Báo cáo Đặc điểm tổ chức hạch toán kế toán tại tổng công ty đường sông

MỤC LỤC Trang Danh mục sơ đồ bảng biểu 2 Danh mục từ viết tắt 3 Lời nói đầu 4 A. Tổng quan về Tổng công ty đường sông Miền Bắc 6 1.Quá trình hình thành và phát triển 6 2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh 11 2.1. Ngành nghề sản xuất kinh doanh 11 2.2. Sản phẩm, loại hàng hoá 12 2.3. Tình hình sản xuất kinh doanh 12 3. Đặc điểm về quản lý 14 3.1. Bộ máy quản lý hoạt động kinh doanh 14 3.2. Công tác quản lý 16 B. Đặc điểm tổ chức hạch toán kế toán tại đơn vị 17 1. Tổ chức bộ máy kế toán 17 1.1. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán 17 Mối quan hệ tổ chức bộ máy kế toán với bộ máy quản lý chung 19 2. Thông tin kế toán 20 3. Đặc điểm tổ chức vận dụng chế độ kế toán 20 3.1. Hệ thống tài khoản 20 3.2. Hệ thống chứng từ 21 3.3. Hệ thống báo cáo tài chính 23 3.4. H ệ thống sổ sách 23 4.Kế toán một số phần hành ở đơn vị 27 4.1. Hạch toán tài sản cố định 27 4.2. Hạch toán tiền lương,các khoản trích theo lương và thanh toán 31 với người lao động 4.3. Hạch toán lợi nhuận và phân phối lợi nhuận 4.4. Hạch toán các nghiệp vụ thanh toán C. Đánh giá công tác tổ chức kế toán tại Tổng công ty đường sông Miền Bắc 1. Ưu điểm 2. Những tồn tại 3. Kiến nghị D. Kết luận Tài liệu tham khảo Phụ lục DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU Trang Sơ đồ 1: Mô hình tổ chức hoạt động Tổng công ty 10 Sơ đồ 2: Mô hình bộ máy quản lý Tổng công ty 16 Sơ đồ 3: Mô hình tổ chức bộ máy kế toán Tổng công ty 18 Sơ đồ 4: Trình tự ghi sổ kế toán Tổng công ty 25 Sơ đồ 5: Chứng từ tăng, giảm TSCĐ 26 Sơ đồ 6: Trình tự ghi sổ phần hành TSCĐ 27 Sơ đồ 7: Hạch toán tổng hợp tăng TSCĐ 28 Sơ đồ 8: Hạch toán tổng hợp giảm TSCĐ 30 Sơ dồ 9: Hạch toán tổng hợp sửa chữa TSCĐ Sơ đồ 10: Trình tự luân chuyển chứng từ các khoản thanh toán với 31 người lao động Sơ đồ 11: Hạch toán tiền lương và các khoản thanh toán với người lao động 32 Sơ đồ 12: Hạch toán lợi nhuận 33 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT - BQLDA: Ban quản lý dự án - Bộ GTVT: Bộ giao thông vận tải - HĐQT: Hội đồng quản trị - NVL: Nguyên vật liệu - PTGĐKD: Phó Tổng giám đốc kinh doanh - PKD: Phòng kinh doanh - PKHKT: Phòng khoa học kỹ thuật - PKHĐT: Phòng kế hoạch đầu tư - SXKD: Sản xuất kinh doanh - TGĐ: Tổng giám đốc - TSCĐ: Tài sản cố định - NLĐ: Người lao động - NVQLDN: Nhân viên quản lý doanh nghiệp LỜI NÓI ĐẦU Mục tiêu cơ bản của kế toán là cung cấp thông tin tài chính cho những người ra quyết định. Để thực hiện được điều đó, kế toán phải thực hiện nhiều công việc: ghi nhận, lượng hoá và phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh bằng cách sử dụng một hệ thống các chứng từ và sổ sách để ghi chép. Các bước: ghi chép, phân loại và tổng hợp là công cụ để tạo lập hệ thống thông tin kế toán. Từ đó, công việc tiếp theo của kế toán là tổng hợp và tính toán các chỉ tiêu thông tin theo yêu cầu quản lý trong và ngoài doanh nghiệp. Các công việc trên được tiến hành liên tục, kế tiếp nhau tạo thành chu trình kế toán trong doanh nghiệp mà kế toán phải thực hiện. Thông tin hạch toán kế toán là những thông tin động về tuần hoàn của vốn trong doanh nghiệp, toàn