Báo cáo Thực tập tại Công ty TNHH tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán Quốc tế IAFC

MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG Bảng 1: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty 4 Bảng 2.1: Quy trình tổ chức công tác kiểm toán tại IAFC 14 Bảng 2.2: Các ký hiệu tham chiếu cho các khoản mục kiểm toán 18 Sơ đồ 1.1: Mô hình tổ chức bộ máy quản lý của IAFC 9 Sơ đồ 2.1: Mô hình cơ cấu tổ chức đoàn kiểm toán 12 LỜI MỞ ĐẦU Kiểm toán là quá trình các kiểm toán viên độc lập thu thập và đánh giá các bằng chứng về những thông tin trình bày trên báo cáo tài chính của các tổ chức kinh tế cụ thể nhằm mục đích xác định và báo cáo mức độ phù hợp giữa các thông tin tài chính đó với các quy tắc, chuẩn mực đã được xác định. Hoạt động kiểm toán ra đời góp phần rất quan trọng trong việc lành mạnh hóa các thông tin tài chính của các tổ chức kinh tế, nó giúp các cấp quản lý và những người quan tâm đến các thông tin tài chính đó có cơ sở để ra các quyết định đúng đắn trong quản lý, trong kinh doanh cũng như trong đầu tư. Do vậy, những người quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp coi báo cáo kiểm toán là ý kiến cuối cùng trong việc thẩm định, xác minh tính trung thực, hợp lý của BCTC. Điều này càng chứng tỏ sự ra đời và ngày càng phát triển của các công ty cung cấp dịch vụ kiểm toán và tư vấn là một tất yếu của thời đại. Một trong những nhân tố khá quan trọng ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng dịch vụ kiểm toán đó là công tác tổ chức kiểm toán. Nhất là trong điều kiện Việt Nam hiện nay, hoạt động kiểm toán nói chung cũng như hoạt động kiểm toán độc lập nói riêng còn khá mới mẻ. Trong khi đó các văn bản pháp lý chưa đầy đủ và phân tán, nguồn tài liệu thiếu về số lượng, về tính đồng bộ và cả chất lượng…do vậy mà công tác tổ chức kiểm toán (tổ chức đoàn kiểm toán, tổ chức công tác kiểm toán, tổ chức hồ sơ kiểm toán) và các hoạt động kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán cần được chú trọng để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của cuộc kiểm toán. Trong thời gian thực tập tại Công ty TNHH tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán Quốc tế IAFC, trên cơ sở kiến thức đã học cùng sự định hướng, hướng dẫn của Th.S Tạ Thu Trang và sự chỉ bảo, giúp đỡ tận tình của tập thể CBCNV trong công ty, em đã hoàn thành bản báo cáo thực tập tổng hợp tìm hiểu về đặc điểm, tình hình hoạt động, cung cấp dịch vụ và đặc điểm tổ chức công tác kiểm toán tại Công ty. Mục đích nghiên cứu của báo cáo thực tập tổng hợp là vận dụng kiến thức được trang bị trong nhà trường vào thực tế. Trên cơ sở đó củng cố được kiến thức đã học, đi sâu tìm hiểu và xem xét thực tiễn công tác kiểm toán tại công ty thực tập. Từ đó, phân tích, xem xét, đánh giá công tác tổ chức hoạt động kiểm toán, rút ra bài học kinh nghiệm và đưa ra một số đề xuất mang tính biện pháp nhằm hoàn thiện công tác tổ chức kiểm toán do Công ty thực tập. Bố cục của báo cáo gồm: Ngoài phần mở đầu và kết luận, Báo cáo thực tập tổng hợp bao gồm 3 chương: Chương 1: Tổng quan về Công ty TNHH tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán Quốc tế IAFC. Chương 2: Đặc điểm tổ chức kiểm toán của