Sau khi quân Pháp thất bại, trên toàn châu Âu các nước đã liên kết với nhau để
chống lại Napoléon. Cao trào chống Pháp nổi lên khắp nơi, năm 1814, liên quân
Anh, Nga, Áo, Phổ, Thụy Điểnvà quân Pháp đánh nhau dữdội trong trận Liên
quốc giatại Leipzigquân đội chư hầu đã làm phản, quay mũi súng bắn lại quân
Pháp. Quân Pháp bại trận thiệt hơn 30.000 quân. Quân Pháp tuy thất bại nhưng
Napoléon thêm một lần nữa chứng tỏtài năng quân sự, dùng 50.000 quân của
mình đánh bại 80.000 trong 230.000 quân liên minh.
37 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1584 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang nội dung tài liệu Bài thảo luận Napoleon I, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
à quân Pháp đánh nhau dữ dội trong trận Liên
quốc gia tại Leipzig quân đội chư hầu đã làm phản, quay mũi súng bắn lại quân
Pháp. Quân Pháp bại trận thiệt hơn 30.000 quân. Quân Pháp tuy thất bại nhưng
Napoléon thêm một lần nữa chứng tỏ tài năng quân sự, dùng 50.000 quân của
mình đánh bại 80.000 trong 230.000 quân liên minh.
[ ] Đế chế kết thúc
Các tướng lãnh châu Âu thấy rõ ràng không thắng được Napoléon về quân sự nên
dùng sức mạnh chính trị đánh bại ông ta.Liên quân đã tấn công chiếm thủ đô Paris
khi ông ta không cảnh giác. Đầu năm 1814, Napoléon buộc phải thoái vị và bị đày
ra đảo Elba (một hòn đảo nhỏ ở ngoài khơi Ý). Triều đình phong kiến Bourbon
của vua Louis XVIII, em vua Louis XVI trở về nước Pháp, bắt đầu chiếm lại
những đất đai đã bị mất trong cuộc cách mạng và là vua kế vị. Ngày 30 tháng 5
năm 1814, nước Pháp lấy lại đường biên giới. Tuy vậy nhân dân và binh lính Pháp
luôn mong mỏi Napoléon trở về. Sau đó vua Louis XVIII mắc phải vô vàn khó
khăn về chính trị và từ đó nước Pháp suy yếu dần và công nghiệp phát triển chậm
hơn, trong khi đó nước Anh đã giàu lên gấp bội nhờ kinh tế phát triển.
[ ] Vương triều 100 ngày
Napoléon trong trận Lutzen năm 1813 chống quân Nga-Phổ
Đội quân người Ba Lan của Napoléon
Một buổi tối tháng 3 năm 1815 Napoléon từ đảo Elba bí mật trở về Lyon.[43] Triều
đình Bourbon phái nhiều quân đoàn đến đánh nhưng hết quân đoàn này đến quân
đoàn khác hô to "Hoàng đế vạn tuế" rồi chạy theo Napoléon. Napoléon không tốn
một viên đạn để trở lại ngôi vị hoàng đế Pháp. Tin tức Napoléon quay trở về khiến
các nước châu Âu hốt hoảng, họ vội vàng liên minh với nhau kéo quân từ bốn
phương tám hướng đổ về nước Pháp. Lần này liên quân do người Phổ và người
Anh đứng đầu, tập trung đại quân tại vùng Bỉ.[43] Nhưng chính ở đây, Napoléon
chỉ huy quân Pháp đánh bại nhiều cánh của liên quân.
[ ] Trận Waterloo
Bài chi tiết: Trận Waterloo
Bản đồ chiến dịch Waterloo
Công tước Wellington đã chọn một thung lũng rộng phía Nam ngôi làng Waterloo
để làm nơi quyết chiến, quân Anh đóng ở phía Bắc chiến trường đối diện với họ là
quân Pháp do Napoléon chỉ huy. Vốn là một nhà quân sự tài năng, Wellington
hiểu rằng, với đội quân thiếu kinh nghiệm chiến đẫu mà ông đang nắm trong tay,
đối đầu trực diện với Napoléon là tự sát. Vì thế, Wellington đã chọn biện pháp
phòng thủ và chiến trường Waterloo là một địa điểm rất phù hợp với ý đồ này.
Chiến trường Waterloo nằm phía sau một gò đất cao giúp tránh được sự quan sát
của quân thù, đồng thời quân Anh đã cải tạo lại 2 pháo đài là Hogoumont và La
Haye Saint được bảo vệ bởi các đơn vị thiện xạ giàu kinh nghiệm, đây được coi là
vị trí chiến lược, yểm trợ cho đội quân phòng thủ trước sức tấn công của quân
Pháp. Trước đó, quân Pháp cũng gặp nhiều khó khăn trong việc chuyển quân do
trời mưa suốt nhiều ngày, tuy nhiên, Napoléon không thể chậm trễ bởi như vậy sẽ
tạo thêm thời gian cho quân Phổ hội quân với quân Anh. Như thế, bên tấn công đã
gặp phải nhiều khó khăn ngay trước trận đánh.
