Báo cáo Bệnh cây rừng - Phần 1 : Mục đích - nội dung - phương pháp nghiên cứu

PhÇn I. Môc ®Ých - Néi dung –Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu I. Môc ®Ých. N¾m v÷ng c¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u h¹i, bÖnh h¹i ë tõng ®èi t­îng c©y rõng ë tõng n¬i. Nh©n biÕt ®­îc nh÷ng lo¹i s©u bÖnh chñ yÕu. Ph©n tÝch nguyªn nh©n s©u bÖnh, ®¸nh gi¸ tû lÖ bÞ h¹i( P%) vµ møc ®é bÞ h¹i(R%) cña tõng lo¹i s©u bÖnh cho c¸c ®èi t­îng cô thÓ: v­ên ­¬m, rõng trång… §Ò xuÊt biÖn ph¸p phßng trõ tõng lo¹i s©u bÖnh trªn tõng ®èi t­îng c©y trång, hay trªn diÖn réng. II. Néi dung. Thùc tËp cÇn tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cô thÓ nh­ sau: §iÒu tra tû lÖ s©u h¹i ë v­ên ­¬m, rõng trång (P%): biÓu 01, biÓu 03. §iÒu tra sè l­îng s©u ë v­ên ­¬m : biÓu 02. §iÒu tra møc ®é s©u bÖnh h¹i ë v­¬n ­¬m, rõng trång( R%); biÓu 04a, biÓu 04b. III. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra nghiªn cøu 3.1. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra nghiªn cøu ë v­ên ­¬m 3.1.1. §iÒu tra s¬ bé(c«ng t¸c ngo¹i nghiÖp) Môc ®Ých: §iÒu tra s¬ bé lµ c«ng t¸c ®Çu tiªn lµm cë së cho diÒu tra tû mØ sau nµy, gióp ®iÒu tra viªn x¸c ®Þnh s¬ bé c¸c lo¹i s©u bÖnh h¹i chÝnh t¹i vïng nghiªn cøu. §èi víi v­ên ­¬m cã diÖn tÝch nhá h¬n 5ha: Ph¶i tiÕn hµnh kh¶o s¸t s¬ bé b»ng c¸ch ®i trªn tõng r·nh ®Ó quan s¸t, xem xÐt t×nh h×nh s©u hai cña c¶ v­ên ­¬m. §èi víi v­ên ­¬m cã diÖn tÝch lín h¬n 5ha:Sö dông tuyÕn ®iÒu tra.TuyÕn ®iÒu tra th­êng ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¸c r·nh luèng, tuyÕn, c¸c tuyÕn tõ 3-5 luèng. Khi ®i kh¶o s¸t tuyÕn th­êng ph¶i quan s¸t trªn l¸, th©n, mÆt luèng nh»m x¸c ®Þnh c¸c lo¹i s©u bÖnh h¹i 3.1.2. §iÒu tra tû mû:( c«ng t¸c néi nghiÖp) Nh»m n¾m chÝnh x¸c vÒ thµnh phÇn, sè l­îng, mËt ®é, tû lÖ s©u bÖnh h¹i, møc ®é h¹i cñau mét sè lo¹i s©u bÖnh ®èi víi mét sè loµi c©y trång chñ yÕu. §ång thêi x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè sinh th¸i, ®iÒu kiÖn lËp ®Þa, kü thuËt canh t¸c….cã ¶nh h­ëng tíi sù sinh tr­ëng ph¸ ho¹i cña c«n trïng còng nh­ dÞch bÖnh. §iÒu tra tû mØ ë v­ên ­¬m: Chia 2 ng­êi thµnh 1 cÆp ®iÒu tra, sau khi ®· ®iÒu tra quan s¸t s¬ bé.