Các nhân tố tác động đến việc nâng cao nhận thức học tập của sinh viên các trường đại học ngoài công lập tại Việt Nam

1314 CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC NÂNG CAO NHẬN THỨC HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOÀI CÔNG LẬP TẠI VIỆT NAM Đỗ Thị Trường Thọ*, Lê Trịnh Bích Nghi, Nguyễn Thị Kim Ngọc, Ngô Thúy Liễu, Nguyễn Phúc Lợi Khoa Tài chính – Thương mại, Trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh GVHD: PGS.TS. Tr n Văn Tùng TÓM TẮT Ý thức học tập là một trong những yêu tố quan trọng và hết sức cần thiết ở sinh viên ở các trường đại học nói chung và các trường đại học ngoài công lập nói riêng. Nhờ có ý thức học tập mà sinh viên luôn nhận thức đúng đắn về mục đích, vai trò tác dụng của hoạt động học tập, rèn luyện, từ đó có tinh thần tích cực, chủ động, sáng tạo trong lĩnh hội tri thức khoa học, trong tu dưỡng rèn luyện. Tác giả đã sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp với định lượng nhằm xác định các nhân tố tác đông đến việc nâng cao ý thức học tập của sinh viên các Trường Đại học ngoài công lập ở Việt Nam. Kết quả nghiên cứu đã xác định có 6 nhân tố đều tác đông cùng chiều đến việc nâng cao ý thức học tập của sinh viên, đó là: Yếu tố xã hội, Gia đình & bạn bè, Môi trường học tập, Nhận thức của bản thân, Ý chí của bản thân và Quan điểm sống. Từ khóa: Sinh viên, trường ngoài công lập, ý thức học tập. 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Trong thời đại ngày nay, xã hội đang đổi thay từng ngày với tốc độ chóng mặt. Xu thế hội nhập, phát triển với thế giới đã và đang là mục tiêu hàng đầu của nhiều quốc gia. Để quá trình này diễn ra thành công đòi hỏi có sự đóng góp của tất cả các tầng lớp nhân dân, trong đó có thế hệ trẻ Việt Nam đóng vai trò tiên phong, sinh viên là lớp người trẻ, là thế hệ nắm trong tay tri thức cùng với những hiểu biết về tiến bộ xã hội nói chung và sự phát triển của đất nước nói riêng. Sinh viên là một thế hệ trẻ năng động, đầy sáng tạo – những người nắm giữ chìa khóa mở ra cánh cửa cho những tiến bộ khoa học, công nghệ đầy triển vọng và đột phá. Nói cách khác họ là lớp thanh niên tri thức đại diện và quyết định cho tương lai đất nước. Để sinh viên có thể đóng góp được nhiều sức lực và trí tuệ vào quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước trong thời kì mới thì trước hết sinh viên phải tự ý thức trang bị cho mình những tri thức, kĩ năng, thái độ phù hợp thông qua hoạt động học tập tại trường và hơn thế nữa là xây dựng ý thức học tập đúng đắn và hiệu quả. Ý thức học tập là cơ sở quan trọng để biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo trong mỗi bản thân người sinh viên. Những năm qua, chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học của sinh viện các trường đại học ngoài công lập đã không ngừng được nâng cao; đa số sinh viên đã nhận thức tốt mục tiêu, yêu cầu đào tạo; có động cơ, mục đích học tập và rèn luyện đúng đắn. Tuy nhiên, vẫn còn một số sinh viên nhận thức mục tiêu, yêu cầu đào tạo còn mơ hồ, động cơ học tập và rèn luyện 1315 chưa rõ ràng, thiếu tính tích cực, tự giác và cố gắng vươn lên, dẫn đến kết quả học tập, rèn luyện còn hạn chế. Nhằm nâng cao ý thức học tập cho các bạn sinh viên nhóm tác giả đã chọn và nghiên cứu đề tài “Các nhân tố tác động đến việc nâng cao ý thức học tập của sinh viên các trường đại học ngoài công lập tại Việt Nam”. 