Căn bản Kỹ thuật nhiếp ảnh

mà ta muốn giữ nguyên màu trắng khi in ảnh. Có bác nào chụp tượng phật chẳng hạn. Hay cởi bỏ cái áo ñen khỏi người , ta có thể ño thay thế cho những vùng tối xẫm cần lấy. Hay chúng ta có thể ño bụi cây ở gần ñể lấy màu xanh cho những cây ở xa. Việc ño này sẽ cụ thể theo hướng dẫn của tùng loại máy ảnh. Và cũng lưu ý là phải luôn ñảm bảo vật ño thay thế ở cùng nguồn sáng, cùng góc ñộ với vật thể ñược ghi hình. Bồi ñèn trong chụp tốc ñộ chậm Tôi chỉ xin giới thiệu sơ bộ ñể chúng ta có thể sử dụng và vận dụng. ðó là khi chụp ở tốc ñộ chậm trong bóng tối, chúng ta có thể chiếu sáng nhiều lần ñể tạo hiệu quả ảnh khác biệt. Ví dụ: khi chụp người ñang múa, ta chụp chậm và nháy ñèn 3 lần. Trong ñiều kiện ánh sáng tối sẽ xuất hiện người múa ở 3 tư thế khác nhau. Ngày trước chúng tôi còn bịt thêm cái giấy che bồng tối (màu ñỏ) hoặc giấy làm ñèn ông sao trước ñèn... nó cung sẽ làm cho màu mặt, cơ thể của ñối tương chụp ở mỗi ñộng tác là khác nhau. Hiệu quả này khá thú vị các bạn hãy thử nhé. Cùng cần nói thêm là trong chụp kiến trúc, nội thất thì việc bồi ñèn ñể chiếu sáng những vùng tối cũng hay sử dụng. Tặng các bác cái hình minh họa strobe flash. Canon 20D Sigma EF 500DG Super Flash Mode Tv: 1sec Flash seq: 3Hz Power : ¼ Kính lọc màu cho ñèn và ống kính: Bạn ñã bao giờ nghĩ ñến và bao giờ sử dụng chưa, nếu chưa thì hãy nên làm. ðại ý là chúng ta gắn kính lọc mầu vào ống kính, một kính lọc màu khác vào ñèn. Tốt nhất là ñèn xoay hoặc ñèn trong studio ñể cho ánh sáng không "hắt" thẳng vào chủ thể. Màu của hai kính ñó thường là hai màu bổ túc cho nhau như cam - tím, xanh - vàng, ñỏ - xanh lá cây.... Nào chờ các bác thử nhé! Nghệ thuật xem ảnh Nghệ thuật nhiếp ảnh ñã có mặt và ñi vào ñời sống,tâm hồn của những nhười yêu nghệ thuật trên toàn thế giới cũng như trên ñất nước Việt Nam từ rất lâu. Tuy vậy,ngày nay vẫn còn rất nhiều người chưa thật hiểu thấu ñáo về nghệ thuật nhiếp ảnh. Ngoài những kĩ thuật với máy móc,những sáng tạo xuất phát từ tâm hồn nghệ sĩ và con mắt nhậy cảm với cái ñẹp của những nghệ sĩ nhiếp ảnh còn phải kể ñến nghệ thuật xem ảnh,nó cũng là một "GU" thưởng thức nghệ thuật mà mỗi người mỗi khác nhau,nhưng có những nguyên tắc chung mà ai cũng phải tuân theo. Chắc bạn sẽ nghĩ rằng xem ảnh thì có gì mà không biết cách : cầm ảnh vào tay rồi ñánh mắt nhìn chứ gì? Nhưng thật ra không chỉ ñơn giản thế ñâu :ảnh cũng giống như những vật ta luôn va chạm hàng ngày (nhìn ñâu chẳng thấy ảnh:báo chí,sách vở,trên máy tính,....); tuy tiếp xúc nhiều nhưng chúng ta vẫn chưa biết sử dụng chính xác. Kể cả những nhà nhiếp ảnh chuyên nghiệp hay những nhà phê bình nghệ thuật (chứ chưa nói ñến những người nghiệp dư) ñều xem ảnh chưa ñúng phương pháp. Về cấu tạo thì máy ảnh là một con mắt lớn : kích thước của ảnh in trên kính mờ phụ thuộc vào khoảng cách giữa vật kính và vặt cần chụp.Máy ảnh thu ñược hình phối cảnh của ñồ vật lên tấm phim giống như hình ảnh mà "một con mắt" của chúng ta ñặt ở vật kính nhìn thấy. Do ñó,khi ta muốn nhìn tấm ảnh với những ấn tượng về thị giác hoàn toàn