Câu hỏi, bài tập và trả lời Kinh tế môi trường

Câu hỏi 1. Tại sao thuếxăng dầu tạo khuyến khích giảm thải khí từxe ô tô nhiều hơn so

với thuếsởhữu/sửdụng xe hàng năm?

Giải đáp:

Câu trảlời tuỳthuộc vào mức thuếxăng dầu so với thuếsởhữu xe. Thuếxăng dầu nhắm

vào ba yếu tốcủa giảm phát thải [đó là a)sốxe tham gia giao thông; b) quảng đường mỗi

xe chạy; và c) lượng khí thải mỗi dặm xe chạy].

Mặt khác, thuế hàng năm chỉ ảnh hưởng quyết định có nên tăng số xe tham gia giao

thông (bao gồm cảmua hoặc thôi không tham gia giao thông). Tuy nhiên, nếu thuếxe là

đủcao đểrất ít người đưa xe tham gia giao thông, khi đó khí thải sẽgiảm tương ứng với

thuếnhiên liệu thấp vì người ta chỉlái xe một lượng tối đa nào đó mỗi ngày. Bởi vì thuế

xe cao nhưvậy là không khảthi vềmặt chính trị(lý do bình đẳng), vì vậy thuếxăng dầu

sẽcó ảnh hưởng giảm thải lớn hơn.

Câu hỏi 2.Những yếu tốnào ảnh hưởng những đánh đổi (trade-offs) được minh hoạ ở

đường giới hạn cong khảnăng sản xuất? Chính sách môi trường có thể ảnh hưởng những

đánh đổi này nhưthếnào?

Giải đáp:

Cảkhảnăng công nghệcủa nền kinh tếvà điều kiện sinh thái có thể ảnh hưởng sự đánh

đổi dọc theo đường cong khảnăng sản xuất. Ảnh hưởng có hại đối với môi trường xuất

hiện là do nền kinh tếsửdụng dòng tài nguyên thiên nhiên và do chất thải của quá trình

sản xuất và tiêu dùng. Đổi mới công nghệlàm giảm lượng đầu vào hoặc chất thải cho

mỗi đơn vị đầu ra có thểlàm dịch chuyển đường cong khảnăng sản xuất lên phía trên –

nhiều hàng hoá được sản xuất hơn cho mỗi đơn vịchất lượng môi trường. Điều này là