Quân Kỵ binh Pháp (bên phải) giao chiến với quân Anh (bên trái) ở Waterloo
[ ] Diễn biến
Sáng sớm ngày 18 tháng 6, Napoléon ra lệnh cho quân Pháp nã pháo dữ dội vào
quân Anh,đến 10h sáng cùng ngày quân Pháp bắt đầu tấn công, mục tiêu của họ
lần này là pháo đài Hougomont, nếu chiếm được Hougomont, cánh trái của quân
Anh sẽ bị rơi vào thế nguy kịch, đồng thời nhờ đó, Napoléon có thể quan sát toàn
trận địa của quân Anh. Nhận thức được tầm quan trọng chiến lược đó, cả hai vị chỉ
huy đều quyết tâm chiếm lấy vị trí này. Quân Pháp tiến công mạnh mẽ vào
Hougomont, trận chiến diễn ra rất ác liệt tuy nhiên, quân Anh vẫn giữ được
Hougomont, Napoléon đã cử 14000 quân tấn công bao vây Hougomont, nhưng
Wellington đã kịp cử 12000 quân tiếp viện đến bảo vệ pháo đài. Đến 11h cùng
ngày, quân Pháp buộc phải rút lui.
Quân Pháp tấn công quân Anh ở pháo đài Hougoumont
Kỵ binh Pháp tấn công quân Anh ở Quatre Bras trong chiến dịch Waterloo
Sau đó, Napoléon cho pháo binh nã đạn dồn dập vào chiến tuyến của quân Anh,
80 khẩu pháo bắn không ngừng vào quân phòng tuyến quân Anh nhưng điều
Napoléon không hề biết là chính tiếng pháo của ông đã dẫn đường cho quân Phổ
đang tiến đến hội quân với Wellington vốn cách đó chỉ 50 km. Đến 1h chiều, quân
Pháp ngừng nã pháo, bộ binh Pháp tiến công. Quân Pháp theo đội hình hình cột
tấn công vào đội hình phòng thủ của quân Anh (đội hình hình cột mỗi cột có 150
người theo chiều ngang và 24 người theo chiều sâu, trên chiến trường, đội hình
này có thể gây hoảng sợ cho đối phương bởi sự đông đảo của họ, tuy nhiên, do vũ
khí chính thời đó là súng hoả mai có gắn lưỡi lê nên đội hình này có điểm yếu là
chỉ có 2 hàng đầu tiên có thể khai hoả được). Đối mặt với đội hình hình cột của
Pháp là đội hình phòng thủ chiều ngang của quân Anh, đây đơn giản chỉ là đội
hình xếp theo chiều ngang có từ 2-4 hàng, tuy nhiên đội hình này có ưu điểm là có
thể huy động tất cả hoả lực cùng lúc. Chính nhờ điều này mà quân Anh đã chặn
được đợt tấn công của quân Pháp, Wellington tung đội thiết kỵ hoàng gia (Royal
Dragoons) vào trận đánh. Kết hợp với bộ binh, họ đã đánh bật quân Pháp trở lại
điểm xuất phát để lại sau lưng hàng nghìn xác chết.
Napoléon thay đổi chiến thuật, đến 3h chiều ông cho 2000 quân tấn công vào pháo
đài La Haye Saint, chiếm được La Haye Saint, Napoléon có thể làm chủ được
vùng trung tâm chiến trường. Pháo đài La Haye Saint được bảo vệ bởi 250 quân
Đức được trang bị loại súng rãnh xoáy hiện đại thời đó, quân thủ thành đã chiến
đấu hết sức dũng cảm đối đầu với quân địch đông hon gấp 10 lần. Và cuối cùng
đến 4h chiều, quân Pháp đành phải rút lui, hơn 400 lính Pháp đã chết khi tấn công
pháo đài.
Hết sức tức giận, Napoléon ra lệnh cho pháo binh nã đạn dữ dội lên đầu quân Anh,
cùng lúc đó, tướng Ney đã chỉ huy kị binh sẵn sàng lao vào trận chiến. 12000 quân
thiết kị Pháp tiến thẳng vào trung tâm của quân Anh, đến lúc này, Wellington mới
ra lệnh cho pháo binh khai hoả dữ dội vào kị binh Pháp, bộ binh Anh nhanh chóng
thiết lập đội hình hình vuông chuyên dùng để chống lại kị binh. Bế tắc trong tấn
công, kị binh Pháp rút lui rồi sau các đợt pháo kích họ lại tiếp túc xông lên, nhưng
trước sức phòng ngự mạnh mẽ của bộ binh Anh và sự tấn công của thiết kị hoàng
gia, cuối cùng, tướng Ney đành ra lệnh cho kị binh rút lui. Napoleon lại một lần
nữa ra lệnh tấn công pháo đài La Haye Saint, 6h30 chiều quân Pháp phát động tấn
công, 2000 quân Pháp ào ạt tiến công như vũ bão vào pháo đài La Haye Saint,
trong lúc này quân Anh lại gặp vấn đề về đạn dược và họ nhanh chóng bị áp đảo,
trong số 400 quân giữ thành chỉ còn 42 người sống sót, quân Pháp đã kiểm soát
được La Haye Saint[44].