giống với nguyên vật thì chúng ta phải tuân theo một số nguyên tắc sau ñây: 1. Nhìn ảnh chỉ bằng "một con mắt" Khi chúng ta nhìn ảnh bằng cả hai con mắt thì những tia sáng phát ra từ vật sẽ ñi tới thuỷ tinh thể của cả hai mắt và cho một loạt tia ló tới ñiểm vàng nằm trên võng mạc.Những tia ló này ñược xuất phát từ những ñiểm cách xa nhau (khoảng cách giữa hai mắt) nên cho ta một bức tranh hoàn toàn phẳng,chứ không còn là hình ảnh có chiều sâu như bản chất của nó nữa. Ở ñây mình sẽ không ñi sâu giải thích kĩ hơn vì khái niệm này liên quan tới nhiều vấn ñề phức tạp của quang học và về ñặc ñiểm sinh lí ñặc biệt của ñôi mắt. 2. Phải ñặt mắt trước ảnh một khoảng thích hợp Khi người nghệ sỹ ngắm chừng và bầm máy,trước mắt anh ta là phối cảnh chính xác của bức ảnh thực hoàn toàn.Nhưng khi chúng ta khi xem ảnh ở một khoảng cách không chính xác thì toàn bộ phối cảnh (Gồm cả những hiệu ứng ñặc biệt mà người nghệ sĩ muốn thể hiện) sẽ bị thay ñổi hoàn toàn. **Vậy cần xem ảnh với khoảng cách chính xác là bao nhiêu? Muốn có ñược một ấn tượng về phối cảnh hoàn toàn giống với những gì người nghệ sỹ nhiếp ảnh ñã ngắm chừng khi bấm máy,ñể thưởng thức những sáng tạo về bố cục và phối cảnh mà người nghệ sỹ muốn thể hiện thì ta phải nhìn ảnh dười một góc trông bằng ñúng góc trông mà vật kính của máy ảnh ñã "nhìn" hình trên kính mờ của buồng tối (Hay chính là góc trông mà vật kính "nhìn" vật ñược chụp). Như vậy hình của vật nhỏ hơn kích thứớc tự nhiên bao nhiêu lần thì phải ñặt tấm ảnh cách mắt một khoảng nhỏ hơn khoảng cách từ vật ñến vật kính của máy ảnh bấy nhiêu lần (Sử dụng ñịnh lý về tam giác ñồng dạng ấy mà).Hay nói cách khác,cần phải ñặt ảnh cách mắt một khoảng xấp xỉ bằng tiêu cự của vật kính (hai giá trị này càng gần nhau càng tốt). Trên ñây là một số nguyên tắc ñơn giản nhất của nghệ thuật xem ảnh, bài viết của mình có tham khảo cuốn "Fun Physics" của tác giả người Nga IA.I.Perenman. Tăng giảm bù trừ sáng (EV+/-) phunghung viết: Cho em xin hỏi bác NTL một chút về cách chỉnh tăng giảm "Bù trừ sáng" (EV:Exposure Value) Cám ơn bác nhiều nhiều ạ!! Chào bạn, Nguyên tắc của việc hiệu chỉnh Ev sau khi ñã có kết quả ño sáng tự ñộng của máy ảnh là: - Nếu coi giá trị ño sáng "chuẩn" là "Ev-C" thì: Ev-C +2 1/2 Ev=trắng tinh; Ev-C - 2 1/2 Ev = tối ñen. Tối ñen -2 1/2 Ev // Ev-C // +2 1/2 Ev Trắng tinh - Nếu ta có một chủ thể xác ñịnh trước một phông thì hiệu chỉnh Ev ñược làm theo nguyên tắc: nếu phông sáng hơn chủ thể thì +Ev; nếu phông tối hơn chủ thể thì -Ev Bạn cũng nên biết rằng không tồn tại một giá trị ño sáng "chính xác" trong sáng tạo. Hiệu quả ánh sáng phụ thuộc duy nhất và ý ñồ sáng tạo của bạn mà thôi. Hiệu chỉnh Ev có ñể lại "ảnh hưởng" trên ảnh, cụ thể là: +Ev sẽ làm giảm chi tiết trong các vùng ánh sáng cao, -Ev làm giảm chi tiết trong các vùng ánh sáng thấp. Bạn nên quan sát toàn cảnh trước khi quyết ñịnh tấm ảnh mình sẽ tối hay sáng nhé. Bù trừ sáng (EV) Chế ñộ bù sáng không quá phức tạp nhưng lại có hiệu quả bất ngờ. Mỗi một máy ảnh, từ máy bình dân tới SLR hay DSLR ñều có khả năng ño sáng. Có nhiều