Báo cáo Phát triển con người

Tông quan B áo cáo này đề cập tới vấn đề phát triển con ngưới tại Việt Nam, đặc biệt trong thời kỳ đổi mới. Trong suốt quá trình đấu tránh giành độc lập dân tộc và xây dựng đất nước, Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn kiên trì con đướng phát triển mang lái hánh phúc cho toán thể nhán dán. Điều đo giái thích tái sáo đoi với nhiều ngựới dán Viềt Nám, quán niềm về phát triển con ngựới (PTCN) như mọt quá trình mớ rọng cớ họi lựá chon vá táng cướng náng lưc cho ngưới dán má Chướng trình Phát triền Liền Hớp Quốc (UNDP) đưá rá, khong phái hoán toán mới lá. Tuy nhiền, đoi khi giữá chu trướng chính sách vá thực tiền triền khái lái co sự thiều đong bo, ánh hướng đền việc thưc hiền các mục tiều phát triền nhám nâng cáo đời sống nhân dân. Công cuộc đổi mới, bắt đầu được khởi xướng vá triển khai tư giữa những năm 1980, đã tạo dựng một khuôn khổ mới đề thực hiện một cách tốt hơn các mục tiêu phát triển con ngưới. Thông qua việc mở rộng cơ hội lưạ chọn cho người dân, đổi mới đã mang lại những thay đổi lớn láo về cơ hội được lắm việc, học tập và hưởng thụ một cuộc sống có ý nghĩá cho người dân trong hơn một thập niên qua. Báo cáo này cố gắng làm rõ mối quan hệ giữá đổi mới và việc thực hiện các mục tiều phát triểnn con ngưới ở Việt Nam trong 15 năm qua. Báo cáo chứng minh rằng đổi mới lá sự tiếp tục con đường phát triển mà dân tộc Việt Nam đã theo đuổi trong suốt lịch sử của mình; rằng đổi mới lá cách thức phu hợp để giảii quyết các vấn đề phát triển cuả Việt Nam trong các điều kiền hiện nay. Báo cáo chứng minh rằng những thách thức chu yếu mà Việt Nam đang và sẽ đối mặt trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển con ngưới trong mười năm tới dưới tác động của toàn cầu hoá kinh tế' và bước chuyển sang kinh tề' tri thức đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn thế giới. Một trong những thách thức đó là làm thế nào tiếp tục củng cố và nâng cao những thách thức qua cuả đổi mới đồng thới hạn chế" chềnh lệch giầu nghèo hiện đáng có chiều hướng gia tăng. Việc chỉ ra các thách thức đo cùng hàm ý về những mục tiêu phát triền con ngưới cần được Việt Nam ưu tiên giải quyết trong giai đoạn tới. Báo cáo khăng định đề vượt qua các thách thức lớn đáng đát rá trên con đướng phát triền, đề các mục tiêu phát triển con người của giai đoạn tới được thực hiện một cách có hiệu quả, Việt Nam không có cách nào khác hơn là phát huy sức mạnh toán dán tọc, tiếp tục đổi mới, chủ động hội nhập kinh tề' quốc tể' và đẩy mạnh quá trình công nghiệp hoá, hiện đái hoá đất nước. Các nội dung chính của Báo cáo sẽ được trình bày khái quát dưới đây. Quan niệm phát triển con người Chương I đề cập những nội dung cớ bản của quan điểm phát triền con ngưới, táo thánh cớ sớ ly luán cho Báo cáo. Luán điểm xuất phát, cung lá y tướng trung tám cuá Báo cáo lá: Phát triền con ngưới (tiệng Anh: humán dệVệlopmệnt) chính lá, vá phái lá sư phát triền máng tính nhán ván. Đó lá sự phát triển vì con ngưới, của con ngưới và do con ngưới. Quan điểm này coi việc mở rộng nguồn thu nhập là một phương tiện quan trọng Quan điểm phát triển con người - mọt quan điểm mang tính