Bào hiểm - Chương 1: Tổng quan về bảo hiểm

Chương 1Tổng quan về bảo hiểmNỘI DUNGThi Bích Châu-TLGD BHNT2Rủi roTổn thấtNhững vấn đề chung về bảo hiểmoKhái niệm, bản chất và vai trò của bảohiểmoĐặc điểm và các nguyên tắc cơ bản trong bảo hiểmoPhân loại bảo hiểmRủi roThi Bích Châu-TLGD BHNT2Rủi ro trong ngoại thương là một sự kiện có thể xảy ra, nếu nó xảy ra, hậu quả có thể chúng ta lâm vào hoàn cảnh khó khăn hơn so với hiện tại.Rủi ro là sự việc có tính ngẫu nhiên (Fortuity) Rủ i ro k h ô n g b ao gồ m: cái gì có tính ổn định, chắc chắn sẽ xảy ra (certaintly)cái gì có tính chất quy luật, cái gì có tính tự nhiên và không thể tránh khỏi (inevitability)Rủi roThi Bích Châu-TLGD BHNT10Căn cứ vào nguồn gốcCăn cứ vào khu vực phát sinhRủi ro theo điều kiện bảo hiểm gốc và rủi ro phụ(Extraneous risks)Rủi ro được bảo hiểm và rủi ro không được bảo hiểmRủi ro loại trừCác biện pháp đối phó với rủi roThi Bích Châu-TLGD BHNT10Tránh rủi ro (risk avoidance)Ngăn ngừa, hạn chế rủi ro (risk prevention) Tự khắc phục rủi ro (risk assumption) Chuyển nhượng rủi ro (risk transfer)Tổn thất (Loss, Damage /Average)Thi Bích Châu-TLGD BHNT10Tình trạng hoặc hư hỏng (damage) hoặc mất mát (loss) của của đối tượng được bảo hiểm do những rủi ro được bảo hiểm gây ra.Phân loạiTổn thấtThi Bích Châu-TLGD BHNT10Căn cứ vào mức độ tổn thấtTổn thất bộ phận (Partial loss)Tổn thất toàn bộ (Total Loss)Căn cứ vào mối quan hệ giữa một hay nhiều quyền lợi được bảo hiểmNhững vấn đề chung về bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT10Bảo hiểm là một chế độ cam kết và bồi thường, theo đó người bảo hiểm sẽ bồi thường cho người được bảo hiểm những tổn thất, hư hỏng của đối tượng bảo hiểm do những rủi ro đã thỏa thuận gây ra, v ớ i điều kiện người được bảo hiểm đã có bảo hiểm cho đối tượng đó và trả cho người bảo hiểm một khoản tiền gọi là phí bảo hiểm.Các nguyên tắc cơ bản trong bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT10Nguyên tắc bảo hiểm rủi ro chứ không bảo hiểmmột sự chắc chắn (Fortuity not certainly)Nguyên tắc trung thực (Good Faith)Nguyên tắc quyền lợi có thể được bảo hiểm (Insurable interest)Nguyên tắc bồi thường (Indemnity)Nguyên tắc thế quyền (Subrogation)Phân loại bảo hiểmCăn cứ vào tính chất bảo hiểm:Bảo hiểm xã hội (Social Insurance)Bảo hiểm thương mại (Commercial Insurance)Căn cứ vào đối tượng bảo hiểm:Bảo hiểm nhân thọ (Life Insurance)Bảo hiểm phi nhân thọ (Non - life Insurance)Thi Bích Châu-TLGD BHNT10Phân loại bảo hiểm (tt)Căn cứ vào phương thức hoat đông:Bảo hiểm bắt buộcBảo hiểm không bắt buộcCăn cứ vào pham vi hoat đông:Bảo hiểm đối nộiBảo hiểm đối ngoạiThi Bích Châu-TLGD BHNT10Một số khái niệm, thuật ngữ cơ bảnThi Bích Châu-TLGD BHNT10Người bảo hiểm (Insurer)Người được bảo hiểm (Insured/Assured)Đối tượng bảo hiểm (Subject - matter of insurance)Giá trị bảo hiểm (Insured Value)Số tiền bảo hiểm (Sum Insured)Phí bảo hiểm (Premium)Mức miễn thường (Franchise)Giá trị bảo hiểm (Insured Value)Thi Bích Châu-TLGD BHNT10Giá trị bảo hiểm của hàng hóaGiá trị bảo hiểm của tiền cước vận chuyển là tổng sốtiền cước vận chuyển cộng với phí bảo hiểm.Giá trị bảo hiểm của các đối tượng bảo hiểm khác (trừ trách nhiệm dân sự) là giá trị của đối tượng ở nơi và vào thời điểm bắt đầu bảo hiểm cộng với phí bảo hiểm.Mức miễn thường (Franchise)Thi Bích Châu-TLGD BHNT10Miễn thường có khấu trừ: khi giá trị