tình huống như ño sáng ñiểm hoặc ño ma trận. Nếu ño ma trận, máy sẽ ño nhiều ñiểm và cho giá trị trung bình. Trong ñiều kiện thông thường, cách ño này sẽ là ñúng Tuy nhiên nếu bạn chụp các ñối tượng có ñộ tương phản cao như chụp dòng sông dưới ánh nắng, chụp kim loại, chụp bãi biển, bạn sẽ dễ dàng nhìn thấy rằng hình ảnh cho ra không như ý muốn. Do ñộ chênh lệch sáng tối cao, máy tính toán sẽ không chính xác. Thông thường chủ thể bị tối với bức ảnh có nền sáng và chủ thể bị quá sáng với bức ảnh có nền tối. Trường hợp này sẽ phải sử dụng chế ñộ bù sáng EV ñể có ảnh với ánh sáng ñúng hơn. Các bác nào có kinh nghiệm xin chi giáo thêm ñể ñược học hỏi. ðể có một bức ảnh rõ ràng với ñủ các tông màu, có exposure ñúng, nghĩa là phải có ñủ lượng ánh sáng ñược thu vào phim hay image sensor. ðiều này phụ thuộc vào ñộ nhạy sáng ISO và 2 yếu tố: tốc ñộ sập ñiều khiển khoảng thời gian mà ánh sáng chạy qua ống kính và kích cỡ cuả ñộ mở ống kính cho phép mức ñộ sáng. Bạn có thể ñiều khiển ñiều này một cách tự ñộng hay bằng tay bằng cách chỉnh các thông số tương ứng. ðo sáng: Ngày nay gần như máy ảnh nào cũng có thiết bị ño sáng ñược thiết kế sẵn bên trong. Quay ống kính về phía ñối tượng cần chụp và thiết bị ño sáng sẽ tự ñộng tính toán mức ñộ sáng. Bạn có thể chấp nhận thiết lập cuả máy và chụp. Nhiều ng thích ảnh cuả họ hơi tối một chút (vd: Sicily198x) nhiều ng khác thì lại thích ảnh sáng rõ ràng ñể có thể nhìn rõ vật chụp và mọi thứ xung quanh. Tuy nhiên về nguyên tắc, ánh sáng tốt là ảnh làm sao mà mắt nhìn tuyết trắng, cỏ xanh hay một con báo ñen với ñầy ñủ chi tiết. Nếu tuyết mà màu xám, cỏ nhợt nhạt hay con báo ñen thành con báo xám thì coi như bạn ñã ño sáng sai. Midtone: Các thiết bị ño sáng cuả máy ảnh ñã ñược lập trình sẵn ñể cho ra ánh sáng ñúng cuả vùng midtone: là vùng mà ko quá sáng hay quá tối. Màu xám cuả tảng ñá, vùng tối cuả tấm bêtông ví dụ thường là midtone. Một khuôn mặt rám nắng, cỏ xanh ... có thể coi gần như là midtone (tất nhiên là tương ñối thôi tuỳ trường hợp). Rất nhiều trường hợp, bạn chụp cảnh mà bao gồm cả vùng sáng và vùng tối, vd như khi bạn chụp ñồng cỏ xanh, ng mặc quần áo màu sắc và bầu trời hơi sáng một chút thì những cảnh như vậy sẽ ñược máy ño sáng tương ñối chính xác. Tuy nhiên có những trường hợp mà ño sáng cuả máy ko cho ra một bức ảnh tốt. Ví dụ khi vật chụp chỉ toàn trắng hay ñen: Khi nào mà bạn ñịnh chụp tấm hình chủ yếu vật chỉ trắng hay ñen hay một vùng rất lớn rất sáng hay rất tối, hầu hết hệ thống ño sáng cuả máy ảnh sẽ cho ra kết quả ko như ý. Nếu bạn chụp ẩu một cái ô tô màu ñen, nó có thể sẽ bị xám, một thằng ng tuyết cũng có thể bị xám. Hay khi bạn chụp phong cảnh mà bầu trời rất sáng thì vùng nước ở dưới sẽ có thể bị tối vì ño sáng cuả máy cố gắng lấy ánh sáng trung bình theo midtone ñã ñược lâp trình sẵn. Trong những trường hợp như vậy, bạn ko nên dựa vào ño sáng cuả máy ñể có ñộ phơi sáng ñúng cho tấm ảnh. Cách ño sáng trong trường hợp như vậy: Tìm cái gì thay thế: Cách này ñơn giản là bạn chĩ máy vào vùng midtone ñể ño sáng thay vì chĩa máy vào thằng