đúng trong trường hợp tái chếvà tái sửdụng công nghệ

pdf56 trang | Chia sẻ: NamTDH | Lượt xem: 1546 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang nội dung tài liệu Câu hỏi, bài tập và trả lời Kinh tế môi trường, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
mo ãi soá ôû coät 3 vôù i d aân soá va ø chia cho soá ng öôøi traû lôøi trong ñôït kh aûo saùt. Öôùc löôïng ñöôøng c aàu ñöôïc x aây döï ng ba èng caùch veõ W TP (giaù ) theo toång soá ngöôøi ôû Vancouver s aün loøng traû möùc giaù ñoù. Ñoái vôùi chính saùch 2, ñeá m soá ngöôøi tra û lôøi “coù” vaø “khoâng” cho moãi möùc giaù. S oá caâu traû lôø i ‘coù’ chia cho toång soá ngöôøi ñöôïc hoûi ñoái vôùi moät möùc gia ù nhaát ñ ònh cho giaù trò ö ôùc löôïng tyû leä ngöôøi s aü n loøng traû möùc giaù n aøy. Nhaân ty û leä n aøy vôùi daân soá V ancouver ñeå coù toång soá ngöôøi sa ün loøng traû möùc gia ù naøy (giaù trò öôùc löôïng ñoá i vôùi mo ät ñieåm tre ân ñöôø ng caàu ). L aäp laïi töông töï cho t aát c aû c aùc möùc giaù. Sau ñoù coù theå v eõ ñöôøng caàu tö ø caùc soá lie äu naøy. Caâu hoûi 2. Haõy nhaän xeùt ví duï ña ùnh giaù ngaãu nhieân trong chöông naøy . Caùc lo aïi öôùc löôïng cheäch maø ngöôøi p haân tích coù theå ga ëp phaûi laø gì? Coù phaûi kòch baûn quaù gia û ñònh khoâng? Lieäu nhöõng ngöôøi traû lôø i coù ñoäng cô gì ñeå theå hieän sai leäch sôû thích cuûa mình hay khoâng? Traû lôøi: Kòch baûn ñöa ra c aùc thoâ ng tin veà söï taùc haïi cuû a khoùi maëc duø khoâng ñeà caäp gì ñeán lôïi ích cuûa khoùi. Nhö theá co ù theå coù lyù leõ cho raèng kòch baûn ñöôïc döïng leân ñ eå ñöa ngöôøi ta ñeán vieäc tra û tieàn ñeå g aây oâ nhieãm. Maët kh aùc, ph aùt b ieåu ra èng “ca ùc nh aø khoa hoïc kho âng bieát löôïng khoùi toái thieå u an toaøn cho moïi ngöôøi laø bao nhieâu” coù theå laøm giaûm ta àm quan troïng cuû a vaán ñeà p haùt th aûi khoùi xe oâtoâ. C où theå ñöa theâm thoâng tin soá tröôøng hôïp cheát yeåu moãi naêm. N go aøi ra, k òch baûn cuõng khoâ ng ñeà c aäp ñeán söï noùng leân cuûa tra ùi ñ aát vaø vì theá noùi chung kòch baûn ñaõ khoâng trình ba øy heát moïi khía caïnh cuûa vaán ñeà neân coù theå laøm cho ngöôøi ta ñöa ra W TP thaáp hôn so vôùi tröôøng hôïp neáu thoâng tin ñöôïc cung caáp ñ aày ñuû. Ngöôøi nghieân cöùu thöôøng döïa vaøo qu an ñieåm ñaï o ñöùc raèng ngöô øi söû duïn g neân traû tieàn cho vieäc gaây oâ nhieãm. Ngöôøi traû lô øi trong ñôït khaûo s aùt coù leõ nghó raèng trong töông lai seõ thöïc hieän thu phí hay thueá xe coä. Hoï cuõng coù theå nghó ñeán tröôøng hôïp nhoùm ngöôøi naøo seõ chòu gaàn nhö to aøn boä tieàn thueá. Trong tröôøng hôïp thu phí, ngöôøi söû duïng caàu haøng ng aøy coù ñoäng cô ñ eå suy ra g ia ù saün loøng traû cuû a mình, trong khi ñoù nhöõng ngöôø i khoâng söû duïng c aàu coù theå seõ noùi quaù möùc giaù s aü n loøng tra û. Vôùi thueá xe c oä, nhöõng ngöôøi 41 Environmental Economics Teachers’ Manual 2005 coù xe oâ toâ h aïng n aëng coù ñoäng cô noùi thaáp giaù saün loøng traû so vôùi nhöõng n göôøi khoâng co ù xe hoaëc coù xe oâ toâ h aïng nheï. Caû hai chính s aùch coù theå ñöa ñe án keát quaû laø giaù ñaát cao hôn ôû nôi gaàn trung ta âm thaønh phoá (v aø nhöõng vuø ng nhö Burnaby, nôi coù theå ñi boä haøng ngaøy kho âng c aàn qu a c aàu ) neân ngöô øi sôû hö õu t aøi saûn ô û trung taâm th aønh ph oá coù theå coù lô ïi ích. Khaûo saùt coù theå yeâ u caàu ngöôøi ta ñieàn thoâ ng tin veà nôi cö nguï vaø nôi laøm vieäc (chính saùch 2) v aø tình traïng sôû höõu xe (chính sa ù ch 1). T uy nhieân, ngöô øi ta coù theå ngh ó nhöõng thoâng t in daïng naø y nhaèm ñeå kieåm tra c aâu traû lôø i coù trung thöïc hay khoâng v aø do ñoù coù theå traû lô øi khoâng ñuùng. Moät caùch g iaùn tieá p hôn l aø hoûi thu nhaäp cuû a hoï (c aùch n aøy coù theå g ia ùn tie áp cho thoâ ng tin ve à tình traïng sôû h öõu xe). C huùng t a coù leõ cuõng muoán b ieát thoâng tin lieäu hoï coù ng hó vaán ñeà mo âi tröô øng n ghieâm troïng h ay khoâng. Moät soá ngöôøi tham gia gi ao thoâng coù theå khoâng söû duïng caàu v aø do ñoù chuùng ta phaûi t ìm caùch nh aän ra nhöõng ñoái töôïng n aøy. Nhieàu ngöôøi coù theå khoâ ng bieát troïng löôïng cuû a moät chieác xe ho aëc moät chieác xe the å thao ña ëc thuø (xe SUV). Ñöa theâm thoâng tin veà troïng löôïng tieâu bieåu cuûa moät xe oâto â hay xe SUV coù theå coù ích, neáu khoâng coù theå n göôøi t a khoâng bieát döï a vaøo ñaâu ñeå tra û lôøi. Cuoái cuøng, thöïc hieän khaûo sa ùt laâu hôn coù the å ngaên caûn ngöôøi ta laøm thieân leäch maãu khaûo sa ùt höôùng veà nhöõn g ngöôøi quan taâm nhieàu ñeán vaán ñeà mo âi tröô øng. Caâu hoûi 3. X aây döïng ñ aäp nöôùc ñeå cung c aáp ñieän coù theå ga ây thieät h aï i cho hai doøng suoái: moät hieän ñöôïc söû duïng cho hoaït ñoäng caâu caù giaûi trí vaø moät khoâng hoã trôï gì cho hoaït ñoäng c aâu c aù caû nhöng laø moä t phaàn cuûa vu øng ñaát ho ang d aõ. a) Giaû söû söû duïng phöông phaùp ñ aùnh giaù ng aãu nhieân ñeå öôùc löôïng chi phí xaõ hoäi cuû a thieät h aïi ôû moã i doøng suoá i. Baïn coù tin h ai giaù trò ö ôùc löôïng laø nhö nhau khoâng? b) Xem xeùt hai ca ùch ñaët caù c caâu hoûi ña ùnh giaù ngaãu nhieân veà gi aù trò cuû a caùc doøng suoái. Caùch thöù nhaát muo án suy ra giaù ngöôøi t a muo án ñöôïc ñeàn buø ñeå töø boû vieäc söû duïng doøng suoái. Caùch thöù hai muoán suy ra giaù ngöôøi ta saün loøng traû ñe å tieáp tuïc söû duïng doøng suoái. Theo baïn neâ n söû duïng caùch naøo? Traû lôøi: a. Caùc nghieân cöùu CV cho haøng hoùa söû duïng (use d goods) noùi chung döôø ng nhö phuø hôïp vôùi phöông phaùp döï a v aøo haønh vi qu an s aùt ñ öôïc. Ngöôøi ta chöa the å k ieåm chöùng giaù trò cuûa moä t nghieân cöùu CV cho haøng hoùa khoâng söû duïng (non-used goods) baèng caùch so saùnh vôùi phöông phaùp döïa v aøo h aønh v i bôûi vì caùc phöông phaù p döïa vaøo haønh vi khoâng aùp duïng ñöôïc ñoái vôùi c aùc h aøng h oùa khoâng söû duïng. Hôn nöõa, chuùng ñaëc bieät deã da ãn ñeán nhieàu loaïi öôùc löôïng cheäch trong phöông phaùp ñaùn h giaù ngaãu nhieân. Cuoái cuøng, ngöôøi nghieân cöùu coù theå töï tin hôn veà caùc ñ aùnh gi aù giaù trò sö û duïng hôn gia ù trò kho âng söû duïng. Trong tình huoán g naøy, ngöôø i nghieân cöùu coù theå tin 42 Environmental Economics Teachers’ Manual 2005 töôûng giaù trò öôùc löôïng b aèng CV ñoái vôùi hoaït ñoän g caâu caù gi aûi trí cuûa doøn g suoái thöù nhaát hôn laø g ia ù trò öôùc löôïng baèng CV ñoái vôùi gia ù trò toàn taï i cuûa c aû h ai doø ng suoái. b. Neáu coù theå öôùc löôïng WTA hoaëc WT P baèng ca ùc phöông phaùp CV vôùi cuø ng möùc ño ä tin caäy, thì caùch thöù nh aát coù theå thích hôïp nhaát bôûi vì noù hoaøn toa øn töông ñöông vôùi döï aùn ñang xem xeùt. T uy nhieân, haàu heát ca ùc chuyeân gia t in r aèng caùc giaù t rò öôùc löôïng WT P ñaùng tin caäy hôn c aùc gi aù trò öôùc löôïn g W TA neân ngöôøi ta luoân luoân söû duïng WTP, thaäm chí trong tröôøng hôïp töông töï naøy duø duøng W TA coù veû thích hôïp hôn. BÀI 7: PHÂN TÍCH LỢI ÍCH – CHI PHÍ: CÔNG CỤ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN/MÔI TRƯỜNG Câu hỏi 1. Suất chiết khấu thấp thì “tốt” hay “xấu” cho môi trường? Tại sao?. Trả lời: Các suất chiết khấu thấp đặt trọng số nhiều hơn cho tương lai, vì thế các chi phí hiện tại có trọng số ít hơn. Điều này có thể phù hợp với vấn đề việc bảo vệ môi trường. Ví dụ, một khoản đầu tư hôm nay chi ra hàng triệu đô la cho một nỗ lực để ngăn ngừa thảm họa ở năm 2050 có thể có một giá trị cao hơn với suất chiết khấu thấp hơn. Vì thế sử dụng suấtt chiết khấu thấp hơn có nghĩa là các dự án đầu tư với đặc điểm có các khoản chi tiêu vốn ở hiện tại lớn sẽ có hiện giá cao hơn với suất chiết khấu thấp hơn. Tuy nhiên, nếu những loại dự án như thế này cũng có các tác đông bất lợi đáng kể cho môi trường (như các đập lớn); giảm suất chiết khấu có thể góp phần làm cho mức suy thoái môi trường cao hơn. Đây là qui mô và thời gian của các chi phí và mối quan hệ giữa dự án và chất lượng môi trường. Lựa chọn suất chiết khấu là một vấn đề rất phức tạp, xem xét trọng số tương đối ở các thế hệ hiện tại và tương lai, tỷ suất ưu tiên thời gian, chính sách chính phủ, các biến dạng trong nền kinh tế, và còn nhiều vấn đề nữa. Vấn đề chính yếu ở đây là phải biết rằng các mức chiết khấu thấp bản thân nó không nhất thiết “tốt” cho môi trường. Câu hỏi 2. Giả sử chính quyền thành phố đang cố gắng tìm cách giải quyết vấn đề ô nhiễm do thuốc trừ sâu đối với nguồn cung cấp nước cho thành phố. Chính quyền thành phố muốn tiến hành một phân tích lợi ích chi phí với hai phương án kiểm soát thuốc trừ sâu khác nhau: - Nâng cấp nhà máy xử lý nước thải đô thị để loại bỏ thuốc trừ sâu, hoặc - Cấm sử dụng thuốc trừ sâu trong phạm vi thành phố. Giả sử cách nào cũng giảm thuốc trừ sâu đến một mức không ảnh hưởng bất lợi sức khỏe con người. Chi phí của các phương án kiểm soát này như sau: 43 Environmental Economics Teachers’ Manual 2005 - Nâng cấp nhà máy xử lý nước thải đô thị: Chi phí vốn = $20 triệu. Nhà máy mới được xây dựng trong năm thứ nhất và bắt đầu hoạt động vào cuối năm (thứ nhất) này. Khi nhà máy bắt đầu hoạt động, chi phí hoạt động là $1 triệu một năm. Thời gian hoạt động của nhà máy kéo dài 5 năm, và sau đó phải được thay bằng một nhà máy mới. - Cấm dùng thuốc trừ sâu: Chi phí hoạt động hàng năm do thay thế các phương pháp không độc hại để kiểm soát sâu bệnh là $3.5 triệu mỗi năm. Cho suất chiết khấu là 5%, và thời gian thực hiện kế hoạch của thành phố là 10 năm. Giả sử NPV của lợi ích của dự án là $40 triệu. Chính quyền thành phố nên chọn phương án nào? Bây giờ giả sử mỗi phương án xử lý có các lợi ích khác nhau. Cụ thể, hiện giá vẫn là $40 triệu đối với phương án cấm dùng thuốc trừ sâu, nhưng có thể có các lợi ích tăng thêm dưới dạng ít thiệt hại hơn đối với hệ sinh thái so với phương án nâng cấp nhà máy xử lý nước thải. Mức chênh lệch các lợi ích tăng thêm này phải là bao nhiêu mỗi năm để chính quyền thành phố bàng quan giữa phương án nâng cấp nhà máy xử lý nước thải và phương án cấm dùng thuốc trừ sâu? Trả lời: Tất cả các con số tính theo triệu đôla. Hiện giá (PV) được tính bằng cách chia giá trị hiện hành (CV) cho (1 + r) t, ở đây t là thời gian và r là lãi suất. Chi phí nâng cấp nhà máy xử lý chất thải đô thị: 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Tổng chi phí CV chi phí hoạt động 1 1 1 1 1 1 1 1 1 9 PV chi phí hoạt động 0.95 0.91 0.86 0.82 0.78 0.75 0.71 0.68 0.65 7.11 CV chi phí vốn 20 20 40 PV chi phí vốn 20 15.7 35.67 PV (chi phí hoạt động) = 1 triệu × (1-1/(1 + r)9)/r=7.11 PV (lợi ích ròng) = PV (lợi ích) – PV (chi phí) = 40 – 42.78 = -2.78 (triệu) Chi phí cấm dùng thuốc trừ sâu 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Tổng