Chấn thương hàm mặt - Lê Phong Vũ

BS.CKII-LÊ PHONG VŨ TRƯỞNG KHOA 1 MỤC TIÊU 1. Nêu đƣợc một số đặc điểm giải phẫu, sinh lý và bệnh học chấn thƣơng vùng hàm mặt, 2. Nêu đƣợc các phân loại chấn thƣơng, 3. Nêu đƣợc các nguyên tắc và phƣơng pháp điều trị trong chấn thƣơng hàm mặt. 4. Xử trí cấp cứu CTHM. 2 CHẤN THƯƠNG PHẦN MỀM VÙNG HÀM MẶT 3 ĐẶC ĐiỂM GIẢI PHẪU, SINH LÝ VÀ BỆNH HỌC CHẤN THƢƠNG PHẦN MỀM HÀM MẶT 1. Vùng hàm mặt có nhiều mạch máu và bạch huyết nên có điều kiện nuôi dƣỡng và bảo vệ tốt; vì vậy, vết thƣơng thƣờng chảy máu nhiều nhƣng lại chóng hồi phục. 2. Vùng hàm mặt có mạch máu nuôi dƣỡng phong phú, có hốc miệng, mũi, mắt và tai, do đó ít có biến chứng hoại sinh hơi và vì thế vết thƣơng vùng hàm mặt có thể khâu đóng kín thì đầu (trƣớc 6 giờ) ngay cả vết thƣơng đến muộn (sau 6 giờ) nếu làm sạch vết thƣơng thật tốt cũng có thể khâu đóng kín đƣợc. 3. Cơ bám da mặt một đầu bám vào xƣơng, một đầu bám vào da nên vết thƣơng có xu hƣớng bị toác rộng và mép vết thƣơng bị quắp lại, co kéo làm thay đổi các mốc giải phẫu. 4. Dây thần kinh mặt chi phối vận động các cơ bám da mặt dễ bị tổn thƣơng trong chấn thƣơng hoặc trong phẫu thuật điều trị. 5. Vết thƣơng ở mặt khi liền sẹo có thể bị co kéo làm thay đổi các mốc giải phẫu, ảnh hƣởng rất nhiều đến chức năng ăn, nuốt, thở, nói và thẩm mỹ. 6. Tuyến nƣớc bọt và ống dẫn nếu bị đứt dễ gây dò nƣớc bọt kéo dài và gây khó chịu cho bệnh nhân. 4 04/08/2017 5 6 7 PHÂN LOẠI VẾT THƢƠNG PHẦN MỀM 1. Vết thƣơng sây sát: chợt da, rƣớm máu gây đau rát. 2. Vết thƣơng đụng dập: không rách da, xuất huyết dƣới da gây đổi màu da tạm thời. 3. Vết thƣơng rách da: tuỳ độ rộng và độ sâu có thể tổn thƣơng mạch máu, thần kinh hoặc các tổ chức ở sâu. 4. Vết thƣơng xuyên thủng: thƣờng sâu, liên quan đến các hốc tự nhiên nhƣ mũi, miệng, xoang hàm... 5. Vết thƣơng chột (tịt): thƣờng xé toác tổ chức. 6. Vết thƣơng bỏng: phân độ nhƣ ngoại khoa. 7. Vết thƣơng hoả khí và chiến tranh: thƣờng bẩn, nhiều dị vật, đôi khi các mảnh răng và xƣơng trở thành tác nhân phá hoại tổ chức (hoả khí thứ phát). 