Công ty TNHH tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán Quốc tế IAFC. Chương 3: Nhận xét và các giải pháp hoàn thiện hoạt động của Công ty TNHH tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán Quốc tế IAFC. CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN QUỐC TẾ IAFC 1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của IAFC Công ty TNHH Tư Vấn Tài Chính Kế Toán và Kiểm Toán Quốc Tế IAFC – tên giao dịch quốc tế là “IAFC INTERNATIONAL AUDITING AND ACCOUNTING FINANCIAL CONSULTANCY COMPANY LIMITED” (IAFC) được thành lập vào ngày 14/12/2006 theo Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 0102029183 do Sở Kế Hoạch và Đầu Tư Thành phố Hà Nội cấp. Theo đó, IAFC là một trong những công ty tại Việt Nam chuyên cung cấp các dịch vụ kiểm toán và tư vấn trong các lĩnh vực Tài chính, Kế toán thuế, đầu tư và những vấn đề liên quan đến hoạt động kinh doanh của mọi loại hình doanh nghiệp; và là một đơn vị hạch toán kinh doanh độc lập, tổ chức và hoạt động kinh doanh theo luật Doanh nghiệp và do Bộ Tài Chính và Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam quản lý về mặt nghề nghiệp. Từ khi thành lập đến nay, công ty đã nhiều lần thay đổi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, tên và địa chỉ văn phòng giao dịch: Từ 14/12/2006: Công ty TNHH Tư Vấn Đầu Tư Tài Chính, Thuế và Kế Toán. VP giao dịch: P412, tòa nhà 319, Tây Sơn, Đống Đa, Hà Nội. Từ 14/07/2009: Công ty TNHH Tư Vấn Tài Chính, Thuế và Kế Toán SIS-FIN Việt Nam . VP giao dịch: 57 Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội. Từ 10/08/2009 đến nay: Công ty TNHH Tư Vấn Tài Chính Kế Toán và Kiểm Toán Quốc Tế IAFC. Trụ sở: 12A/154 Phố Phương Liệt, P.Phương Liệt, Q.Thanh Xuân, HN. VP giao dịch: P7-02, Nhà A2, N.229, P.Vọng, Q.Hai Bà Trưng, HN. Điện thoại : 22 147 446 – 36 285 187 Fax : 36 284 479 Website : www.iafc.vn Email: tinhbt@iafc.vn Trong quá trình hoạt động và phát triển của mình, nhằm thực hiện phương châm cung cấp những dịch vụ chuyên ngành có chất lượng tốt nhất, cung cấp những thông tin có độ tin cậy cao cho công tác quản lý kinh tế tài chính và điều hành công việc sản xuất kinh doanh, đảm bảo quyền và lợi ích cao nhất của khách hàng IAFC luôn tôn trọng các nguyên tắc: độc lập, trung thực, khách quan và bảo mật, tuân thủ các quy định của Nhà nước Việt Nam, các Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam cũng như các Chuẩn mực kiểm toán Quốc tế được chấp nhận; đặc biệt coi trọng vấn đề trình độ và kinh nghiệm của đội ngũ nhân viên. Nhờ đó, các dịch vụ IAFC cung cấp ngày càng được Bộ Tài Chính và đông đảo khách hàng tín nhiệm và đánh giá cao. Cụ thể, IAFC đã được nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp thuộc Bộ Công Nghiệp, Bộ Xây Dựng, Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ giao thông vận tải, Bộ Thương mại, các thành viên của Tổng công ty (TCT) lương thực miền Nam, TCT xuất nhập khẩu Vinaconex, TCT Hàng Hải, TCT lắp máy Việt Nam, TCT xi măng Việt Nam, TCT Điện lực,…và đông đảo khách hàng trên khắp cả nước tín nhiệm. Trong khoảng thời gian hơn 3 năm hoạt động và phát triển, triển vọng của IAFC không chỉ được thể hiện thông qua việc nâng cao sự tín nhiệm của khách hàng