chi phí CV chi phí hoạt động 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 35.0 PV chi phí hoạt 3.5 3.3 3.2 3.0 2.9 2.7 2.6 2.5 2.4 2.3 28.4 44 Environmental Economics Teachers’ Manual 2005 động PV (chi phí hoạt động) = 3.5 triệu × (1-1/(1 + r)10)(1 + r)/r PV (lợi ích ròng) = 40 – 28.38 = 11.62 (triệu) Cấm dùng thuốc trừ sâu có hiện giá cao hơn. Nếu nâng cấp nhà máy xử lý nước thải đô thị cho hiện giá lợi ích cao hơn trong khi cấm dùng thuốc trừ sâu vẫn cho hiện giá lợi ích là $40 (triệu), để bàng quan giữa các dự án, thì PV của lợi ích ròng phải bằng nhau giữa các dự án. Hiện giá của lợi ích ròng đối với phương án nâng cấp nhà máy xử lý nước thải đô thị phải là $54.40 (triệu). Câu hỏi 3. Bộ giao thông (MOT) đang xem xét liệu có nên đầu tư vào một đường hầm mới qua núi (ở đây hiện có một con đường qua núi) hay không. MOT đã chi $3 triệu (theo giá năm 2000) cho việc nghiên cứu khả thi và nhận thấy rằng đường hầm mới có thể giảm thời gian lưu thông cho gần 200,000 người. Một phân tích gần đây chỉ ra rằng đường hầm có thể tiết kiệm khoảng 33 giờ đi lại hàng năm cho một người. Một nghiên cứu tiến hành năm 1992 cho thấy những người đi lại hằng ngày đánh giá giá trị thời gian của họ khoảng $11 một giờ (theo giá năm 1990). Bạn có thể giả sử giá trị thực của thời gian đi lại không đổi. Đường hầm có thể tốn chi phí xây dựng $1 tỷ (theo giá năm 2000) và mất 6 năm mới hoàn thành. Một khi dự án hoàn thành, chi phí vận hành và bảo trì đường hầm là $25 triệu một năm (theo giá năm 2000). Chi phí thực được tin rằng sẽ không đổi theo thời gian. MOT đồng ý tài trợ chi phí xây dựng ban đầu, nhưng chi phí vận hành và bảo trì phải được hoàn trả bằng tiền thu phí. 1. Đối với mỗi quan điểm, nhận dạng mỗi mục trong bảng sẽ được tính là lợi ích (B), chi phí (C) hay không (NC) trong việc xác định lợi ích ròng của dự án. MOT Người sử dụng đường hầm Xã hội Nghiên cứu khả thi NC NC NC Tiết kiệm thời gian NC B B Chi phí xây dựng C NC C Chi phí vận hành và bảo trì C NC C Trợ cấp B NC or C* NC Tiền thu phí B C NC * Bạn có thể lập luận rằng người sử dụng đường hầm có thể sẽ trả khoản trợ cấp thông qua thuế cao hơn. 2. Một số đơn giản hóa trong phân tích giới hạn độ chính xác của việc đánh giá là gì? + Giá trị thực của thời gian đi lại có thể tăng hoặc giảm theo thời gian. + Số lượng người sử dụng đường hầm có thể tăng hoặc giảm theo thời gian. + Chi phí thực của việc vận hành và bảo trì có thể tăng hoặc giảm theo thời gian. 3. Các lợi ích và chi phí có thể có khác mà chúng ta nên xem xét trong đánh giá lợi ích ròng là gì? + Mở đường hầm có thể thu hút nhiều người đi lại bằng đường hầm thay vì đi bằng các phương tiện giao thông khác làm giảm kẹt xe trên các đường cao tốc, giảm ô nhiễm không khí, … + Chi phí hiệu quả do tăng thuế để trợ cấp xây đường hầm mới. 45 Environmental Economics Teachers’ Manual 2005 + Chi phí thời gian đối với những người đi lại hàng ngày do trì hoãn trong suốt thời gian xây đường hầm. 4. Theo quan điểm xã hội, hiện giá của chi phí của dự án theo giá năm 2000 là bao nhiêu nếu vòng đời dự án là 30 năm và suất chiết khấu hàng năm là 3%? Sử dụng thừa số chiết khấu dòng tiền đều để tính toán câu trả lời của bạn và giả sử các khoản thanh toán được tính ở đầu mỗi giai đoạn. PV của chi phí vận hành và bảo trì ở đầu năm 7/cuối năm 6 tính bằng triệu đôla theo giá năm 2000: Để có thừa số chiết khấu dòng tiền đều của khoản trả trước cho 24 năm, chúng ta sử dụng giá trị của thừa số chiết khấu dòng tiều đều cho khoản tiền cho 23 năm với suất chiết khấu 3%, 16.4436, và cộng 