ng tuyết chẳng hạn và ño sáng từ ñó. Hay nếu bầu trời quá sáng thì bạn ño sáng vào phần còn lại. Tất nhiên ñấy chỉ là cách mà bạn ñã cho rằng phần còn lại là vùng midtone, cách chính xác hơn mà anh Amateur ñã nói từ xưa là dùng bàn tay hoặc gray card. Dùng graycard ñể gần vật ñịnh chụp, cho máy ñọc ánh sáng từ ñó, ghi nhớ giá trị Fstop và shutter speed, rồi chụp dự trên 2 giá trị ñó. Lúc chĩa máy vào cái gray card, nhấn nút AE lock, máy sẽ chọn và khoá các giá trị ño ñược từ cái graycard, nếu ko biết AE lock ở ñâu hãy xem lại manual cuả máy ... Trong trường hợp bạn ko có cả graycard (lẫn bàn tay ) hay bạn cũng chẳng biết ñâu là vùng sáng vừ midtone thì theo tôi cách tốt nhất là bạn tăng sáng cho vật sáng ñể giữ cho chúng nó sáng và giảm sáng cho vật tối ñể cho chúng nó tối ( tức là dùng chức năng bù sáng: Exposure compensation hay tăng giảm Fstop hay shutter speed một cách tương ứng) Bộ ño sáng trong máy: Thiết bị ño sáng ño ánh sáng phản chiếu từ vật ñịnh chụp tuy nhiên thiết bị này cũng ñọc và ño theo nhiều kiểu khác nhau. Center weighted: ðo sáng sẽ ñọc ánh sáng ở hầu hết khung hình nhưng favor chủ yếu vào phần trung tâm (vd: sẽ bỏ qua bầu trời rất sáng ở góc trên ). Do vậy ño sáng sẽ lấy trung bình ở phần khá rộng nên phơi sáng cuả ảnh cũng tương ñối tốt ở nhiều trường hợp chụp ngoài trời. Spot Meter: Thông thường sẽ có một cái vòng tròn ở giữa trong cái vỉewfinder chỉ ra ñó là khu vực mà thiết bị ño sáng sẽ ño. Kiểu ño sáng này thích hợp khi mà bạn muốn ño sáng trong một khu vực nhỏ vd như mặt thằng bé bị ngược sáng hay graycard. Evaluative ( hay multizone hay matrix ...): ðo sáng ñánh giá các mẫu ánh sáng trong khung hình và thiết lập thông số bằng AI ( thông minh nhân tạo) Vd: chế ñộ này sẽ bỏ qua vùng cực sáng ở trong tấm hình và chỉ tính sáng ở phần còn lại. Thông thường, chế ñộ này cho ño sáng chính xác hơn chế ñộ centerweighted khi bắn nhanh. Các cameras ngày nay ño rất chính xác và biết tự ñộng bù sáng ở chế ñộ này. Bracketing Exposure: Là gì? Là bắn cùng một cảnh 3 tấm khác nhau với mỗi tấm ảnh một mức ñộ sáng tối khác nhau. Thiết lập chế ñộ này, có thể chuyển từ 1/3, 1/2 , 1 stop ... và chỉ việc xạch xạch xạch... Cuối cùng, có vài thiết bị ño sáng ngoài, bạn có thể mua và xài thử chơi nếu thích. Trên ñây là cơ bản về ño sáng mà tôi ñược biết, mong các bác nào có kinh nghiệm thêm thắt bổ sung phần nâng cao cho mọi ng cùng học hỏi. Bổ sung 1 chi tiết nhỏ cho bài viết rất chi tiết của Ravine_79. Chế ñộ ño sáng Center Weight ño sáng sáng theo trung tâm ñiểm ño mình chọn rồi lấy thêm ra 1 vùng xung quanh như ñã giải thích. Vùng này ña số có diện tích 9-10% của khung ảnh. ðiều này nhiều khi quan trọng vì nếu chủ thể của bạn nhỏ quá mà phần xung quanh sáng quá hay tối quá so với chủ thể thì bạn nên dùng Spot Metering cho chính xác vì sợ rằng 10% khung ảnh cũng có thể ảnh hưởng ñến ñộ chính xác của máy ño. Ghi chú dí dỏm: nếu bạn nào ñi chụp hình mà không có tay ñể ño sáng thì ... cầm tay cô người mẫu mà ño sáng... ñảm bảo chính xác. Hahaha Thôi, các bác cho tôi giải thích theo cách hiểu