bộ bức tranh về hoạt động sản xuất kinh doanh từ khâu đầu tiên là cung cấp vật tư cho sản xuất, qua khâu sản xuất đến khâu cuối cùng là tiêu thụ đều được phản ánh đầy đủ và sinh động qua thông tin kế toán. Các thông tin sử dụng để ra quyết định quản lý được thu từ nhiều nguồn khác nhau, nhưng thông tin của hạch toán kế toán cung cấp đóng một vai trò quan trọng và không thể thiếu được. Vì vậy, công tác tổ chức kế toán có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với mọi doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán được thực hiện khoa học và hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp phù hợp với cơ chế, yêu cầu quản lý trong những điều kiện mới. Đối với Tổng công ty đường sông Miền Bắc, một doanh nghiệp Nhà nước còn non trẻ mới trải qua quãng đường 10 năm hoạt động, công tác tổ chức kế toán ở đây rất được coi trọng. Nó là công cụ quản lý quan trọng ngày càng được đổi mới và hoàn thiện để phù hợp với thực tiễn. Trong thời gian thực tập tốt nghiệp tại đây, được tiếp cận thực tế hoạt động kinh doanh và công tác hạch toán kế toán là cơ hội để em vận dụng những kiến thức lý thuyết chuyên nghành vào đánh giá thực tế nhằm giải quyết được những bất cập còn tồn tại trong công tác kế toán tại đơn vị A. TỔNG QUAN VỀ TỔNG CÔNG TY ĐƯỜNG SÔNG MIỀN BẮC QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN Trong thời gian quá độ chuyển sang nền kinh tế thị trường, sản xuất của các ngành kinh tế chính giảm sút, nhu cầu vận tải nói chung giảm, hoạt động vận tải thuỷ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, từ sau những năm 90 nhu cầu vận tải có chiều hướng tăng, cơ sở hạ tầng được cải tạo, nâng cấp, đội tàu sông bước đầu được khôi phục. Đặc biệt từ sau khi Cục đường sông Việt Nam được tái thành lập, bộ máy quản lý Nhà nước về giao thông đường thuỷ nội địa từ Trung ương đến địa phương được củng cố tạo điều kiện cho vận tải thuỷ phát triển mạnh. Ngày 30/01/1993, Chính phủ ban hành Nghị định 08/CP thành lập Cục Đường sông Việt Nam. Cơ cấu tổ chức Cục bao gồm: Lãnh đạo Cục và các ban tham mưu giúp việc (9 phòng) Chi cục và bộ phận giúp việc (5 phòng và Ban thanh tra) Khối các đoạn quản lý đường sông: gồm 15 đoạn Khối quản lý Nhà nước: các Cảng vụ và Thanh tra chuyên ngành Khối doanh nghiệp: 5 công ty vận tải, 4 cảng sông, 3 công ty tư vấn thiết kế, công ty đảm bảo giao thông Khối sự nghiệp: các trường (công nhân kỹ thuật, trung học Hàng Giang TW I và II), ban quản lý dự án đường sông, tạp chí cánh buồm Sau một thời gian dài sản xuất bị suy thoái đến nay hoạt động sản xuất của vận tải thuỷ đã trở lại cân bằng, mở rộng thị trường, ngành nghề kinh doanh, từng bước phát triển, đáp ứng nhu cầu của xã hội. Trong cơ chế chính sách mở đã khơi dậy được khả năng tiềm tàng của vận tải thuỷ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vận tải hoạt động bình đẳng, đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh có điều kiện bung ra chiếm lĩnh thị trường, phát triển sản xuất tạo ra sự cạnh tranh làm động lực thúc đẩy vận tải thuỷ phát triển. Hoạt động vận tải thuỷ đang phát triển mạnh, có đủ các thành phần kinh tế tham gia, trong đó thành phần kinh tế ngoài quốc doanh đang chiếm lĩnh thị phần vận tải với tỷ trọng cao, đa dạng và dễ thích nghi với cơ chế thị trường. Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp này đều vẫn có quy mô sản xuất nhỏ, hoạt động một cách tự phát, không theo quy hoạch định hướng chung, chưa có sự gắn kết nhau trong sản xuất, thậm chí cạnh tranh thiếu lành mạnh, làm suy yếu lẫn nhau. Đặc biệt là thiếu những doanh nghiệp đầu đàn, có tiềm lực, có khả năng đi đầu trong việc đổi mới phương tiện, công nghệ, mở mang doanh nghiệp, thị trưòng, tập hợp lực lượng đông đảo xung quang mình để trở thành những tập đoàn mạnh, đưa vận tải thuỷ ngày một phát triển. Căn cứ vào tình hình thực tế, ngày 13/08/1996 Bộ GTVT ra Quyết định số 2125/QĐ-TCCB-LĐ thành lập Tổng công ty đường sông Mền Bắc bằng cách đưa các công ty vận tải, các cảng và một số công ty, xí nghiệp khác trực thuộc Bộ GTVT sang Tổng công ty nhằm đáp ứng mọi nhu cầu phục vụ sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, phát triển kinh tế đất nước. Trong ngành thuỷ nội địa Việt Nam, Tổng công ty đường sông Miền Bắc là một doanh nghiệp Nhà nước có tiềm lực lớn nhất cả nước về lực lượng vận tải thuỷ, hệ thống cảng sông và cơ sở đóng mới, sửa chữa phương tiện thuỷ; có vị trí quan trọng trong hoạt động vận tải và xếp dỡ đường thuỷ nội địa phía Bắc VN. Giai đoạn đầu mới thành lập, Tổng công ty đã có đội tàu khá mạnh với tổng công suất 31.776 cv (cv:mã lực) và 180.455 tấn phương tiện. Đội tàu tương đối đủ các chủng loại để hoạt động từ vùng biển đến đồng bằng lên miền núi theo yêu cầu của chủ hàng. Đội tàu có các loại: tự hành, sông pha biển, đoàn kéo - đẩy 600T, 800T, 1000T, 1200T với các loại sà lan 100T, 200T, 250T, 300T, 400T giúp cho Tổng công ty kinh doanh có hiệu quả. Tại các thành phố lớn (Quảng Ninh, Hải Phòng…) có các chi nhánh, đơn vị thành viên, đại diện cho Tổng công ty tiến hành công tác tiếp thị, điều hành vận tải, bốc xếp. Đến năm 2004, Tổng công ty có 20 đơn vị thành viên với lực lượng lao động trên 7100 người. Đội tàu vận tải và dịch vụ của Tổng công ty có 1047 đầu chiếc, gồm 37457 mã lực và một 18781 tấn phương tiện. Tổng công ty có 5 cảng sông lớn và một số cảng lẻ với tổng năng lực bốc xếp đạt khoảng 2.500.000T/năm, 15 xí nghiệp, trung tâm cơ khí sửa chữa, đóng mới phương tiện thuỷ nội bộ với gần 100 vị trí triền, âu tầu, ủ nổi. Tổng công ty còn có các đơn vị thành viên, trực thuộc chuyên về vật tư kỹ thuật, chế tạo thiết bị…Trong quá trình tổ chức, quản lý sản xuất, Tổng công ty đã phải đối mặt với nhiều khó khăn, phức tạp trong nội bộ và trên thương trường vận tải như: sự cạnh tranh gay gắt giữa các đơn vị vận tải thuộc nhiều thành phần kinh tế trong cơ chế thị trường, giá cả vật tư liên tục tăng, sự xuống cấp và suy giảm chất lượng kỹ thuật của một bộ phận đội tàu vận tải, cơ sở vật chất kỹ thuật còn lạc hậu, chế độ chính sách chưa phù hợp với thực tiễn thị trường. Vượt qua những khó khăn trở ngại, trong những năm qua, Tổng công ty đã đạt được nhiều thành tích trên các mặt: quản lý, tổ chức sản xuất; trong đó có công tác quản lý kỹ thuật phương tiện và thiết bị, quản lý sáng kiến cải tiến, đề tài KHKT và áp dụng công nghệ mới. Đội tàu vận tải của Tổng công ty đã và đang