Báo cáo Tốt nghiệp - Những vấn đề lý luận chung về kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm

Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị CH NG IƯƠ NH NG V N Đ LÝ LU N CHUNG V K TOÁN T P H PỮ Ấ Ề Ậ Ề Ế Ậ Ợ CHI PHÍ VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH MẢ Ẩ 1.1 Nh ng v n đ chung v k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s nữ ấ ề ề ế ả ấ ả ph m GIÁ THÀNH S N PH Mẩ Ả Ẩ : 1.1.1 Khái ni m chi phí s n xu t và giá thành s n ph m :ệ ả ấ ả ẩ a) Khái ni m chi phí s n xu t :ệ ả ấ Chi phí s n xu t là bi u hi n b ng ti n c a toàn b hao phí v lao đ ng s ng vàả ấ ể ệ ằ ề ủ ộ ề ộ ố lao đ ng v t hóa phát sinh trong quá trình s n xu t kinh doanh DN trong m t th i kỳộ ậ ả ấ ở ộ ờ nh t đ nh (tháng, quý, năm).ấ ị b) Khái ni m giá thành s n ph m :ệ ả ẩ GTSP là t ng s bi u hi n b ng ti n c a các hao phí v lao đ ng s ng và laoổ ố ể ệ ằ ề ủ ề ộ ố đ ng v t hóa cho m t kh i l ng s n ph m ,lao v d ch v đã hoàn thành trong th i kỳộ ậ ộ ố ượ ả ẩ ụ ị ụ ờ đó. c) M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m :ố ệ ữ ả ấ ả ẩ CPSX và GTSP là hai khái ni m riêng bi t có nh ng m t khác nhau.ệ ệ ữ ặ CPSX luôn g n li n v i t ng th i kỳ phát sinh chi phí còn giá thành l i g n li nắ ề ớ ừ ờ ạ ắ ề v i kh i l ng s n ph m ,công vi c,lao v đã hoàn thành.ớ ố ượ ả ẩ ệ ụ CPSX trong kỳ bao g m c nh ng chi phí s n xu t đã tr tr c trong kỳ nh ngồ ả ữ ả ấ ả ướ ư ch a phân b cho kỳ này và nh ng chi phí ph i tr trong kỳ tr c nh ng kỳ này m iư ổ ữ ả ả ướ ư ớ phát sinh th c t . Nh ng không bao g m chi phí tr tr c c a kỳ tr c phân b cho kỳự ế ư ồ ả ướ ủ ướ ổ này và nh ng chi phí ph i tr kỳ này nh ng th c t ch a phát sinh . Ng c l i giá thànhữ ả ả ư ự ế ư ượ ạ s n ph m ch liên quan đ n chi phí ph i tr trong kỳ và chi phí tr tr c đ c phân bả ẩ ỉ ế ả ả ả ướ ượ ổ kỳ này. CPSX trong kỳ không ch liên quan đ n nh ng s n ph m đã hoàn thành mà cònỉ ế ữ ả ẩ liên quan đ n s n ph m d dang cu i kỳ và s n ph m h ng ,còn GTSP không liên quanế ả ẩ ở ố ả ẩ ỏ Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 1 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị đ n CPSX c a s n ph m d dang cu i kỳ và s n ph m h ng nh ng l i liên quan đ nế ủ ả ẩ ở ố ả ẩ ỏ ư ạ ế CPSX c a s n ph m d dang kỳ tr c chuy n sang.ủ ả ẩ ở ướ ể 1.1.2 Phân lo i chi phí s n xu t và giá thành s n ph m :ạ ả ấ ả ẩ a) Phân lo i chi phí s n xu t :ạ ả ấ CPSX c a các DN bao g m nhi u lo i có n i dung kinh t khác nhau, m c đíchủ ồ ề ạ ộ ế ụ và công d ng c a chúng trong quá trình s n xu t cũng khác nhau. Đ ph c v cho côngụ ủ ả ấ ể ụ ụ tác h ch toán và qu n lý CPSX c n thi t ph i ti n hành phân lo i CPSX theo các tiêuạ ả ầ ế ả ế ạ th c khác nhau.ứ * Phân lo i chi phí s n xu t theo n i dung kinh t :ạ ả ấ ộ ế Theo cách phân lo i này nh ng CPSX trong DN có cùng n i dung kinh t s đ c s pạ ữ ộ ế ẽ ượ ắ x p chug vào m t y u t chi phí không k chi phí đó phát sinh đâu và dùng vào m cế ộ ế ố ể ở ụ đích gì. Theo quy đ nh hi n hành g m có các y u t chi phí là :ị ệ ồ ế ố - Chi phí NVL :bao g m các chi phí v NVL ,ph tùng thay th , CCDC mà DN sồ ề ụ ế ử d ng cho các ho t đ ng s n xu t trong kỳ.ụ ạ ộ ả ấ - Chi phí nhân công: bao g m ti n l ng và các kho n trích theo l ng c a côngồ ề ươ ả ươ ủ nhân và nhân viên ho t đ ng s n xu t trong DN.ạ ộ ả ấ - Chi phí kh u hao TSCĐ :là toàn b s ti n trích kh u hao TSCĐ s d ng choấ ộ ố ề ấ ử ụ s n xu t c a DN.ả ấ ủ - Chi phí khác b ng ti n: bao g m các chi phí không thu c lo i trên nh : chi phíằ ề ồ ộ ạ ư ti p khách, h i ngh ,thuê qu ng cáo,…ế ộ ị ả * Phân lo i chi phí theo kho n m c giá thànhạ ả ụ : Theo cách phân lo i này CPSX đ c phân chia thành nh ng kho n m c t ngạ ượ ữ ả ụ ươ ng v i nh ng kho n m c giá thành là:ứ ớ ữ ả ụ - Chi phí NVL tr c ti p :g m có NVL chính, NVL ph , nhiên li u,…tham gia tr cự ế ồ ụ ệ ự ti p vào quá trình s n xu t ,ch t o s n ph m ho c th c hi n các lao v ,d ch v .ế ả ấ ế ạ ả ẩ ặ ự ệ ụ ị ụ Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 2 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị - Chi phí nhân công tr c ti p: là nh ng kho n ti n ph i tr ,ph i thanh toán choự ế ữ ả ề ả ả ả công nhân tr c tiêp s n xu t s n ph m ,th c hi n các lao v d ch v nh :ti n l ng vàự ả ấ ả ẩ ự ệ ụ ị ụ ư ề ươ các kho n trích theo l ng v BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ.ả ươ ề - Chi phí s n xu t chung là nh ng chi phí phát sinh trong ph m vi phân x ng nhả ấ ữ ạ ưở ư :ti n l ng, ph c p, chi phí CCDC xu t dùng cho phân x ng, kh u hao TSCĐ thu cề ươ ụ ấ ấ ưở ấ ộ phân x ng… và các chi phí khác thu c ph m vi phân x ng.ưở ộ ạ ưở * Phân lo i chi phí theo quan h c a chi phí v i kh i l ng s n ph m s n xu tạ ệ ủ ớ ố ượ ả ẩ ả ấ ra : Ng i ta phân chia CPSX thành chi phí c đ nh và chi phí bi n đ i:ườ ố ị ế ổ - Chi phí c đ nh ( đ nh phí ):là nh ng chi phí mà nh ng kh i l ng s n ph m s nố ị ị ữ ữ ố ượ ả ẩ ả xu t ra không làn nh h ng ho c có nh h ng nh ng không đáng k đ n s thay đ iấ ả ưở ặ ả ưở ư ể ế ự ổ c a chi phí này.ủ -Chi phí bi n đ i ( bi n phí ):là nh ng chi phí thay đ i theo t l tr c ti p v iế ổ ế ữ ổ ỷ ệ ự ế ớ kh i l ng s n ph m s n xu t ra :chi phí NVL tr c ti p, chi phí NCTT, chi phí này tínhố ượ ả ẩ ả ấ ự ế trên m t đ n v SP thì l i c đ nh cho dù kh i l ng s n ph m s n xu t ra có b bi nộ ơ ị ạ ố ị ố ượ ả ẩ ả ấ ị ế đ ng.ộ * Phân lo i chi phí theo ch c năng:ạ ứ G m nh ng chi phí c n thi t đ s n xu t ra s n ph m trong phân x ng nh : chiồ ữ ầ ế ể ả ấ ả ẩ ưở ư phí NVL tr c ti p, chi phí NCTT và chi phí SXC.ự ế CP tiêu th : g m nh ng CP g n li n v i ho t đ ng l u thông s n ph m c a DN.ụ ồ ữ ắ ề ớ ạ ộ ư ả ẩ ủ CPQL là nh ng chi phí g n li n v i k t qu ho t đ ng ch c năng toàn DN.ữ ắ ề ớ ế ả ạ ộ ứ * Các phân lo i chi phí khác:ạ Tùy theo yêu c u c th mà DN co th áp d ng m t trong các cách phân lo i trên.ầ ụ ể ể ụ ộ ạ Ngoài ra còn co các cách khác nh : phân lo i chi phí theo ph ng pháp t p h p chi phíư ạ ươ ậ ợ vào đ i t ng tính giá thành và phân lo i theo kh năng ki m soát.ố ượ ạ ả ể b) Phân lo i giá thành s n ph m :ạ ả ẩ Đ giúp cho vi c qu n lý t t GTSP k toán cũng c n phân bi t giá thành :ể ệ ả ố ế ầ ệ * Phân lo i giá thành theo th i gian và ngu n s li u đ tính giá thành :ạ ờ ồ ố ệ ể Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 3 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị Giá thành k ho ch :là giá thành tính tr c khi b t đ u s n xu t c a kỳ kế ạ ướ ắ ầ ả ấ ủ ế ho ch, đ c xây d ng căn c vào đ nh m c và d toán chi phí c a k ho ch.