của tôi như thế này, các bác xem có OK không nhé. Bình thường, khi các bác chụp, các bác thường chỉnh ñộ mở ống kính và ñể cho máy tự ñộng ñưa ra thông số tốc ñộ. Vậy dựa vào ñâu mà máy lại lấy thông số tốc ñộ? Nó dựa vào cái màu sắc trong khuôn hình mà chúng ta ñang ngắm. Trong ña số trường hợp thông thường, máy ảnh chọn ñúng tốc ñộ dẫn ñến bức ảnh ñẹp ñó là trường hợp 1: Máy ảnh ñúng. 1. Máy ảnh ñúng: ðây là trường hợp khi chúng ta ngắm một phong cảnh ñẹp, ánh nắng OK (không quá tối, không quá sáng), các thành phần,c hủ thể trong ảnh (khung ngắm) có ñộ chênh lệch về ñộ sáng tối không nhiều thì máy ảnh thường ñúng trong trường hợp này. Khi này ta chẳng phải bù trừ gì cả. 2. Trường hợp sáng nhiều hơn tối: Ví dụ cho trường hợp này là bạn chụp một cậu bé ñứng trước một bức tường sáng choang, bức tường ñó lớn hơn cậu bé ñó khá nhiều (về tỷ lệ) vậy trong trường hợp ñó máy ảnh tính toán như sau: Khuôn hình là 100%, 85% sáng (bức tường), 15% tối (cậu bé) vậy cần phải ñưa ra tốc ñộ nhanh hơn ñể ít sáng ñi. Kết quả là: Cậu bé bị tối và bức tường thì có vẻ là OK. Ảnh ta sẽ bị hỏng vì chủ thể cậu bé lại bị tối. Trong trường hợp này, ta "bắt bài" máy ảnh, biết nó sẽ cho ảnh tối hơn thông thường thì ta tăng sáng lên chút ñỉnh (bao nhiêu thì do kinh nghiệm, tôi không phải người có kinh nghiệm) gọi là tăng EV lên +. 3. Tối nhiều hơn sáng: Trường hợp này thì ngược lại trường hợp trên. ðây là kinh nghiệm của cá nhân tôi, tôi chỉ biết mỗi vậy, sai ñúng thì các bác sửa ñể tôi rút kinh nghiệm thêm. Thanks! Nếu OK thì các bác ñộng viên chút cho máu, tôi xin chia sẻ tiếp. Các bác cứ hình dung thế này nhé. Tăng EV là ñể ảnh sáng hơn, vậy tại sao ảnh lại sáng hơn? Chả lẽ vẫn thông số ñó mà ảnh lại sáng hơn ñược à, vô lý quá. Vậy thực chất của việc tăng EV là gì? Ví dụ ta chọn AV mode, khẩu mở f3.5, máy tính ra tốc ñộ 1/125 -> ảnh tối. Lúc này mà ta mở khẩu ra thì máy lại tính lại tốc ñộ nên kết quả chả khác gì. Vậy thì làm thế nào ñể máy tính ra ñúng tốc ñộ mong muốn -> tăng EV lên. ðộng tác này bảo cho máy biết là nó ñang tính sai rồi -> ảnh ra tối -> tính lại tốc ñộ ñi. Nếu ở TV mode thì máy sẽ tính lại khẩu cho phù hợp, ở ñây xảy ra trường hợp này. Ví dụ ta ñể tốc ñộ là 1/60 -> máy tính ra khẩu là f1.8 và f1.8 cũng là mở hết cỡ rồi -> giờ ta chỉnh EV lên 2 stop chăng nữa thì ảnh vẫn cứ tối như cũ vì máy không thể nào mở khẩu thêm ñược nữa. Trường hợp trên của bác daoducquan sẽ dẫn ñến bức tường bị cháy nhưng ñổi lại cậu bé lại không bị tối nữa. Em học mót của bác asahinguyen một vài thứ về ev, ñem ra ñể các bác tham khảo thôi nhé Exposure Value (Ev) Trong nhiếp ảnh, sự kết hợp của ñộ mở ống kính và tốc ñộ chụp cho ta một ñại lượng ñặc trưng gọi là Exposure value (Ev). Ev 0 là khi ta ñặt khẩu ñộ là 1 ở tốc ñộ chụp là 1 giây. Ev ñược tính bằng kết hợp hai hàm logarit của giá trị ñộ mở ống kính (Apeture value) và giá trị của thời chụp (Time Value). EV = Av + Tv Gọi N là trị số khẩu ñộ ( f-number) ta có Apeture value : Nếu t là thời chụp tính bằng giây ta có Time Value: Các công thức trên chỉ ñể tham khảo. Trong thực