8 NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ VẾT THƢƠNG PHẦN MỀM 1. Đánh giá hết tổn thƣơng, tránh bỏ sót. 2. Điều trị sớm, sơ cứu tốt. 3. Thăm dò kỹ, phát hiện và lấy hết dị vật. 4. Chải rữa thật sạch. 5. Cắt lọc thật tiết kiệm tổ chức. 6. Cầm máu kỹ 7. Khâu kín thì đầu đảm bảo chức năng và thẩm mỹ. 9 TIÊN LƢỢNG VÀ BiẾN CHỨNG 1. Tiên lượng: -Điều trị sớm và đúng nguyên tắc sẽ cho kết quả tốt. - điều trị muộn và sai nguyên tắc có thể gây ra tai biến, di chứng trầm trọng, làm ảnh hƣởng đến chức năng và thẩm mỹ. 2. Biến chứng: - Nhiễm trùng vết thƣơng - Rò nƣớc bọt. - Sẹo xấu ảnh hƣơng đến chức năng và thẩm mỹ 10 CAN MOI (T) 11 VEÁT THÖÔNG CAÉN ½ MOÂI DÖÔÙI CAN MOI (S) 12  SAU TAÏO HÌNH VEÁT THÖÔNG MOÂI 13 VẾT THƢƠNG LÓC DA WAR 1 14 VEÁT THÖÔNG HOÛA KHÍ Ñöôøng vaøo cuûa ñaàu ñaïn WAR 2 15 WAR 3 16 VẾT THƢƠNG THIẾU HỔNG 17 ME MUI 18 SAU MO MUI (T) 19 SAU CAÉT CHÆ 20 23 ĐIỀU TRỊ DÒ TUYẾN MANG TAI SAU CHẤN THƢƠNG HÀM MẶT VẾT THƢƠNG THIẾU HỔNG DO CHẤN THƢƠNG CHẤN THƯƠNG GÃY XƯƠNG VÙNG HÀM MẶT 26 27 28 XÖÔNG HAØM TREÂN 29 30 TRỤ CHỐNG ĐỠ KHỐI XƢƠNG MẶT Löïc ñöôïc di chuyeån vaø phaân boá theo höôùng nhaát ñònh CHẤN THƢƠNG HÀM MẶT Gaõy doïc beân XHT+ gaõy XHD Gaõy xöông haøm laø moät beänh lyù thöông gaëp trong chaán thöông haøm maët vôùi nhieàu nguyeân nhaân:  Bệnh lyù  Tai nạn lƣu thoâng  Tai nạn lao ñoäng  Thể thao  Ấu ñaû Trong ñoù gaõy taàng giöõa maët chieám moät tæ leä cao. Söï phaân loaïi vaø löïa choïn phöông phaùp ñieàu trò phuø hôïp giuùp phuïc hoài: GIẢI PHẪU - CHỨC NĂNG - THẨM MỸ 1. Tình traïng theå chaát 2. Taùi laäp khôùp caén 3. Thuoác khaùng sinh döï phoøng 4. Nhu caàu dinh döôõng 5. Höôùng daãn VSRM 6. Thôøi gian can thieäp 36 05:35 37 Tuaàn 1 Tuaàn 4-16 > Tuaàn 17 Tuaàn 2-3 Laønh xöông 05:35 38 TIÊN LƢỢNG VÀ BiẾN CHỨNG 1. Tiên lượng: -Điều trị sớm và đúng nguyên tắc sẽ cho kết quả tốt. - điều trị muộn và sai nguyên tắc có thể gây ra tai biến, di chứng trầm trọng, làm ảnh hƣởng đến chức năng và thẩm mỹ. 2. Biến chứng: - Nhiễm trùng. - Sai khớp cắn - Hạn chế há miệng 39 CHẤN THƯƠNG GÃY XƯƠNG TẦNG GIỮA MẶT 40 Taàng giöõa maët goàm caùc xöông : 1. Xöông haøm treân 2. Xöông khaåu caùi 3. Xöông xoaên muõi döôùi 4. Xöông leä 5. Xöông muõi 6. Xöông goø maù 7. Xöông laù mía 8. Xöông saøng Đặc điểm xƣơng hàm trên Xƣơng hàm trên là một xƣơng cố định, mỏng do có xoang hàm, đƣợc che chở bởi: - Phía trên là sàn hộp sọ. - Phía dƣới là xƣơng hàm dƣới. - Hai bên là xƣơng gò má, cung tiếp. Khi có chấn thƣơng, thƣờng làm tổn thƣơng các xƣơng che chở, chỉ có lực mạnh và va chạm trực tiếp mới làm gãy xƣơng hàm trên. Xƣơng hàm trên đƣợc cấu tạo để chịu đựng các lực va chạm từ dƣới lên, chỉ có các lực ngang mới dễ làm gãy hàm. Xƣơng hàm trên là một xƣơng xốp có nhiều mạch máu nuôi dƣỡng, vì thế khi gãy xƣơng hàm trên chảy máu nhiều nhƣng cũng rất chóng lành thƣơng. Xƣơng hàm trên dính liền với nền sọ nên trong những trƣờng hợp gãy tách rời sọ mặt cao hoặc gãy xƣơng vách ngăn mũi ở cao gây tổn thƣơng lá sàng, rách màng não cứng làm cho nƣớc dịch não tủy có thể chảy qua các lỗ sàng xuống mũi và từ đó có nguy cơ có thể nhiễm khuẩn não hoặc màng não ngƣợc dòng. 42 GAÕY MOÄT PHAÀN  Gaõy bôø döôùi oå maét.  Gaõy xöông oå raêng  Gaõy bôø ngoaøi oå maét. GAÕY TOAØN BOÄ TAÀNG MAËT GIÖÕA GAÕY GIÖÕA Gaõy ngang xöông haøm treân (LE FORT I, GUEÙRIN) Gaõy hình thaùp (LE FORT II) Gaõy doïc  Gaõy doïc - giöõa  Gaõy doïc - beân  Gaõy xöông muõi.  Gaõy phöùc hôïp muõi – OÅ maét – Saøng (NOE) GAÕY GIÖÕA – BEÂN Gaõy taùch rôøi toaøn boä soï maët (LE FORT III) GAÕY BEÂN  Gaõy xöông goø maù  Gaõy cung tieáp  Gaõy xöông haøm-goø maù  Gaõy saøn oå maét (gaõy kieåu buøng vôõ) PHAÂN LOAÏI LEFORT (1890) sau ñoù laø WASSMUND (1927) & MC. INDOE (1941) GÃY DỌC Trên lâm sàng, ít khi gặp gãy dọc đơn thuần mà thƣờng gãy phối hợp với gãy ngang, do lực sang chấn từ dƣới cằm lên. • Gãy dọc giữa: gãy giữa hai xƣơng hàm, làm tách hai răng cửa giữa trên. Rách niêm mạc vòm miệng, xáo trộn cắn khít. • Gãy dọc bên: gãy qua răng cửa bên hoặc răng nanh. Hai loại gãy trên đôi khi phối hợp nhau, thí dụ trong trƣờng hợp gãy kiểu BASSEREAU (Gãy kiểu guerin làm ba mảnh, mảnh giữa mang khối răng cửa) 44 GÃY PHỨC HỢP TẦNG GiỮA MẶT GAÕY LEFORT 46 47 GÃY LEFORT I (Gãy Guérin) Do một lực chấn thƣơng mạnh vào vùng môi trên. Đường gãy: Bắt đầu ở phấn dƣới hốc mũi, sang cả hai bên, đi ngang trên các chóp răng, đi dƣới và cách đƣờng nối hàm trên gò-má # 1,5cm. Cắt ngang qua lồi củ xƣơng hàm trên và 1/3 dƣới xƣơng chân bƣớm hàm. Bên trong cũng gãy ở 1/3 dƣới xƣơng lá mía hay vách ngăn mũi. Lâm sàng: Nhai khó, vƣớng; bầm tím phù nề ngách lợi-môi trên. Bầm tím hình móng ngựa ở hàm ếch xuất hiện sau chấn thƣơng vài ngày. Đau từ gai mũi trƣớc đến lồi củ xƣơng hàm trên Đau chói khi ấn sau lồi củ vào mấu chân bƣớm hàm: dấu hiệu GUÉRIN. Lắc theo chiều ngang và chiều trƣớc sau thấy cung răng di động toàn bộ: dấu hiệu hàm giả. Hai dấu hiệu này dùng để chẩn đoán phân biệt gãy Guérin với gãy xƣơng ổ răng và các kiểu gãy khác. 48 49 GÃY LEFORT II (Gãy tách rời sọ mặt thấp) Do lực chấn thƣơng từ trƣớc ra sau hoặc từ dƣới lên trên mà điểm chạm ở vùng răng hay xƣơng ổ răng hàm trên. Đường gãy: Đi qua giữa xƣơng chính mũi, làm tổn thƣơng thành trong hốc mắt, qua xƣơng lệ ra ngoài cắt bờ dƣới hốc mắt cạnh hoặc qua lỗ dƣới ổ mắt, rồi đi dƣới xƣơng gò má và đi ra sau qua lồi cũ xƣơng hàm trên, cắt qua 1/3 giữa xƣơng chân bƣớm hàm. Bên trong đƣờng cắt đi qua giữa xƣơng vách ngăn mũi. Ở thể gãy này cung tiếp gò má còn nguyên vẹn. Lâm sàng: Phần giữa mặt xẹp, nề, tụ máu màng tiếp hợp mi dƣới, tràn nƣớc mắt do nề và hẹp ống lệ mũi. Bầm tím và đau dọc theo đƣờng gãy ở nền mũi và bờ dƣới ổ mắt. Mặt tê bì nếu dây thần kinh dƣới ổ mắt bị chẹt. Khớp cắn sai. Sờ ngách lợi trên và ngách lợi sau răng khôn đau chói. Chỗ tiếp giáp tháp gò má ở ngách lợi trên có thể thấy di lệch hình bậc thang. 50 51 GÃY LEFORT III (Gãy tách rời sọ mặt cao trên xƣơng gò má) Do đụng dập mạnh từ trƣớc ra sau hoặc từ cao xuống thấp ở khối mặt. Khối mặt LÚN xuống và đè vào khối sàng. Bệnh nhân bị choáng nặng. Đường gãy: Có 3 đƣờng Đường thứ nhất: đi qua xƣơng chính mũi nhƣng ở cao, sát đƣờng nối trán mũi, chạy dọc vách trong ổ mắt qua mấu lên xƣơng hàm trên qua xƣơng lệ, xƣơng giấy tới khe bƣớm rồi cắt qua 1/3 trên xƣơng chân bƣớm ngoài. Đường thứ hai: chạy tiếp từ góc ngoài khe bƣớm qua vách ngoài ổ mắt tới mấu mắt ngoài nơi tiếp nối giữa xƣơng trán và gò má. Đường thứ ba: ở trong, qua 1/3 trên xƣơng lá mía, sát nền sọ. Có thể ảnh hƣởng đến lá sàng, vách màng não cứng và dịch não tủy có thể qua đó chảy ra. Khám lâm sàng: Phần trên mặt biến dạng, phù nề nhiều, bầm tím quanh hốc mắt, mi, màng tiếp hợp hai bên gọi là dấu hiệu đeo kính râm hoặc “Ống nhòm”, gấu Panda. Có thể bị lõm mắt, song thị nếu có gãy sàn ổ mắt. Đau dọc đƣờng nối trán mũi, trán gò má, gò má cung tiếp. Trong miệng : khớp cắn sai, hở khớp răng cửa, bầm tím hàm ếch. 52 53 Biến chứng Biến chứng ngay Ngạt thở: Do sập khối sàng hàm, phù nề