ạ ượ ự ứ ị ứ ự ủ ế ạ Giá thành đ nh m c :là m t lo i giá thành đ c tính tr c khi b t đ u s n xu tị ứ ộ ạ ượ ướ ắ ầ ả ấ s n ph m . Giá thành đ nh m c luôn thay đ i phù v i s thay đ i c a các đ nh m c chiả ẩ ị ứ ổ ớ ự ổ ủ ị ứ phí đ t đ c trong quá trình th c hi n k ho ch.ạ ượ ự ệ ế ạ Giá thành th c t :là giá thành đ c xác đ nh sau khi đã hoàn thành công vi c s nự ế ượ ị ệ ả xu t s n ph m, căn c vào các chi phí phát sinh trong quá trình s n xu t s n ph m .Nóấ ả ẩ ứ ả ấ ả ẩ bao g m t t c các chi phí th c t phát sinh trong đó có c nh ng chi phí v t đ nh m c,ồ ấ ả ự ế ả ữ ượ ị ứ ngoài k ho ch.ế ạ * Phân lo i giá thành theo ph m vi phát sinh chi phí :ạ ạ Giá thành s n xu t :bao g m toàn b các chi phí phát sinh có liên quan đ n vi cả ấ ồ ộ ế ệ ch t o s n ph m nh chi phí NVL tr c ti p, chi phí NCTT, chi phí SXC.ế ạ ả ẩ ư ự ế Giá thành toàn b :dùng đ xác đ nh l i t c tr c thu c a SP lao v , d ch v …ộ ể ị ợ ứ ướ ế ủ ụ ị ụ Giá thành toàn b = giá thành SX + Chi phí bán hàng +Chi phí QLDNộ 1.1.3 Vai trò, nhi m v c a h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s nệ ụ ủ ạ ả ấ ả ph m ẩ a) Vai tò c a h ch toán chi phí s n xu t và giá thành s n ph m :ủ ạ ả ấ ả ẩ Vi c t ch c t t công tác h ch toán k toán có ý nghĩa r t đ c bi t trong các DNệ ổ ứ ố ạ ế ấ ặ ệ s n xu t c th là :ả ấ ụ ể - Giá thành s n ph m là m t ch tiêu kinh t ,m thu t t ng h p đ c dùng đả ẩ ộ ỉ ế ỹ ậ ổ ợ ượ ể đánh giá ch t l ng ho t đ ng c a DN ,nó ph n ánh m t cách t ng quát các m t kấ ượ ạ ộ ủ ả ộ ổ ặ ỹ thu t, kinh t ,t ch c c a DN.ậ ế ổ ứ ủ - Ph n đ u h giá thành nâng cao ch t l ng s n ph m là nhân t quy t đ nhấ ấ ạ ấ ượ ả ẩ ố ế ị nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a DN, tăng thu nh p cho ng i lao đ ng , nângệ ả ả ấ ủ ậ ườ ộ cao tích lũy cho DN. - Tính toán chính xác GTSP là c s đ xác đ nh giá bán h p lý c a s n ph m ,làơ ở ể ị ợ ủ ả ẩ c s đ ki m tra tình hình th c hi n đ nh m c tiêu hao, tình hình th c hi n h ch toánơ ở ể ể ự ệ ị ứ ự ệ ạ kinh t n i b , là căn c đ xác đ nh k t qu s n xu t kinh doanh .ế ộ ộ ứ ể ị ế ả ả ấ Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 4 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị Nh v y công tác h ch toán CPSX và giá thành là m t y u t quan tr ng đ i v iư ậ ạ ộ ế ố ọ ố ớ m i DN s n xu t trong n n kinh t do v y đòi h i m i DN không ng ng hoàn thi n vàọ ả ấ ề ế ậ ỏ ỗ ừ ệ nâng cao công tác h ch toán k toán c a DN mình, góp ph n nâng cao hi u qu qu n lýạ ế ủ ầ ệ ả ả DN nói riêng và toàn b n n kinh t xã h i nói chung.ộ ề ế ộ b) Nhi m v h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m :ệ ụ ạ ả ấ ả ẩ Đ công tác h ch toán CPSX và tính GTSP đáp ng đ y đ , trung th c, k p th iể ạ ứ ầ ủ ự ị ờ yêu c u qu n lý thì k toán h ch toán CPSX và tính GTSP c n th c hi n đ c nhũngầ ả ế ạ ầ ự ệ ượ nhi m v sau :ệ ụ - Căn c vào đ c đi m quy trình công ngh , tính ch t s n xu t,s n ph m và đ nứ ặ ể ệ ấ ả ấ ả ẩ ơ v tính GTSP trong DN mà xác đ nh đ i t ng và ph ng pháp h ch toán CPSX cũngị ị ố ượ ươ ạ nh tính giá thành thích h p.