1: ( )( ) ( )11 125 17.4436 436.09 1nrrPV E − − +  ≈ ≈ = ⋅ +    PV của chi phí vận hành và bảo trì đầu năm 1 (triệu đôla theo giá năm 2000): 6 436.09 365 1.03 PV ≈ ≈ PV của chi phí xây dựng ở đầu năm 1 (theo giá năm 2000): $1 tỷ Tổng chi phí theo giá năm 2000: $1.365 tỷ 5. Theo quan điểm xã hội, hiện giá của lợi ích của dự án theo giá năm 2000 là bao nhiêu nếu vòng đời dự án là 30 năm và suất chiết khấu là 3%? (Lưu ý: Sử dụng CPI trong phần ghi chú bài giảng). Lại sử dụng thừa số chiết khấu dòng tiền đều để tính toán câu trả lời của bạn nhưng để đơn giản, giả định rằng các lợi ích phát sinh tính ở cuối năm. Giá trị thời gian một người theo giá năm 2000: 2000 1990 172.8 2000 1990 130.711 14.54 CPI CPIV V= ⋅ = ⋅ ≈ Lợi ích hàng năm nhờ tiết kiệm thời gian theo giá năm 2000: ( )( )( )$14.54 33 200,000 $95.96millionhours commutershour commuter year ≈ PV của lợi ích tiết kiệm thời gian tính bằng triệu đôla theo giá năm 2000 ở đầu năm 7/cuối năm 6: Vì chúng ta giả định các lợi ích phát sinh tính vào thời điểm cuối giai đoạn, nên chúng ta sử dụng giá trị của thừa số chiết khấu dòng tiền đều cho 24 năm với suất chiết khấu là 3%, 16.9355 . ( )1 195.96 16.9355 1,625.2 n r r PV E − − +  ≈ ⋅ ≈ = ⋅    46 Environmental Economics Teachers’ Manual 2005 PV của lợi ích tiết kiệm thời gian tính theo triệu đôla theo giá năm 2000 ở thời điểm bắt đầu năm 1: 6 1,625.2 1,361 1.03 PV ≈ ≈ Tổng lợi ích tính theo giá năm 2000: $1.361 billion 6. Hiện giá của lợi ích ròng theo giá năm 2000 là bao nhiêu? Lợi ích ròng = PV lợi ích – PV chi phí = $1.361 tỷ - $1.365 tỷ = - $4 triệu BÀI 8: KINH TẾ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN CHỦ ĐỀ 1: Giới thiệu về lợi ích của tài nguyên thiên nhiên, quyền tài sản, tô, và giá trị của đất Câu hỏi 1: Giả sử anh/chị dự định mua một mỏ vàng. Chi phí hàng năm để xây dựng mỏ là 1 triệu đô trong ba năm, có thể khai thác vàng vào năm thứ 4. Mỗi năm hoạt động thu nhập ròng (tổng doanh thu trừ tổng chi phí) là 800.000 đô la. Anh/chị sẽ trả giá bao nhiêu cho mỏ vàng nếu: a) Mức chiết khấu là 10% và vàng có thể khai thác trong vòng 10 năm? b) Mức chiết khấu là 5% và có thể khai thác vàng trong vòng 6 năm? Giải đáp: a) 3 - $1.000.000 13 $800.000 NPV = ∑ ------------------ + ∑ -------------- = $1.206.351 i=1 (1+0,10)i i=4 (1+0,10)i b) 3 - $1.000.000 9 $800.000 NPV = ∑ ------------------ + ∑ -------------- = $784.411 i=1 (1+0,05)i i=4 (1+0,05)i Câu hỏi 2: Có phải tài nguyên thiên nhiên không tái tạo được ngày càng được thay thế bởi các đầu vào sản xuất khác? Những ẩn ý về sử dụng các tài nguyên có hiệu quả là gì? Co giãn thay thế giữa tài nguyên không tái tạo được và các đầu vào khác sẽ a) cao hơn hay b) thấp hơn? Giải đáp: 47 Environmental Economics Teachers’ Manual 2005 Đưa ra kết luận đơn giản về phần đầu của câu hỏi này là rất khó. Phát triển công nghệ có thể làm tăng khả năng thay thế giữa các tài nguyên cho nhau; hơn thế nữa tiến bộ công nghệ dẫn đến một số tài nguyên thiên nhiên không thể tái tạo được có thể được thay thế bởi các đầu vào sản xuất khác. Ví dụ, tính toán và các dịch vụ sử lý thông tin đã trở nên rất chi li trong việc sử dụng đầu vào vật chất và năng lượng. Hiệu quả kỹ thuật tăng thêm làm giảm đầu vào nhiên liệu cần thiết cho một lượng nhất định đầu ra dạng năng lượng hữu ích hoặc nhiệt lượng. Tuy nhiên, theo luật nhiệt động học thì có những giới hạn; quá trình sản xuất và tiêu dùng nhất thiết phải dựa vào vật chất. Nếu khả năng thay thế tài nguyên với các đầu vào khác tăng lên, điều này dường như tạo khả năng để tăng thêm lợi ích