đƣờng hô hấp trên. Chảy máu: Gãy xƣơng hàm trên chảy máu nhiều. Để cấp cứu, bƣớc đầu cần chèn gạc chặt. Về sau có thể buộc các động mạch có liên quan hoặc động mạch cảnh ngoài và cầm máu tại chỗ. Choáng: Hay gặp khi có kèm vết thƣơng toàn thân hoặc sọ não. Biến chứng muộn Viêm màng não do gãy mảnh lá sàng, nƣớc não tủy chảy ra, qua đó vi trùng xâm nhập; viêm các xoang, viêm xƣơng, uốn ván. Chậm liền xương: Do nắn chỉnh và cố định không đầy đủ, không đúng mức và toàn thân suy nhƣợc. Liền xương xấu: Làm biến dạng mặt, ảnh hƣởng đến chức năng và thẩm mỹ. Tê, di cảm vùng dƣới ổ mắt và gò má thái dƣơng. Đau, mất ,Rối loạn thần kinh:thị giác, mất khứu giác... Ngắn mi, hếch mi: Do mất tổ chức hoặc sẹo co. Tổn thƣơng nhãn cầu, túi lệ, tổn thƣơng sàn ổ mắt gây rối loạn vận động nhãn cầu. 54 CAÙC CHIEÀU THEÁ PHIM TIA X KHAÛO SAÙT TGM 1. Phim WATER’S - BLONDEAU 2. Phim döôùi caèm – ñænh ñaàu (HIRTZ) 3. Phim sau – tröôùc cuûa xöông maët (soï phaúng) (P.A. view) 4. Phim nghieâng cuûa xöông maët (soï nghieâng) (Lateral view) 5. Phim nghieâng cuûa xöông muõi 6. Phim maët nhai haøm treân(Occlusal) 7. CT Scan BLONDEAU 56 Caùc ñöôøng DOLAN vaø caùc con voi cuûa ROGERS 57 HIRTZ 58 GÃY HÀM GÒ MÁ CUNG TIẾP 59 NGUYÊN TẮC ĐiỀU TRỊ - Nắn chỉnh lại xƣơng gãy. - Cố định xƣơng gãy - Ngăn ngừa các biến chứng - Điều trị phải phục hồi chức năng và thẩm mỹ 60 1. Coá ñònh ngoaøi. 2. Chænh hình (naén chænh kín). 3. Phaãu thuaät (naén chænh hôû). 61 63 64 PHÖÔNG PHAÙP CHÆNH TRÖÏC : Duøng kyõ thuaät cuûa GILLIES vaø MILLARD (1957) Phöông phaùp GILLIES naén chænh gaõy xöông goø maù. Moät caây naâng ñöôïc ñöa saâu döôùi caân cô thaùi döông vaø cung tieáp 66 67 68 69 Treo xöông trong gaõy Lefort I ADAMS (1956) CORONAL APPROACH “BẦU TRÔØI ROÄNG MÔÛ” ÑÖÔØNG CAÉT QUA CAÂN CÔ THAÙI DÖÔNG 76 BOÄC LOÄ XÖÔNG TRONG XÖÛ TRÍ GAÕY NOE & HOÁC MAÉT- MŨI CÁC VỊ TRÍ ĐẶT NẸP Lefort I Fracture Lefort I with split palate Lefort II Fracture Lefort III and Orbito-Zygomatic Fracture CAÙC ÑÖÔØNG RAÏCH QUANH HOÁC MAÉT 1. Ñöôøng raïch mi döôùi (lower eyelid appr.) 2. Ñöôøng raïch xuyeân keát maïc (transconjunctival appr.) 3. Ñöôøng raïch ñuoâi maøy ( eyebrown appr.) 4. Ñöôøng raïch mi treân (upper eyelid appr.) 86 87 ÑÖÔØNG RAÏCH MI DÖÔÙI 88 ÑÖÔØNG RAÏCH XUYEÂN