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT 2.1 Khái quát về ý thức học tập của sinh viên Ý thức là trạng thái hay đặc tính của sự nhận thức, hoặc của việc nhận thức vật thể bên ngoài hay điều gì đó bên trong nội tại. Theo định nghĩa của triết học Mác - Lênin ý thức là một phạm trù song song với phạm trù vật chất, theo đó ý thức là sự phản ánh thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người và có sự cải biến và sáng tạo. Ý thức có mối quan hệ hữu cơ với vật chất. – Ý thức thể hiện năng lực nhận thức cao nhất của con người về thế giới quan. – Ý thức thể hiện thái độ của con người về thế giới. – Ý thức thể hiện năng lực điều chỉnh, điều khiển hành vi của con người. – Khả năng tự ý thức học. Ý thức học tập là quá trình bản thân tự nhận thức, tự tư duy về về vai trò, lợi ích của việc học đối với tương lai của mình. Ý thức học tập được thể hiện qua nhiều phương diện như là mục tiêu phấn đấu, cách thức học tập sao cho hiệu quả trong trường lớp, trong xã hội. Ý thức học tập tích cực chính là động lực đưa con người đến thành công. Trường Đại học ngoài công lập (dân lập) là một cơ sở giáo dục đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, về tuyển sinh, đào tạo thì tuân theo quy chế của Bộ GD ĐT, văn bằng có giá trị tương đương như văn bằng công lập. Là trường tư do cá nhân hoặc tổ chức trong một nước xin phép thành lập và tự đầu tư. 2.2 T ng quan các nghiên cứu trước Nghiên cứu của Hoàng Thị Mỹ Nga và Nguyễn Tuấn Kiệt (2016): Đề tài nghiên cứu về nhân tố tác động đến động lực học tập của sinh viên kinh tế Trường Đại học Cần Thơ. Mô hình bao gồm nhóm biến kiểm soát và 7 nhóm nhân tố tác động đến động lực học tập của sinh viên và các nhóm biến này sẽ mang dấu kỳ vọng dương. Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập của sinh viên khoa Tài chính-Ngân hàng Trường Đại học Thương mại khóa 49,50,51 (2016): Để có thể đưa ra cái nhìn khách quan cho sinh viên về các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập của chính họ. Từ đó đưa ra các kết luận, giải pháp thích hợp nhằm cải thiện và nâng cao kết quả học tập của sinh viên đại học nói chung và sinh viên khoa tài chính ngân hang nói riêng. Đồng thời có đề xuất với nhà trường có nhiều chính sách phù hợp, kịp thời tạo điều kiện cho sinh viên đạt được kết quả tốt nhất. 1316 Nghiên cứu của Phan Hữu Tín và Nguyễn Thúy Quỳnh Loan (2011): Đề tài nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến thái độ học tập của sinh viên Trường Đại học Đà Lạt. Nhiều nghiên cứu trong và ngoài nước đã xác định được những yếu tố trong môi trường giáo dục có tác động đến thái độ học tập của người học. Một môi trường giáo dục bao gồm nhiều yếu tố cả bên trong vẫn bên ngoài tác động đến người học, phong cách học của người học từ đó hình thành nên cấu trúc của hoạt động học tập (Phạm Hồng Quang, 2006). Tác giả Getinet Haile và Nguyễn Ngọc Anh (2008) trong đề tài “Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập ở Hoa Kỳ, phân tích hồi quy điểm phân vị cho điểm kiểm tra”: Các tác giả đã khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập của sinh viên ở các môn toán, đọc, khoa học ở Hoa Kỳ đặc biệt chú trọng đến các ảnh hưởng khác nhau có thể có của các yếu tố chủng tộc, hoàn cảnh gia đình và các yếu tố điểm kiểm tra của sinh viên. 3 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 3.1 Mô hình nghiên cứu Hình 1: Mô hình nghiên cứu Mô hình bao gồm biến kiểm soát và 6 nhóm yếu tố tác động đến việc nâng cao ý thức học tập của sinh viên của các trường đại học ngoài công lập tại Việt Nam. 6 nhóm yếu tố này được đo lường bằng sự đánh giá của sinh viên với 21 biến được đo bằng thang đo Likert 5 mức độ (1: Hoàn toàn không đồng ý; 2: Không đồng ý; 3: Bình thường; 4: Đồng ý; 5: Rất đồng ý). Bảng 1: Diễn giải các biến trong mô hình Yếu tố xã hội (XH) XH1 Sự phát triển của ngành học mà bạn đang theo đuổi XH2 Tiêu chuẩn cần thiết của ngành học mà bạn đang theo đuổi XH3 Có hình mẫu lý tưởng để noi theo Gia đình và bạn bè (GĐ) GD1 Định hướng nghề nghiệp của gia đình Nhân tố xã hội Nâng cao ý thức học tập của sinh viên ở các trường ĐH ngoài công lập tại Việt Nam Gia đình và bạn bè Môi trường học tập Nhận thức của bản thân Ý chí của bản thân Quan điểm sống 1317 GD2 Truyền thống học tập của gia đình GD3 Sự động viên, giúp đỡ từ bạn bè GD4 Sự cạnh tranh giữa các cá nhân trong lớp ôi trường học tập (MT) MT1 Cơ sở vật chất nơi học tập MT2 Chương trình đào tạo MT3 Trình độ, năng lực của giảng viên MT4 Uy tín của Khoa, Ngành, Trường đào tạo MT5 Phong trào