ư ợ - Ghi chép, ph n ánh đ y d k p th i m i chi phí kinh t phát sinh trong quá trìnhả ầ ủ ị ờ ọ ế s n xu t s n ph m ,ki m tra tình hình đ nh m c tiêu hao lao đ ng, v t t , các d toánả ấ ả ẩ ể ị ứ ộ ậ ư ự chi phí ph c vujquanr lý s n xu t nh m thúc đ y s d ng ti t ki m, h p lý NVL, máyụ ả ấ ằ ẩ ử ụ ế ệ ợ móc thi t b , lao đ ng trong s n xu t cũng nh trong qu n lý, v ch ra đ c m c đ vàế ị ộ ả ấ ư ả ạ ượ ứ ộ nguyên nhân c a nh ng lãng phí và thi t h i t ng khâu s n xu t .ủ ữ ệ ạ ở ừ ả ấ - T ch c ki m kê đánh giá SPDD và tính toán chính xác, k p th i giá thành và giáổ ứ ể ị ờ thành đ n v c a t ng lo i s n ph m, công vi c, lao v d ch v do DN s n xu t ra. Xácơ ị ủ ừ ạ ả ẩ ệ ụ ị ụ ả ấ đ nh k t qu h ch toán kinh t n i b c a các phân x ng, b ph n s n xu t trong DN.ị ế ả ạ ế ộ ộ ủ ưở ộ ậ ả ấ 1.2 Đ i t ng và ph ng pháp h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thànhố ượ ươ ạ ả ấ s n ph m :ả ẩ 1.2.1 Đ i t ng h ch toán chi phí s n xu t – Đ i t ng tín giá thành .ố ượ ạ ả ấ ố ượ a) Đ i t ng h ch toán chi phí s n xu t :ố ượ ạ ả ấ Đ i t ng h ch toán CPSX là gi i h n xác đ nh tr c đ t p h p CPSX, xácố ượ ạ ớ ạ ị ướ ể ậ ợ đ nh đ i t ng h ch toán CPSX th c ch t là xác đ nh n i chi phí phát sinh và n i ch uị ố ượ ạ ự ấ ị ơ ơ ị chi phí đ làm căn c tính giá thành .Đ xác đ nh CPSX ng i ta th ng căn c vào:ể ứ ể ị ườ ườ ứ - Tính ch t quy trình công ngh s n xu t s n ph m là s n xu t gi n đ n hayấ ệ ả ấ ả ẩ ả ấ ả ơ ph c t p, quá trình ch bi n liên t c hay quá trình ch bi n song song.ứ ạ ế ế ụ ế ế Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 5 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị - Căn c vào lo i hình s n xu t là s n xu t đ n chi c hay hay s n xu t hàng lo tứ ạ ả ấ ả ấ ơ ế ả ấ ạ thì đ i t ng h ch toán CPSX có th là đ n đ t hàng, ho c s n ph m ,nhóm chi ti t s nố ượ ạ ể ơ ặ ặ ả ẩ ế ả ph m ,ho c b ph n s n ph m ,…ẩ ặ ộ ậ ả ẩ - Căn c vào yêu c u và trình đ qu n lý c a DN thì đ i t ng h ch toán CPSXứ ầ ộ ả ủ ố ượ ạ có th là phân x ng, các công đo n s n xu t .ể ưở ạ ả ấ - Căn c vào đ c đi m t ch c s n xu t thì đ i t ng h ch toán CPSX là cácứ ặ ể ổ ứ ả ấ ố ượ ạ phân x ng n u DN t ch c s n xu t thành các phân x ng.ưở ế ổ ứ ả ấ ưở b) Đ i t ng tính giá thành :ố ượ Đ i t ng tinh giá thành là :s n ph m ,bán s n ph m ,công vi c ho c lao vố ượ ả ẩ ả ẩ ệ ặ ụ nh t đ nh đòi h i ph i xác đ nh giá thành đ n v do v y đ i t ng tính giá thành có thấ ị ỏ ả ị ơ ị ậ ố ượ ể là s n ph m cu i cùng, cũng có th là s n ph m trên dây truy n s n xu t .ả ẩ ố ể ả ẩ ề ả ấ 1.2.2 Ph ng pháp h ch toán chi phí s n xu t :ươ ạ ả ấ a) Ph ng pháp h ch toán CPSX theo chi ti t s n ph m hay b ph n s n ph m :ươ ạ ế ả ẩ ộ ậ ả ẩ Theo ph ng pháp này các CPSX đ c t p h p và phân lo i theo t ng chi ti tươ ượ ậ ợ ạ ừ ế ho c b ph n s n ph m riêng bi t phù h p v i tính ch t quy trình công ngh .ặ ộ ậ ả ẩ ệ ợ ớ ấ ệ Ph ng pháp này khá ph c t p ch y u áp d ng h n ch nh ng DN chuyênươ ứ ạ ủ ế ụ ạ ế ở ữ môn hóa cao ,SX ít lo i SP ho c mang tính đ n chi c và có ít chi ti t ho c b ph n c uạ ặ ơ ế ế ặ ộ ậ ấ thành. b) Ph ng pháp h ch toán CPSX theo s n ph m :ươ ạ ả ẩ Theo ph ng pháp này CPSX phát sinh đ c t p h p và phân lo i theo t ng lo iươ ượ ậ ợ ạ ừ ạ s n ph m riêng bi t, không ph thu c vào tính ch t ph c t p c a s n ph m và quy trìnhả ẩ ệ ụ ộ ấ ứ ạ ủ ả ẩ công ngh s n xu t .