§iÒu tra trong luèng cña tõng loµi c©y vµ ghi th«ng tin vµo c¸c biÓu cã s½n. Trªn c¸c luèng thiÕt lËp c¸c « d¹ng b¶n( diÖn tÝch 1m2), cÇn chó ý bè trÝ c¸c « c¸ch ®Çu luèng Ýt nhÊt 30cm. 1m2 1m2 1m2 1m2 1m2 Mçi « d¹ng b¶n 1m2 ®iÒu tra 30 c©y. C¸c c©y nµy ®­îc chän ngÉu nhiªn vµ c¸ch nhau mét kho¶ng nhÊt ®Þnh(c©y c¸ch c©y 15—20 c©y tïy theo « dËng b¶n cã tõ 500—600 c©y). §iÒu tra sè l­îng s©u h¹i : Trªn mçi « d¹ng b¶n quan s¸t cã nh÷ng loµi s©u nµo, sè l­îng bao nhiªu, chóng ë pha sinh tr­ëng nµo, biÕn th¸i cña loµi s©u ®ã ra sao. Ph©n cÊp l¸ bÞ h¹i theo 4 cÊp nh­ sau: CÊp 0 : l¸ kh«ng bÞ bÖnh. CÊp I : DiÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh < 25% Tæng diÖn tÝch l¸. CÊp II : DiÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh tõ 25% - 50% Tæng diÖn tÝch l¸. CÊp III : DiÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh tõ 50% - 75% Tæng diÖn tÝch l¸. CÊp IV : DiÖn tÝch l¸ bÞ bÖnh ≥ 75% Tæng diÖn tÝch l¸. X¸c ®Þnh møc ®é g©y h¹i R% dùa trªn c«ng thøc: R% = ni :sè l¸ bÞ h¹i ë c¸c cÊp vi :trÞ sè cÊp h¹i N : tæng sè l¸ cña c©y quan s¸t V : trÞ sè cÊp h¹i cao nhÊt (V= 4) TÝnh P%: Trong mçi « d¹ng b¶n 1m2 tiÕn hµnh ®Õm sè c©y bÞ s©u h¹i TÝnh tû lÖ c©y bÞ s©u Ps% =sè c©y bÞ s©u h¹i/ t«ng sè c©y trong « d¹ng b¶n T­¬ng tù ®Õm sè c©y bÞ bÖnh h¹i.TÝnh tû lÖ c©y bÞ bÖnh h¹i Pb%=sè c©y bÞ bÖnh h¹i/ tæng c©y trong « d¹ng b¶n. TÝnh gi¸ trÞ P % b×nh qu©n, ph©n cÊp P% theo tiªu chÝ sau : P% < 5% : Ph©n bè c¸ thÓ. 5% ≥ P%>10% : Ph©n bè côm. 10% ≥ P%> 20% : Ph©n bè theo ®¸m. P% ≥ 30% : Ph©n bè ®Òu. 3.2. §iÒu tra s©u bªnh h¹i rõng trång 3.2.1. §iÒu tra s¬ bé: Môc tiªu: X¸c ®Þnh c¸c ®iÓm ®iÒu tra tû mØ ®­îc tiÕn hµnh trªn c¸c tuyÕn ®iÒu tra. §Ó cã kÕt qu¶ thuËn lîi nhÊt chóng ta nªn tËn dông c¸c ranh giíi ®­êng mßn, khoanh l« trong thiÕt kÕ « ®iÒu tra. Trªn « ®iÒu tra nªn cø 100m l¹i x¸c ®Þnh mét ®iÓm ®iÒu tra. T¹i c¸c ®iÓm ®iÒu tra quan s¸t mét diÖn tÝch rõng cã b¸n kÝnh kho¶ng 10m ®Ó ­íc tÝnh møc ®é bÞ h¹i, sù ph©n bè c©y bÞ h¹i. §iÒu tra s¬ bé lµ mét kh©u kh«ng thÓ thiÕu trong ®iÒu tra s©u bÖnh h¹i. Lµ b­íc ®Çu tr­íc khi ®iÒu tra tû mØ. 3.2.2. §iÒu tra tû mØ: Nh»m n¾m chÝnh x¸c h¬n vÒ thµnh phÇn, sè l­îng, mËt ®é, tû lÕ, vµ møc ®é bÞ h¹i cña c©y trång…do c¸c loµi c«n trïng, s©u bÖnh g©y lªn. Khi ®iÒu tra s©u bÖnh h¹i rõng trång cÇn lËp « tiªu chuÈn vµ tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau d©y: DiÖn tÝch « tiªu chuÈn lµ 1000m2 VÞ trÝ ¤TC: ph¶i tïy theo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa vËt mµ x¸c ®Þnh « tiªu chuÈn cho phï hîp. Trong « tiªu chuÈn ph¶i tèi thiÓu cã 100 c©y. Ranh giíi « tiªu chuÈn ph¶i râ rµng. H×nh d¹ng « tiªu chuÈn lµ h×nh trßn, h×nh vu«ng hay ch÷ nhËt. ¤ tiªu chuÈn kh«ng qua c¸c ch­íng ng¹i vËt lín nh­ s«ng suèi, khe r¹ch… ViÖc lËp « tiªu chuÈn ®­îc tiÕn hµnh nhanh vµ dïng La bµn x¸c ®Þnh ®é dèc, h­íng dèc cña « tiªu chuÈn.Sau ®ã x¸c ®Þnh sè c©y trong « tiªu chuÈn b»ng c¸ch ®¸nh dÊu thø tù c¸c c©y. TiÕp theo tiÕn hµnh ®iÒu tra 10% sè c©y trong ¤TC. Víi l©m phÇn cã chiÒu cao ≤ 2,5m, tiÕn hµnh ®iÒu tra toµn bé c©y, víi l©m phÇn cã chiÒu cao > 2,5 m, tiÕn hµnh ®iÒu tra cµnh tiªu chuÈn trªn c©y tiªu chuÈn. Chän cµnh tiªu chuÈn ph¶i ph©n bè ®Òu trong t¸n: 1 cµnh ngän, 2 cµnh gi÷a t¸n(§«ng – T©y), 2 cµnh gèc(Nam – B¾c). TiÕp theo chän l¸ tiªu chuÈn ®Ó ®iÒu tra møc ®é s©u h¹i, trªn cµnh tiªu chuÈn chän 6 l¸ gåm: 2 l¸ ngän, 2 l¸ gi÷a, 2 l¸ gèc. PhÇn II. KÕt qu¶ nghiªn cøu I. §iÒu tra s©u bÖnh h¹i ë v­ên ­¬m. 1. §iÒu tra tû mØ sè l­îng s©u ë v­ên ­¬m : BiÓu 02 §Þa ®iÓm: C«ng ty t­ vÊn ®Çu t­ ph¸t triÓn L©m NghiÖp §èi t­îng: Keo tai t­îng Tuæi c©y: 7 th¸ng tuæi Tõ sè liÖu trªn tiÕn hµnh tÝnh to¸n c¸c tiªu trÝ ®iÒu tra theo c«ng thøc ®· häc: TÝnh sè l­îng b×nh qu©n ( con/m2) cho tõng loµi, tõng giai ®o¹n cho tÊt c¶ c¸c « d¹ng b¶n. C«ng thøc: Con/m2 = ( «1+«2)/2 * Loµi Ch©u chÊu: Trøng : («1+«2)/2 = 0(qu¶/m2) S©u non: («1+«2)/2 = 0(con/m2) Nhéng : («1+«2)/2 = 0(con/m2) S©u T.T : («1+«2)/2 = (2+2)/2 = 2(con/m2) * Loµi S¸t sµnh: Trøng : ( «1+«2)/2 = 0(qu¶/m2) S©u non: ( «1+«2)/2 = (1+0)/2 = 0,5( con/m2) Nhéng : ( «1+«2)/2 = 0(con/m2) S©u T.T : ( «1+«2)/2 = 0(con/m2) §¸nh gi¸: Tõ b¶ng sè liÖu biÓu 02 ta thÊy cã 2 loµi s©u h¹i chÝnh nh­ng víi sè l­îng kh«ng nhiÒu chñ yÕu ë giai ®o¹n s©u tr­ëng thµnh víi sè l­îng kh«ng nhiÒu tuy nhiªn cÇn tÝch cùc theo dâi diÔn biÕn s©u h¹i nh»m ®­a ra biÖn ph¸p thÝch hîp vµ kÞp thêi. Theo quy luËt ph¸t triÎn cña mét diÔn thÕ sinh th¸i th× khi nguån thøc ¨n( c©y Keo) ph¸t triÓn tèt céng víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu thuËn lîi th× sÏ kÐo theo sù ph¸t triÓn cña c¸c loµi s©u h¹i.Nh­ng sè l­îng s©u h¹i ®iÒu tra ®­îc l¹i rÊt Ýt. Nguyªn nh©n g©y nªn sù thiÕu chÝnh x¸c cña sè liÖu thu ®­îc lµ : Qu¸ trr×nh quan s¸t s¬ bé lµm chóng ph©n t¸n mét phÇn ®i n¬i kh¸c. V­ên ­¬m ®­îc bao bäc bëi rõng trång hçn loµi phÇn nµo h¹n chÕ bít sè l­îng s©u h¹i x©m nhËp xuèng v­ên ­¬m. Kinh nghiÖm cña c¸c ng­êi ®iÒu tra cßn h¹n chÕ vÒ kü n¨ng, nghiÖp vô. 2. §iÒu tra tû lÖ s©u bÖnh h¹i ë v­ên ­¬m (P%): BiÓu 03 Tõ sè liÖu thu ®­îc t¹i biÓu 03 ta tÝnh to¸n ®­îc: Tû lÖ c©y bÞ s©u h¹i P1% ë 2 « d¹ng b¶n lµ 80% vµ 69,93% Tû lÖ s©u h¹i b×nh qu©n trªn c¶ v­ên ­¬m: Ptb%= (80+69,93)/2= 74,96(%) Tû lª c©y bÞ bÖnh h¹i P2% 2 « d¹ng b¶n lµ 74,94% vµ 80% Tû lÖ c©y bÖnh b×nh qu©n trªn c¶ v­ên ­¬m: Ptb%= (74,94+80)/2= 77,47(%) Nh­ vËy tû lÖ c©y bÞ bÖnh h¹i vµ s©u h¹i lµ kh¸ lín Nguyªn nh©n do ®iÒu kiÖn n¾ng, nãng Èm kÐo dµi t¹o ®iÒu kiÖn cho mét sè lo¹i nÊm g©y bÖnh ph¸t triÓn. MÆt kh¸c do ®iÒu kiÖn ch¨m sãc cßn nhiÒu thiÕu sãt lµm c©y ph¸t triÓn cao thÊp kh«ng ®Òu, ®iÒu kiÖn kh¸ng bÖnh cña c©y kh«ng tèt, c©y d­íi thÊp bÞ nãng Èm nhiÒu bÞ nÊm ,®èm l¸. 3. §iÒu tra møc ®é s©u h¹i ë v­ên ­¬m(biÓu 4a) §¸nh gi¸ møc ®é s©u bÖnh h¹i: Tõ b¶ng sè liÖu ®iÒu tra qua tÝnh to¸n ta cã møc ®é s©u h¹i l¸ RTB% cña 2 « d¹ng b¶n lÇn l­ît lµ 13,804% vµ 6,549%, trung b×nh c¶ luèng lµ 10,18%, ¶nh h­ëng Ýt tíi chÊt l­îng sinh tr­ëng cña løa c©y trong luèng. S©u h¹i kh«ng lín nh­ng nguy c¬ g©y h¹i cßn tån t¹i do ®ã ph¶i cã kÕ ho¹ch phun thuèc ®Þnh kú nh»m h¹n chÕ tèi ®a sù sinh tr­ëng cña s©u h¹i. Møc ®é bÞ bÖnh ®èm l¸ lµ t­¬ng ®èi thÊp víi RTB% cña 