và tăng số lượng khách hàng mà còn được thể hiện thông qua sự gia tăng đều đặn của tổng doanh thu trong những năm gần đây. Bảng 1: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty Đơn vị tính: VNĐ STT Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 1 Tổng tài sản 814.580.423 946.600.423 892.100.000 2 Tổng doanh thu 388.254.000 3.517.000.000 4.795.650.000 3 Tổng LNTT 75.806.144 138.323.003 238.139.943 4 Tổng LNST 54.580.423 99.592.562 171.460.759 (Nguồn: Tài liệu công ty IAFC) Nhìn vào bảng kết quả thống kê trên nhận thấy: Doanh thu của hoạt động cung cấp dịch vụ của công ty trong cả 3 năm đều tăng. Doanh thu năm 2008 so với năm 2007 tăng 1.278.650.000, tương ứng với số tương đối tăng 36.36% kéo theo tổng LNTT, tổng LNST liên tục tăng trong 3 năm. Trong số đó, doanh thu của dịch vụ kiểm toán chiếm tỷ trọng cao nhất (chiếm khoảng gần 90% trong tổng doanh thu), đặc biệt là doanh thu của hoạt động kiểm toán BCTC, vì kiểm toán BCTC là hoạt động chủ chốt, là điểm mạnh của công ty. Trong thời gian tới, doanh thu của công ty sẽ còn tăng lên nhiều hơn nữa do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan: như tiềm năng phát triển của ngành, sự gia tăng nhu cầu về các dịch vụ cung cấp; sự đa dạng trong hoạt động cung cấp dịch vụ; chất lượng các dịch vụ cung ứng ngày càng đảm bảo;…Đây là một dấu hiệu khả quan đối với hoạt động kinh doanh của công ty. 1.2 Đặc điểm hoạt động của IAFC IAFC chuyên cung cấp các dịch vụ đối với lĩnh vực tài chính như kế toán, kiểm toán, tư vấn, thuế, đánh giá xác định giá trị doanh nghiệp, tư vấn cổ phần hóa,...đặc biệt là dịch vụ Kiểm toán và Tư vấn. Trong quá trình cung cấp dịch vụ, công ty luôn đặt mục tiêu thực hiện dịch vụ với chất lượng cao nhất nhằm phát hiện ra những điểm yếu, những điểm còn thiếu sót và chưa hợp lý trong công tác quản lý điều hành, trong hệ thống kế toán và kiểm soát nội bộ của công ty khách hàng để từ đó đưa ra những đề xuất kịp thời, hợp lý và đúng đắn nhất giúp họ khắc phục được những tồn tại trong quá trình hoạt động. Hiện tại, công ty đã và đang cung cấp cho khách hàng một số loại hình dịch vụ sau: Dịch vụ kiểm toán; Dịch vụ kế toán; Dịch vụ tư vấn; Dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa; Dịch vụ đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng; Dịch vụ công nghệ thông tin. * Dịch vụ kiểm toán: Kiểm toán là dịch vụ chủ yếu tạo ra doanh thu cho công ty (cụ thể, doanh thu hoạt động kiểm toán chiếm hơn 70% tổng doanh thu), và là một trong những thế mạnh của IAFC. Từ khi công ty đi vào hoạt động và phát triển đến nay, hoạt động này đã có sự phát triển không ngừng cả về số lượng và chất lượng.. Các loại dịch vụ kiểm toán mà công ty cung cấp: Kiểm toán BCTC; Kiểm toán hoạt động các dự án; Kiểm toán Báo cáo Quyết toán công trình xây dựng cơ bản; Kiểm toán xác định vốn góp liên doanh; Kiểm toán xác định giá trị doanh nghiệp; Kiểm toán theo thủ tục thư cam kết. Trong số các loại dịch vụ kiểm toán trên thì Kiểm toán Báo cáo tài chính doanh nghiệp đóng vai trò như một trong những yếu tố cơ bản làm nên thương hiệu IAFC. Tiếp đến là kiểm toán xác định vốn góp liên doanh và kiểm toán xác định giá trị doanh nghiệp cũng góp phần không nhỏ vào tổng doanh