phát triển theo xu hướng tăng dần về số lượng, đảm bảo chất lượng, hiện đại về kỹ thuật. Các công ty vận tải, đặc biệt là công ty vận tải thủy 1 là những đơn vị đi đầu trong chiến lược phát triển đội tàu, hiện đại hóa kỹ thuật phương tiện; công ty vận tải thuỷ 4 đã đầu tư tàu đẩy 250cv, loại máy thuỷ Duy Phương R160 đẩy đoàn 1600T rất tiết kiệm nhiên liệu (150g/cv.giờ). Đầu năm 2004, bản tin kinh tế xã hội chọn lọc của Tổng công ty ra đời, cung cấp nhiều thông tin cho quản lý và sản xuất. Mặc dù còn nhiều vấn đề cần rút kinh nghiệm, nhưng bản tin đã thực hiện tốt vai trò là người thông tin, hỗ trợ tri thức và nguồn tin dự báo chiến lược cho các cấp quản lý trong Tổng công ty. Theo quyết định 63 của Thủ Tướng Chính Phủ, Tổng công ty đã thực hiện kế hoạch và tổ chức triển khai theo đúng lộ trình quy định: Ngoài các đơn vị đã chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần từ trước như: Công ty cổ phần vận tải thuỷ Thái Bình, Công ty cổ phần cơ khí 75, Xí nghiệp cổ phần vận tải xếp dỡ Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2005 đã tiếp tục triển khai cổ phần hoá 5 đơn vị thành viên: Công ty vận tải thuỷ 1, 2, 3, 4, Công ty vận tải sông biển Nam Định. Đối với Tổng công ty theo quyết định mới nhất của Thủ Tướng Chính Phủ và Bộ Trưởng Bộ GTVT từ nay đến cuối năm 2006, Tổng công ty sẽ chuyển sang hoạt động theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con, Cảng Hà Nội và Cảng Việt Trì vào công ty mẹ, tiếp tục cổ phần hoá các đơn vị còn lại. Tính đến 01/01/2006, Tổng công ty có 239 tàu/39053 mã lực/188575T, xà làn đẩy các loại 791 chiếc/181075T. Từ khi thành lập (năm 1996) đến nay Tổng công ty đã gặp không ít khó khăn đó là: sự cạnh tranh trong sản xuất vận tải, bốc xếp và cơ khí ngày càng gay gắt và quyết liệt, đội ngũ phương tiện vận tải, kết cấu cơ sở hạ tầng do khó khăn về vốn nên chậm được đổi mới… nhưng được sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo Bộ GTVT, sự giúp đỡ của các vụ chức năng… sự chỉ đạo điều hành thống nhất, có hiệu quả của lãnh đạo Tổng công ty cùng sự nỗ lực của toàn thể cán bộ CNV, Tổng công ty đã đạt được những kết quả rất khả quan và nhận được sự khen thưởng của Đảng, Nhà nước: Huân chương lao động hạng 3, bằng khen của Chính Phủ và Bộ GTVT hàng năm. Dưới đây là mô hình tổ chức hoạt động của Tổng công ty Sơ đồ 1: Mô hình tổ chức hoạt động Tổng công ty TỔNG CÔNG TY ĐƯỜNG SÔNG MIỀN BẮC Công ty cổ phần vận tải thuỷ 1 Công ty cổ phần vận tải thuỷ 2 Công ty cổ phần cơ khí 75 Công ty vật tư kỹ thuật và xây dựng công trình thuỷ Công ty cổ phần vận tải thuỷ 3 Công ty cổ phần vận tải thuỷ 4 Các x í nghiệp cơ khí thuỷ, CK82, CK81, CK 71 Công ty cổ phần vận tải thuỷ Thái Bình Công ty đầu tư và xây dựng Hồng Hà Công ty cổ phần vận tải sông biển Nam Định Công ty nhân lực và thương mại quốc tế Cảng Hà Nội Công ty xây lắp và thương mại quốc tế Cảng Việt Trì Trung tâm vận tải Cảng Hà Bắc Cảng Hoà Bình Cảng Mường La Công ty xây lắp và tư vấn thiết kế Trường dạy nghề bán công 2. Đ ẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG KINH DOANH 2.1. Ngành nghề sản xuất kinh doanh - Vận chuyển hàng hoá bằng đường thuỷ trong và ngoài nước - Khai thác cảng, bến