Chiến tranh và hoà bình thế kỷ của những cuộc chiến tranh

ChiÕn tranh vµ hoµ b×nh --------------- ThÕ kû cña nh÷ng cuéc chiÕn tranh NÕu nh­ hoµ b×nh ®­îc dïng lµm th­íc ®o th× thÕ kØ 20 mµ chóng ta võa sèng qua cã lÏ lµ thÕ kØ ng¾n nhÊt trong lÞch sö loµi ng­êi. ChØ tÝnh trong nöa ®Çu thÕ kû, chÝnh x¸c lµ trong 31 n¨m, kÓ tõ n¨m 1914 ®Õn 1945, nh©n lo¹i ®· ph¶i tr¶i qua hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi v« cïng khèc liÖt. Khi anh thanh niªn 19 tuæi Ga-vri-l« ¸m s¸t Hoµng tö n­íc Aã Phr¨ng PhÐc-®i-n¨ng vµo ngµy 28-6-1914 t¹i Xa-ra-giª-v«, anh ta còng kh«ng thÓ ngê r»ng m×nh ®· ch©m måi cho nh÷ng n¨m m¸u löa ë Ch©u ¢u trong cuéc thÕ chiÕn lÇn thø nhÊt mµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ lµ 9 triÖu ng­êi thiÖt m¹ng vµ chõng gÊp ®«i con sè ®ã bÞ th­¬ng. Kh«ng chØ giíi h¹n ë Ch©u ¢u, chiÕn tranh còng lan sang khu vùc Trung §«ng vµ mét phÇn Ch©u Phi. §©y còng lµ cuéc chiÕn tranh ®Çu tiªn diÔn ra h×nh thøc kh«ng chiÕn gi÷a c¸c bªn tham gia chiÕn tranh. Cuéc chiÕn tranh thÕ giíi nµy kÕt thóc n¨m 11918, khi cuéc c¸ch m¹ng v« s¶n diÔn ra th¾ng lîi ë n­íc Nga. 21 n¨m sau, ngµy 1-9-1939, nh÷ng chiÕc m¸y bay, xe t¨ng vµ lÝnh bé binh cña HÝt-le tiÕn vµo Ba Lan, khëi ®Çu cho cuéc chiÕn tranh thÕ giíi míi, lÇn nµy khèc liÖt vµ ®Ém m¸u h¬n nhiÒu so víi cuéc chiÕn tranh tr­íc. BÞ l«i vµo vßng chiÕn lÇn nµy kh«ng chØ cã c¸c n­íc Ch©u ¢u mµ cßn cã hµng lo¹t c¸c quèc gia Ch©u ¸, Ch©u Phi, Ch©u §¹i D­¬ng. Sau khi ra søc tr¸nh nÐ, cuèi cïng th× trËn chiÕn Tr©n Ch©u C¶ng còng l«i n­íc Mü vµo cuéc chiÕn. Nh÷ng con sè th­¬ng vong kinh khñng h¬n nhiÒu : h¬n 100 triÖu binh lÝnh cã vò trang, 30 triÖu d©n th­êng-trong ®ã cã 6 triÖu ng­êi Do Th¸i-®· bÞ thiÖt m¹ng trong cuéc chiÕn tranh thÕ giíi nµy.ChiÕn tranh kÕt thóc khi Hång qu©n Liªn X« tiÕn vµo c¾m l¸ cê chiÕn th¾ng trªn nãc nhµ Quèc héi §øc vµ sau ®ã lµ hai cuéc huû diÖt b»ng bom nguyªn tö cña Mü xuèng hai thµnh phè NhËt B¶n lµ Hi-r«-si-ma vµ Na-ga-xa-ki. Nöa sau cña thÕ kû 20 ®· b¾t ®Çu ngay b»ng cuéc chiÕn tranh TriÒu Tiªn 1950-1953. Nãi lµ cuéc chiÕn tranh TriÒu Tiªn nh­ng thùc ra, nã còng ®· kÐo c¶ hai c­êng quèc lóc bÊy giê lµ Mü vµ Trung Quèc trùc tiÕp tham gia vµo cuéc chiÕn. §iÒu ®¸ng nãi lµ tõ lóc ®ã, do chiÕm ­u thÕ vÒ vò khÝ nguyªn tö, Mü ®· th­êng xuyªn sö dông lo¹i vò khÝ nµy nh­ mét con ng¸o ép ®Ó ®e do¹ dµnh chiÕn th¾ng cuèi cïng trong c¸c cuéc chiÕn tranh ! ¦u thÕ nµy chØ mÊt ®i khi Liªn X« vµ sau ®ã lµ Trung Quèc lÇn l­ît lµm chñ ®­îc lo¹i vò khÝ ®¸ng sî nµy vµ thÕ giíi b¾t ®Çu b­íc vµo tr¹ng th¸i c©n b»ng dùa trªn nçi sî h·i huû diÖt h¹t nh©n ! ThËp kû 60 vµ 70 ®· chøng kiÕn cuéc chiÕn tranh anh dòng chèng x©m l­îc, b¶o vÖ Tæ quèc cña nh©n d©n ViÖt Nam. §ã còng lµ nh÷ng thËp kû diÔn ra liªn tiÕp c¸c cuéc chiÕn tranh gi÷a thÕ giíi A-rËp vµ I-xra-en trªn vïng dÇu löa Trung §«ng nãng báng. Cuéc chiÕn tranh ViÖt Nam ®· kÕt thóc víi chiÕn th¾ng trän vÑn cña nh©n d©n ViÖt Nam gi¶i phãng hoµn toµn miÒn Nam, thèng nhÊt Tæ quèc, chÊm døt nhiÒu thËp kû can thiÖp vµ dÝnh lÝu cña Mü, mét c­êng quèc qu©n sù m¹nh vµo bËc nhÊt thÕ giíi. Nh÷ng n¨m 80, thÕ giíi chøng kiÕn cuéc chiÕn ¸c liÖt diÔn ra ë Ap-ga-ni-xtan. Trong thêi kú nµy, c¸c cuéc néi chiÕn hoÆc chiÕn tranh “nhá”, kiÓu nh­ cuéc chiÕn tranh giµnh ®¶o Man-vi-n¸t gi÷a Anh vµ Ac-hen-ti-na còng diÔn ra r¶i r¸c trªn kh¾p thÕ giíi. Ngay trong n¨m ®Çu tiªn cña thËp kû 90, Mü cïng víi lùc l­îng qu©n sù ®ång minh hïng hËu ®· tiÕn hµnh cuéc chiÕn tranh vïng VÞnh chèng l¹i I-r¾c, mét ®Êt n­íc nhá bÐ ë vïng Trung §«ng. Sau ®ã lµ nh÷ng n¨m dµi néi chiÕn khèc liÖt t¹i m¶nh ®Êt Trung ¢u, ®Êt n­íc Nam T­ cò mµ kÕt qu¶ cña cuéc chiÕn nµy lµ nh÷ng dßng ng­êi ch¹y tþ n¹n dµi v« tËn, nh÷ng th¶m kÞch cña xung ®ét s¾c téc, sù ph¸ vì nhµ n­íc liªn bang...§Õn n¨m cuèi cïng cña thËp kû, vÉn lµ Mü vµ c¸c ®ång minh NATO l¹i më cuéc tËp kÝch b»ng kh«ng qu©n d÷ déi vµo c¸c thµnh phè, lµng m¹c cña n­íc céng hoµ XÐc-bi-a dùa trªn lý do vÒ cuéc khñng ho¶ng C«-x«-v«... Vµ ngay trong n¨m 2000, tr­íc thÒm cña mét Thiªn niªn kû míi ®ang ®Õn gÇn, ng­êi ta vÉn cßn nghe thÊy tiÕng sóng vang lªn trªn d¶i ®Êt Ga-da vµ Bê T©y s«ng Giãoc-®an, nh÷ng tiÕng bom næ ë Tre-sni-a do bän khñng bè g©y ra, nh÷ng cuéc ®¸nh nhau d÷ déi trªn nh÷ng vïng ®åi nói Ap-ga-ni-xtan... 2001_ n¨m ®Çu tiªn cña thiªn niªn kû thø 3 tr«i qua trong nh÷ng biÕn ®éng ®­îc coi lµ lín nhÊt trong lÞch sö loµi ng­êi. Vô khñng bè v« tiÒn kho¸ng hËu vµo n­íc Mü ngµy 11-9, cuéc chiÕn toµn cÇu chèng khñng bè do Mü ph¸t ®éng, nh÷ng cuéc xung ®ét chÝnh trÞ, t«n gi¸o s¾c téc diÔn ra liªn miªn ë mäi khu vùc. ThÕ giíi trong n¨m 2002 vÉn ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng cuéc xung ®ét nãng báng ë c¸c ch©u lôc. Nh÷ng ®iÓm nãng cña an ninh thÕ giíi trong n¨m 2002 cã thÓ bïng næ bÊt cø lóc nµo nh­ cuéc xung ®ét Israel- Palestine, cuéc xung ®ét Kashmir gi÷a ¢n §é & Pakistan. C¸c cuéc xung ®ét s¾c téc, t«n gi¸o ë Philippines, Indonesia råi Congo, Burundi, Somalia, Sierra Leon, Sudan á Ch©u Phi, Colombia, Haiti, Argentina ë Ch©u Mü. Møc ®é xung ®ét, biÕn ®éng cã thÓ kh¸c nhau nh­ng chóng sÏ lµm cho an ninh c¸c n­íc nµy vµ khu vùc bÞ ¶nh h­ëng. Nh÷ng cuéc xung ®ét, ®èi ®Çu mang tÝnh quèc gia gi¶m ®i bëi sù hîp t¸c quèc tÕ ngµy cµng t¨ng nh­ng xung ®ét néi bé, xung ®ét s¾c téc, t«n gi¸o sÏ t¨ng lªn... Tr¸i ®Êt vÉn ch­a mét ngµy im tiÕng sóng L¾ng nghe tiÕng hoµ b×nh Trong mét thÕ kû qua, nh©n lo¹i ®· tr¶i qua v« vµn nh÷ng cuéc chiÕn tranh lín nhá mµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ lµ hµng tr¨m triÖu sinh m¹ng con ng­êi. Bëi vËy mµ kh¸t väng hoµ b×nh lµ mét trong nh÷ng kh¸t väng lín nhÊt cña loµi ng­êi. §· cã lÇn, Tæng th­ ký LHQ, «ng C.An-nan ®· thay mÆt loµi ng­êi thÓ hiÖn kh¸t väng ®ã, giãng lªn tiÕng chu«ng hoµ b×nh, kªu gäi c¸c nhµ l·nh ®¹o c¸c quèc gia, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ tõng ng­êi d©n trªn tr¸i ®Êt nµy h·y cam kÕt vµ phÊn ®Êu cho hoµ b×nh vµ sù khoan dung, gi¶i phãng con ng­êi khái nçi sî h·i chiÕn tranh. ChiÕc chu«ng nµy, mét mãn quµ chung cña NhËt B¶n vµ I-xra-en, ®­îc ®Æt t¹i trô së LHQ, lµ mét biÓu t­îng cña hoµ b×nh. Nã gîi ®Õn mét c©u nãi næi tiÕng cña nhµ v¨n lín E.Hª-ming-u©y ®Ò cËp ®Õn nç lùc chung cña con ng­êi trong cuéc ®Êu tranh chung vÒ hoµ b×nh: “Xin ®õng hái chu«ng nguyÖn hån ai-Chu«ng nguyÖn hån anh ®ã !”. Bëi v× nçi khæ ®au do chiÕn tranh g©y ra kh«ng ph¶i cña riªng ai. Khi giãng lªn tiÕng chu«ng nµy, Tæng th­ ký LHQ C.An-nan còng ®· ph¸t biÓu : “ H·y ®Ó cho tiÕng chu«ng tiÔn ®i mét thÕ kû b¹o lùc vµ tµn ph¸ ; h·y ®Ó cho tiÕng chu«ng ®ãn chµo mét Thiªn niªn kû cña hoµ b×nh vµ hy väng”. H·y l¾ng nghe tiÕng hoµ b×nh ChiÕn tranh, t¹i sao? Nh÷ng ngµy nµy thÕ giíi ®ang phÊp pháng ©u lo vÒ mét cuéc chiÕn tranh tr¶ ®òa sÏ diÔn ra ch­a biÕt lóc nµo, sau sù kiÖn 911 ë New York vµ Washington D.C. Ng­êi ta kh«ng thÓ kh«ng tù hái lÞch sö loµi ng­êi bao nhiªu n¨m lµ bÊy nhiªu cuéc chiÕn tranh kh«ng ®ñ ®Ó x©y dùng nªn nh÷ng bµi häc vµ rót ra ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p