thu của công ty. Trong những năm tiếp theo, IAFC chủ trương mở rộng và chú trọng nâng cao hơn nữa vị thế cho kiểm toán hoạt động các dự án và kiểm toán Báo cáo Quyết toán công trình xây dựng cơ bản. Đây là một định hướng đúng đắn nhằm chuyên sâu và đa dạng hóa các dịch vụ cung cấp, củng cố sự phát triển bền vững của công ty. * Dịch vụ kế toán: Do IAFC được hình thành và phát triển khởi đầu là một đơn vị chuyên cung cấp các dịch vụ kế toán; và đồng thời đây cũng là một trong những lĩnh vực mà IAFC có các nguồn lực đông đảo và nhiều kinh nghiệm. Do vậy, dịch vụ kế toán của IAFC luôn được Bộ tài chính và đông đảo khách hàng tín nhiệm và đánh giá cao. Các loại dịch vụ kế toán mà IAFC cung cấp bao gồm: Xây dựng các mô hình tổ chức bộ máy kế toán và tổ chức công tác kế toán; Rà soát, phân tích, cải tổ, hợp lý hóa bộ máy kế toán – tài chính đã có sẵn; Hướng dẫn áp dụng chế độ kế toán – tài chính; Mở, ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính; Lập hồ sơ đăng ký chế độ kế toán. Dịch vụ kế toán cũng góp phần không nhỏ trong tổng doanh thu của công ty (chiếm khoảng 25% tổng doanh thu) và nếu tận dụng tốt ưu thế vốn có của mình thì dịch vụ này sẽ tạo ra doanh thu đáng kể cho IAFC nhất là vào thời điểm không phải mùa kiểm toán. Hiện tại, công ty đã có một phòng nghiệp vụ (phòng NV2) chuyên đảm nhiệm về các dịch vụ kế toán cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên, kết quả mang lại còn chưa tương xứng với tiềm năng do phòng nghiệp vụ này chưa thật sự được chú trọng và chuyên môn hóa. * Dịch vụ tư vấn : Với kinh nghiệm thực tế sâu sắc, IAFC đã thực hiện đa dạng nhiều loại hình dịch vụ tư vấn được khách hàng đánh giá cao như: Tư vấn thuế; Tư vấn xây dựng cẩm nang quản lý tài chính; Tư vấn quyết toán tài chính và quyết toán vốn đầu tư; Hướng dẫn thủ tục đăng ký kinh doanh; Tư vấn về thẩm định giá tài sản; Tư vấn thẩm định dự án đầu tư XDCB; Soạn thảo các phương án đầu tư; Tư vấn soạn thảo hồ sơ xin cấp giấy phép đầu tư; Tư vấn sáp nhập và giải thể doanh nghiệp. Với ưu thế là một doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ kế toán và kiểm toán lâu năm, có kinh nghiệm thực tế về chuyên ngành, thông thạo nghiệp vụ và hiểu biết kinh nghiệm thực tế tại Việt Nam, nắm rõ các yêu cầu trong quản lý, sản xuất kinh doanh, các khó khăn mà các doanh nghiệp gặp phải,…nên sẽ giúp cho việc cung cấp dịch vụ tư vấn của công ty đạt hiệu quả cao. * Dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và Tư vấn cổ phần hóa: Trong những năm gần đây, theo yêu cầu của quá trình hội nhập và phát triển; cùng với việc thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về chuyển đổi hình thức sở hữu các doanh nghiệp Nhà nước sang Công ty cổ phần đã tạo ra những cơ hội lớn trong việc cung cấp những dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa cho các Công ty kế toán, kiểm toán. Nhờ tận dụng được cơ hội đó, đến nay IAFC đã có những bước phát triển vượt bậc trong hoạt động cung cấp dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa với sự ngày càng nâng cao về mặt chất lượng và đa dạng về loại dịch vụ cung cấp: Xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phân hóa; Tư vấn xác định và lập hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp; Tư vấn xây dựng điều lệ công ty cổ phần; Tư vấn các công việc phải làm sau khi chuyển đổi doanh nghiệp; Tư vấn tổ chức đại hội cổ đông. * Dịch vụ đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng: IAFC đã trực tiếp tổ chức các khóa học bồi dưỡng, đào tạo và nâng cao nghiệp vụ kế toán, kiểm toán nội bộ, quản trị doanh nghiệp, ứng dụng tin học trong công tác kiểm toán; Hỗ trợ tuyển dụng nhân viên. * Dịch vụ công nghệ thông tin: Xây dựng và cung cấp các sản phẩm phần mềm quản lý, đặc biệt là các phần mềm chuyên ngành tài chính, kế toán; Tư vấn giải pháp xây dựng hệ thống công nghệ thông tin phục vụ quản lý và điều hành; Cung cấp thiết bị xây dựng hệ thống hạ tầng cơ sở kỹ thuật công nghệ thông tin; Đào tạo và hướng dẫn sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin. Tóm lại, IAFC là một doanh nghiệp chuyên cung cấp các dịch vụ tư vấn, tài chính, kế toán và kiểm toán. Với việc đa dạng hóa các loại hình dịch vụ cung cấp, IAFC luôn đáp ứng được các nhu cầu đa dạng của khách hàng. Tuy nhiên, tính đến hiện tại công ty vẫn chưa khai thác được hết thế mạnh của các loại hình dịch vụ cung cấp vì mới chỉ tập trung cung cấp được hai loại dịch vụ là dịch vụ kế toán, kiểm toán và tư vấn. 1.3 Đặc điểm tổ chức quản lý của công ty Tổ chức bộ máy quản lý của IAFC được khái quát qua sơ đồ sau: Sơ đồ 1.1: Mô hình tổ chức bộ máy quản lý của IAFC Giám Đốc Phó Giám Đốc Phòng NV1 (kiểm toán) Phòng NV2 (kế toán) Phòng hành chính Phòng nhân sự (Nguồn: Tài liệu công ty IAFC) Theo mô hình trên, bộ máy quản lý của IAFC có chức năng và nhiệm vụ cụ thể như sau: * Giám đốc là thành viên sáng lập, trực tiếp điều hành và quản lý toàn diện mọi hoạt động của công ty. Là người chịu trách nhiệm cao nhất đối với hoạt động của công ty, có nhiệm vụ hoạch định chính sách và tổ chức thực hiện; Phụ trách khách hàng và quản lý chất lượng kiểm toán, duy trì mối quan hệ với cán bộ cấp cao của khách hàng; Giải đáp các thắc mắc về kế toán và kiểm toán có tầm quan trọng trong quá trình thực hiện công việc kiểm toán và là người đưa ra quyết định cuối cùng cho các vấn đề còn vướng mắc; Đánh giá công việc kiểm toán đã thực hiện và chịu trách nhiệm bảo đảm rằng công việc kiểm toán đã được thực hiện đầy đủ làm cơ sơ ra kết luận được rút ra trong những phần kiểm toán quan trọng; Đồng thời cũng là chủ nhiệm kiểm toán viên cao cấp trực tiếp phụ trách các nhóm kiểm toán tham gia vào hoạt động kiểm toán. Đào tạo, tuyển dụng hàng năm của công ty đảm bảo đội ngũ nhân viên luôn có đủ năng lực và kinh nghiệm cung cấp dịch vụ. * Phó giám đốc hỗ trợ giám đốc điều hành công ty theo sự phân công và ủy nhiệm của giám đốc; đồng thời PGĐ cũng trực tiếp tham gia vào các hợp đồng kiểm toán với vai trò phụ trách khách hàng, quản lý chất lượng kiểm toán. Các thành viên của ban giám đốc là người trực tiếp đánh giá rủi ro kiểm toán, quyết định ký kết hợp đồng kiểm toán, thực hiện việc soát xét cuối cùng đối với mọi hồ sơ kiểm toán, đại diện công ty ký và ban hành báo cáo kiểm toán và thư quản lý với khách hàng. * Các phòng nghiệp vụ của công ty: Công ty có hai phòng NV1 và phòng NV2. Phòng NV1 phụ trách cung cấp dịch vụ kiểm toán và tư vấn, phòng