2 « d¹ng b¶n lÇn l­ît lµ 7,375% vµ 7,084%, trung b×nh c¶ luèng lµ 7,23%. Nh­ vËy mÆc dï tØ lÖ c©y con nhiÔm s©u bÖnh lµ t­¬ng ®èi lín song møc ®é bÞ h¹i l¹i kh«ng cao chøng tá c«ng t¸c ch¨m sãc vµ chÊt l­îng c©y con lµ kh¸ tèt, chèng chäi ®­îc sù ph¸ ho¹i cña s©u bÖnh. HiÖn t¹i thêi tiÕt ®ang cuèi thu, trêi Èm vµ m­a phïn nhiÒu cµng t¹o ®iÒu kiÖn cho mét sè loµi nÊm g©y bÖnh ph¸t triÓn, cã thÓ g©y ¶nh h­ëng kh«ng tèt cho c©y con. CÇn cã biÖn ph¸p ®Þnh k× kiÓm tra ch¨m sãc nh»m tr¸nh viÖc c©y con nhiÔm bÖnh nÆng kh«ng sinh tr­ëng ®­îc lµm thiÖt h¹i kinh tÕ cho v­ên ­¬m. Nguyªn nh©n g©y lªn c¸c bÖnh nµy lµ do: + §iÒu kiÖn m«i tr­êng thuËn lîi cho mét sè loµi s©u ph¸t triÓn nh­ Ch©u Ch©u, s©u cuèn l¸ nhá,…. + Thêi tiÕt n¾ng nãng kÐo dµi + ThiÕu n­íc, kh¶ gi÷ n­íc kÐm ë mét ®Þa h×nh dèc 400 vµ ®é cao 750m so víi mùc n­íc biÓn. + ¤ tiªu chuÈn n»m trong khu vùc rõng trång phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói chäc nªn ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai kh« c»n, ®· lµm gi¶m kh¶ n¨ng miÔn dÞch c©y trång.BÖnh tËt cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. Tuy nhiªn c©y trång ë ®©y vÉn thuéc diÖn sinh tr­ëng tèt. Trong khi nghiªn cøu ®iÒu tra ta kh«ng b¾t gÆp s©u ®ôc l¸, kh«ng thÊy bÖnh u b­íu hay chæi xÓ ë c©y rõng. Tû lÖ c©y bÞ bÖnh ë th©n vµ cµnh lµ Ýt h¬n so víi ë l¸.Tuy nhiªn vÉn cÇn chó träng c¸c biÖn ph¸p phßng trõ s©u bÖnh h¹i. Bëi phßng bÖnh lµ biÖn phÊp tèt nhÊt ®Ó b¶o vÖ c©y trång. Thùc tÕ cho thÊy bÖnh h¹i l¸ lµ rÊt nguy hiÓm cho c©y trång.Nã cã thÓ g©y chÕt v× c©y mÊt l¸ kh«ng thÓ quang hîp ®­îc. Do ®ã viÖc tiÕp theo cña ta ph¶i ®iÒu tra sè l­îng vµ chÊt l­îng s©u h¹i l¸ theo m·u biÓu 05.KÕt qu¶ nh­ sau: BiÓu 05: §iÒu tra sè l­îng vµ chÊt l­îng s©u h¹i l¸ §¸nh gi¸ kÕt qña ®iÒu tra biÓu 05 nh­ sau: Qua ®iÒu tra cho thÊy sè l­îng s©u ph¸t hiÖn lµ rÊt Ýt. Chñ yÕu lµ c¸c loµi Cµo cµo, s©u non bé c¸nh v¶y. Sè l­îng s©u h¹i b×nh qu©n con/ c©y còng rÊt thÊp. Nh­ vËy tíi ®©y ta th¸y mét m©u thuÉn r»ng: Sè l­îng loµi s©u ¨n l¸ th× Ýt nh­ng tû lÖ c©y bÞ s©u l¸ l¹i cao.Qua t×m hiÓu thÊy ®­îc nguyªn nh©n g©y ra ®iÒu nµy cã thÓ lµ do: + Thêi ®iÓm ®iÒu tra vµo lóc tr­a n¾ng c¸c loµi s©u h¹i ®· t×m n¬i tró Èn. + Trong khi lËp « tiªu chuÈn vµ ®Õm sè l­îng c©y do nhiÒu sinh viªn cïng lµm ®· v« t×nh ®¸nh ®éng tíi c¸c loµi c«n trïng khiÕn chóng ph¶I di chuyÓn ra khái khu vùc ®iÒu tra. Còng v× thÕ mµ khi xÕt ®Õn møc ®é s©u bÖnh h¹i ë rõng trång( R%) cao sÏ kh«ng cã g× lµ khã hiÓu. Ta tiÕn hµnh ®iÒu tra møc ®é s©u bÖnh h¹i ë rõng trång nh­ sau: BiÓu 4b:§iÒu tra møc ®é s©u bÖnh h¹i ë rõng trång §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®iÒu tra møc ®é s©u bÖnh h¹i; Theo tÝnh to¸n møc ®é s©u h¹i trung b×nh ë rõng trång: R%=25.42% thuéc møc bÞ h¹i vïa ph¶i.Trªn thùc tÕ ®iÒu tra cho thÊy sù ¶nh h­ëng cña s©u ¨n l¸ lµ kh¸ lín ë rõng trång vµ sù g©y h¹i trªn c¸c ®èi t­îng c©y lµ gÇn nh­ nhau. Theo suy ®o¸n kh¶ n¨ng g©y bÖnh cã thÓ lan réng trªn c¸c ®èi t­îng kh¸c n÷a, xu h­íng sÏ ph¸t triÓn réng do ®ã cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p phßng trõ, ng¨n chÆn sù gia t¨ng vÒ sè l­îng s©u. Møc ®é bÖnh h¹i còng lµ kh¸ lín 23.75%. cho thÊy c©y kh«ng nhùng bÞ s©u ph¸ ho¹i cßn bÞ bÖnh ®èm ch¸y n÷a.Nh­ vËy c©y cµng cÇn h¬n diÒu kiÖn ch¨m sãc tèt h¬n n÷a nhÊt lµ trong thêi gian ®iÒu kiÖn m«I tr­êng “ ñng hé” s©u bÖnh g©y h¹i. PhÇn III: §Ò xuÊt ph­¬ng ¸n phßng trõ s©u bÖnh cho tõng ®èi t­îng ®iÒu tra 1.§èi víi s©u bÖnh h¹i ë v­ên ­¬m: TiÕn hµnh ch¨m sãc c©y con theo ®óng quy tr×nh kü thuËt.§¶m b¶o t­íi tiªu, bãn ph©n ®óng kü thuËt vµ kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra. C«ng t¸c gi÷ vÖ sinh v­ên ­¬m ë ®iÒu kiÖn t«t nhÊt. §¶m b¶o th«ng tho¸ng, s¹ch sÏ nh»m h¹n chÕ n¬I tró ngô cña c¸c loµi s©u, loµi nÊm… sinh s¶n vµ ph¸t triÓn. T¨ng søc ®Ò kh¸ng cho c©y b»ng c¸ch bãn c¸c lo¹i ph©n chøa nhiÒu Kali,NPK víi hµm l­îng ®¹m thÊp…. CÇn tiÕn hµnh c«ng t¸c kiÓm tra th­êng xuyªn, t×m vµ ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c giai ®o¹n sinh tr­ëng cña c«n trïng, nÊm g©y bÖnh… ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. §èi víi s©u h¹i l¸: phun thuèc ®Ò phßng, nÕu nhiÒu s©u