g× thay cho c¶nh ®Çu r¬i m¸u ®æ hay sao? Trong nh÷ng tiÕng kªu gäi tr¶ thï ë n­íc Mü cã b©o nhiªu phÇn tr¨m v× c«ng lý “giÕt ng­êi ®Òn m¹ng”, cã bao nhiªu phÇn tr¨m do ý thøc tù vÖ, vµ cã bao nhiªu phÇn tr¨m do sù ham muèn chiÕn tranh? B.R lµ mét häc gi¶ ng­êi Anh, lµ nhµ ngiªn cøu to¸n häc, triÕt häc, ®o¹t gi¶i Nobel 1950, lµ b¹n th©n cña nhµ b¸c häc Albert Einstein. Khi ®­îc hái lµ thiªn h¹ cã thÝch chiÕn tranh kh«ng, «ng ®· tr¶ lêi: “ Nãi thùc ra th× rÊt nhiÒu kÎ thÝch c¸i ®ã. N¨m 1914, ®iÒu ®ã lµ mét trong nh÷ng ®iÒu lµm cho t«i ng¹c nhiªn. Trªn c¸c ®­êng phè London t«i ®· nh×n thÊy vÎ mÆt mäi ng­êi: Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a, vÎ mÆt nµo còng hín hë h¬n lóc ch­a tuyªn chiÕn” Vµ c¶ c¸c em häc trß n÷a, trong nh÷ng ngµy nµy t«i vÉn hay nghe c¸c em sèt ruét hái nhau: “ §¸nh ch­a? §¸nh ch­a?”. Trong c©u hái nµy cã bao nhiªu em hái v× phÊp pháng ©u lo, v× t×nh ®ång lo¹i, v× lªn ¸n nh÷ng thÕ lùc g©y chiÕn tranh, vµ cã bao nhiªu em hái chØ v× hiÕu kú, v« t­, mong ®¸nh trËn ®Ó coi cho vui, hoÆc ®¬n gi¶n chØ v× thÊy... häc hµnh lÑt ®Ñt “tÎ nh¹t” qu¸ nªn muèn... thay ®æi kh«ng khÝ ! Trªn mét tê b¸o nä cã mét bøc biÕm ho¹ rÊt hay, vÏ mét anh chµng ®ang ngåi t©m sù víi ng­êi yªu mµ tay th× cÇm tê b¸o in h×nh Bin Laden vµ måm th× lÈm bÈm: “Kh«ng biÕt bªn ®ã ®· ®¸nh hay ch­a ?”. Cã nh÷ng cuéc chiÕn tranh chÝnh nghÜa, nh÷ng cuéc chiÕn tranh phi nghÜa. ChiÕn tranh chÝnh ®¸ng, chiÕn tranh bÊt hîp ph¸p,... N¬i ®©y dï d­íi bÊt kú quan ®iÓm biÖn minh nµo ch¨ng n÷a chóng ta còng kh«ng mong muèn chiÕn tranh tr¶ ®òa sÏ x¶y ra trªn ®Êt n­íc Afganistan. §Êt n­íc ®· bÞ chiÕn tranh kÐo dµi, råi néi chiÕn triÒn miªn, cuéc sèng th× ®au khæ hµ kh¾c víi bao nhiªu phô n÷ mÊt chång, bao nhiªu em bÐ må c«i v× ®¹n bom. H¹n h¸n kÐo dµi lµm bao nhiªu ng­êi d©n ph¶i ¨n cá ®Ó sèng. Nhµ sËp, tr­êng häc ®æ n¸t, ruéng ®ång tiªu ®iÒu... Nãi nh­ mét ng­êi Mü gèc Afganistan lµ ng­êi d©n ë ®©y nh­ ®ang sèng trong thêi kú ®å ®¸, trong tr¹i tËp trung cña qu©n ph¸t xÝt Taliban. B©y giê l¹i thªm mét tÇng bom ®¹n, mét tÇng chiÕn tranh n÷a déi xuèng th× sè phËn cña hä sÏ ra sao ®©y ? Vµ nh÷ng ng­êi lÝnh Mü tham chiÕn, hä ®ang chia tay ng­êi th©n. Thïng thïng trèng ®¸nh ngò liªn B­íc ch©n xuèng thuyÒn n­íc m¾t nh­ m­a Th× ra hai ch÷ chiÕn tranh vÉn treo trªn sè phËn nh©n lo¹i hµng ngh×n n¨m mµ ch­a