Bệnh tâm thần phân liệt

Bệnh tâm thần phân liệt Phương cách tốt nhất để chữa trị bệnh tâm thần phân liệt là kết hợp thuốc chống loạn thần và can thiệp về tâm lý - Ảnh minh họa Bệnh này khá phổ biến ở hầu hết các nước trên thế giới, chiếm tỷ lệ từ 0,5 đến 1,5% dân số. Ở Việt Nam, tỷ lệ này từ 0,3 đến 1%. Anh Vũ Đình Hoàn, 37 tuổi, ngụ tại Hải Dương, bị tâm thần phân liệt dẫn đến hoang tưởng. Khoảng 18 giờ ngày 15-7, khi xô xát với vợ là chị Nguyễn Thị Ái Thư, 35 tuổi, anh cầm dao đâm chị nhiều nhát rồi tự sát. Đây là hậu quả của chứng hoang tưởng ở bệnh nhân tâm thần. Người bệnh luôn có cảm giác mình bị ai đó sai khiến, xúi giục và thực hiện theo. Vậy làm sao để phát hiện một người mắc chứng bệnh này? Những biểu hiện không thể bỏ qua - Rối loạn tư duy: Người bệnh cho rằng mọi suy nghĩ của mình bị lộ ra hoặc bị đánh cắp, áp đặt. - Hoang tưởng: Họ có những ý tưởng không thực tế, viển vông, nhưng lại cho là đúng, hợp lý. Người bệnh có cảm giác mình bị một người hoặc lực lượng nào đó kiểm tra, chi phối hay đang bị theo dõi, đầu độc, giết hại… Điều này khiến cho người bệnh phản ứng tự vệ bằng cách tấn công những đối tượng mà họ cho rằng đang theo dõi, tìm cách đầu độc, sát hại mình, kể cả người thân. Bệnh nhân hoang tưởng tự cao, thường coi mình là siêu nhân, có thể điều khiển thế giới, vũ trụ hoặc tiếp xúc với “cõi trên”… - Ảo giác: Có thể là ảo thanh (nghe thấy những lời buộc tội, đe doạ, chửi bới…), ảo thị (nhìn thấy siêu nhân, Phật hay Chúa…) hoặc ảo khứu (ngửi thấy những mùi đặc biệt). Ảo giác thường kết hợp với hoang tưởng liên hệ, kiện tụng, ghen tuông, bệnh tật… - Rối loạn hành vi: Kích động vô cớ, hò hét, đập phá hoặc bất động, không nói, không ăn uống… - Các triệu chứng khác: Rối loạn cảm xúc, ngông ngữ, giảm hiệu suất làm việc và học tập… Biến đổi nhân cách, không ham muốn, vô cảm, thiếu tính mục đích, khó thích ứng với xã hội. Bệnh có thể thuyên giảm hoàn toàn hoặc một phần nhưng tái phát cũng là đặc điểm của bệnh tâm thần phân liệt. Tại sao bệnh tái phát? - Dùng thuốc không đều: Phần lớn người bệnh nghĩ rằng mình không mắc bệnh nên không đi khám, không uống thuốc, bỏ dở thuốc… - Những stress tâm lý như: Thái độ giễu cợ, hắt hủi, ngược đãi, bỏ rơi, hành hạ người bệnh, phân biệt đối xử trong phân công việc, mất mát về tình cảm, danh dự, cái chết của người thân… Các yếu tố trên sẽ thúc đẩy người bệnh khởi phát, khiến bênh nặng hơn, hay tái phát. Đến nay, các bác sĩ vẫn không xác định được nguyên nhân chủ yếu nhưng có một số yếu tố khác nhau kết hợp gây ra bệnh tâm thần phân liệt. Đó là: - Di truyền: Nếu cha hoặc mẹ bị bệnh, tỷ lệ mắc bệnh ở những người con lên tới 12%. - Yếu tố sinh hoá, nhất là chất Dopamine trong não, được cho rằng góp phần gây ra bệnh này. - Yếu tố môi trường: Quá stress là một tác nhân góp phần thúc đẩy sự xuất hiện của bệnh. Những cách điều trị bệnh tâm thần phân liệt Phương cách tốt nhất để chữa trị bệnh tâm thần phân liệt là kết hợp thuốc chống loạn thần và can thiệp về tâm lý. - Thuốc chống loạn thần giúp người bệnh mau chóng thoát khỏi trạng thái loạn thần nặng như: kích động, hoang tưởng, ảo giác… Không những thế, thuốc còn chống tái phát và mãn tính hoá. - Thuốc không gây nghiện, nhưng tác động mạnh, vì thế khi dùng phải được bác sĩ chuyên khoa chỉ định, lựa chọn và theo dõi. - Can thiệp về tâm lý, bao gồm các biện pháp nhằm giúp cho gia đình, hàng xóm của người bệnh cũng như cộng đồng hiểu, chấp nhận, cảm thông và quan tâm đến họ. - Những điều nên tránh: Không đưa người bệnh tới thầy bùa, thầy pháp… vì bệnh không phải do ma quỷ gây ra. Không tranh luận, bàn cãi với người bệnh về những hoang tưởng vô lý, bất thường của họ. Không xiềng xích, trói, nhốt người bệnh. Không được tự ý ngừng thuốc khi chưa có ý kiến của bác sĩ tâm thần.