tổn thất lớn hơn mức miễn thường thì bảo hiểm chỉ bồi thường cho phần vượt quá mức miễn thường mà thôi.Miễn thường không khấu trừ : khi tổn thất lớn hơn mức miễn thường thì bảo hiểm sẽ bồi thường 100% giá trị tổn thất.Chương 2Các điều khoản bảo hiểmNỘI DUNGThi Bích Châu-TLGD BHNT2Bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đuờng biểnBảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đuờng hàng khôngCác điều kiện bảo hiểmINCOTERMS 20001. Quá trình hình thành:1932: ra đời quy tắc Vacsava – Oxford về đk CIF1936: ICC ban hành Incoterms 1936 gồm 6 đk.- Sửa đổi qua các năm: 1953, 1967, 1976, 1980, 1990,2000.1990/ 2000: 13 đk (EXW, FCA, FAS, FOB, CPT, CIP, CFR, CIF, DES, DEQ, DAF, DDU, DDP)INCOTERMS 20002. Nội dung của Incoterms 2000:Phân chia trách nhiệm về giao nhận hàngPhân chia chi phíDi chuyển rủi roNội dung Incoterms không đề cập đến:Chuyển giao quyền sở hữu hàng hoáGiải thoát nghĩa vụ, miễn trừ trách nhiệm khi gặp BKKHậu quả của các hành vi vi phạm hợp đồngĐiều kiện cơ sở giao hàng theo Incoterms 2000Nhóm EEXWEx Works + nơi điNhóm FFCA FAS FOBFree Carrier + nơi điFree Alongside Ship + cảng điFree On Board + cảng điNhóm CCPTCarriage Paid to + nơi đếnCIPCarriage and Insurance Paid to + nơi đếnCFRCost and Freight + cảng đếnCIFCost, Insurance and Freight + cảng đếnNhóm DDESDelivered Ex Ship + cảng đếnDEQDelivered Ex Quay + cảng đếnDAFDelivered At Frontier + nơi đếnDDUDelivered Duty Unpaid + nơi đếnDDPDelivered Duty Paid + nơi đếnQUY TRÌNH GIAO NHẬN HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨUNhà cung cấpTàu vận chuyểnNgườinhậnCảng nhà cung cấp6-Thủ tục hảiquanGiao danhmục hàngKý hợp đồng xếp dỡ- Xếp hànglên tàu- Lập vậnđơn-Lập chứng từ thanh toánLấy giấy lệnh nhậnhàngLàm thủ tục hải quanvà nhận hàngQUY TRÌNH CHUNGCảngngườinhậnHàng hóa vận chuyển bằng đường hàng khôngƯu điểmNhược điểmBẢO HIỂM HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU CHUYÊN CHỞ BẰNG ĐƯỜNG HÀNG KHÔNG21Tóm tắt luật hàng không quốc tế về trách nhiệm của người chuyên chở trong ngành hàng không dân dụngHành khách chết và bị thương hoặc bất kỳ thương tích nào xảy ra trên tàu bay hoặc trong quá trình hoạt động xếp tải và dỡ tảiHành lý, hàng hóa bị hư hỏng, thiếu hụt, mấtSự chậm trễ trong quá trình vận tải22BẢO HIỂM HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU CHUYÊN CHỞ BẰNG ĐƯỜNG HÀNG KHÔNGTóm tắt luật hàng không quốc tế về trách nhiệm củangười chuyên chở trong ngành hàng không dân dụngKhông chịu trách nhiệm khi đã áp dụng mọi biện pháp nhằm giảm thiệt hại hoặc không thể áp dụng biện pháp nàoMiễn chịu trách nhiệm toàn bộ hoặc một phần khi chứng minh được lỗi của bên thiệt hại gây ra hoặc góp phần gây raThời gian khởi kiện23BẢO HIỂM HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU CHUYÊN CHỞ BẰNG ĐƯỜNG HÀNG KHÔNGCHỞ BẰNG ĐƯỜNG HÀNG KHÔNGTrách nhiệm của người chuyên chở trong ngành hàng không dân dụng theo luật hàng không dân dụng Việt NamHoàn trả tiền bồi thuờngPhạm vi trách nhiệm của người vận chuyển hàng không không phụ thuộc hình thức vận chuyển thực tếMức độ bồi thuờng thiệt hạiMiễn giảm trách nhiệm khi thiệt hại xảy ra do đặc tính tự nhiên của hàng hóa, chiến tranh, xung độtvũ trangThời gian khởi kiện24BẢO HIỂM HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU CHUYÊNCông ước vacsavaLuật hàng không dândụng Việt NamThời hạn khởi kiện-3 ngày đới