nghiên cứu khoa học, hỗ trợ việc làm, tổ chức Đoàn - Hội SV Nhận thức của bản thân (NT) NT1 Khả năng học tập của bản thân NT2 Đam mê về ngành học NT3 Hứng thú học tập NT4 Tôi có thể học tốt hơn nếu tôi cảm thấy xã hội công bằng Ý chí của bản thân (YC) YC1 Lòng quyết tâm YC2 Bản lĩnh vượt qua khó khăn và thử thách YC3 Mục tiêu của bản thân YC4 Ý thức tự giác uan điểm sống ( Đ) Đ1 Sống phải biết cống hiến chứ không chỉ hưởng thụ Đ2 Làm mọi việc bằng cái tâm và cái đức Đ3 Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học 3.2 Phương pháp nghiên cứu Tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp gồm: Nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu tiến hành theo hai bước chính là nghiên cứu sơ bộ được thực hiện bằng phương pháp định tính và nghiên cứu chính thức được thực hiện bằng phương pháp định lượng. Nghiên cứu định tính tổng quan nội dung của các nghiên cứu trước, các lý thuyết liên quan đến việc nâng cao ý thức học tập, các nhân tố ảnh hưởng đồng thời kết hợp với việc phỏng vấn xin ý kiến giảng viên. Thông qua nghiên cứu định tính để xây dựng mô hình và các thang đo để đo lường khái niệm nghiên cứu. 1318 Nghiên cứu định lượng được thực hiện bằng dữ liệu được thu thập thông qua bảng câu hỏi khảo sát chính thức. Sau đó dữ liệu được thống kê phân tích qua phần mềm SPSS 22.0 để kiểm định thang đo và mô hình nghiên cứu. 4 KẾT QUẢ VÀ KẾT LUẬN Thống kê mô tả mẫu cho khái quát về đặc điểm mẫu điều tra. Nghiên cứu xác định cỡ mẫu tối thiểu là 130 mẫu, để đạt được cỡ mẫu này, 250 phiếu điều tra đã được gửi đi, và thu về được 245 phiếu, trong đó có 225 phiếu hợp lệ, đạt yêu cầu. Kết quả thống kê mẫu như sau: Bảng 2: Thống kê mô tả mẫu khảo sát Chỉ tiêu Số ượng (phiếu) Tỷ ệ (%) Trường Đại học 225 100,00 Uef 50 22.22 Hutech 120 53.33 Fpt 30 13.33 Duy Tân 25 11.11 Trình độ học vấn 225 100,00 Sinh viên năm nhất 60 26.67 Sinh viên năm hai 90 40 Sinh viên năm ba 52 23.11 Sinh viên năm tư 23 10.22 Bảng 3: Bảng trọng số hồi quy Model Unstandardize d Coefficients Standar dized Coeffici ents T Sig. Correlations Collinearity Statistics B Std. Error Beta Zero- order Partial Part Tolera nce VIF 1 (Constant) -1.486 .163 -9.108 .000 XH .193 .035 .186 5.472 .000 .683 .347 .144 .596 1.678 GD .251 .035 .256 7.189 .000 .746 .438 .189 .547 1.827 MT .219 .037 .196 5.864 .000 .676 .369 .154 .618 1.619 NT .163 .035 .152 4.688 .000 .622 .303 .123 .655 1.526 YC .245 .039 .205 6.247 .000 .651 .390 .164 .644 1.553 QD .339 .046 .246 7.288 .000 .693 .443 .192 .609 1.641 Thông qua kết quả nghiên cứu cho thấy ý thức học tập của sinh viên các trường đại học ngoài công lập chịu tác động từ các nhân tố: nhân tố xã hội, gia đình & bạn bè, môi trường học tập, ý chí của bản thân, nhận thức của bản thân và quan điểm sống. Cụ thể là nhân tố Gia đình và bạn bè ảnh hưởng mạnh nhất; nhân tố Quan điểm sống ảnh hưởng mạnh thứ hai; nhân tố Ý chí của bản thân 1319 ảnh hưởng mạnh thứ ba; nhân tố Môi trường học tập ảnh hưởng thứ tư; tiếp đến là nhân tố xã hội ảnh hưởng thứ năm; tiếp theo là nhân tố Nhận thức của bản thân ảnh hưởng thứ sáu. Từ đó nhóm tác giả đưa ra một số kiến nghị liên quan tới các nhân tố tác động như sau: Xây dựng bầu không khí học tập tích cực, xây dựng cặp đôi cùng tiến, nâng cao chất lượng giảng viên, cải tiến cơ sở vật chất, sự kết hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực tế trong chương trình đào tạo và tăng cường các hoạt động phong trào Hội, Đoàn, Đảng TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Nghiên cứu của Phan Hữu Tín và Nguyễn Thúy Quỳnh Loan (2011). [2] Nghiên cứu của Hoàng Thị Mỹ Nga và Nguyễn Tuấn Kiệt (2016). [3] Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập của sinh viên khoa Tài chính-Ngân hàng Trường Đại học Thương Mại khóa 49,50,51 (2016). [4] Tác giả Getinet Haile và Nguyễn Ngọc Anh (2008) trong đề tài “Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập ở Hoa Kỳ, phân tích hồi quy điểm phân vị cho điểm kiểm tra”.