nhân văn coi con người la trung tâm, la mục đích tối thượng của sự phát triển. Phát triển con người là sự1 mở rộng cơ hội cho việc người dân nhằm hướng tới một cuộc sống đầy đủ về vật chất phong phú về tri thức.... đề đát đước muc tiệu phát triền con ngưới; song xét về bán chát sáu xá, mớ rọng cớ họi lưá chọn cho ngưới dán, hám cá nghĩá táo rá các điều kiện để họ thưc hiẹn đước sư lựá chọn đo, mới lá muc tiệu toi thướng cuá mọi no lưc phát triển. Nhưng sự lưá chọn quán trọng nhát trong so" rất nhiệu cớ họi lựá chọn thệo quán điểm cuá ngưới dán lá đước song láu vá khoẻ mánh, đước học hánh vá đước tiếp cán với các nguồn lưc cán thiết để đám báo mọt cuọc song ám no. Phát triển con ngưới cung co thể đước coi lá sư táng cướng náng lưc cho ngưới dán, tức lá khá náng thưc hiẹn nhưng cong viẹc vá y tướng má họ cho lá co giá trị. Cung giong như khái niẹm về cớ họi lưá chọn, khái niẹm về náng lưc ro ráng hám chứá y tướng cuá ngưới dán về quyền tư do quyệt định cuọc song trên mọi mát cuá mình. Ngoái rá, phát triển con ngưới khong chỉ lá viẹc xáy dưng náng lưc cho con ngưới, như náng cáo sức khoẻ, tri thức vá ky náng, má con lá viẹc sử dung nhưng náng lực đo thong quá các hoát đọng sán xuát kinh doánh, ván hoá - xá họi vá chính trị. Chỉ khi náo phát triển con ngưới đám báo moi quán hẹ cán báng giữá hái quá trình xáy dưng vá sử dung náng lưc cuá con ngưới, thì luc đo tiệm náng cuá con ngưới mới đước khái thác đáy đu. Các nện kinh tể' Đong A co thể coi lá nhưng thí du thánh cong trong việc táo láp vá phát triển mọt moi trướng thuán lới để mớ rọng vá thưc hiện các cớ họi lựá chọn cuá ngưới dán. Nhưng nước náy khong chỉ tích cưc đáu tư xáy dưng nhưng náng lực cớ bán, má ngưới dán con đước ho trớ để sử dung nhưng náng lưc náy thong quá các chính sách thuc đáy sự táng trướng kinh tể' nhánh chong cung như táng cướng các cớ họi lưá chọn cho ngưới dán. Quán điểm phát triển con ngưới co nám đác trưng cớ bán. Thư nhát, con ngưới đước coi như lá trung tám cuá sư phát triển. Nhưng ván đệ phát triển cán đước nhán thưc trên cớ sớ lới ích vá sư thám giá đong gop cuá ngưới dán. Thứ hái, ngưới dán khong chỉ lá phướng tiện má con lá muc tiệu cuá phát triển. Vì váy, quán điểm phát triển con ngưới gán liện với nhưng ly thuyệ,t Vệ nguon von con ngưới háy nguon nhán lưc. Đác trưng thư bá lá việc náng cáo vị thể' cuá ngưới dán. Ngưới dán khong chỉ đớn thuán lá đoi tướng thu hướng mọt cách thu đọng thánh quá cuá sư phát triển, má con lá nhưng thánh viện thám giá tích cưc, chu đọng váo các hoát đọng vá quá trình phát triển co y nghĩá quyệt định tới cuọc song cuá họ. Thư tư, quán điểm phát triển con ngưới chu trọng đệ,n việc táo láp sư bình đáng Vệ cớ họi cho mọi ngưới dán, khong phán biệt chung tọc, táng lớp, ton giáo, giới tính, quoc tịch; đong thới nhán mánh tám quán trọng cuá sư cong báng giưá các thể' hệ vá tính bện vưng Vệ moi trướng. Cuol cung, quán điểm phát triển con ngưới máng tính toán diện vì đo lá mọt quá trình mớ rọng cớ họi lưá chọn cuá ngưới dán Vệ tát cá các mát cuá cuọc song, như kinh tệ,, chính trị, xá họi, ván hoá vámoi trướng. Đổi mời vá Phát triển con người ờ Việt Nam. Các chính sách kinh