với hành lý-7 ngày đối với hàng hóa -14 ngày đối với hàng hóabị thiếu hụt, hư hỏng và 21-14 ngày đối với chậm mất máttrễThời hạn khởi kiện-7 ngày đối với hành lýngày đối với hàng hóa bị-21 ngày đối với chậm trễ11So sánh Công ước Vacsava và Luật hàng không dân dụng Việt NamCác điều kiện Bảo Hiểm chínhTrong thương mại quốc tế người ta thường nhắc tới 3 điều kiện bảo hiểm chính, thông dụng A,B,C của Viện ILU (institute cargo clause A,B,C), về cơ bản cũng giống như các điều kiện A,B,C của Bảo Việt. (Xem nội dung chính của 3 đk trong SGK).Rủi ro chiến tranh, đình công không được bảo hiểm trong cả 3 điều kiện nói trên, muốn được BH, người mua BH phải trả phí mua thêm các trường hợp này.Khái niệmThe Institute Cargo Clauses (ICC) = Set of terms for cargo insurance policies adopted as standard terms by many international marine insurance organizations.Institute Cargo Clause AInstitute Cargo Clause A covers loss or damage as per Cargo Clause B plus Rainwater damage, malicious damage, breakage, partial loss, shortage, pilerage and theft.Institute Cargo Clause BInstitute Cargo Clause B covers loss or damageas per Cargo ClauseC plusRiver, WaterduringWashing Overboard, damage and Total loading/unloadingSea, Lake,Loss ofpackageInstitute Cargo Clause Ccollision, discharge at a port of distress, total loss of vehicle, general average sacrifice and jettison.Fire andExplosion,Stranding,Sinking,Capsizing,Overturningof a Lorryor train,ICC changesA committee tried to abolish the Ship Cargo policy.It was included in the Maritime Insurance Act of 1906 with “an interpretation guide”In 1912, ICC FPA, ICC WA and ICC ALLRISK were included.In 1982, Marine Policy Form and Institute Cargo Clauses A, B, C, War and StrikeNew Cargo ClausesOld Cargo ClausesInstitute Cargo Clauses (A)Institute Cargo Clauses (A.R.)(All Risks)Institute Cargo Clauses (B)Institute Cargo Clauses (W.A.)(With Average)Institute Cargo Clauses (C)Institute Cargo Clauses (F.P.A.)(Free of Particular Average)Bảng tóm tắt 3 điều khoản ICC by Sea theo tiêu chuẩn rủi roCác điều kiệnABCI. Những mất mát hư hại nguyên nhận được quy là hợp lý cho( không cần phải chứng minh):1. Hỏa hoạn, cháy nổXXX2.Mắc cạn, bị chìm hoặc lậtXXX2. Dỡ hàng tại cảng lánh nạnXXX3. Động đất, núi lửa phun, sét đánhXX-4. Tổn thất do sóng cuốn khỏi tàuXX-5. Tổn thất do nước tràn vào tàu hay hầm chứa hàngXX-Bảng tóm tắt 3 điều khoản ICC by Sea theo tiêu chuẩn rủi roII. Những mất mát hư hại cần phải chứng minh lý do:1. Hi sinh tổn thất chung và các chi phí hợp lýXXX2. Ném hàng ra khỏi tàu ( trong điều kiện cần thiết)XXX3. Mất tích (?)XXX4. Đâm va vào bất cứ vật thể khác ngoài nướcXXX5. Phương tiện vận chuyển đường bộ bị lật đổ hoặc bị trậtbánhXXX6.Mất nguyên kiện hàng khi xếp dỡ chuyển tảiXX-Bảng tóm tắt 3 điều khoản ICC by Sea theo tiêu chuẩn rủi roIII. Những mất mát hư hại do rủi ro đặc biệt (B & C có thểmua thêm )ABC1. Thời tiết xấuX--2. Hành vi ác ý hoặc phá hoạiX--3. Trộm cắpX--4. Cướp biểnX--5. Các rủi ro đặc biệt khácX--I.V.Những điều khoản bảo hiểm phụ(Chiến tranh, đìnhcông.)MuathêmMuathêmMuathêm- Áp dụng mức miễn thườngKhông quy định vì đã áp dụng định nghĩa về nội tì, ẩn tìPhân chia tổn thất theo sở hữuTổn thất chungTổn thất riêngKhái niệmTheo điều 213 Luật hàng hải VN tổn thất chung bao gồm những hi sinh hay những chi phí bất thường được thực hiện một cách có