Chăm sóc thiết yếu cho trẻ sơ sinh bình thường

Chăm sóc thiết yếu cho trẻ sơ sinh bình thườngLượng giá trước họcCác chăm sóc thiết yếu cho trẻ sơ sinh:Hút dịch cho tất cả các trẻ ngay sau sổ rauTr¶ lêiBảo đảm cho trẻ thở đượcGiữ ấm cho trẻVệ sinh rốn hàng ngày và băng kín Nhỏ mắt hàng ngày Tắm cho trẻ ngay để làm sạch các chất bẩn, dịch, máu từ cuộc đẻCho trẻ bú mẹ ngay Mục tiêu học tậpMô tả các việc cần làm cho trẻ ngay sau khi sinhThực hành các công việc chăm sóc trẻ trong ngày đầu Thực hành các công việc chăm sóc trẻ trong 4 tuần sau sinhCác giai đoạn chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh 1. Ch¨m sãc trẻ ngay sau khi sinh 2. Ch¨m sãc trẻ trong ngày đầu tiªn 3. Chăm sóc trÎ tiÕp theo ®Õn 28 ngµy Mục đích chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh 1. §¸p øng nhu cÇu c¬ b¶n vÒ søc khoÎ cho trÎ 2. §¶m b¶o ®­îc bó mÑ ngay sau sinh 3. Ph¸t hiÖn dÊu hiÖu bÊt th­êng vµ sö trÝ kÞp thêi 4. H­íng dÉn bµ mÑ vµ gia ®×nh ch¨m sãc vµ theo dâi dÊu hiÖu bÊt th­êng 5. Lªn kÕ ho¹ch ch¨m sãc tiÕp: tiªm chñng, TD c©n nÆngNội dung chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinhA. ChuÈn bÞ tr­íc sinh trÎ 1. Phßng chèng nhiÔm khuÈn 2. ChuÈn bÞ phßng ®Î ®¶m b¶o 3. Chó ý yÕu tè kÝn ®¸o, riªng t­ 4. Ghi chÐp th«ng tin cÇn 5. Trang thiÕt bÞ dông cô, thuèc cÇn thiÕt 6. Phßng tr¸nh mÊt nhiÖtB. Chăm sóc ngay sau khi sinh 1. Lau kh« vµ kÝch thÝch 2. §¸nh gi¸ nhÞp thë vµ mµu s¾c da 3. QuyÕt ®Þnh xem cã cÇn håi søc kh«ng 4. Trao trÎ cho mÑ ®Ó ®­îc ñ Êm 5. Buéc vµ c¾t d©y rèn 6. B¾t ®Çu cho trÎ bó mÑ 7. Ch¨m sãc m¾t cho trÎ 8. C©n trÎ, tiªm vitamin K 1mg Bước 1. Lau khô và kích thích - Lau khô ngay cho trẻ khi vừa sổ - Lau kỹ đầu trẻ - Lau lưng cho trẻ lấy tay chà theo hướng lên bằng vải ấm và sạchBước 2: Đánh giá nhịp thở và màu sắc da* §¸nh gi¸ nhÞp thë: - KiÓm tra trÎ cã thë kh«ng ? - TrÎ cã g¾ng søc thë kh«ng ? - TrÎ cã hoµn toµn kh«ng thë kh«ng?* Quan s¸t mµu da: - MÆt ngùc cã hång hµo kh«ng ? - Cã t¸i hay xanh x¸m kh«ng ?Bước 3: Quyết định xem có phải hồi sức không - NÕu trÎ kh«ng thë hoÆc thë hæn hÓn - Dùa vµo sè ®iÓm chÊm theo b¶ng chØ sè APGAR* NÕu kh«ng cÇn håi søc th× tiÕn hµnh c¸c b­íc tiÕp theoBước 4: Trao trẻ cho mẹ để được ủ ấm - Thay t· ®· ­ít khi lau kh« cho trÎ - §Æt trÎ lªn ngùc mÑ ®Ó gi÷ Êm da kÒ da - §¾p ch¨n Êm cho c¶ 2 mÑ con - §éi mò hay quÊn kh¨n che ®Çu cho trÎ Bước 5: Buộc và cắt rốn - Buéc chÆt 2 nót vßng quanh ch©n rèn - Nót thø 1: buéc c¸ch ch©n rèn 2 ®èt ngãn tay - Nót 2: buéc c¸ch nót thø nhÊt 1 ®èt ngãn tay - C¾t d©y rèn gi÷a nót d©y thø nhÊt vµ thø 