NV2 phụ trách cung cấp dịch vụ kế toán và tư vấn. Đây là các bộ phận trực tiếp cung cấp dịch vụ cho khách hàng và tạo lợi nhuận đươi sự lãnh đạo của ban giám đốc. * Phòng hành chính: giúp GĐ quản lý toàn bộ nhân lực của công ty, có nhiệm vụ lễ tân, tiếp khách, kiểm tra, quản lý các giấy tờ, soạn thảo công văn, hợp đồng gửi đến cho những người liên quan, tổ chức văn thư lưu trữ, hỗ trợ các phòng nghiệp vụ,… * Phòng nhân sự: có nhiệm vụ tuyển dụng, tiếp nhận hồ sơ thi tuyển lao động, đào tạo nhân viên mới, theo dõi, quản lý, theo dõi và đánh giá kết quả, năng lực làm việc của các nhân viên, đề nghị khen thưởng, kỷ luật làm thủ tục, chế độ hưu trí cho CBCNV hàng năm… Tóm lại, bộ máy quản lý của công ty được tổ chức theo mô hình tập trung, kết cấu khá đơn giản, gọn nhẹ phù hợp với quy mô, tình hình hoạt động của công ty trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, cách thức tổ chức bộ máy quản lý khá rủi ro nếu khâu quản lý, giám sát của ban giám đốc lỏng lẻo, không có hiệu lực thì sẽ rất dễ xảy ra gian lận; và càng không ổn khi quy mô của công ty được mở rộng và phức tạp hơn. Bởi vì một người kiêm nhiệm nhiều chức vụ, các chức năng và trách nhiệm của các phòng ban còn bị chồng chéo. CHƯƠNG 2 ĐẶC ĐIỂM TỔ CHỨC KIỂM TOÁN CỦA CÔNG TY TNHH TƯ VẤN TÀI CHÍNH KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN QUỐC TẾ IAFC 2.1 Đặc điểm tổ chức đoàn kiểm toán Tùy theo mục tiêu, phạm vi kiểm toán, quy mô, mức độ rủi ro và tính chất chuyên môn của hợp đồng kiểm toán cũng như căn cứ vào một số yếu tố khác (như nơi tiến hành kiểm toán, tình trạng cụ thể, thể lực của nhân viên,…) mà ban giám đốc trực tiếp lựa chọn và phân công nhóm kiểm toán. Việc lựa chọn này được tiến hành trên yêu cầu về số người, trình độ khả năng và yêu cầu về chuyên môn của cuộc kiểm toán. Thông thường, cơ cấu tổ chức một đoàn kiểm toán của IAFC bao gồm: trưởng nhóm kiểm toán và các trợ lý kiểm toán. Sơ đồ 2.1: Mô hình cơ cấu tổ chức đoàn kiểm toán Trợ lý cấp 3 Nhóm kiểm toán Trưởng nhóm kiểm toán Trợ lý kiểm toán Trợ lý cấp 1 Trợ lý cấp 2 * Trưởng nhóm kiểm toán (chủ nhiệm kiểm toán) thường do 1 KTV cao cấp đảm nhiệm, thường là người có trình độ, năng lực và kinh nghiệm tương xứng với tính chất và yêu cầu của cuộc kiểm toán. Cụ thể, tùy vào mức độ rủi ro kiểm toán và mức độ phức tạp của hoạt động kiểm toán mà BGĐ đã xác định khi ký kết hợp đồng mà yêu cầu đối với trưởng nhóm về trình độ và kinh nghiệm trong từng trường hợp có thể thay đổi linh hoạt. Trong một nhóm có thể có nhiều KTV nhưng chỉ có một người đóng vai trò chịu trách nhiệm toàn bộ cho cuộc kiểm toán và đó là trưởng nhóm kiểm toán. Trưởng nhóm kiểm toán phải là người có khả năng lập chương trình kiểm toán, phân công nhiệm vụ cho từng thành viên trong đoàn cũng như có khả năng bao quát, giám sát thích đáng đối với các nhân viên cấp dưới. * Trợ lý kiểm toán: do đặc thù của công ty là đa dạng hóa các dịch vụ cung cấp trong các lĩnh vực khác nhau nên trợ lý kiểm toán bao gồm 2 loại là trợ lý kiểm toán xây dựng cơ bản (XDCB) và trợ lý kiểm toán BCTC và được chia ra thành 3 cấp: Trợ lý cấp 1: thường là các sinh viên mới ra trường, nhân viên mới vào làm, đang trong thời gian học việc, có kinh nghiệm ít