ýthức và hợp lý vì sự an toàn chung nhằm cứu tàu, hàng hóa, tiền cước vận chuyển hoặc tiền công vận chuyển hành khách thoát khỏi hiểm họa chung- Tổn thất riêng là tổn thất chỉ gây thiệt hại cho riêng quyền lợi của một vài chủ sở hữu đối với tài sản trên hành trình vận chuyển đường biểnNguyên nhânDo hành động cố ýDo thiên tai, tai nạn bất ngờMục đíchVì sự an toàn chung, các quyền lợi phải tham gia đóng góp tổn thất chungTự chịu tổn thấtMức độ tổn thấtKhông có tổn thất toàn bộCó tổn thất toàn bộBảo hiểmĐược bồi thường miễn có muabảo hiểmPhụ thuộc vào điềukiện mua bảo hiểmChương 3Hợp đồng bảo hiểmNỘI DUNGThi Bích Châu-TLGD BHNT39Hợp đồng bảo hiểmKhái niệm và các đối tượng có liên quanPhân loại hợp đồng bảo hiểmNội dung một hợp đồng bảo hiểmCác nguyên tắc khi mua bảo hiểmThủ tục mua bảo hiểmHợp đồng bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT40Hợp đồng bảo hiểm là sự thỏa thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra rủi ro thuộc phạm vi bảo hiểmHợp đồng bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT41Hợp đồng (contract) bảo hiểm chuyên chở hàng hóa bằng đường biển là một văn bản trong đó qui định quyền lợi của người bảo hiểm (insurer) và người được bảo hiểm (insured).Hợp đồng bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT42Insurer cam kết sẽ bồi thường cho insured những tổn thất hàng hóa được bảo hiểm xảy ra do những rủi ro đã thỏa thuận gây ra, còn insured cam kết sẽ trả phí bảo hiểm (premium) theo những điều kiện bảo hiểm đã thỏa thuận.Số tiền bồi thường thiệt hại không vượt quá giátrị của đối tượng được bảo hiểm bị tổn thất.Hợp đồng bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT43Theo điều 567 Bộ luật Dân sự năm 2005 “Hợp đồng bảo hiểm là sự thoả thuận giữ các bên, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, còn bên bảo hiểm phải trả một khoản tiền bảo hiểm cho bên được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.”Hợp đồng bảo hiểm quốc tế đầu tiên được ghi nhận trong lịch sử ngành bảo hiểm là hợp đồng bảo hiểm hàng hải vào ngày 23/10/1347 tại Genoa, Italia.Thi Bích Châu-TLGD BHNT44Hợp đồng bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT45Các bên có liên quanNgười bảo hiểm / Cty bảo hiểmNgười được bảo hiểmĐại lý bảo hiểmMôi giới bảo hiểm (insured broker)Người tính toán tổn thất bảo hiểm - Công tyGiám định tổn thấtTổ chức Bảo hiểm tương hỗHợp đồng bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT46Phân loạiHợp đồng bảohiểm chuyến(Voyage Policy)Hợp đồng bảo hiểm bao / Hợpđồng bảo hiểm định hạnGiấy yêu cầu bảo hiểm (Application of cargo insurance/ Insurance request on cargo)Đơn bảo hiểm (Insurance Policy)Giấy chứng nhận bảo hiểm (Certificate ofInsurance)Bản sửa đổi bổ sung (Endorsement)Thi Bích Châu-TLGD BHNT47Chứng từ bảo hiểmNội dung của hợp đồng bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT48Tên, địa chỉ của doanh nghiệp bảo hiểm, bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm hoặc người thụ hưởng;Đối tượng bảo hiểm;Số tiền bảo hiểm, giá trị tài sản được bảo hiểm đối với bảo hiểm tài sản;Phạm vi bảo hiểm, điều kiện bảo hiểm, điều khoản bảo hiểm;Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm;Thời hạn bảo hiểm;Mức phí bảo hiểm, phương thức đóngphí bảo hiểm;Thi Bích Châu-TLGD BHNT49Thời hạn, phương thức trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường;Các