KEÁT MAÏC 89 ÑÖÔØNG RAÏCH ÑUOÂI MAØY 90 91 92 CA LAÂM SAØNG • Hoï vaø teân: NGUYEÃN TAÁN SÓ Tuoåi:18 Nam • Ñòa chæ: Bình taân-Goø coâng Taây-Tieàn giang • Nhaäp vieän: 19g45p Ngaøy 02/9/2006 (TTYT-GCT) • Chaån ñoaùn Ngoaïi-CC: Chaán thöông ñaàu/TNGT(-> 5/9) • Chaån ñoaùn Ngoaïi TK: Daäp naõo,tuï khí+maùu ngoaøi MC thaùi döông tröôùc (T),nöùt soï TD(T) ( -> 14/9) • Chaån ñoaùn Maét: Phuø neà keát maïc, ÑT daõn 05mm, PXAÙS(-) • Chaån ñoaùn RHM: CT Scan - Taùi taïo 3D TGM . Moã 18/9 o Gaõy phöùc hôïp Haøm-Goø maù (T) o Gaõy gaäp cung tieáp (T) o Gaõy bôø treân+bôø döôùi+bôø ngoaøi OÅ maét (T) o Vôõ thaønh tröôùc xoang haøm (T) Laâm saøng: 1. Leùp maët (T) 2. Giôùi haïn haù 3. Loài Nhaõn caàu. PXAÙS(-) 4. Nhaõn caàu khoâng vaän ñoäng 5. Lieät mi treân maét (T) GAÕY BÔØ TREÂN + NGOAØI HOÁC MAÉT GAÕY CUNG TIEÁPGAÕY PHÖÙC HÔÏP HAØM - GOØ MAÙ HÌNH SAU MỔ CA LAÂM SAØNG – 2 soá BAÙ:28238/06 • Hoï vaø teân: ĐẶNG THANH TUØNG Tuoåi:41 Nam • Ñòa chæ: Myõ lôïi-Phöôùc Laäp -Taân phöôùc -Tieàn giang • Nhaäp vieän: 10 giôø Ngaøy 19/9/2006 • Chaån ñoaùn RHM: Gaõy phöùc hôïp Haøm-Goø maù (T) Gaõy cung tieáp (T) Gaõy bôø döôùi+bôø ngoaøi OÅ maét (T) • Ñieàu trò: Moã keát hôïp xöông qua Hemicoronal (T) ngaøy 27/9/2006 Hình aûnh sau moå HÌNH SAU MỔ GAÕY BÔØ NGOAØI OÅ MAÉT & CUNG TIEÁP CA LAÂM SAØNG – 4 soá BAÙ: 29630 • Hoï vaø teân: NGUYEÃN VAÊN CÖÔØNG Tuoåi:25 Nam • Ñòa chæ: Taân thaønh – Goø coâng ñoâng -Tieàn giang • Nhaäp vieän: 22 giôø Ngaøy 16/10/2006 • Chaån ñoaùn RHM: Gaõy LEFORT II Gaõy cung tieáp (P) Vôõ thaønh tröôùc xoang haøm (P) • Ñieàu trò: Moã treo xöông ngaøy 1/11/2006 Treo XHT trong gaõy Lefort II Naso – Orbital - Ethmoid Fractures 111 ÑUÙNG SAI re-adaptation of soft-tissues TRÖÔÙC VAØ SAU KHI NAÂNG CHÆNH HGM+MUÕI 116 Đặc điểm xƣơng hàm dƣới (XHD) - XHD là một xƣơng lẻ, đối xứng, tạo nên tầng mặt dƣới, nổi lên ở vùng cổ và mặt, có nhiều điểm nhô (cằm, góc hàm) nên rất dễ gãy (theo D. Galas, chiếm 60% gãy xƣơng vùng mặt). - Có hệ cơ nhai bám tận, lực tác dụng đối kháng, nên sau khi gãy, XHD thƣờng bị biến dạng thứ phát. - Là xƣơng di động, có răng cắm vào xƣơng ổ răng, quan hệ khớp cắn trung tâm với răng hàm trên cố định, đó là cơ sở giúp nắn chỉnh và cố định xƣơng gãy. Răng khôn hàm dƣới có vai trò quan trọng trong gãy xƣơng hàm dƣới vùng góc hàm. - Là xƣơng dẹt, mỏng, ngoài đặc, trong xốp, chỉ đƣợc nuôi dƣỡng với động mạch răng dƣới, nên khi gãy ít chảy máu nhƣng chậm liền xƣơng. - Có các điểm yếu dễ gãy: cằm, góc hàm, lỗ cằm, lồi cầu ... 