2 b»ng kÐo ®· s¸t khuÈn - B¨ng phÇn mÆt c¾t rèn b»ng g¹c v« khuÈn - Kh«ng b«i bÊt cø thø g× lªn rèn Bước 6: Giúp bà mẹ cho trẻ bú - Gióp bµ mÑ cho trÎ bó trong giê ®Çu sau sinh - Gióp bµ mÑ trong lÇn cho bó ®Çu tiªn - TrÎ s¬ sinh s½n sµng bó mÑ ngay trong 15 – 55 phót ®Çu sau sinh - ChØ sau khi trÎ ®· bó mÑ míi t¸ch trÎ ra c©n Bước 7: Chăm sóc mắt - Röa tay - Dïng 1 trong c¸c lo¹i thuèc sau nhá m¾t cho trÎ - Agrirol 1giät/ m¾t hoÆc - Dung dÞch Nitrat b¹c 1% mçi m¾t 1 giät hoÆc - Dung dÞch Povidol-iod 2,5% mçi m¾t 1 giät - NÕu cã dö dïng b«ng s¹ch ®Ó lau cho trÎ - Gi÷ cho m¾t më nhá vµo m¾t kh«ng ®Ó ch¹m èng thuèc - LÆp l¹i nh­ trªn víi m¾t cßn l¹i* Khi trÎ ®ang tiÕp xóc da kÒ da còng cÇn ®­îc ch¨m sãc m¾tC. Chăm sóc trẻ sơ sinh ngày đầu sau khi sinh§¸nh gi¸ trÎ míi sinh - NhÞp thë - Th©n nhiÖt - Mµu s¾c da - Ch¶y m¸u rèn2. Chăm sóc trẻ bình thường ngay sau khi sinh - §¶m b¶o trÎ ®­îc gi÷ Êm - Hç trî nu«i con b»ng s÷a mÑ - H­íng dÉn bµ mÑ vµ gia ®×nh ch¨m sãc vµ theo dâi trÎ - Ph¸t hiÖn c¸c vÊn ®Ò bÊt th­êng vµ sö lý - H­íng dÉn tiªm chñng vµ tiªm chñng - §iÒn vµo bÖnh ¸n th«ng tin liªn quanBảo đảm trẻ ®­îc giữ ấm  - Phòng ấm - Tiếp xúc da kề da với mẹ - Thay khăn ướt - Mặc áo đội mũ - Đánh giá tình trạng trẻ 3. Khám thực thể cho trẻ sau khi sinh- Mục đích: + Kiểm tra xem trẻ có khoẻ không? + Có vấn đề gì cần chăm sóc không?- Thời điểm khám: + Thân nhiệt ổn định( 36độ5 – 37độ) + Khi trẻ được 6 giờ tuổi- Chuẩn bị dụng cụ đầy đủ- Đảm bảo vệ sinh áp dụng các bước phòng chống nhiễm khuẩn- Nói chuyện và lắng nghe bà mẹ và gia đình- Hỏi tiền sử thai nghen khi sinh và tình trạng trẻ sau sinh- Khám thực thể nhẹ nhành, đủ các dấu hiệu- Giữ ấm cho trẻ trong khi khám4. Nội dung khám thực thể cho trẻ sau khi sinh - Xem màu sắc da, quan sát da - Xem nhịp thở và đếm nhịp thở, đếm nhịp tim - Quan sát đặc điểm và trương lực cơ - Quan sát hoạt động của trẻ - Đánh giá thân nhiệt - Khám đầu, khám mắt, khám trong miệng - Quan sát ngực, khám bụng, khám lưng và cột sống - Quan sát hậu môn - Quan sát bộ phân sinh dục trẻ - Cân trẻNội dung khám thực thể cho trẻ sau khi sinh cần chú ý: 1. Khám các dấu hiệu bình thường 2. Khám phát hiện các dấu hiệu bất thường 3. Đưa ra quyết định sử trí kịp thời và phù hợp D. Chăm sóc trẻ 1 đến 28 ngày tuổi* Trẻ cần được khám tại các thời điểm: - Ngày thứ 1 - Ngày thứ 2 – 3 - Ngày thứ 7 - Ngày thứ 28* Mục đích: - Đánh giá các vấn đề - Khen ngơi gia đình về chăm sóc trẻ - Hướng dẫn và tư vấn tiếp về chăm sóc và theo dõi trẻNội dung hỏi và khám cần thiết1. Ngµy thø 1: - Nu«i con b»ng s÷a mÑ - Thë, mµu s¾c da - D©y rèn - §¹i tiÖn, tiÓu tiÖn - NhiÖt ®é. Nội dung hỏi và khám cần thiết2. Ngµy thø 2 - 3: - Nu«i con b»ng s÷a mÑ - Mµu s¾c da - C¸c dÊu hiÖu nhiÔm khuÈnNội dung hỏi và khám cần thiết3. Ngµy thø thø 7: - Nu«i con b»ng s÷a mÑ - Mµu s¾c da - C¸c dÊu hiÖu nhiÔm khuÈn - C©n nÆng - Tiªm chñngNội dung hỏi và khám cần thiết4. Ngµy thø thø 28: - Nu«i con b»ng s÷a mÑ - C¸c dÊu hiÖu nhiÔm khuÈn - C©n nÆng - Tiªm chñngĐánh giá trẻ khoẻ mạnh và an toàn đảm bảo như:1. Người mẹ: - Không lo lăng về biểu hiện của trẻ - Ôm ấp trò chuyện yêu thương trẻ - Biết dấu hiệu nguy hiểm và cách sử lý - Biết khó khăn và thuận lợi khi cho con bú - Đã uống VTM A2. Trẻ sơ sinh: - Bú tốt 10 – 12lần/24h - Ngủ ngoan gữa các bữa bú, tự dậy để bú - Đái >6lần /24h, phân không có nước - Tăng cân liên tục sau 7 ngày - Thân nhiệt ổn định - Thở êm nhịp thở 40 – 60 lần/p - Da không mẩn đỏ, không vàng,hay tái - Mắt sạch, rốn khô - Tiêm chủng theo lịchE. Hướng dẫn bà mẹ, gia đình chăm sóc trẻ tiếp theo 1. Giữa ấm trẻ 2. Đảm bảo giấc ngủ ngon 3. Tình yêu thương của mọi người 4. Phòng chống nhiễm khuẩn 5. Tắm cho trẻ 6. Chăm sóc rốn, da, mắt 7. Đảm bảo nuôi con bằng sữa mẹ 8. Tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch 9. Bảo vệ an toàn cho trẻ 10. Phát hiện sớm các dấu hiệu nguy hiểm toàn thânChăm sóc chung- Luôn được nằm cùng với mẹ trong phòng ấm- Ngủ màn- Gi÷ Êm cho trÎ khi t¾m- Không tiếp xúc với người bệnh, vật nuôi- Không đặt trẻ trên nền lạnh- Không đặt trẻ nằm sấp Theo dõi trÎ: - Màu da - Nhịp thở, nhịp tim - Thân nhiệt - Tiêu hóa - Nước tiểuCác dấu hiệu nguy hiểm gÆp ë trÎ s¬ sinh - Bỏ bú/bú kém - Ngủ li bì/ khó đánh thức - Thở bất thường - Co giật, sèt hoÆc h¹ nhiÖt ®é - Mắt viêm tấy/đỏ - Viêm rốn lan rộng/có mủ - Chảy máu - Nôn/Chướng bụng - Không đái/ ỉa sau 24 giờ - Vµng da tr­íc 24 h hoÆc sau 2 tuÇn Các dấu hiệuBình thườngBệnh lý, cần đưa trẻ đến CSYT ngayMầu sắc daHồngVàng da đậm, tăng dần hoặc xuất hiện trong vòng 24 giờ sau đẻNhịp thở40-60 lần/phút Thở bất thường - Co rút lồng ngực nặngNhịp tim120 – 140 lần/phútThân nhiệt36,5C - 37,4C (cặp nách, nếu cặp hậu môn thì cao hơn 0.5C).- Sốt cao (>38.50C) hoặc hạ thân nhiệt (<36.50C)Tiêu hóaĐi phân su trong vòng 24 giờ sau đẻ. Sau đó phân vàng 3-4 lần/ngày- Bú kém/bỏ bú- Không ỉa sau 24 giờ- Nôn liên tục- Chướng bụngTiết nịêuĐi tiểu ngay trong ngày đầu sau sinh. Sau đó 7-8 lần/ngày- Không đái sau 24 giờCác dấu hiệu khác Ngủ li bì hoặc khó đánh thức Co giật Mắt viêm tấy đỏ hoặc có mủViêm tấy lan rộng quanh rốn hoặc rốn có mủ Chảy máu bất cứ chỗ nào