thuỷ nội địa - Xếp dỡ và kinh doanh kho bãi cảng đường sông - Kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hoá đường sông và vận tải đa phương thức - Sửa chữa, đóng mới phương tiện vận tải thuỷ - Sản xuất kinh doanh, khai thác vật liệu xây dựng - Xuất nhập khẩu trực tiếp vật tư, thiết bị phụ tùng, phương tiện vận tải chuyên nghành - Vận tải hành khách bằng đường thuỷ nội địa. Dịch vụ vận chuyển hành khách du lịch trên sông, vịnh, hồ - Vận tải hàng hoá, hành khách bằng đường bộ - Xây dựng các công trình giao thông, công ngiệp, dân dụng - Đại lý các mặt hàng: máy móc, vật tư, thiết bị, phụ tùng, nhiên liệu - Hoán cải, thiết kế, sửa chữa phương tiện vận tải thuỷ - Phá dỡ tàu cũ - Thiết kế, sửa chữa, đóng mới lắp đặt thiết bị nâng hạ - Tư vấn việc làm - Xuất khẩu lao động - May trang phục bảo hộ lao động cho cán bộ, công nhân viên và thuyền viên vận tải - Sửa chữa phương tiện vận tải đường bộ - Thiết kế phương tiện vận tải thuỷ - Sửa chữa, lắp đặt thiết bị thông tin liên lạc, điện tử - Kinh doanh nhà đất - Khảo sát xây dựng - Đào tạo công nhân Cao đẳng, Đại học, Ngoại ngữ - Tư vấn đầu tư và xây dựng các công trình giao thông, thuỷ lợi, bưu điện, đường dây… Những ngành nghề sản xuất kinh doanh mà Tổng công ty đang thực hiện trên đây được chia thành ba lĩnh vực: * Sản xuất vận tải và dịch vụ * Sản xuất cảng sông * Sản xuất cơ khí và dịch vụ 2.2. Sản phẩm, loại hàng hoá * Sản xuất vận tải và dịch vụ: - Sản xuất vận tải với các mặt hàng: than điện, than đạm, than khác, clinker, hàng khác (cát, đá, sỏi…), container, chuyển tải. Sau khi trúng thầu than điện, than đạm Tổng công ty vẫn tiếp tục điều hành than điện, than đạm. Sản xuất vận tải than điện được thực hiện với nhà máy điện Phả Lại, Ninh Bình, than đạm với nhà máy đạm Hà Bắc. - Dịch vụ: Tổng công ty kinh doanh các mặt hàng: than, xi măng, vật liệu xây dựng, bến xe khách… *Sản xuất cảng sông: Gồm có kinh doanh kho bãi, cung cấp dịch vụ bốc xếp và giao nhận trong kho bãi, vận chuyển hàng hoá từ kho bãi cảng đến kho chủ hàng hoặc người mua hàng … * Sản xuất cơ khí và dịch vụ: - Sản xuất cơ khí: sản xuất các kết cấu thép, khung nhà xưởng, các loại vận thăng, giá nâng lao dầm cầu, thiết bị phục vụ ngành điện, các đèn tín hiệu cho đường sông, đường biển… - Dịch vụ: sửa chữa đóng mới tàu và các phương tiện khác… 2.3. Tình hình sản xuất kinh doanh Từ khi thành lập đến nay, ngoài các bạn hàng truyền thống như: điện, xi măng…các đơn vị của Tổng công ty đã chủ động khai thác thêm nhiều mặt hàng mới, tuyến mới, mở rộng thị trường: hàng nặng, hàng cồng kềnh phục vụ dây chuyền cho một số nhà máy điện đồng thời nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm để tạo được lòng tin và uy tín trên thị trường. Những cố gắng và nỗ lực của Tổng công ty đã đem lại cho Tổng công ty những kết quả rất khả quan trong nhiều năm liên tục. Dưới đây là kết quả sản xuất kinh doanh của đơn vị trong những năm qua: Bảng 1: Kết quả sản xuất kinh doanh (từ năm 2002 – 2005) Chỉ tiêu ĐVT Năm 2002 2003 2004 2005 1. Doanh thu thuần 109 340,966 473,798 535,4 620,103 - Sản xuất vận tải và DV 109 244,041 353,474 386,6 450,450 - Sản xuất cảng sông 109 40,790 48,342 68,9 85,112 - Sản xuất