tế thì bạn chỉ cần hiểu là với khi bạn mở ống kính thêm một khẩu ñộ thì thời gian chụp phải giảm ñi một nửa (hay ngược lại) thì Ev không thay ñổi. Các bạn cần lưu ý một ñiểm mà các bạn mới chụp hay nhầm lẫn là mở ống kính thêm một khẩu nghĩa là giảm f-number một stop. Ví dụ như từ f/8 về f/5.6 . Ánh sáng tác ñộng vào film còn phụ thuộc vào ñộ nhạy sáng của film. ðộ nhạy sáng của film thì ñơn giản như khẩu ñộ hay tốc ñộ chụp là tăng gấp ñôi thì lượng sáng vào sẽ tăng gấp ñôi. Film 100asa thì gấp ñôi 50asa, 200asa thì gấp ñôi film 100asa Tùy thuộc vào ñiều kiện chụp khác nhau sẽ có những chọn lựa khác nhau .Tuy nhiên ñể ñơn giản thì các bạn mới chụp nên căn cứ vào mức chuẩn 100asa. Quay lại ñộ sáng của hình chụp, ñó là kết quả của việc dựa vào ánh sáng của chủ ñề, ñộ nhạy sáng của film, khẩu ñộ và tốc ñộ chụp. ðộ nhạy sáng của film thì tất nhiên là càng thấp thì hình ảnh càng mịn. Nhưng không phải ñiều kiện nào cũng có thể chọn lựa film có ñộ nhạy thấp ñược. Chúng ta sẽ quay trở lại vấn ñề này trong bài nói về film. Còn bây giờ ñể ñơn giản thì hãy chọn film 100asa và quan tâm ñến khẩu ñộ và tốc ñộ. Dưới ñây là bảng giá trị Ev ñể các bạn tham khảo: Trong bảng trên, các giá trị Ev giống nhau sẽ nằm trên một ñường chéo từ góc dưới bên trái sang góc trên bên phải. Ngay tại một Ev nào ñó trong bảng, dóng thẳng sang bên trái và thẳng lên phía trên bạn sẽ tìm ñược một cặp Khẩu ñộ và tốc ñộ tương ứng. Nhìn trong bảng bạn sẽ thấy có nhiều cặp khẩu ñộ khác nhau cho cùng một Ev..... Copyright asahinguyen @ photo.net- 5/2005 Như vậy giống như bác dauducquan ñã nói, trường hợp nền chiếm phần lớn, hay trường hợp nền chênh sáng rất mạnh so với chủ thể, muốn ño sáng ñúng chủ thể thì phải tăng giảm Ev, em ít chụp Tv, vì em thuờng xài ống kính có khẩu ñộ manual, vặn tay ko set ñược trên máy nên hoặc Av hoặc M. Nếu M thì chịu rồi, còn nếu Av thì khi giữ nguyên khẩu ñộ, chụp ảnh bị sáng quá( hay tối quá), tăng giảm Ev sẽ thay ñổi tốc ñọ màn trập==) giúp ảnh ra ánh sáng hợp lý. Tv thế nào em chưa thử Bàn về ánh sáng âm và ánh sáng dương, tiếng Anh gọi là low-key và hi-key, thức là làm ảnh sáng hay tối hơn rất nhiều so với bt, ñể thể hiện ý ñồ riêng của tác giả, có thể dùng M làm ñiều này, nhưng thường họ sẽ cộng trừ Ev tiện hơn và nhanh hơn. Ánh sáng là một trong những yếu tố quyết ñịnh của một tấm ảnh ñẹp. Lấy sáng cho ñúng là một công ñoạn quyết ñịnh. Trong nhiều trường hợp, chúng ta hay ỷ lại vào kỹ thuật ño sáng của máy ảnh và chỉ chăm lo ñến bố cục, góc chụp mà thôi. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp việc ño sáng tự ñộng hoàn toàn không thể cho ra ñược một bức ảnh như ý. Do ñó ño sáng bằng tay là một trong những kiến thức quan trọng ñối với những ai có mong muốn kiểm soát ñược chất lượng của bức ảnh. Mắt người có thể phân biệt ñược khoảng 15 bậc ñộ sáng, mỗi bậc tương ñượng với một nấc khẩu ñộ hay tốc ñộ (VD: 1/4-1/5.6 hay 1/125-1/250). Trong khi ñó sensor của máy ảnh số hay phim chỉ có thể phân biệt ñược một khoảng contrast tối ña là 7-8 bậc mà thôi. Khoảng contrast ghi nhận ñược gọi là dynamic