hơn 1 năm. Do vậy mà họ ít được tham gia vào các hợp đồng kiểm toán lớn, có tính phức tạp cao, hoặc thường chỉ thực hiện các một cách máy móc các thủ tục kiểm toán chi tiết và chịu sự quản lý trực tiếp của các trợ lý cấp 2, cấp 3. Trợ lý cấp 2: là những nhân viên đã có từ 1-2 năm kinh nghiệm làm trợ lý kiểm toán. Trợ lý cấp 3: những nhân viên có từ 2 năm kinh nghiệm trở lên hoặc những kiểm toán viên mới. Họ có trình độ và năng lực nhất định để hỗ trợ các trưởng nhóm kiểm toán trong việc tổng hợp, phân tích và đánh giá các kết quả thu thập được. Trên đây là cơ cấu chung của một đoàn kiểm toán (một đoàn kiểm toán thường có ít nhất từ 1-2 KTV và 2-3 trợ lý kiểm toán). Còn trên thực tế thì tùy theo quy mô của hợp đồng kiểm toán, thời điểm kiểm toán, số lượng hợp đồng đã được ký kết,… cơ cấu trên có thể thay đổi linh hoạt cho phù hợp. Cụ thể, với các hợp đồng kiểm toán lớn cơ cấu đoàn kiểm toán thường bao gồm đội ngũ kiểm toán viên ở các mức kinh nghiệm khác nhau và có sự tham gia của các chuyên gia trong từng lĩnh vực, còn đối với những hợp đồng kiểm toán nhỏ thì chỉ cần một hoặc hai thành viên trong nhóm kiểm toán. Tóm lại, sự phân cấp quản lý cho từng thành viên trong một nhóm kiểm toán tại IAFC khá ổn. Các cấp bậc khác nhau sẽ đảm nhiệm các công việc với mức độ phức tạp khác nhau. Điều này sẽ giúp cho hoạt động của nhóm kiểm toán hiệu quả hơn, hạn chế được tình trạng chồng chéo trong khi thực hiện kiểm toán; mỗi thành viên được phân công nhiệm vụ rõ ràng, phù hợp với khả năng và trình độ của mỗi người giúp họ nhận biết được phải làm gì và làm như thế nào để đạt được kết quả, từ đó chủ động hơn trong việc đề nghị, xem xét và kiểm tra tài liệu, thực hiện các thủ tục kiểm toán cần thiết. Bên cạnh đó, sự phân cấp quản lý trong nhóm cũng là cách phân định tốt nhất trách nhiệm và quyền hạn của các trưởng nhóm kiểm toán cũng như các KTV khi tham gia thực hiện công việc. Theo đó, tạo cơ sở giám sát, đôn đốc và kiểm tra công việc. 2.2 Đặc điểm tổ chức công tác kiểm toán Đối với các khách hàng khác nhau thì tùy theo mục tiêu, phạm vi cũng như tính chất của cuộc kiểm toán mà ban giám đốc hoặc trưởng nhóm kiếm toán xây dựng kế hoạch và chương trình kiểm toán riêng. Các chương trình kiểm toán tuy khác nhau về thủ tục cũng như cách tiếp cận nhưng lại được thực hiện qua các bước giống nhau và KTV phải tuân thủ các bước đó trong quá trình kiểm toán BCTC của công ty khách hàng. Các bước đó gồm: chuẩn bị kiểm toán, lập kế hoạch kiểm toán, thực hiện kiểm toán và kết thúc kiểm toán. Bảng 2.1: Quy trình tổ chức công tác kiểm toán tại IAFC Chuẩn bị kiểm toán Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán Đánh giá và kiểm soát rủi ro kiểm toán Thiết lập các điểu khoản trong hợp đồng Lựa chọn nhóm kiểm toán Lập kế hoạch giao dịch và phục vụ khách hàng Thực hiện kiểm toán Kiểm tra và đánh giá lại hệ thống kiểm soát Thực hiện các bước phân tích tổng quát Xác định mức độ trọng yếu của các khoản mục Thực hiện soát xét BCTC Thực hiện kiểm tra chi tiết Kết thúc kiểm toán Soát xét các sự kiện sau ngày lập báo cáo Thu thập thư giải trình của ban giám đỗc Lập bảng tổng hợp kết quả kiểm toán Lập báo cáo kiểm toán Sau kiểm toán Đánh giá chất lượng cuộc