ròng xã hội. Khả năng thay thế càng cao, thì mức thay đổi giá để dẫn đến phân phối lại tài nguyên càng nhỏ. Vì vậy quá trình điều chỉnh sẽ thông suốt hơn, và ít có khả năng để dẫn đến những thay đổi lớn về giá cả, những thay đổi này khó có thể đạt được khi tính linh hoạt của giá cả và tiền công là không hoàn hảo Câu hỏi 3. Giả sử một thế giới chí có hai thời kỳ/giai đoạn. Ký hiệu cá nhân ở thời kỳ 1 là thế hệ 1 và cá nhân ở giai đoạn 2 là thế hệ hai. Giả sử chỉ có hai hàng hoá, hộp bia và hộp trà. Giả sử cá nhân thế hệ một sẵn lòng đổi hai hộp bia để được một hộp trà, và cá nhân ở thế hệ 2 sẵn lòng đổi một hộp bia để được một hộp trà. Hiện thời mỗi thế hệ có 10 hộp bia và 10 hộp trà. Phân phối bia và trà liên thế hệ như vậy có hiệu quả không? Hãy giải thích. (Giả sử rằng bia và trà có thể phân chia được – có nghĩa thế hệ 1 có thể đổi một hộp bia để được nửa hộp trà và thế hệ 2 có thể đổi nửa hộp bia để được nửa hộp trà) Giải đáp: Không, phân phối đó là không hiệu quả bởi vì có thể thay đổi phân phối bia và trà giữa hai thế hệ và làm cho một thế hệ đạt phúc lợi cao hơn mà không làm giảm phúc lợi của thế hệ kia. Ví dụ, nếu thế hệ 2 đổi cho thế hệ một hộp trà để được một hộp bia, mức phúc lợi của thế hệ 2 vẫn như cũ. Tuy nhiên, thế hệ một sẽ đạt phúc lợi cao hơn. Làm thế nào để chúng ta biết được điều này? Với tỷ lệ trao đổi trà cho bia của thế hệ một, nếu chịu mất đi một hộp bia, thế hệ một chỉ yêu cầu bồi thường nửa hộp trà để duy trì mức phúc lợi như cũ. Nhưng trong trao đổi một lấy một với thế hệ 2, thế hệ 1 nhận được một hộp trà – vì vậy thế hệ 1 có được phúc lợi cao hơn nhờ việc trao đổi này. Nếu thế hệ 1 đổi 1 ¾ hộp trà để được một hộp bia thì phúc lợi của cả hai thế hệ đều tằng lên. Câu hỏi 4. Theo anh/chị điều gì sẽ xảy ra với giá cả nước sạch và thực phẩm khó bị hư thối ở vùng bị thiên tai? Thị trường sẽ phản ứng như thế nào? Thay đổi giá cả sẽ hỗ trợ hay gây trở ngại cho những mỗ lực cứu trợ và phục hồi? Giải đáp: Khi xẩy ra thiên tai, những mặt hàng thiết yếu như nước sạch và thực phẩm khó bị hư thối trở nên khan hiếm hơn, thông thường bởi vì các nguồn cung cấp bị phá huỷ hoặc tê 48 Environmental Economics Teachers’ Manual 2005 liệt. Kết quả là, giá cả tăng lên. Giá cả tăng lên tạo cơ hội thu hút thêm nhà cung cấp hàng hoá này. Trong khi giá cả cao hơn làm cho cuộc sống của những người bị nạn khó khăn thêm, cần nhận thấy rằng giá cả tăng đã thực hiện một chức năng quan trọng khuyến khích người ta tiết kiệm nước và thực phẩm. Một thực tế rằng giá cả tăng cao là khó khăn cho những người bị sa thải hoặc người thất nghiệp vì thiên tai trong khi họ chính là những người đóng góp tiền cứu trợ. Giá cả càng cao thì càng khuyến khích cung cấp nhiều hàng hóa hơn. Tiền đóng góp tự nguyện của người dân giúp các tổ chức cứu trợ có khả năng thanh toán tiền mua thực phẩm và nước cho những người sống sót sau thảm hoạ. Câu hỏi 5: Hãy thảo luận quan điểm cho rằng xem rừng tự nhiên là tài nguyên không tái tạo được chứ không phải là tài nguyên tái tạo được là phù hợp hơn (Nguồn: Perman, Ma, McGilvray, và Common, 2003). Giải đáp: Điểm quan trọng ở đây là sự không thể thay đổi được. Rừng tự nhiên (nguyên sinh hoặc nguyên thuỷ) tồn tại lâu đời có hệ sinh thái đa dạng cao, thực hiện nhiều chức năng khác nhau. Mỗi khi đã khai thác, thì đa dạng sinh học phong phú và những chức năng này bị mất đi mãi mãi. Nếu rừng được trồng lại, thi hệ sinh thái sẽ kém đa dạng hơn; và nếu rừng để tái sinh tự nhiên, mất rất nhiều thế hệ để rừng có thể đạt được mức đa dạng trước đây, hoặc có lẽ không