cã gi¶i ph¸p, khiÕn ta ph¶i hoµi nghi trÝ kh«n cña con ng­êi. TrÝ kh«n cña ta ®©u jjjjjjjj ­íc m¬ cña t«i lµ thÕ giíi kh«ng cã chiÕn tranh chiÕn tranh ¬i xin ®õng x¶y ra N­íc Mü ®ang s«i sôc lßng hËn thï. Mét siªu c­ng ®Çy kiªu h·nh tr­íc nay chØ biÕt nh×n qua ®Çu n­íc kh¸c, tù tin vµ ngang tµng nh­ mét kÎ khæng lå trong kinh tÕ vµ qu©n sù. Hai toµ nhµ trung t©m th­¬ng m¹i thÕ giíi n»m hiªn ng©ng nh­ mét biÓu t­îng vÒ quyÒn lùc kinh tµi vµ thÞnh v­îng v« song, ng­êi d©n Mü b­íc ch©n trªn ®Þa phËn cña 51 bang lµ ®­îc ®¶m b¶o sù bÊt kh¶ x©m ph¹m víi t­ c¸ch c«ng d©n mét c­êng quèc... VËy mµ chØ trong chíp m¾t, tÊt c¶ sôp ®æ, tan hoang vµ ho¶ng lo¹n. Mét sè b¸o lín b×nh luËn n­íc Mü ®­îc vÝ nh­ chóa Jesus bÞ... g·y 2 c¸i r¨ng cöa. ThËt lµ mét sù tæn th­¬ng danh dù nÆng nÒ. “...Tuy nhiªn, nh÷ng ng­êi d©n Mü kh«ng bao giê muèn cã chiÕn tranh. Hµng triÖu ng­êi ®ñ mäi mµu da, ®ñ mäi quèc tÞch ®· ®Õn Mü lËp nghiÖp, sinh sèng, hä coi ®©y lµ miÒn ®Êt tù do. Nh­ng ë ®©y, trªn ®Êt Mü, chóng t«i kh«ng hÒ biÕt qu©n ®éi n­íc m×nh hiÖn ®ang lµm g×, chóng t«i chØ biÕt ®ãng thuÕ vµ ®o¸n r»ng mét phÇn sè tiÒn ®ã ®ang ®­îc chi cho c¸c cuéc chiÕn tranh ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. Chóng t«i còng ch¼ng bao giê biÕt râ ngän ngµnh cña sù thËt. Mét sè chÝnh kh¸ch t¹i ®©y râ lµ nh÷ng bËc nãi dèi tµi ba. Chóng t«i ph¶n ®èi chiÕn tranh vµ ®ßi tiÒn thuÕ cña chóng t«i tho¸t ly khái nh÷ng chi phÝ chiÕn tranh. Tæng thèng Bush nãi chØ tiÕn c«ng c¸c c¨n cø qu©n sù chø kh«ng ph¶i ®¸nh bom nh¾m vµo nh÷ng ng­êi d©n v« téi. Nh­ng ch¾c ch¾n vÉn sÏ cã c¶nh hµng ngµn ®øa con mÊt cha, hµng vËn gia ®×nh li t¸n, ®Çu r¬i m¸u ch¶y...M¸u ®æ cña mµu da nµo th× còng ®á nh­ nhau, còng mÆn nh­ nhau, còng lµ mÊt m¸t vµ th­¬ng ®au kh«ng g× bï ®¾p næi. T«i lo sî cuéc chiÕn sÏ khèc liÖt, t«i lo sî thÕ chiÕn thø III cã thÓ x¶y ra sÏ tiªu diÖt kÎ thï cña Mü, tiªu diÖt chÝnh n­íc Mü, vµ huû ho¹i c¶ thÕ giíi nµy. Dï chØ lµ häc sinh ch¼ng nhÏ chóng t«i chØ n»m xuèng mµ cÇu nguyÖn chiÕn tranh ®õng x¶y ra, b¹n ¬i ? Gi¸ nh­ b©y giê t«i cã thÓ lµm mét ®iÒu g× ®ã...”- TrÝch th­ mét b¹n HS líp 10 cña Mü. ChiÕn tranh cña Mü ®· lµm mét häc sinh líp 10 còng ph¶i cã nh÷ng suy nghÜ nh­ vËy. Chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó gióp b¹n Êy ®©y ? Nh­ng tr­íc hÕt chóng ta h·y h« to lªn r»ng : We hate wars