quy định giải quyết tranh chấp; 10.Ngày, tháng, năm giao kết hợp đồng.11.Ngoài những nội dung trên, hợp đồng bảo hiểm có thể có các nội dung khác do các bên thỏa thuận.Thi Bích Châu-TLGD BHNT50Nguyên tắc của bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT51Thủ tục mua bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT52Tính giá C.I.FTính phí bảo hiểmSố tiền được bảo hiểm (amount insured)Trách nhiệm và nghĩa vụ của ngườibảo hiểm và người được bảo hiểmTrách nhiệm và nghĩa vụ của người bảo hiểmTrách nhiệm và nghĩa vụ của người được bảo hiểmThi Bích Châu-TLGD BHNT53Cách mua BHThi Bích Châu-TLGD BHNT54Người bán mua BH khi giao hàng theo các điều kiện CIF, CIP, DES, DEQ, DDU, DDP.Mua theo quy định trong hợp đồng mua bán.Nếu HĐ không quy định thì căn cứ vào quy định mua bảo hiểm (I) trong điều kiện CIF,incoterms 2000.Căn cứ để mua BHThi Bích Châu-TLGD BHNT55Hợp đồngTính chất, giá trị hàng hóaTuyến đường vận chuyểnVị trí xếp hàngCác hình thức mua BHOpen policyGửi giấy báo bắt đầu vậnchuyểnLấy insurance certificateVoyage policyGửi giấy yêu cầu bảohiểmHãng bảo hiểm chào insurance rateHai bên mặc cả và ký HĐPhân biệt hai hình thức mua bảo hiểmBảo hiểm bao (Open policy): Mua BH cho toàn bộ trị giá hàng hoá được giao trong một thời gian dài nhất địnhBảo hiểm chuyến (Voyage Policy) Chỉ yêu cầu mua bảo hiểm cho 1 chuyến cụ thể nhất định, hãng BH sẽ chào mức giá, 2 bên tiến hành đàm phán ký kết HĐ BH.CHƯƠNG 4Giám định - bồi thường tổnthất hàng hoáGIỚI THIỆU (Introduction)Tổng quan về Giám địnhBồi thường tổn thấtCách tính toán bồi thường tổn thấtTỔNG QUAN VỀ GIÁM ĐỊNHKhái niệmPhân loại giám định hàng hóa xuâ't nhập khẩuNguyên tắc giám địnhGIÁM ĐỊNHKhái niệmGiám định hànghóa XNK là việc kiểmnghiệm, kiểm tra hàng hóa XNK bằng những biện pháp nghiệp vụ kỹ thuật để xác định tình trạng thực tế của hàng hóa theo yêu cầu của cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức.Giám định tổn thất là việc làm của người giám định viên nhằm xác định tình trạng tổn thất, mức độ tổn thất và nguyên nhân gây nên mức độ tổn thất của hàng hóa. Đây là cơ sở khiếu nại, bồi thường các bên sau nàyGIÁM ĐỊNHInsurance policy / Certificate of Insurance Survey ReportOriginal B/L và Hợp đồng thuê tàu (nếu có) Commercial Invoice và Hóa đơn về các chi phí khác(nếu có)Hồ Sơ khiếu nạiClaim on ConsignmentThi Bích Châu-TLGD BHNT64Claim Intimation / RegistrationCopy of policyClaim form duly filled up and signedCopy of invoice/ packing consignment notelist/Claim on ConsignmentThi Bích Châu-TLGD BHNT65List of items damaged along with billPolice report if vehicle is involved in an accidentDamage certificate of transporter/ shortcertificateClaim on ConsignmentThi Bích Châu-TLGD BHNT66Notice to the transporter acknowledgementSubrogation letterSurveyor report with photographsInspection reportwithClaim on Non Delivery CaseThi Bích Châu-TLGD BHNT67Notice of claim lodged to the carrierSubsequent correspondence with the carriersAppointment of field officers and surveyorsRole of field officers and surveyorsSurveyor log book/ salvage collection anddisposalClaim on Non Delivery CaseThi Bích Châu-TLGD BHNT68Notice of claim lodged to the carrierSubsequent correspondence with the carriersAppointment of field officers and surveyorsRole of field officers and surveyorsSurveyor log book/ salvage collection anddisposal