ệ ả ấ Ph ng pháp này đ c áp d ng nh ng DN s n xu t hàng lo t v i kh i l ngươ ượ ụ ở ữ ả ấ ạ ớ ố ượ l n nh d t .khai thác,…ớ ư ệ c) Ph ng pháp h ch toán CPSX theo nhóm s n ph m :ươ ạ ả ẩ Theo ph ng pháp này các CPSX phát sinh đ c t p h p và phân lo i theo nhómươ ượ ậ ợ ạ s n ph m .ả ẩ Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 6 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị Ph ng pháp này áp d ng thích h p nh ng DN s n xu t nhi u ch ng lo i s nươ ụ ợ ở ữ ả ấ ề ủ ạ ả ph m có quy cách khác nhau nh : đóng giày, may m c, d t kim,…ẩ ư ặ ệ d) Ph ng pháp h ch toán CPSX theo đ n đ t hàng:ươ ạ ơ ặ Các CPSX đ c t p h p và phân lo i teo t ng đ n đ t hàng riêng bi t. Khi đ nượ ậ ợ ạ ừ ơ ặ ệ ơ đ t hàng hoàn thành thì t ng CPSX theo đ n đ t hàng đó là giá thành th c t c a s nặ ổ ơ ặ ự ế ủ ả ph m .ẩ Ph ng pháp này áp d ng nh ng DN SX đ n chi c nh :đón tàu, s a ch a,…ươ ụ ở ữ ơ ế ư ử ữ e) Ph ng pháp h ch toán CPSX theo giai đo n công ngh :ươ ạ ạ ệ Theo ph ng pháp này thì CPSX đ c phân lo i và t ng h p theo t ng giai ươ ượ ạ ổ ợ ừ đo n công ngh .ạ ệ Áp d ng nh ng DN mà quy trình công ngh tr i qua nhi u b c ch bi n.ụ ở ữ ệ ả ề ướ ế ế 1.2.3 Ph ng pháp tính giá thành s n ph m :ươ ả ẩ + Ph ng pháp tr c ti p ( ph ng pháp gi n đ n ):ươ ự ế ươ ả ơ + Ph ng pháp lo i tr s n ph m ph :ươ ạ ừ ả ẩ ụ + Ph ng pháp t ng c ng chi phí :ươ ổ ộ + Ph ng pháp h s :ươ ệ ố + Ph ng pháp t lươ ỷ ệ + Ph ng pháp liên h pươ ợ 1.3 N i dung h ch toán chi phí s n xu t ộ ạ ả ấ 1.3.1 N i dung và ph ng pháp h ch toán chi phí NVL tr c ti p.ộ ươ ạ ự ế a) N i dung c a h ch toán chi phí NVL tr c ti p:ộ ủ ạ ự ế Chi phí v NVL tr c ti p bao g m :VL chính, VL ph , nhiên li u, …phát sinhề ự ế ồ ụ ệ trong quá trình s n xu t mà DN dung tr c ti p cho s n xu t s n ph m .ả ấ ự ế ả ấ ả ẩ Các chi phí v NVL tr c ti p chi m t tr ng l n trong GTSP nên ph i h ch toánề ự ế ế ỷ ọ ớ ả ạ đ y đ ,chính xác và tr c ti p cho t ng đ i t ng h ch toán chi phí .Tr ng h p nào cóầ ủ ự ế ừ ố ượ ạ ườ ợ Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 7 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị liên quan đ n nhi u đ i t ng h ch toán chi phí thì ph i phân b theo tiêu chu n h p lýế ề ố ượ ạ ả ổ ẩ ợ sau: - Đ i v i chi phí NVL chính :có th phân b theo đ nh m c tiêu hao ,theo h s ,ố ớ ể ổ ị ứ ệ ố theo tr ng l ng s n ph m .ọ ượ ả ẩ - Đ i v i chi phí v t li u ph ,nhiên li u: n u DN đã xây d ng đ nh m c thì phânố ớ ậ ệ ụ ệ ế ự ị ứ b theo đ nh m c tiêu hao, n u ch a phân b đ nh m c thì phân b tho tr ng l ng v iổ ị ứ ế ư ổ ị ứ ổ ọ ượ ớ NVL chính ho c theo s l ng hay tr ng l ng bán thành ph m đã ch t o ho c theo sặ ố ượ ọ ượ ẩ ế ạ ặ ố gi máy ch y.ờ ạ Đ xác đ nh NVL, nhiên li u s d ng th c t trong kỳ thì cu i tháng ph i ki mể ị ệ ử ụ ự ế ố ả ể kê xác đ nh v t li u ch a s d ng h t, giá tr ph li u thu h i.ị ậ ệ ư ử ụ ế ị ế ệ ồ Chi phí NVL Giá tr NVL ị Giá tr NVL cònị Giá trị th c t sự ế ử = xu t đ a vàoấ ư + l i cu i kỳ ch aạ ố ư - ph li uế ệ d ng trong kỳụ SX s d ng thu h iử ụ ồ b) Ph ng pháp h ch toán :ươ ạ * Theo ph ng pháp kê khai th ng xuyên :ươ ườ Tài kho n s d ng :TK 621 – Chi phí NVL tr c ti pả ử ụ ự ế • Nguyên t c h ch toán TK 621:ắ ạ S đ 1.1.