range. VD Máy Canon 350D có thể ghi nhận ñược từ EV0 ñến EV20 (xem bảng số liệu cua Anhhang). Tuy nhiên trong trong số 20 bậc này, một bức ảnh chỉ có thể có thể cho ra chi tiết tốt trong một khoảng contrast tối ña là 8 bậc. Ansel Adam ñưa ra lý thuyết về vùng sáng (Zone system), theo ñó ñộ sáng ñược chia ra làm 11 vùng, ñánh số từ 0-10. Khoảng contrast tối ña mà máy ảnh có thể ghi nhận ñược chỉ có 7-8 vùng trong số ñó mà thôi. Chính người chụp sẽ quyết ñịnh sử dụng các vùng ñó như thế nào ñể ñạt ñược yêu cầu sáng tác. Trong nhiều tình huống cụ thể khi contrast của cảnh vượt quá giới hạn dynamic range của máy (VD chênh lệch 10 ñộ sáng chẳng hạn) thì có ba khả năng xảy ra: 1. Nếu ta ño sáng vào vùng có ñộ sáng trung bình thì những vùng quá tối (0,1) sẽ biến thành các mảng ñen kịt trong khi ñó các vùng quá sáng (9, 10) sẽ hoàn toàn bị cháy trắng và không còn chi tiết. 2. Nếu ta ño sáng vào vùng tương ñối tối (vùng 3 chẳng hạn) thì máy ảnh sẽ chỉnh thông số lấy sáng ñể làm rõ chi tiết vùng này. Kết quả là chúng ta có thể ghi nhận ñược chi tiết từ vùng rất tối (vùng 0) ñến vùng sáng trung bình (vùng 7). Các chi tiết có ñộ sáng từ vùng 8 trở lên sẽ hoàn toàn bị xóa trắng. 3. Nếu ta ño sáng theo vùng tương ñối sáng (VD: vùng 7) thì máy ảnh sẽ tự set các thông số sao cho vùng ñó có ñộ sáng trở thành trung bình (vùng 5). ðiều này tương ñương với việc máy ñã giảm ñộ sáng thực khoảng 2 stop (2 mức khẩu ñộ hoạc 1/4 thời gian lấy sáng) ñể trở thành ñộ sáng trên phim. Theo phương án ño sáng 1 (PA thường ñược dùng nhất) thì chỉ có những chi tiết có ñộ sáng trung bình là ñược ghi nhận. Nhưng nhiều khi những chi tiết ñắt giá nhất của bức ảnh lại nằm trong vùng hơi sáng hoặc hơi tối, bức ảnh ñược xem là không ñạt yêu cầu. Theo PA ño sáng 2, chi tiết của vùng hơi sáng bị xóa sạch. Nếu chúng ta muốn lấy thêm chi tiết ở vùng hơi sáng, có thể chỉnh lại các thông số lấy sáng ñể cân bằng lại. Ví dụ nếu ta giảm 1 EV (giảm một nấc khẩu ñộ hoặc thời gian). Như vậy chúng ta sẽ ghi nhận bớt ñi vùng tối 0 nhưng tăng thêm chi tiết ở vùng 8. Khoảng contrast ghi nhận ñược là 1-8 thay vì 0-7 như trong trường hợp không bù sáng. Nếu tăng 2 EV thì vùng ñược ghi nhận trên máy ảnh sẽ là 2-9. Tăng EV ñược gọii là bù sáng dương, giảm EV là bù sáng âm. Trường hợp tăng EV khi ño vào vùng sáng cũng ñược lý giải tương tự nhưng theo hướng ngược lại. Phương pháp ño sáng bình quân (Evaluative hay matrix) chia toàn bộ ñối tượng ra thành nhiều vùng nhỏ, xác ñịnh ñộ sáng của các vùng nhỏ này và lấy trung bình theo một thuật toán ñịnh sẵn trong máy. Như vậy nếu vùng sáng chiếm tỷ lệ cao thì các ñối tượng tối sẽ mất hết chi tiết và ngược lại. Lưu ý rằng ñộ sáng mà máy ảnh ghi nhận ñược là cường ñộ sáng phản xạ lại từ ñối tượng. Do ñó các ñối tương có màu khác nhau trong cùng một ñiều kiện chiếu sáng sẽ cho ra các thông số chụp khác nhau trong máy. Màu ñược xem là trung tính là màu xám (127,127,127), ứng với mức ñộ phản xạ là 18%. Các ñối tương màu trắng như tuyết, mặt nước... có mức ñộ phản xạ cao hơn nên thường ñánh lừa ñược máy ảnh. Nếu chụp