tế-xã họi má Việt Nám thưc hiện trong thới gián quá, đác biệt trong quá trình đoi mới, về cán bán lá thưc hiện phướng thưc tiệ,p cán hướng tới việc phát triến thệo quán điểm phát triển con ngưới. Trước đối mới, Việt Nám đá đát đước nhưng thánh tưu tướng đoi tót về phát triển con ngưới, đác biệt trong các lĩnh vưc phát triển nguốn nhán lưc, y tệ,, giáo duc. Tuy nhiện, quá trình mớ rọng cớ họi lưá chọn vá táng cướng náng lưc cuá ngưới dán trong lĩnh vưc kinh tể' bị hán chế bới việc duy trì quá láu cớ chế kế hoách hoá táp trung. Trong nhưng nám 1980, nhưng yệu kệm cuá cớ chể' náy bát đáu đước bọc lọ, cung với háu quá náng nề cuá chiệ,n tránh đá đáy nện kinh tể' rới váo tình tráng khung hoáng, nhiều ngưới dán bị nghệo đoi. Trước tình hình đo, Đái họi Đáng toán quốc lán thư 6 nám 1986 đá chủ trương tiến hanh công cuộc đổi mới. Đổi mơi không thay đôi cac muc tiếu phat triến vì định hương xa hội chủ nghĩa tiếp tuc đươc khang định la phương hương cđ ban đế đap ưng nhủ cấu của ngươi dan. Định hương nay đươc phan anh rô qua muc tiếu "dân giau, nươc manh, xa hội công bang, dan chủ va van minh". Đổi mơi ơ Viết Nam đươc bất đấu tư đổi mơi tư dủy phat triến. Trến cơ sơ giư vưng định hương xa hội chủ nghĩa, cac chính sach mơi đươc đế ra nham thiết lập nen kinh tế" thị trương, đông thơi mơ cưa, tích cực, chủ đông hôi nhấp vaô nền kinh tế" thế" giơi. Đôi mơi thưc sư đa mang lai nhưng kết qua phat triến côn ngươi đay an tương, đặc biết trông lĩnh vưc kinh tế - xa hôi, qủa đô taô đa phat triển mơi, đam baô nang lưc đế giải quyết nhưng thach thưc mơi trông giai đôan phat triến tiếp thếô. Toan cáu hoa va phát triển con người Phan củôi của chương nay xếm xết nhủng vấn đế phat triền côn ngươi nôi chủng va của Viết Nam nôi riêng trông bôi canh tôan cau hôa. Trươc tac đông của qua trình tư dô hôa thương mai va nhưng tiến bô mang tính đôt pha của khôa hôc ky thủat va công nghế, tôan cau hôa đa va đang lam thủ hếp không gian va thơi gian, mơ ra nhưng thị trương mơi, công củ mơi, thế chế mơi, qủy tac mơi va gia trị mơi. Tôan cau hôa đa đông vai trô xủc tac qủan trông trông viếc tang cương sư phôn thịnh va đay lủi đôi nghếô ơ nhiếủ nươc. Sông nếu chỉ tích cưc tham gia vaô qua trình hôi nhấp không thôi thì chưa đủ. Môt qua trình hôi nhấp thưc sư thanh công đôi hôi phai xay dưng đươc những chính sa ch mang tính chủ đông nham tranh thủ tôi đa mat tích cưc, lơi ích va giam thiếu mat tiếủ cưc, rủi rô của qua trình tôan cau hôa. Cac chính sach "mơ cưa" va thếô hương tư dô hôa thương mai va đau tư của nhiếủ nươc chau Á cô thế la môt ví du tót. Nhưng nến kinh tế "than ky" của chau Á chô thay rang tiến kịp cac nến kinh tế phat triền trông vông 40 - 50 nam la hiến thưc, va phan nhiếủ cac nươc nay đa thưc hiến điếủ nay thông qủa qua trình hôi nhấp nhanh chông vaô nến kinh tế thế giơi. Nhưng yếu tô' can ban qủan trông đam baô chô cac nươc nay thanh công la chính sach kinh tế vĩ mô cô hiếu qua, tích cưc dựa vaô ngủôn vôn trông nươc, phat triền thếô hương xủất khảủ dựa trến lơi thế canh tranh, mơ cửa nến kinh tế' đế tiếp nhạn thương mai va đaủ tư qủôc tế", tích cưc hô trơ taô lạp môi trương thủan lơi chô sư phat triền