ơ ồ Ph ng pháp h ch toán :ươ ạ TK152 TK621 TK152 Xu t kho VL dùngấ VL dùng không hêt Trực ti p cho SXế nh p l i khoậ ạ TK111,112,331 TK154 Mua VL dùng ngay Cho s n xu t ả ấ TK133 K t chuy n VL dùngế ể Thu GTGTế Tr c ti p SXSPự ế * Theo ph ng pháp ki m kê đ nh kỳ:ươ ể ị Tài kho n s d ng: TK 621 – Mua hàngả ử ụ TK 631 – Giá thành s n xu t ả ấ Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 8 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị Nguyên t c h ch toán :Chi phí NVL ph n ánh trên tài kho n này đ c ghi m tắ ạ ả ả ượ ộ l n vào cu i kỳ k toán .Cu i kỳ k toán DN ti n hành ki m kê và xác đ nh giá tr t ngầ ố ế ố ế ế ể ị ị ừ th NVL t n kho cu i kỳ đ xác đ nh giá tr NVL xu t kho:ứ ồ ố ể ị ị ấ Công th c :ứ Giá tr NVL Giá tr NVL ị ị + Giá tr NVL Giá tr NVLị ị Xu t trong kỳấ nh p trong kỳậ t n đ u kỳồ ầ t n cu i kỳồ ố S đ 1.2.ơ ồ Ph ng pháp h ch toán :ươ ạ TK 611 TK 621 TK 152 Xu t kho VL dùng tr c V t li u dùng không ấ ự ậ ệ ti p Cho s n xu t h t nh p l i khoế ả ấ ế ậ ạ TK 111,112,331 TK 154 Mua VL dùng nga TK 133 K t chuy n VL dùngế ể Thu GTGT tr c ti p s n xu t SPế ự ế ả ấ 1.3.2 N i dung h ch toán ộ ạ a) N i dung:ộ Chi phí NCTT bao g m: ti n l ng, ti n công và các kho n trích theo l ng c aồ ề ươ ề ả ươ ủ công nhân tr c ti p s n xu t .ự ế ả ấ Chi phí NCTT đ c ph n ánh theo t ng đ i t ng h ch toán chi phí . Tr ngượ ả ừ ố ượ ạ ườ h p chi phí liên quan đ n nhi u đ i t ng h ch toán thì ph i phân b theo m t trong cácợ ế ề ố ượ ạ ả ổ ộ tiêu th c là:ứ - phân b theo ti n l ng đ nh m c c a t ng s n ph m .ổ ề ươ ị ứ ủ ừ ả ẩ - phân b theo t l kh i l ng s n ph m .ổ ỷ ệ ố ượ ả ẩ b) Ph ng pháp h ch toán ươ ạ Tài kho n s d ng: TK 622 – chi phí NCTT.ả ử ụ Nguyên t c h ch toán vào TK 622:ắ ạ - Không h ch toán vào TK 622 nh ng kho n ph i tr v ti n l ng và các kho nạ ữ ả ả ả ề ề ươ ả trích theo l ng cho NV phân x ng, NV bán hàng, nhân viên QLDN.ươ ưở Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 9 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị - TK 622 đ c m chi ti t theo dõi đ i t ng t p h p CPSX kinh doanh ượ ở ế ố ượ ậ ợ - Tài kho n này không s d ng cho các ho t đ ng th ng m i.ả ủ ụ ạ ộ ươ ạ S đ 1.3.ơ ồ Ph ng pháp h ch toán :ươ ạ TK 334 TK 622 TK 154 Ti n l ng ph i tr cho K/C chi phí NCTTề ươ ả ả Công nhân tr c ti p ự ế SX PP KKTX TK 33 Trích BHXH,BHYT TK 631 BHTN,KPCĐ tính vào PP KK Chi phí SX kinh doanh TK 335 Trích tr c ti n l ngướ ề ươ Ngh phép c a công nhân SXỉ ủ 1.3.3 N i dung và ph ng pháp h ch toán chi phí s n xu t chungộ ươ ạ ả ấ a) N i dung:ộ Chi phí SXC bao g m: ti n l ng c a nhân viên phân x ng, trích BHXH, BHYT,ồ ề ươ ủ ưở BHTN, KPCĐ và ti n ăn ca c a công nhân toàn phân x ng, v t li u, CCDC xu t dùngề ủ ưở ậ ệ ấ cho phân x ng, kh u hao TSCĐ dùng chung cho phân x ng, chi phí mua ngoài và cácưở ấ ưở chi phí khác b ng ti n dùng chung cho phân x ng.ằ ề ưở 1.3.3.2 Ph ng pháp h ch toán :ươ ạ Tài kho n s d ng: TK 627 – chi phí s n xu t chung .