các ñối tượng này ảnh thường bị thiếu sáng. Do ñó sau khi ño sáng xong, cần tăng thêm 1-2 EV. Ngược lại các ñối tương màu ñen lại có ñộ phản xạ nhỏ nên nếu chụp tự ñộng ảnh có thể bị dư sáng. Chúng ta có thể làm một thí nghiệm kiểm tra nhỏ như sau: - chọn ra các tấm bìa có màu sắc khác nhau ñặt cạnh nhau trong cùng một ñiều kiện nguồn sáng. - Chọn chế ñộ ño sáng ñiểm (spot) hay vùng nhỏ (partial) ñể ghi nhận lại cách mà hệ thống ño sáng cảm nhận trên mỗi màu sắc khác nhau. Tóm lại: kỹ thuật ño sáng ñiểm và hiệu chỉnh EV ñể ñạt ñược ñộ sáng tốt cho vùng quan trọng nhất của bức ảnh là một kỹ thuật căn bản và quan trọng, ñặc biệt là trong ñiều kiện contrast của ánh sáng tự nhiên quá cao (chụp ngược sáng...) hay trường hợp ñối tượng có màu chủ ñạo có ñộ phản xạ khác với màu xám trung tính. Lý thuyết ñơn giản về lấy sáng cho máy ảnh khuyên ta nên ño sáng: - hoặc là vào ñối tượng quan trọng nhất, chấp nhận hy sinh một phần các mảng còn lại. - hoặc ño sáng vào vùng 7 (vùng sáng còn phân biệt ñược chi tiết) sau ñó tăng 2 bậc EV ñể bù lại. - Hoặc ño sáng vào vùng midtone (vùng 5) và chụp theo các thông số ghi nhận ñược. - Hoặc ño sáng vào vùng hơi tối (vùng 3) và giảm 2 bậc EV. Trong trường hợp cần hy sinh một phần chi tiết thì nên tranh thủ lấy phần sáng. ðối với ảnh số thì một mảng tối có thể cứu vãn ñược phần nào bằng photoshop; nhưng một mảng sáng ñã bị cháy thì vô phương cứu chữa! Nguyên tắc này ñược gọi là "Expose to the right" tạm dịch là ño sáng theo vùng sáng. Tôi xin tiếp tục: Một ví dụ ñiển hình của tôi thấy là: các bác hay thấy ñại cao thủ chụp những bức ảnh mặt người rất ñẹp nó nội dung như sau: Ở viền khuôn mặt có ánh sáng nhỏ mỏng và mạnh rất ñẹp (các bác ấy gọi là "ven") còn phần còn lại của mặt thì hơi tối 1 chút. Back ground thì ñen xì. Thường ñược giang hồ vote ñến hàng trăm ñiểm. Thực chất bức ảnh ñó như sau: Trên thực tế nếu ñể chế ñộ bình thường (kô EV gì hết) thì máy ảnh nhận thức khung hình như sau: Back ground ñen, da mặt trung bình và "ven" sáng. Nó lập tức chụp một bức hình là "ven" cháy, da mặt hơi sáng, background mờ mờ ñủ rõ một vài chi tiết "không cần thiết". Kết luận bức này sẽ bị xấu vì ta muốn background ñen xì, da mặt OK và "ven" không cháy. ðể ñược như ý, ta chỉnh EV xuống âm - thì ñương nhiên backgroud mờ mờ kia sẽ thành ñen xì (che ñi những thứ không cần thiết), da mặt chuẩn và cái "ven" kia sẽ ngon lành. Kết quả là giang hồ nhảy vào vote ầm ầm thôi. Hết rồi ạ. Các anh chị thấy chỗ nào sai xin cứ ñâm lòi ruột. Kinh nghiệm ño sáng Từ khi nhiếp ảnh ra ñời cho ñến này thì vấn ñề ño sáng khi chụp ảnh luôn là một ñề tài nóng bỏng và hấp dẫn. Bởi vì nhiếp ảnh là vẽ bằng ánh sáng nên việc xác ñịnh ñúng lượng sáng cần thiết cho nội dung thể hiện của một tấm ảnh là cực kỳ quan trọng. Sự khác biệt giữa nhiếp ảnh gia Pro và nghiệp dư cũng nằm tại ánh sáng trong ảnh. Kỹ thuật ño sáng ñã không ngừng phát triển mà thiết bị chuyên dụng nổi tiếng nhất là các máy ño sáng cầm tay - Exposure Meter. Vào thoảng thập niên 70 của thế kỷ XX thì sự tiến bộ vượt bậc của máy ño sáng lắp sắn