cơ khí và dịch vụ 109 56,135 71,981 79,9 84,541 2. Chi phí 109 338,366 470,074 530,1 631,981 3. Kết quả SXKD 109 +2,6 +3,724 +5,3 +6,122 4. Thu nhập BQ đ/ng/thg 814000 976700 1174000 1276000 5. Vốn 109 143,111 149,930 152,236 159,250 Bảng 2: Kết quả kinh doanh các mặt hàng. Mặt hàng ĐVT Năm 2004 Năm 2005 T ăng giảm 1. Than điện T 2.580.938 2.993.328 412.390 2. Than đạm T 249.982 282.307 32.325 3. Container T 1.406.030 1.703.412 297.382 4. Chuyển tải T 1.090.597 1.173.284 82.687 5. Than khác T 203.487 304.784 101.297 6. Clinker T 44.389 48.194 3.805 7. Hàng khác T 242.991 358.687 115.696 Tổng sản lượng T 5.818.414 6.863.996 1.045.582 Doanh thu T 203.755.522.631 240.020.259.986 36.264.737.355 3. ĐẶC ĐIỂM VỀ QUẢN LÝ 3.1. Bộ máy quản lý hoạt động kinh doanh Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Tổng công ty đường sông Miền Bắc bao gồm: Hội đồng quản trị, TGĐ, các Phó TGĐ, bộ phận văn phòng Tổng công ty, các đơn vị thành viên, trực thuộc Tổng công ty; được tổ chức theo mô hình chức năng tham mưu kinh tÕ… Cơ cấu chức năng và nhiệmvụ từng bộ phận: - Văn phòng tổng công ty Là cơ quan tham mưu giúp việc HĐQT, TGĐ trong các lĩnh vực: tổng hợp và điều hoà các hoạt động của cơ quan văn phòng, hành chính và công tác chính trị. - Phòng tổ chức cán bộ - lao động Là phòng nghiệp vụ tham mưu cho HĐQT, TGĐ về: tổ chức, cán bộ, chế độ chính sách đối với người lao động, lao động – tiền lương, bảo hộ lao động thanh tra, bảo vệ chính trị nội bộ, phục vụ tích cực cho việc chỉ đạo sản xuất kinh doanh và công tác quản lý của Tổng công ty. - Phòng kế hoạch đầu tư Là phòng nghiệp vụ tham mưu cho HĐQT, TGĐ về: chiến lược và mục tiêu phát triển SXKD trong từng giai đoạn của Tổng công ty. Tìm các biện pháp tối ưu để thực hiện mục tiêu đề ra phù hợp với đường lối phát triển kinh tế của Đảng. - Phòng kinh doanh Là phòng nghiệp vụ tham mưu cho HĐQT, TGĐ về lĩnh vực vận tải, xếp dỡ trong đó có việc trực tiếp thương thảo ký kết hợp đồng kinh tế với các đơn vị lớn như: Tập đoàn than Việt Nam, Tổng công ty điện lực Miền Bắc…và các lĩnh vực kinh doanh khác trên thị trường trong và ngoài nước nhằm khai thác đạt hiệu quả kinh tế cao, đảm bảo kinh doanh đúng pháp luật của Việt Nam và tập quán, thông lệ quốc tế. - Phòng tài chính - kế toán Là phòng nghiệp vụ tham mưu cho HĐQT, TGĐ về lĩnh vực quản lý tài chính - kế toán theo đúng thể lệ, chế độ chính sách hiện hành. Sử dụng công cụ kế toán để kiểm tra, giám sát, thúc đẩy việc thực hiện sản xuất kinh doanh và quản lý kinh doanh. - Phòng KHKT và hợp tác quốc tế Là phòng nghiệp vụ tham mưu giúp HĐQT, TGĐ tổ chức điều hành và thực hiện các hoạt động về lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, vật tư, hợp tác quốc tế, đầu tư nội địa và quốc tế trong Tổng công ty. Có thể khái quát cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Tổng công ty như sau: Sơ đồ2: Mô hình bộ máy quản lý Tổng công ty đường sông Miền Bắc HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ TGĐ Chủ tịch HĐQT PTGĐKD PTGĐ Đầu tư PTGĐ Công nghiệp PKD Các công ty vận tải Các trạm đại diện cho Cty PKHĐT BQLDA Cty XL PKHKT Các trung tâm ( vận tải, tư vấn, sửa chữa tàu,…) Kế toán trưởng 3.2. Công