Bệnh giời leo (zona)

BỆNH GIỜI LEO (ZONA) BS.VÕ THỊ BẠCH SƯƠNG BỘ MÔN DA LIỄU –ĐHYD ĐAỊ CƯƠNG  -ĐÂY LÀ BỆNH CHỈ XẢY RA Ở NGƯỜI.  -TÁC NHÂN GÂY BỆNH :VARICELLA ZOSTER VIRUS (VZV) TÁC NHÂN GÂY BỆNH  -VZV là DNA virus thuộc gia đình Herpeviridae.  -Là những tế bào hình tròn,đường kính 150-200 nm ,nhân mang DNA,có vỏ bọc .  -Dễ nuôi cấy trên môi trường canh cấy tế bào.  -Lâm sàng gây ra hai bệnh:bệnh thủy đậu và bệnh Zona (giời leo )  -Miễn dịch với bệnh thủy đậu cũng có khả năng miễn dịch với bệnh Zona. SINH BỆNH HỌC CỦA ZONA  Là bệnh nhiễm thứ phát do sự tái hoạt của VZV từ hạch thần kinh cảm giác.  Cơ chế của sự tái hoạt chưa rõ.Ở người già ,miễn dịch đối với VZV giảm ,không đủ ức chế siêu vi ,virus tự hoạt hóa ,nhân lên gây tổn thương da.  Tương tự ở người giảm miễn dịch TRIỆU CHỨNG CỦA ZONA -TIỀN TRIỆU : Đau ,dị cảm Nhức đầu ,nóng sốt -PHÁT BAN: Dát, sẩn ,hồng ban phù->hình thành mụn nước thành chùm,córốn lõm ở giữa,.ở một bên cơ thể ,theo đường đi thần kinh(phân bố theo dermatome ) *hạch vùng thường sưng đau -THÓAI LUI: trong vòng 2-3 tuần,mắc một lần ,hiếm khi tái phát TRIỆU CHỨNG CỦA ZONA SANG THƯƠNG DA KHÔ LẠI, ĐÓNG MÀI SAU 10 NGÀY BỆNH THÓAI LUI SAU 2 TUẦN ĐIỀU TRỊ ZONA MẮT NHIỀU DERMATOME BỊ THƯƠNG TỔN CÙNG LÚC (HIV –AIDS) BIẾN CHỨNG CỦA ZONA  -DA:bội nhiễm vi trùng,gây viêm mô tế bào  Có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết  _MẮT :trường hợp zona mặt ,->loét giác mạc đưa đến sẹo giác mạc.Nếu có tổn thương nhãn cầu có thể làm mù mắt  -THẦN KINH :đau sau zona CẬN LÂM SÀNG  Trong thực hành lâm sàng thường không cần xét nghiệm để chẩn đoán bệnh .  Xét nghiệm vi trùng học có thể tiến hành khi có bội nhiễm vi khuẩn. CHẨN ĐOÁN  -CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH : *dựa vào lâm sàng là chính :hồng ban mụn nước,một bên cơ thể, đau nhức -CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT: *Viêm da tiếp xúc :dát ,sẩn ,hồng ban ,mụn nước,cảm giác nóng rát hoặc ngứa,khu trú vùng da tiếp xúc với tác nhân,giới hạn rõ, mang hình ảnh vật tiếp xúc *Herpes simplex: hay tái phát,vị trí gần miệng ,niêm mạc sinh dục ,môi *Đau do bệnh lý tim:zona liên sườn trái ,lúc chưa có thương tổn da cần phân biệt cơn đau do bệnh mạch vành ĐIỀU TRỊ A.TẠI CHỖ:  -Ngâm đắp với thuốc tím pha loãng 1/10.000,thoa dung dịch màu như Eosin 2%,Bleue de Methylene.  -Tránh dùng thuốc dạng mỡ,các thuốc chứa chất Corticoid ĐIỀU TRỊ (TT) B.ĐIỀU TRỊ TOÀN THÂN:  *GIẢM ĐAU  *BẢO VỆ THẦN KINH  *NGỪA BỘI NHIỄM  *THUỐC KHÁNG SIÊU VI  ACYCLOCIR:800mg/lầnx5lần/ngày x7ngày, uống (người lớn) và 20 mg/kg x4 lần/ngày x7 ngày uống  *VẤN ĐỀ SỬ DỤNG CORTICOID  *ĐAU SAU ZONA