của khủ vực kinh tế' tư nhan, chủ trông đaủ tư tang cương nang lưc của ngươi dan, đông thơi han chế' sư chếnh lếch vế thủ nhap ơ mức khiếm tôn. Củôc khủng hôang tai chính tiến tế chaủ Á nam 1997 không hế lam mai môt đi gia trị của nhưng bai hôc kinh nghiệm trên. Ban than củôc khủng hôang nay la môt ví dủ rất rô rang vế tiếm nang gay mất ôn định của qủa trình tôan caủ hôa. Điếủ đô chô thay hế thông tai chính tôan caủ ngay nay chưa đưng nhưng yếu tô" bất ôn định va dế bị tôn thương. Kinh nghiếm củng chỉ ra rang tính linh hôat, chủ đông la nhưng yếu tô" hết sưc quan trông đế vươt qua khủng hôang. Nhưng nến kinh tế' chau Á thôat khôi cuôc khủng hôang môt cach tương đôi an tôan la nhưng nến kinh tế' cô tính linh hôat caô va hôi nhap tôt hôăc cô mưc đô hôi nhấp tai chính yếu như Viết Nam. Thư hai, cuôc khủng hôang chô thay rang viếc mơ rông thông thương vế tai chính vơi thế' giơi, đăc biết la cac dông luan chủyền vôn ngan han, can phai đươc tiến hanh môt cach than trông trông điếu kiến khi cac thế chế' tai chính va cơ chế' giam sat mang tính phông ngừa đôi vơi khu vực tai chính côn yếu kếm, đăc biết khi hôat đông chô vay côn chịu anh hương nhiếủ của Nha nươc. Thứ ba, can lưu y môt thưc tế' la nhiếủ rac rôi ma cac nươc chau Á phai đương đau trông thơi gian vừa qua nay sinh ra không phai dô chính phủ lam quá nhiếủ ma lai la vì hô lam qua ít. Nha nươc đang ra can thế hiến manh mế vai trô quan trông của mình Toàn cầu hoa đã đóng vai tro quan trong trong việc tăng cường sự phồn thịnh và đầy lui đói nghèo ở nhiệu nước. Mồt quà trình hồi nhầp thực sự thành cồng đoi hoi phải xầy dựng kịp thởi những chính sách mang tính chu đồng nhăm tranh thu tồi đa lởi ích va giảm thiệu rui ro cua qua trình toan cầu hóa. trong ván đệ ngán chán vá giái quyệt sư thất bái Vệ thong tin, tưc lá đám báo việc cung cáp nhưng thong tin cớ bán tư thị trướng, giám sát thực thi nhưng yệu cáu pháp ly liện quán tới tính cong khái minh bách, trách nhiệm giái trình vá chể' đọ báo cáo cuá các cong ty. Mác du cuọc khung hoáng cháu A co ánh hướng đáng kể tới Việt Nám, đác biệt lá lám suy giám toc đọ xuát khẩu vá các dong đáu tư trưc tiếp nước ngoái, song nhìn chung Việt Nám đá chong chọi khá tót cuọc khung hoáng náy, thong quá mọt loát các biện pháp cán thiết như kiểm soát chát chệ các hoát đọng giáo dịch ngoái hoi vá sử dung nguon von nước ngoái chu yệụ lá các khoán đáu tư trực tiếp tháy vì các khoán đáu tư gián tiếp. Trong tướng lái, việc tiếp tuc mớ cửá cán đước quán ly mọt cách thán trọng. Cán nhán mánh lá việc khong mớ cửá háy duy trì các ráo cán thướng mái chát chệ co thể dán đến nhưng háu quá con nghiệm trọng hớn. Tình tráng chệnh ^ch ngáy cáng giá táng cung lá mọt ván đệ thướng đi đoi với quá trình toán cáu hoá. Hiện chưá co thể kháng định chác chán Vệ mọt moi liện hệ máng tính hệ thong giữá (nhưng tháy đoi Vệ) thướng mái vá (nhưng tháy đoi Vệ) phán phoi thu nháp. Nhưng so” liệu hiện co cho tháy các nện kinh tể' đáng troi dáy co mưc đọ toán cáu hoá cáo thướng, nhưng khong phái luon luon, co đước mọt sư phán phoi thu nháp tướng đoi đong đệu hớn so với các nện kinh tể' đáng troi dáy co mức đọ toán cáu hoá tháp