bao giờ đạt được. Theo nghĩa này, rừng tự nhiên về mặt quan niệm tương tự như tài nguyên thiên nhiên không thể tái tạo được, nếu bị suy giảm thì suy giảm mãi mãi. Câu 6: Anh chị suy nhĩ gì về mức chiết khấu theo thời gian và sự thay thế qua thời gian? Ví dụ, tôi có 1000 đô la, nếu tôi gửi tiền vào ngân hàng và được hưởng lãi suất 5% năm. Nếu tôi sử dụng tiền để mua hàng, tôi sẽ phải tiêu dùng hàng hoá đó. Tôi nên làm gì? Quyết định phụ thuộc vào những yếu tố nào? Giải đáp: Đây là câu hỏi về mức chiết khấu cá nhân. Đánh đổi giữa việc dùng tiền để mua hàng hôm nay với việc đầu tư tiền để có được nhiều tiền hơn trong trương lai và có thể mua hàng sau này. Nếu tôi là người nghèo cần tất cả số tiền đó cho ăn ở, khi đó tôi có mức chiết khấu cao và không đầu tư bất cứ đồng tiền nào. Nếu tôi có tất cả những hàng hoá tôi cần hôm nay, khi đó tôi sẽ đầu tư phần lơn số tiền đó. Tôi sẽ bàng quan nếu giá trị của việc mua hàng hoá hôm nay bằng giá trị hiện thời của tiền đầu tư trong mỗi giai đoạn tiếp theo. Dạng câu hỏi này làm cho sinh viên suy nghĩ về giải pháp dạng nguyên tắc Hotelling. CHỦ ĐỀ 2 : Tài nguyên không thể tái tạo Câu 1: Nếu suất chiết khấu bằng không, giá trị của tô tài nguyên trong thời gian khai thác mỏ là gì? 49 Environmental Economics Teachers’ Manual 2005 Giải đáp: Nguyên tắc Hotelling cho t thời kỳ được khái quát như sau: t t t t r cP r cP )()( + − = + − − − 11 1 1 . Khi mức chiết khấu r = 0, tô tài nguyên là như nhau cho tất cả các thời kỳ. Câu hỏi 2: Đúng, Sai, Không chắc chắn. Hãy giải thích trả lời của anh chị: “Phân phối trữ lượng tài nguyên đạt hiệu quả kinh tế qua thời gian là phân phối mà khai thác mỗi năm là như nhau để tổng lợi ích ròng của tài nguyên được tối đa hoá”. Giải đáp: Sai: Tối đa hoá lợi ích từ tài nguyên thường không đòi hỏi phải khai thác một lượng tài nguyên bằng nhau qua thời gian. Với trữ lượng cố định, hàm cầu không thay đổi, và chi phí khai thác mỗi đơn vị là không đổi, khối lượng khai thác sẽ giảm theo thời gian. Hoặc, diễn đạt theo giá, giá thị trường phải tăng theo thời gian để duy trị tô không đổi. Xem xét câu hỏi này với sơ đồ chuẩn hai giai thời kỳ để tự thuyết phục mình về điều này. Câu 3. Hãy kể tên ba biện pháp khắc phục tình trạng khan hiếm dầu, và sử dụng đồ thị (tập hợp các đồ thị) có đường chi phí cận biên và lợi ích cận biên (bao gồm cả chi phí sử dụng, như đã trình bày ở lớp) để minh hoạ các yếu tố này ảnh hưởng như thế nào tình hình tiêu thụ dầu hiện thời. Giải đáp: (1) Khám phá: giảm chi phí sử dụng cận biên (và có lẽ chi phí khai thác cận biên) của việc khai thác dầu; (2)Thay thế: giảm lợi ích cận biên và chi phí sử dụng cận biên của khai thác dầu; (3) Đổi mới công nghệ: ảnh hưởng tuỳ thuộc vào bản chất của đổi mới công nghệ. Ví dụ, phương pháp khai thác mới có thể làm giảm chi phí khai thác cận biên và chi phí sử dụng cận biên. Câu hỏi 4. Hãy giải thích tại sao có xu hướng tự nhiên là giá cả của những tài nguyên không thể tái tạo được ngày càng tăng lên. Giải đáp: Giá trị hiện thời của lợi ích ròng cận biên phải bằng nhau trong phân phối tài nguyên hiệu quả động thái. Sử dụng ví dụ hai thời kỳ (thời kỳ 0 và thời kỳ 1), chúng ta có thể viết PV(MNB0) = PV (MNB1). Bởi vì giá trị hiện thời bằng nhau, điều này có nghĩa MNB trong tương lai (chưa chiết khấu) lớn hơn MNB của thời điểm hiện tại, có nghĩa MNB1>MNB0. Bởi vì MNB = MWTP − MC, nếu MC hiện tại và tương lai là như nhau, điều này có MWTP1>MWTP0. Giá thị trường phải bằng lợi ích cận biên

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfcau_hoi_on_tap_7473.pdf