD: Hai dự án A và B lần lượt có IRR là 12% và 25% thì dự án B có khả năng chống rủi ro cao hơn. Nhược ñiểm của tiêu chuẩn IRR 1. Cạm bẫy thứ nhất: VAY HAY CHO VAY? Xét hai dự án A và B sau: Trong dự án A năm ñầu tiên chúng ta chi ra 1000$ hay có thể nói ta ñang cho vay với lãi suất 50%. Dự án B vào năm 0 ta có dòng tiền 1000$ hay nói cách khác chúng ta ñang vay tiền với lãi suất 50% B +1000 -1500 +50% -364 A -1000 +1500 +50% +364 Dự án CF0 CF1 IRR NPV (10%) Dòng tiền (triệu ñô la) VD: Một dự án C có kết cấu dòng tiền như sau: C +1000 -3600 +4320 -1728 +20% -0,75 Dự án CF0 CF1 CF2 CF3 IRR NPV(10%) Dòng tiền ($) 2. Cạm bẫy thứ hai: IRR ña trị VD: Một công ty ñang ñứng trước một dự án ñầu tư cho một chiến dịch quảng cáo. Chiến dịch này sẽ tiêu tốn 1 triệu ñô la vào năm ñầu tiên và có khả năng thu nhập trước thuế là 300.000$ mỗi năm và liên tục trong 5 năm. Giả ñịnh thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 50% và thời hạn nộp thuế ñược hoãn sau một năm. Dòng tiền dự kiến ñược ñiều chỉnh lại như sau: Ta có IRR và NPV của hai dự án như sau: Dòng tiền sau thuế -1000 +800 +150 +150 +150 +150 -150 Thuế +500 -150 -150 -150 -150 -150 Dòng tiền -1000 +300 +300 +300 +300 +300 trước thuế 0 1 2 3 4 5 6 Dòng tiền (1000$) -50 và 15,2 74,9 hoặc 74.900 $ IRR (%) NPV (10%) Cạm bẫy 3: nhiều dự án loại trừ lẫn nhau.
Trong trường hợp phải có sự lựa chọn một trong một số các dự án loại trừ lẫn nhau thì NPV và IRR không phải lúc nào cũng dẫn ñến sự lựa chọn giống nhau.
Lý do dẫn ñến những khả năng khác nhau ñó là do: 1. Khác nhau về kích thước, quy mô của ñầu tư. 2. Khác nhau về mẫu hình của ñồng tiền Ví dụ 1: Khác nhau về quy mô ñầu tư và mẫu hình CF 12%1.117,16$11.834$11.834$-20.000$D 12%588,58$5.917 $5.917$-10.000$C 210 Dự án IRRNPV (8%) Năm Nếu dựa trên IRR thì chọn dự án C (do tạo ra thu nhập trên khoản tiền ñầu tư ít hơn dự án D) Nếu dựa trên NPV thì chọn dự án D. Ví dụ 2: Khác nhau về mẫu hình của dòng tiền 13,51.1019.0008.0003.000-15.000X - Y 17,77681.0002.0007.000- 8000Y 14,61.86910.00010.00010.000-23.000X 3210 IRR (%) NPV (10%) NămDự án Nếu căn cứ vào NPV và IRR thì không thể xác ñịnh ñược dự nào có hiệu qủa hơn nên ta thiết lập dòng tiền gia tăng (X-Y). Do X và Y là hai dự án loại trừ nhau nên ta chỉ có thể chọn X hoặc Y Ta có thể lập luận việc lựa chọn dự án X và Y như là sự lựa chọn bản thân dự án Y cộng với một dự án khác là (X - Y):
Nếu (X-Y) là dự án ñược chấp nhận thì Y+(X-Y) phải tốt hơn Y một mình.
Nếu (X –Y) là dự án không chấp nhận ñược thì Y một mình phải tốt hơn Y + (X - Y) Cạm bẫy thứ 4: lãi suất ngắn hạn có thể khác lãi suất dài hạn.
Ở những phần trước ta tính NPV với giả sử chi phí cơ hội là như nhau cho các dòng tiền ở các năm, nhưng thực tế không phải vậy. Một khi có nhiều mức lãi suất chiết khấu r1, r2…rn. thì rất khó ñể so sánh IRR với những lãi suất ñó.
Chúng ta phải tính lãi suất bình quân gia quyền ñể có ñược một mức lãi suất so sánh với IRR.