hớn. Mưc đọ chệnh ^ch Vệ thu nháp ớ mọt nện kinh tể' co thể liện quán tới lịch sử, táng trướng kinh tệ,, các biện pháp kiểm soát giá cá vá tiện lướng, các chướng trình phuc lới vá các chính sách giáo duc nhiệu hớn lá liện quán tới chỉ riệng toán cáu hoá háy tư do hoá thướng mái. (Xu hướng chệnh ^ch giáu nghệo ớ Việt Nám trong thới gián gán đáy Sệ đước trình báy ớ chướng 3). Tuy nhiện, để tránh thu đước lới ích cuá thướng mái, ngưới nghệo cán đước tiếp cán, ưng pho với thị trướng, má điệu đo đoi hoi phái đáu tư Vệ cớ sớ há táng cung như thưc hiện các biện pháp thể chệ,. Mọt điệu ro ráng lá báo họ ít khi giup ích cho ngưới nghệo, đác biệt lá Vệ láu dái. Các chính sách vĩ mo phu hớp cung với các biện pháp chính sách máng tính muc tiệu, co đoi tướng ro ráng đước coi lá co hiệu quá hớn. Toán cáu hoá đoi hoi phái họi nháp ván hoá ớ mức đọ cáo hớn. Mác du điệu náy co thể ánh hướng tới tính đá dáng ván hoá ớ mọt mưc đọ nhát định, song hy vọng ráng y thưc ván hoá đá án sáu váo tiệm thưc cuá ngưới dán vá y thưc dán tọc Sệ khong bị "cuon troi" đi, ngước lái việc táng cướng giáo lưu ván hoá máng lái nhưng lới ích to lớn. Co ngưới ệ ngái ráng toán cáu hoá Sệ lám phướng hái đện chu quyện quoc giá cuá moi nước. Tát nhiện, điệu khong thể phu nhán lá mọt khi đá thám giá váo quá trình họi nháp quoc tể' moi nước đệu cán tiệ,n hánh mọt so" biện pháp cái cách nhát định, vá điệu đo vì thể' co thể hán chể' phán náo phám vi cuá các chính sách quoc giá. Để họi nháp thánh cong đoi hoi nhiệu yệu to", trong đo co yệu cáu Vệ mọt nện kinh tể' đọc láp tư chu linh hoát co khá náng ưng pho mọt cách nhánh chong vá co hiệu quá với mọi biện đọng náy sinh trong quá trình toán cáu hoá. Chu đọng tích cưc thám giá họi nháp khong phái lá sư hy sinh chu quyện quoc giá má phái lá mọt biện pháp thưc hiện chu quyện quoc giá thong quá việc táng cướng náng lực đát nước để co thể quyệt định tướng lái cuá chính mình. Điệu đo đoi hoi cá Chính phu vá ngưới dán phái co náng lưc mới vá tư duy mới. Thánh cong cuá họi nháp tuy thuọc váo khá náng thích ưng vá xáy dưng các náng lưc đo. Họi nháp toán cáu co thể mớ rá con đướng dán tới phát triển bện vưng vá cớ họi tiệ,n kịp, nhưng toc đọ cuá cuọc hánh trình con phu thuọc váo sưc mánh, bán lĩnh vá y chí cuá nhưng con ngưới đi trện con đướng thiện ly đo. Cái cách thệ9 chế vá phát triển con người Chướng 2 trình báy chi tiệt hớn nhưng thanh tưu đay ấn tương trông thơi ky đôi mơi suôt gan hai thấp ky qua. Đôi mơi đa thưc sự taô lạp môi trương thuạn lơi va mơ rông cơ hôi lựa chôn chô ngươi dan. Qua trình cai cach thế chế' nay cô thế nôi đa bat đau tư nông nghiếp bang viếc giaô đất của cac hơp tac xa chô cac hô nông dan. Điếu đô đa mơ rông rất nhiếủ pham vi lựa chôn chô ngươi dan nông thôn đế hô cô thế sư dung va quan ly đất nông nghiếp môt cach hiếu qua nhất. Củng vơi cac biến phap cai cach kinh tế' vĩ mô như tư dô hôa gia ca va thông nhất ty gia hôi đôai, đau tư phat triền cơ sơ ha tang nông thôn va phat triền vủng lanh thô, công cuôc cai cach thế chế' như vay đa thủc đay thương mai ca trông nươc va qủôc tế". San lương lương thưc tang vôt đa đưa Viết Nam tư môt nươc nhạp khảủ gaô trông nhưng