ả ử ụ ả ấ TK 627 đ c m chi ti t thành 6 tài kho n c p 2 đ theo dõi, ph n ánh riêng t ngượ ở ế ả ấ ể ả ừ n i dung chi phíộ Ph ng pháp h ch toán :ươ ạ S đ 1.4.ơ ồ TK 334,338 TK627 TK154 Ti n l ng nhân viên qu n lý CP SXC phân b vào chi ề ươ ả ổ đ i xây d ng, các kho n trích phí ch bi n trong kỳộ ự ả ế ế theo l ng,ti n ăn ca ph i trươ ề ả ả CNV toàn phân x ngưở TK 152 TK632 Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 10 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị V t li u xu t dùng cho PX CP SXC không đ c ậ ệ ấ ượ Phân b - ổ ghi nh n CPậ TK153 SXKD trong kỳ CCDC xu t dùng cho PXấ TK214 Kh u hao TSCĐ dùng cho PXấ TK111, 112 Chi phí khác b ng ti n dùng ằ ề Cho PX 1.4 T ng h p chi phí s n xu t và đánh giá s n ph m d dang ổ ợ ả ấ ả ẩ ở 1.4.1 T ng h p chi phí s n xu t ổ ợ ả ấ Chi phí SXC sau khi đ c t p h p riêng t ng kho n m c: chi phí NVL tr c ti p,ượ ậ ợ ừ ả ụ ự ế chi phí NCTT, chi phí SXC c n k t chuy n đ t p h p chi phí s n xu t c a toàn DN vàầ ế ể ể ậ ợ ả ấ ủ chi ti t cho t ng đ i t ng k toán t p h p CPSX.ế ứ ố ượ ế ậ ợ Đ t p h p CPSX c a toàn DN, k toán tùy thu c vào vi c áp d ng ph ng phápể ậ ợ ủ ế ộ ệ ụ ươ k toán hàng t n kho theo ph ng pháp KKTX hay ph ng pháp KKĐK mà s d ng cácế ồ ươ ươ ử ụ tài kho n khác nhau.ả a) Đ i v i DN áp d ng ph ng pháp KKTX:ố ớ ụ ươ TK s d ng: TK154 – Chi phí s n xu t kinh doanh d dang ử ụ ả ấ ở Ph ng pháp h ch toán :ươ ạ S đ 1.5.ơ ồ TK621 TK154 TK152 K/C chi phí NVL Giá tr ph li u thu h iị ế ệ ồ tr c ti p ự ế TK622 TK138,334 K/C chi phí NCTT Giá tr SP h ng không s a ch a ị ỏ ữ ữ đ c ng i gây ra thi t h iượ ườ ệ ạ TK627 b i th ngồ ườ TK155(632) K/C chi phí SXC Giá thành th c s n ph m ự ả ẩ hoàn thành b) Đ i v i DN áp d ng ph ng pháp KKĐK:ố ớ ụ ươ Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 11 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị Tài kho n s d ng:TK 631 – Giá thành s n xu t ả ử ụ ả ấ Nguyên t c h ch toán TK 631: ắ ạ S đ 1.6.ơ ồ TK154 TK631 TK632 K/C giá tr SPDDị Giá tr s n ph m hoàn thànhị ả ẩ đ u kỳ ầ TK621 K/C chi phí NVL tr c ti pự ế TK622 K/C chi phí NCTT TK627 K/C chi phí SXC 1.4.2 Đánh giá s n ph m d dang :ả ẩ ở S n ph m d dang là kh i l ng s n ph m ,công vi c còn đang trong quá trìnhả ẩ ở ố ượ ả ẩ ệ s n xu t ,ch bi n dang n m trên dây truy n công ngh ho c đã hoàn thành m t vài quyả ấ ế ế ằ ề ệ ặ ộ trình ch bi n nh ng v n ph i còn gia công, ch bi n ti p m i tr thành s n ph m .ế ế ư ẫ ả ế ế ế ớ ở ả ẩ Trong các DN s n xu t th ng có quá trình công ngh s n xu t liên t c và xen kả ấ ườ ệ ả ấ ụ ẽ nhau nên th i đi m cu i tháng, cu i quý, cu i năm th ng có kh i l ng s n ph mở ờ ể ố ố ố ườ ố ượ ả ẩ đang s n xu t d dang và nh ng s n ph m d dang này bao g m:ả ấ ở ữ ả ẩ ở ồ - Chi ti t, b phân gia công ch bi n trên dây truy n s n xu t hay t i v trí s nế ộ ế ế ề ả ấ ạ ị ả xu t ấ - Nh ng s n ph m đã k t thúc giai đo n s n xu t cu i cùng nh ng ch a làm thữ ả ẩ ế ạ ả ấ ố ư ư ủ t c nghiêm thu nh p kho thành ph m.ụ ậ ẩ - Đ bi t đ c s n ph m d dang ph i ti n hành ki m kê và tính giá, nguyên t cể ế ượ ả ẩ ở ả ế ể ắ c a ki m kê là ph i ti n hành đ ng th i, tránh trùng l p,tránh b xót.