117 118 119 04/08/2017 120 121 122 123 GÃY CỔ LỒI CẦU, MÕM VẸT 124 GÃY CỔ LỒI CẦU HAI BÊN 125 CAÙC CHIEÀU THEÁ PHIM TIA X KHAÛO SAÙT XHD 1.Phim soï thaúng (PA). 2.Cheách nghieâng XHD. 3.Maët nhai haøm döôùi. 4.Phim Parma vôùi hai tö theá haøm haù vaø ngaäm. 5.Phim toaøn caûnh (Paranomic X-ray). 6.Ñieän toaùn caét lôùp (CT scan) – taùi taïo 3D. Moät chaán thöông coù theå coù nhieàu chieàu theá chuïp ñöôïc chæ ñònh. 04/08/2017 126 MAËT THAÚNG 127 MAËT NGHIEÂNG 128 CHEÁCH NGHIEÂNG 129 X QUANG MUÕI 130 PHIM MAËT NHAI 131 PANOREX 132 PARMA 133 134 135 Donal R Laub: Facial Trauma, Mandibular Fractures, 2009” Höôùng löïc taùc duïng 04/08/2017 136 138 PHÂN LOẠI GÃY XƢƠNG Ổ RĂNG 05:35 139 1. Coá ñònh ngoaøi. 2. Chænh hình (naén chænh kín). 3. Phaãu thuaät (naén chænh hôû). 140 141 144 Phöông phaùp chænh hình (naén chænh kín) 8/4/2017 145 146 Phöông phaùp phaãu thuaät (naén chænh hôû) Là cuộc CM trong ñieàu trò gaõy xöông 147 148 Ñöôøng raïch trong mieäng 04/08/2017 149 5:35:38 AM 151 05:35 152 NỘI SOI ĐiỀU TRỊ GÃY CỔ LỒI CẦU XHD 155 8/4/2017 156 NEÏP NEÙN 8/4/2017 157 Neïp Mini (2.0) 05:35 158 Neïp Maxi (2.4) 05:35 159 NEÏP TÖÏ TIEÂU 8/4/2017 160 161 (naén chænh hôû) 8/4/2017 162 5:35:39 AM 165 5:35:39 AM 166 5:35:39 AM 167 Khớp cắn trƣớc PT và trƣớc tháo nẹp vít 5:35:39 AM 168 5:35:39 AM 169 Ñöôøng gaõy baát lôïi 5:35:39 AM 170 171 172 TRƢỚC SAU 173 174 175 176 177 178 15 thaùng sau phaãu thuaät So sánh PHƢƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ KHÔNG PHẪU THUẬT  Đơn giản (cả kỹ thuật và loại gãy).  Chi phí thấp.  Không an toàn đặc biệt là sau cố định hàm.  Bất động hàm lâu - Tập luyện sau tháo cố định.  Ăn uống, vệ sinh răng miệng khó. PHẪU THUẬT  Phức tạp-phƣơng tiện- Kỹ thuật và kỹ năng cao.  Chi phí cao.  An toàn.  Vững chắc.  Phục hồi chức năng nhanh.  