nam 1980 trơ thanh nươc xuất khau gaô lơn thư hai hôăc thư ba trến thế' giơi. Cac hô nông dan bat đau đa dang hôa san pham thếô hương chuyến sang trông cac lôai cay cô gia trị kinh tế' caô hơn như ca phế, chế va caô su. Mac dủ thương mai qủôc tế' đa mang lai những lơi ích tô lơn, sông sư biến đông vế gia ca trến thị trương qủôc tế' đạc biết la đôi vơi cac mạt hang nông san ca phế va gaô củng đat ngươi nông dan trươc nhưng rủi rô, khô khan tô lơn. Ngươi nông dan côn gap rất nhiếủ khô khan trông viếc đương đau vơi nhưng rủi rô đô. Cac nô lực như đa dang hôa san xuất ơ mức caô hơn, đa dang hôa thủ nhấp hay tan dung va phat huy cac biến phap hô trơ, xủc tiến thương mai khac can đươc đay manh hơn. Nhưng thanh tích đang khích lế củng đa đat đươc trông viếc mơ rông cơ hôi viếc lam. Trông nhưng nam 1990, sô" laô đông mơi cô viếc lam ơ Viết Nam môi nam tang thếm hơn môt triếủ ngươi tưc la ơ mưc hơn 3%/nam, caô hơn đang kế sô vơi nhưng thấp ky trươc đô. Cô hai bai hôc đươc rủt ra tư thanh công tô lơn nay. Thư nhất, qua trình chuyến đôi sang nến kinh tế' thị trương va môt nến kinh tế' thông thôang hơn đa mang lai hiếu qua tô lơn trông viếc giai phông nhiếủ tiếm nang của nhan dan Viết Nam. Mac dủ côn cô những bất cạp trông môi trương kinh dôanh, khu vưc kinh tế' dan dôanh đa tô ra rất cô tac dung trông viếc tạô ra nhưng viếc lam mơi. Vì vạy, viếc thủc đay sự phat triến của khu vưc nay la nôi dung hết sưc quan trông. Thư hai, can phai thay rang giơ đay Nha nươc không côn la ngủôn cung cấp viếc lam duy nhất hay tôt nhất nữa. Thay vaô đô, Nha nươc can tạp trung thưc hiến vai trô gian tiếp nhiếủ hơn trến cơ sơ thiết lạp va giam sat cac thế chế' nham tạô thuạn lơi chô thị trương laô đông vạn hanh tót. Nha nươc cô trach nhiếm đam baô cung cấp cac dịch vu xa hôi phủ hơp vơi kha nang tiếp cạn va chi tra của ngươi dan, ví du như thông qua viếc thưc hiến cô hiếu qua Chương trình qủôc gia Xôa đôi Giam nghếô va Viếc lam. Xoá đói giám nghểo trong nhưng nám 1990 Trươc "đôi mơi", tình trạng nghếô đôi rất phô biến vơi ty lế ngươi nghếô lến tơi hơn 70%. Tình trạng nghếô đôi phô biến nay cô nhiếủ nguyến nhan. Trươc hết la dô ngươi dan rô rang không cô nhiếủ cơ hôi đế tạô ra va gia tang thủ nhạp, đạc biết trông điếu kiến cơ chế' kế" hôạch hôa tạp trung. Thư hai la dô đa chủ trông qua nhiếủ vaô viếc đam baô viếc lam va mức sông bình đang nến không tạô ra đươc va phat huy tac dung của cac biến phap khuyến khích laô đông. Thư ba, ngươi dan không cô đủ nang lưc đế ứng phô vơi rủi rô. Phan lơn dan cư Viết Nam sông ơ nông thôn va cuôc sông của hô phủ thủôc vaô nông nghiếp. Nhưng ngươi dan nông thôn nay không cô cơ chế' đam baô an tôan trông nhưng tình hủông khẩn cấp như hạn han, bãô lủ va nhưng rủi rô, thiến tai khac dô trình đô ky thuạt lạc hạu, mưc đô đa dạng hôa côn thap va nang lực tai chính hạn chế". Đôi mơi không chỉ đơn thuần la nhưng Hồi nhập kinh tệ toan cầu co thệ mở ra con đưởng dẫn tởi phắt triển bền vựng va cở hồi tiến kịp, nhưng tốc đồ cua cuồc hanh trình còn phu thuộc vào sức manh, ban lĩnh va y chí cua những con ngựởi đi trện con đưởng thiện ly đo Đoi mơi không chỉ đơn thuần la những biên pháp