qu¸ ph¶I sö dông thuèc hãa häc nh»m diÖt s©u nhanh nhÊt. Tuy nhiªn nªn kÕt hîp c¸c biÖn ph¸p, tr¸nh l¹m dông thuèc hãa häc mµ g©y « nhiÔm m«i tr­êng ®Êt, n­íc… §èi víi bÖnh h¹i do c¸c nÊm, vi khuÈn g©y ra: Tèt nhÊt cã phun thuèc phßng bÖnh.NÕu ph¸t hiÖn bÖnh nªn dïng thuèc hãa häc ngay v× kh¶ n¨ng l©y nhiÔm cña nÊm vµ vi khuÈn g©y bÖnh lµ rÊt nhanh. Cã hÖ thèng t­íi tiªu hîp lý. 2. §èi víi rõng trång: V× rõng trång cã diÖn tÝch kh¸ lín vµ c©y còng kh«ng cßn nhá nªn c«ng t¸c phßng trõ s©u bÖnh khã kh¨n h¬n nhiÒu so víi ë v­ên ­¬m. CÇn l­u ý nh÷ng ®iÓm sau: Thùc hiÖn biÖn ph¸p vÖ sinh s¹ch sÏ n¬i c©y trång sinh tr­ëng nh­: ph¸t cá d¹i, c©y bôi, chÆt tØa cµnh cho c©y. Dïng måi nhö ®Ó dô vµ bÉy c¸c loµi c«n trïng g©y bÖnh Dïng c¸c biÖn ph¸p sinh vËt: nh­ dïng c¸c loµi thiªn ®Þch nh­: bä ngùa, ong…®Ó tiªu diÖt c¸c loµi g©y h¹i kh¸c. PhÇn III. KÕt luËn – Tån t¹i – KiÕn nghÞ I. KÕt luËn. Sau mét thêi gian thùc tËp nghiªm tóc, ®iÒu tra, xö lý vµ ph©n tÝch sè liÖu thËt sù kü l­ìng d­íi sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy c« h­íng dÉn, c¸ nh©n mçi sinh viªn dÒu n¾m ®­îc c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n nh­: N¾m ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra ë tõng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh trong thùc tÕ. §¸nh gi¸ ®­îc t×nh h×nh s©u h¹i mét c¸ch cã c¬ së khoa häc th«ng qua viÖc ®Þnh l­îng. NhËn biÕt tèt h¬n c¸c lo¹i s©u bÖnh h¹i c¬ b¶n. §Ò xuÊt ®­îc c¸c biÖn ph¸p phßng trõ s©u bÖnh cho tõng ®èi t­îng ®iÒu tra mét c¸ch hiÖu qu¶. II.Tån t¹i. Thêi gian thùc tËp cßn ng¾n sÏ kh«ng cã thêi gian theo dâi, t×m hiÓu c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn, c¸c ®Æc tÝnh cña vËt g©y bÖnh tõ ®ã viÖc ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p phßng trø s©u bÖnh sÏ thiÕu thùc tÕ, thiÕu c¬ së, kh«ng hîp lý vµ triÖt ®Ó. Kinh nghiÖm ng­êi ®iÒu tra cßn h¹n chÕ. Tæng hîp sè liÖu cßn m¾c sai sè. III. KiÕn nghÞ. CÇn kÐo dµi thêi gian thùc tËp. Häc tËp n©ng cao kinh nghiÖm ®iÒu tra. Gi¶m sai sè trong tÝnh to¸n b»ng c¸ch sö dông c¸c phÇn mÒm thèng kª to¸n häc.