ủ ể ả ế ồ ờ ặ ỏ + Xác đ nh giá tr s n ph m d dang theo chi phí NVL chính:ị ị ả ẩ ở + Xác đ nh giá tr s n ph m d dang theo ph ng pháp c tính s n l ng hoàn thànhị ị ả ẩ ở ươ ướ ả ượ t ng đ ng:ươ ươ Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 12 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị + Xác đ nh giá tr s n ph m d dang theo 50% chi phí ch bi n:ị ị ả ẩ ở ế ế + Xác đ nh giá tr SPDD theo giá thành đ nh m c:ị ị ị ứ 1.5 Ph ng pháp tính giá thành s n ph m ươ ả ẩ 1.5.1 Đ i v i DN có quy trình công ngh s n xu t gi n đ n:ố ớ ệ ả ấ ả ơ Các DN thu c lo i hình s n xu t gi n đ n là nh ng DN có quy trình công nghộ ạ ả ấ ả ơ ữ ệ s n ả xu t t ng đ i đ n gi n ch s n xu t m t ho c m t s m hàng v i kh i l ng l n chiấ ươ ố ơ ả ỉ ả ấ ộ ặ ộ ố ặ ớ ố ượ ớ phí s n xu t không dài, tính ch t s n ph m làm ra không ph c t p, SPDD không có ho cả ấ ấ ả ẩ ứ ạ ặ có ít nh DN đi n n c, khí nén, …ư ệ ướ N u SX m t m t hàng thì đ i t ng h ch toán CP trùng v i đ i t ng tính GTSPế ộ ặ ố ượ ạ ớ ố ượ N u DN s n xu t nhi u m t hàng nh ng đ c ch t o t nh ng v t li u gi ngế ả ấ ề ặ ư ượ ế ạ ừ ữ ậ ệ ố nhau, quy trình công ngh nh nhau, s n ph m ch khác nhau quy cách, kích th c,…ệ ư ả ẩ ỉ ở ướ thì ph ng pháp h ch toán CPSX là theo nhóm s n ph m , ph ng pháp tính giá thành làươ ạ ả ẩ ươ ph ng pháp liên h p.ươ ợ 1.5.2 Đ i v i DN s n xu t theo đ n đ t hàng:ố ớ ả ấ ơ ặ Các DN s n xu t theo đ n đ t hàng th ng là nh ng DN thu c lo i hình s nả ấ ơ ặ ườ ữ ộ ạ ả xu t đ n chi c ho c s n xu t hàng lo t nh do đó k toán ti n hành t p h p chi phíấ ơ ế ặ ả ấ ạ ỏ ế ế ậ ợ theo t ng đ n đ t hàng c a ng i mua.ừ ơ ặ ủ ườ Đ i t ng tính giá thành là s n ph m c a t ng đ n đ t hàng.ố ượ ả ẩ ủ ừ ơ ặ Ph ng pháp tính giá thành tùy theo tính ch t và s l ng s n ph m c a t ngươ ấ ố ượ ả ẩ ủ ừ đ n đ t hàng s áp d ng ph ng pháp thích h p nh : ph ng pháp chi ti t, ph ngơ ặ ẽ ụ ươ ợ ư ươ ế ươ pháp h s , ph ng pháp t ng c ng chi phí hay liên h p,…ệ ố ươ ổ ộ ợ Đ i v i nh ng đon đ t hàng đã hoàn thành thì t ng chi phí đã t p h p đ c theoố ớ ữ ặ ổ ậ ợ ượ đ n đ t hàng đó chính là t ng giá thành c a đ n v và giá thành đ n v đ c tính b ngơ ặ ổ ủ ơ ị ơ ị ượ ằ cách. T ng giá thành đ n đ t hàngổ ơ ặ S l ng s n ph m trong đ n đ t hàngố ượ ả ẩ ơ ặ Nguy n Th Thu Trang – Bễ ị 3KT4 13 Báo cáo t t nghi pố ệ GVHD: Hà Th Thanh Hoaị Tuy nhiên trong các DN có chu kỳ s n xu t dài nh : đóng tàu, ch t o máy có thả ấ ư ế ạ ể chia đ n đ t hàng chính ra đ n đ t hàng ph theo giai đo n hoàn thành c a đ n hàng.ơ ặ ơ ặ ụ ạ ủ ơ M i đ n đ t hàng l p cho m t chi ti t ho c m t b ph n s n ph m .ỗ ơ ặ ậ ộ ế ặ ộ ộ ậ ả ẩ 1.5.3 Đ i v i DN có quy trình s n xu t ph c t p ki u ch bi n liên t cố ớ ả ấ ứ ạ ể ế ế ụ Đ c đi m c a các DN thu c lo i hình này là quy trình công ngh s n xu t s nặ ể ủ ộ ạ ệ ả ấ ả ph m chia ra nhi u giai đo n hay nhi u b c n i ti p nhau theo m t trình t nh t đ nhẩ ề ạ ề ướ ố ế ộ ự ấ ị m i b c ch bi n ra m t lo i bán thành ph m, bán thành ph m b c tr c là đ iỗ ướ ế ế ộ ạ ẩ ẩ ướ ướ ố t ng ch bi n b c sau.ượ ế ế ướ Theo ph ng pháp này CPSX phát sinh thu c giai đo n nào s đ c t p h p choươ ộ ạ ẽ ượ ậ ợ giai đo n đó,CP SXC đ c t p h p theo phân x ng s đ c phân b cho các b cạ ượ ậ ợ ưở ẽ ượ ổ ướ theo tiêu chu n thích h p.ẩ ợ Tùy theo tính ch t hàng hóa c a bán