kinh tể nhằm đoi pho vơi tình hình khung hoang vào giữa những năm 1980. Đoi mơi chính la ca mọt chưởng trình cai cách toan diển nhằm khắc phuc tình trang nghèo đói va tiểp tục phắt triển đầt nưởc thông qua việc mở rông cở hôi lựa chon cho ngươi dân biện pháp kinh tể' nhám đoi pho với tình hình khung hoáng váo giữá nhưng nám 1980. Đoi mới chính lá cá mọt chướng trình cái cách toán diện nhám khác phuc tình tráng nghệo đoi vá tiếp tuc phát triển đất nước, trên cớ sớ nhán thưc đước ráng cớ chể' kể' hoạch hoá táp trung khong con phu hớp với việc thực hiện các muc tiệu cáo cá phát triển con ngưới trong khung cánh hoá bình vá đất nước táp trung váo giái quyệt nhưng ván đệ cuá phát triển. Đoi mới đá đệm lái nhưng thánh tưu đáy án tướng trong cong cuọc xoá đoi giám nghệo, xệt ^o mọi tiệu chuấn. Cán cư váo chuấn nghệo cuá quoc tệ,, ty tè nghệo đá giám tư khoáng 75% váo giưá tháp ky 80 xuong con 58% nám 1993 vá tiếp tuc giám con khoáng 37% nám 1998. ớ các vung thánh thị, ty té nghệo giám tư 25% nám 1993 xuong con 9% nám 1998, trong khi đo ớ các vung nong thon ty tó nghệo giám tư 66% xuong con 45%. Xệt Vệ các khíá cánh khác cuá phát triển con ngưới, đác biệt lá trong các lĩnh vực y tể' vá giáo duc, Việt Nám đát kết quá cáo hớn đáng kể so với các nước thu nháp tháp khác, co thể lá do mưc chệnh ^ch Vệ thu nháp con tướng đoi tháp vá Chính phu dánh ưu tiện cáo cho việc đáu tư váo các lĩnh vưc xá họi. Ty tè biết chư ớ ngưới lớn đá đát mức 94%. Ty tè nháp học trong đọ tuoi ớ cáp tiểu học lện tới 92% vá ớ cáp trung học cớ sớ lá 74%. Trê ềm các dán tọc thiểu so” đá tiến kịp Vệ ty tè nháp học, đong thới bất bình đáng giưá nám vá nữ đá đước thu hệp. Đước khuyện khích bới mức lướng cáo hớn đoi với nhưng ngưới láo đọng co táy nghệ, giáo duc đái học đá trớ rón pho biện vá so" sinh viện du học ớ nước ngoái đáng táng đong thới nhưng hình thưc giáo duc mới như các trướng tư thuc vá bán cong đá xuất hiện. Trong khi đo, ty tè nháp học, đi học thướng xuyện vá tót nghiệp ván chưá đát yệu cáu, mọt phán co thể do chi phí cuá các giá đình cho con ệm đi học ngáy cáng táng Chát lướng giáo duc vá đọi ngu giáo viện cung lá mọt ván đệ cán đước hết sưc quán tám. Các phướng pháp giáng dáy truyện thong ván chu yệu dựá trện việc dáy cháy, học gáo. Các trướng tiểu học vá trung học ván chu trọng nhiệu tới việc học thuọc long, vá học sinh thướng co ít cớ họi để thể hiện sư sáng táo vá báy to nhưng tám tư tình cám vá y tướng cuá mình. Cán thiệt phái hiện đái hoá hệ thong giáo duc vá đáo táo để Việt Nám vưng tin đi váo kinh tể' tri thưc như chung tá háng mong muon. Trong thới ky đoi mới, chính sách dán so" vá các chướng trình kệ, hoách hoá giá đình đá đước táng cướng vá thưc hiện trện quy mo lớn. Cung việc mức song noi chung đước náng cáo, các no lực trong việc thực hiện chính sách dán so vá kệ, hoách hoá đá lám cho toc đọ táng dán so” giám đáng kể. Giớ đáy, Chính phu co dự định chuyển dán tư việc kiểm soát ty lệ sinh vá kệ, hoách hoá giá đình sáng việc thực hiện chính sách táp trung táo điệu kiện để ngưới dán tư do lưá chọn trện cớ sớ cung cáp đáy đu thong tin thong quá việc giup ngưới dán tiệ,p cán với các dịch vu chám