Ăn uống, vệ sinh răng miệng dễ dàng. 5:35:39 AM 179 MỨC ĐỘ ĐIỂM MẮT (EYE-E)  Mở mắt tự nhiên ( theo sinh lý)  Mở mắt khi gọi / ra lệnh  Mở mắt khi kích thích đau  Không đáp ứng 4 3 2 1 VẬN ĐỘNG (MOTOR-M)  Đáp ứng đúng theo lệnh  Đáp ứng khu trú ở một phần cơ thể (tại ít nhất 2 nơi)  Gạt đúng khi gây đau  Bằng co chi  Bằng duổi chi  Không đáp ứng 6 5 4 3 2 1 LỜI NÓI (VERBAL-V)  Trả lời đúng câu hỏi  Trả lời lú lẩn, sai  Trả lời bằng những từ không thích hợp  Không hiểu nói gì  Không trả lời 5 4 3 2 1 BẢNG ĐIỂM GLASGOW (GCS) TEASDALE & JENNETT lập 1974 Cho phép lƣợng hóa tình trạng hôn mê, giúp theo dỏi và tiên lƣợng. Điểm GCS = Tổng số 3 két quả (E+M+V) Kết quả • BN tỉnh: 15 điểm • Trên 10 điểm: tốt • Từ 5 đến 10 điểm: Đang tiến triển tốt hoặc xấu • Từ 3 đến 5 điểm: Xấu (trừ ngộ độc thuốc an thần, thuốc ngũ) • 3 điểm: hôn mê sâu TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA BỆNH VIỆN CHUYEÂN KHOA Check: ABC- D ( Definitive therapy or drug) NỘI DUNG SƠ CỨU 1. Chống ngạt thở: hô hấp nhân tạo, lấy dị vật đƣờng thở, vận chuyển bệnh nhân đúng tƣ thế: ngồi đầu cúi, nằm nghiêng hay nằm sấp. 2. Chống chảy máu: ép vết thƣơng bằng tay, băng ép, khâu cầm máu. 3. Chống choáng: sớm bằng thuốc trợ tim, trợ hô hấp, sƣởi ấm, truyền huyết thanh..., cầm máu tốt, tránh di chuyển bệnh nhân nhiều lần và phải bất động trƣớc khi chuyển. 4. Chống nhiễm khuẩn: băng kín vết thƣơng, kháng sinh phối hợp. 184 LAØM THOÂNG ÑÖÔØNG THÔÛ  Laáy heát dò vaät ñöôøng thôû: Maùu, ñôøm nhôùt, thöùc aên, raêng giaû, raêng vôõ  Keùo khoâng cho löôõi tuït ra sau  Ñaët noäi khí quaûn  Môû khí quaûn Nheùt baác muõi tröôùc Nheùt baác muõi sau QUI TRÌNH CAÁP CÖÙU chaán thöông ñaàu maët • Mecheø Muõi-Khoa: TMH • Cheøn eùp ÑMH -Khoa: RHM • Thaét ÑMCN 1 THOÂNG KHÍ HOÂ HAÁP 2 CHOÁNG CHAÛY MAÙU  Ñaët NKQ-Khoa: GMHS  Môû KQ-Khoa: TMH 3 XÖÛ TRÍ VEÁT THÖÔNG  Khoa RHM CẤP CỨU CHẤN THƢƠNG ĐẦU MẶT KHOA HSCC KHOA NGOẠI MẮT TMHRHM KHOA NGOẠI TK GMHS 190 CHẤN THƢƠNG HÀM MẶT XỬ TRÍ CẤP CỨU •Khai thông đƣờng thở •Cầm máu •Chích ngừa •Rửa – khâu vết thƣơng CHẤN THƢƠNG GÃY XƢƠNG HÀM MẶT CHẤN THƢƠNG PHẦN MỀM Chăm sóc vết thƣơng Thuốc kháng sinh Thời gian 5-7 ngày Theo dõi – tái khám Sau 1tuần, 2 tuần BẤT ĐỘNG XƢƠNG GÃY PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ GÃY XƢƠNG Chỉnh hình xƣơng Nắn chỉnh cố định xƣơng hàm Kết hợp xƣơng bằng nẹp vít Thuốc kháng sinh Thời gian 5- 10 ngày Theo dõi – tái khám Tuỳ trƣờng hợp KHÁM X QUANG CT SCAN BS.CKII. LÊ PHONG VŨ