kiểm toán Bảng trên đã mô tả khái quát các giai đoạn và các nhóm công việc cơ bản của mỗi giai đoạn trong mỗi cuộc kiểm toán: Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán: Đây là bước công việc đầu tiên của tổ chức công tác kiểm toán nhằm tạo ra tất cả tiền đề và điều kiện cụ thể trước khi thực hành kiểm toán. Đây là giai đoạn bao gồm các bước công việc có ý nghĩa quyết định đến chất lượng hoạt động kiểm toán. Bước đầu tiên trong giai đoạn này là BGĐ của công ty đánh giá xem liệu có nên chấp nhận yêu cầu kiểm toán hay có nên tiếp tục chấp nhận kiểm toán cho khách hàng hiện tại hay không. Trong bước này BGĐ phải đánh giá xem liệu việc chấp nhận kiểm toán có làm tăng rủi ro cho hoạt động của KTV hay làm hại đến uy tín và hình ảnh của công ty kiểm toán hay không. Để đánh giá được điều đó: Đối với những khách hàng mới, tiến hành thu thập kỹ càng các thông tin liên quan đến tình hình hoạt động kinh doanh của khách hàng; xem xét và đánh giá sơ bộ về HTKSNB, đặc biệt là hệ thống thông tin kế toán; cách thức tổ chức quản lý của công ty; tiếp xúc với BGĐ công ty khách hàng; phân tích sơ bộ báo cáo tài chính,…nhằm nhận định bước đầu về những rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát cũng như rủi ro kiểm toán của hoạt động kiểm toán. Nếu mức rủi ro kiểm toán mà ở mức có thể kiểm soát được thì tiến hành chấp nhận hợp đồng kiểm toán. Đối với những khách hàng cũ: đánh giá khả năng chấp nhận hợp đồng thông qua xem xét lại hồ sơ thường trực, hỏi ý kiến các kiểm toán viên tiền nhiệm, đánh giá tiền thù lao, tình hình thanh toán công nợ khách hàng,…để xác định khả năng có thể kiểm toán của khách hàng. Tiếp đến sau công việc đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán thông qua quá trình nhận định, kiểm soát và xử lý rủi ro cuộc kiểm toán là việc thiết lập các điều khoản hợp đồng kiểm toán, đây là những công việc mà BGĐ công ty có sự tham mưu cụ thể và chi tiết trước mỗi cuộc kiểm toán. Sau đó tùy vào mục tiêu, phạm vi cuộc kiểm toán và kế hoạch của công ty, ban giám đốc tiến hành chỉ định nhóm người chủ trì cuộc kiểm toán sẽ tiến hành lần này. Kế hoạch giao dịch và phục vụ khách hàng sẽ được lập dựa trên kế hoạch cụ thể trong từng giai đoạn của công ty và sự thỏa thuận giữa hai bên khi ký kết hợp đồng. Giai đoạn thực hiện kiểm toán: Giai đoạn này là quá trình thực hiện đồng bộ các công việc đã ấn định trong kế hoạch, chương trình kiểm toán. Theo đó, các kiểm toán viên cùng các trợ lý kiểm toán thực hiện kiểm toán với việc tiến hành các bước phân tích tổng quát các báo cáo tài chính của đơn vị; kiểm tra, phân tích và đánh giá lại HTKSNB của khách hàng nhằm xác định mức độ trọng yếu cụ thể của từng khoản mục. Từ đó tiến hành kiểm tra chi tiết, soát xét báo cáo tài chính để thu thập bằng chứng nhằm tạo đủ cơ sở đưa ra kết luận kiểm toán. Trong giai đoạn này, tại IAFC thực hiện tiếp cận đối tượng kiểm toán theo từng khoản mục kiểm toán. Mặc dù phương pháp này có nhiều nhược điểm song khi tiến hành phân chia công việc, trưởng nhóm kiểm toán luôn chú ý đến mối liên hệ giữa các khoản mục để phân chia một cách hợp lý nhất, từ đó tránh trùng lắp công việc giữa các thành viên trong nhóm, hạn chế được phần nào nhược điểm đ