soc sức khoệ chát lướng cáo vá cung cáp thong tin phu hớp. Bước đi đo cho tháy chính sách dán so” lá phu hớp với quán điểm Vệ phát triển con ngưới. Trong lĩnh vưc y tệ,, đoi mới tiệp tuc mớ rọng vá cái thiện hệ thong y tể' bá cáp hiện hánh. Đác biệt, các chướng trình tiệm chung đá đước thực hiện rất thánh cong. Chính sách y tể' chính thưc hiện náy báo gom bá nọi dung chính: (á) thưc hiện phướng chám "phong bệnh hớn chưá bệnh"; (b) kệ,t hớp y học co truyện vá y học hiện đái vá thưc hiện phướng chám xá họi hoá, "nhá nước vá nhán dán cung lám". Trong thới ky đối mới, báo hiểm y tể' đá đước mớ rọng vá giớ đáy đá phuc vu cho gán 12% dán so. Sự thám giá cuá khu vực tư nhán váo trong các hoát đọng chám soc sức khOệ đáng ngáy cáng giá táng, đác biệt lá sự phát triển cuá máng lưới các hiệu thuoc tư nhán. Mác du sự giá táng các nguon cung cáp các dịch vu chám soc sư khOệ Vệ nguyện tác đá mớ rọng sư lựá chọn cuá ngưới dán, song điệu đô củng dan đến tình trang sư dung thủôc bất hơp ly, gia tang hiến tương khang thủôc va cac khôan chi của ngươi dan chô viếc điếu trị. Củôi củng, đôi mơi đa tạô ra bươc ngôạt trông lĩnh vực van hôa va thông tin. Viếc cung cấp va kha nang tiếp đến cac lôại thông tin khac nhau đat đươc bươc cai thiến đang kế; công nghế thông tin va truyến thông (ICT) hiến đại va Intếrnết đa trơ nến phô biến. Tuy nhiến, trông lĩnh vực nay van côn khôang cach kha xa giưa nhưng gì đa đat đươc vơi tiếm nang va ky vông của Viết Nam củng như sô vơi trình đô của nhiếủ nươc lang giếng trông khu vực. Thưc sư can phai cô nhưng bươc đôt pha manh mế hơn trông lĩnh vưc nay. Nhìn chung, đôi mơi đa mơ rông đang kế sư lựa chôn của ngươi dan đông thơi tiếp tuc kế" thưa va tang cương nhưng nang lưc đa đươc tạô dưng trươc thơi ky đôi mơi. Điếu nay đươc phan anh qua mưc tang caô vế Chỉ sô" Phat triến côn ngươi (HDI) va nhưng tiến bô trông viếc cai thiến Chỉ sô” Nghếô đôi của côn ngươi (HPI). Vế HDI, môt chỉ sô' tông hơp thế hiến tiến bô đat đươc vế thủ nhạp, y tế' va giaô duc, Viết Nam đưng ơ vị trí 101 trông tông sô” 162 nươc đươc xếp hang, đưng sau Trung Qủôc va Philipin nhưng đưng trươc Inđônếxia va Án Đô. Dô cac hôạt đông của Viết Nam trông lĩnh vưc cung cấp nươc sach va giai quyết tình trang suy dinh dương ơ trế ếm côn yếu kếm nến vị trí xếp hang của Viết Nam vế HPI côn chưa caô mạc dủ đa đat đươc tiến bô trông nhưng nam gan đay. Tuy nhiến, côn cô nhiếủ vấn đế can đươc giai quyết. Trươc hết, nhưng thach thưc vế phat triền côn ngươi la tô lơn vì Viết Nam van la môt nươc nghếô thếô tiếu chủản qủôc tế' va côn đang trông qua trình chuyến đôi. Thứ hai, van tôn tại chếnh lếch đang kế vế phat triền kinh tế- xa hôi giữa cac vủng lanh thô, cac dan tôc củng như giữa phunư va nam giơi. Thứ ba, qua trình phat triến kinh tế' trông thơi gian qua đa kếm thếô nhưng anh hương không thế xếm thương tơi môi trương sinh thai. Tình trang suy giam đa dang sinh hôc, ô nhiễm không khí, chất thai ran va tình trang xuông cấp của cac tai nguyến rưng, nươc va biến đang va sế la nhưng vấn đế rất can đươc quan tam. Qua trình công nghiếp hôa va hiến đại hôa can đam baô tính bến vưng vế môi trương saô chô cac thế' hế mai