tác quản lý a. Công tác tổ chức cán bộ Đào tạo và quy hoạch cán bộ quản lý, công nhân lành nghề đặc biệt là đội ngũ thuyền máy trưởng, thợ lái cẩu, thợ cơ khí. Có chính sách đãi ngộ thoả đáng, không để hiện tượng: cán bộ, thuyền trưởng, máy trưởng, thợ giỏi xin chuyển công tác sang đơn vị khác. Đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, tin học cho cán bộ công nhân viên để từng bước quy chuẩn hoá cán bộ theo xu thế hội nhập. Luân chuyển thay thế, bãi miễn những cán bộ sức khoẻ, năng lực, phẩm chất yếu kém trong Tổng công ty. b. Công tác khoa học công nghệ Tập trung khai thác có hiệu quả tài sản thiết bị hiện có, xây dựng phương án liên doanh, liên kết với các tổ chức kinh tế trong và ngoài nước để huy động vốn và ứng dụng công nghệ mới. Các đơn vị phải đăng ký đề tài sáng kiến quản lý, cải tiến kỹ thuật, mẫu mã sản phẩm, đồng thời có chế khuyến khích giành một khoản kinh phí nhất định cho công tác nghiên cứu cải tiến kỹ thuật, phương thức quản lý. c. Công tác tài chính Tăng cường thu đòi tiền cước, công nợ, rà lại các khoản chi phí, xây dựng giá thành phù hợp với tình hình tài chính hiện tại. Tổ chức phân tích tài chính, quản lý chặt chẽ các công nhân viên, có kế hoạch xử lý các khoản nợ khó đòi, thực hiện nghiêm chế độ tài chính, chú trọng công tác cập nhật, ghi chép sổ sách chứng từ theo quy định, tổ chức tập huấn kiểm tra thường xuyên để uốn nắn kịp thời những sai sót, không để xảy ra rồi mới xử lý, báo cáo đúng thời gian, đủ doanh thu và các khoản nộp ngân sách. Tiếp tục huy động vốn của cán bộ công nhân viên chức để tăng cường trách nhiệm của mỗi người và có vốn kinh doanh. Xem xét tình hình sản xuất, các mặt quản lý và quyết toán SXKD hàng năm tại đơn vị thành viên theo Nghị quyết của HĐQT và chế độ Nhà nước hiện hành. d. Công tác kế toán Chỉ đạo và có biện pháp thu thập, phân loại, xử lý, tổng hợp các số liệu về tình hình biến động và sử dụng tài sản, tiền vốn, vật tư, tiền lương…kết quả SXKD của Tổng công ty để phục vụ cho sự chỉ đạo của TGĐ và cho công tác hạch toán. Tiến hành hạch toán các mặt hoạt động sản xuất kinh doanh và các hoạt động khác của Tổng công ty trên cơ sở kết quả của SXKD, tổ chức chứng từ luân chuyển hợp lý, hệ thống tài khoản và hình thức kế toán. - Với đơn vị trực thuộc hạch toán độc lập: Tiến hành hạch toán tổng hợp, nộp báo cáo kế toán tài chính đầy đủ, kịp thời theo quy định. - Với đơn vị trực thuộc hạch toán phụ thuộc: Tiến hành hạch toán chi tiết Thanh quyết toán tiền lương và các loại chi phí của cơ quan văn phòng Tổng công ty theo tháng, quý, năm. Bảo quản và lưu giữ chứng từ, sổ sách, các báo cáo kế toán đúng chế độ thể lệ tài chính hiện hành của Nhà nước. B. ĐẶC ĐIỂM TỔ CHỨC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN TẠI ĐƠN VỊ 1. TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN 1.1. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán Bộ máy kế toán có nhiệm vụ tổ chức thực hiện và kiểm tra chế độ kế toán trong phạm vi toàn Tổng công ty giúp lãnh đạo Tổng công ty tổ chức công tác thông tin kinh tế và hoạt động kinh tế một cách nhịp nhàng có hiệu quả. Sơ đồ 3: Mô hình tổ chức bộ máy kế toán Tổng công ty KÊ TOÁN TRƯỞNG (Kiêm trưởng phòng) KẾ TOÁN VIÊN 1( Phó phòng ) KẾ TOÁN VIÊN 2 KẾ TOÁN VIÊN 3 KẾ TOÁN VIÊN 4 - Kế toán trưởng Kiêm trưởng phòng là người giúp HĐQT và TGĐ thực hiện chức năng quản lýtài chính - kế toán, do đó chịu trách nhiệm trước HĐQT và TGĐ về mọi hoạt động của phòng và của Tổng công ty về chuyên môn nghiệp vụ. Quản lý trực tiếp nhân viên trong phòng. Được quyền mở các lớp chuyên môn nghiệp vụ theo hệ dọc - Kế toán viên 1 Là kế toán tổng hợp, kiêm phó phòng là người chịu trách nhiệm trực tiếp trước kế toán trưởng đồng thời có nhiệm vụ phân công tổ chức và quản lý cán bộ công nhân viên hoàn thành nhiệm của phòng. - Kế toán viên 2 Là kế toán về TSCĐ và NVL, Có nhiêm vụ theo dõi sự biến động( tăng, giảm) của TSCĐ. Tính toán và phân bổ chính xác mức khấu hao TSCĐ, tham gia lập kế hoạch sửa chữa và dự toán chi phí sửa chữa TSCĐ. Tham gia kiểm tra đánh giá lại TSCĐ theo quy định của Nhà nước và yêu cầu bảo quản của Tổng công ty. Đối với NVL, kế toán có nhiệm vụ ghi chép, tính toán, phản ánh chính xác, trung thực kịp thời về số lượng chất lượng và giá thành thực tế vật liệu. - Kế toán viên 3 Là kế toán công nợ, tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, có nhiệm vụ hạch toán các nghiệp vụ thanh toán theo dõi các nghiệp vụ thanh toán phát sinh theo từng đối tượng, thời gian…Viết phiếu thu, phiếu chi tiền mặt, thường xuyên đối chiếu tiền mặt tồn quỹ với sổ sách để phát hiện các sai sót và xử lý kịp thời. - Kế toán viên 4 Là kế toán thống kê, có nhiệm vụ tổng hợp toàn bộ số liệu về tình hình hoạt động của Tổng công ty bao gồm doanh thu, số lượng nhập xuất tồn kho, các loại hàng hoá để báo cáo cho giám đốc, các đơn vị chủ quản có liên quan (cục thuế, cục thống kê..). Mối quan hệ tổ chức bộ máy kế toán với bộ máy quản lý chung - Phòng kế toán chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng giám đốc. - Quan hệ với các cơ quan cấp trên theo hệ và ngành quản lý Nhà nước. - Quan hệ với phòng Kế hoạch đầu tư để xây dựng kế hoạch sản xuất và phương án kinh doanh, dự án đầu tư, cấp vốn theo tiến độ sản xuất, điều hoà nguồn vốn, thanh lý TSCĐ và quyết toán lập bảng tổng kết tài sản. - Quan hệ với phòng kinh doanh: tham dự ký kết các hợp đồng kinh tế, thanh quyết toán hợp đồng. - Với phòng Tổ chức cán bộ - lao động: tham gia xây dựng các phương án trả lương, trả thưởng, tuyển chọn và bổ nhiệm kế toán trưởng ở các đơn vị. - Phối hợp với Văn phòng trong việc quyết toán chi tiêu của cơ quan Văn phòng. Đối với Công đoàn Tổng công ty: hỗ trợ việc tổ chức hạch toán, sổ sách theo dõi, chi tiêu quyết toán với Công đoàn cấp trên và Công đoàn văn phòng. 2. THÔNG TIN KẾ TOÁN - Niên độ kế toán từ: 01/01/N – 31/12/N. - Đơn vị tiền tệ sử dụng trong ghi chép kế toán: VNĐ, không có chuyển đổi đồng tiền khác. - Hình thức sổ kế toán áp dụng: kế toán chứng từ ghi sổ. - Phương pháp kế toán TSCĐ: + Đánh giá TSCĐ: theo giá mua thực tế. + Phương pháp khấu hao TSCĐ: theo quyết định 206/QĐ – BTC ngày 01/01/2004, Tổng công ty áp dụng khấu hao theo phương pháp đường thẳng. - Phương pháp kế toán hàng tồn kho: + Phương pháp hạch toán hàng tồn kho: kê khai thường xuyên. + Phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho cuối kỳ: giá bình q