Rạng sáng ngày hôm sau, có một đội quân đang tiến gần đến chiến trường, và điều
Napoleon lo sợ nhất đã đến, đó chính là đội quân Phổ do Bá tước von Blücher chỉ
huy đến hội quân với Wellington. Sau đó, quân Phổ đã tấn công vào sườn quân
Pháp, 30000 quân Phổ tấn công vào ngôi làng được 20000 quân Pháp bảo vệ.
Napoléon đã quyết định đánh ván bài cuối cùng, ông ra lệnh cho 4500 quân Cận
vệ tinh nhuệ của mình tiến thẳng đến phòng tuyến quân Anh.
Quân Phổ giải vây Plancenoit
Quân Cận vệ là đội quân thiện chiến nhất của Napoléon, và ông tin tưởng rằng đây
sẽ là đội quân có đủ khả năng chọc thủng hàng phòng ngự của quân Anh. Lúc này
Wellington đã ra lệnh cho các đơn vị phòng thủ nằm xuống sau gò đất. Ông cho
pháo binh bắn dữ dội vào quân Cận vệ Pháp, tuy nhiên, đội quân Cận vệ vẫn hùng
dũng tiến tới. Tuyến phòng thủ đầu tiên của quân Anh nhanh chóng bị đè bẹp, lúc
này Napoléon đã bắt đầu nghĩ đến một chiến thắng, tuy nhiên, chính trong lúc này,
kết cục của cuộc chiến đã được quyết định. Khi quân Cận vệ tiến sát đến tuyến
phòng thủ thứ hai, Wellington ra lệnh cho các đơn vị đứng lên, quân Pháp hoàn
toàn bất ngờ, hơn 1400 khẩu súng của quân Anh đồng loạt nã đạn. 20% quân Pháp
đã gục ngã ngay trong loạt đạn đầu tiên, và Wellington đã tung ra đòn quyết định,
ông ra lệnh tổng tấn công. Các đơn vị Anh ào ạt tiến công vào đội Cận vệ Pháp,
quân Pháp đại bại buộc phải rút lui và thiết lập tuyến phòng thủ.
Quân Anh phá vây quân Pháp ở Hougomont
Đến cuối buổi chiều, quân Anh và Phổ đồng loạt tấn công, đến lúc này cả 3 cánh
quân: trái, phải và trung tâm của Pháp đều đã tan vỡ. Liên quân nhanh chóng tiến
thẳng đến Paris, tướng Louis Nicolas Davout, Bộ trưởng Chiến tranh của
Napoléon đã bị quân của Blücher đánh bại tại Issy vào ngày 3 tháng 6 năm 1815,
đến đây, số phận của Napoléon đã được định đoạt. Ngày 24 tháng 6 năm 1815,
Napoléon thoái vị kết thúc chính quyền 100 ngày của ông. Vua Louis XVIII quay
lại ngai vàng nước Pháp. Napoleon đã bị đày đến đảo Saint Helena ở Đại Tây
Dương nơi ông sống những ngày cuối cùng của đời mình ở đó. Năm 1821, ông
mất tại đảo Saint Helena. Về phần các tướng lĩnh Pháp, một số ít quay trở lại phục
vụ cho LouisVIII còn lại hầu hết đều bị hành quyết vì tội phản quốc, trong số đó
có tướng Ney (có tài liệu cho rằng tướng Ney đã trốn thoát sang Mỹ và cho đến
ngày cuối đời, ông mới thú nhận thân phận thực sự của mình). Với đại thắng tại
Waterloo, nước Phổ đã vinh viễn thoát khỏi cái ách đô hộ của Napoléon.[45] Chỉ
huy quân Phổ tướng von Blücher sống những ngày cuối cùng trong sự hân hoan
khi đã đánh bại kẻ tử thù của mình, năm 1822 ông mất. Còn vị tướng thắng trận
Wellington sau đó đã trở thành Thủ tướng Anh.
Vậy là chỉ trong 2 ngày chiến tranh ác liệt, số phận của cả Châu Âu đã được quyết
định. Thất bại của Napoléon đã mang lại một thế kỷ hoà bình cho Châu Âu, các
cường quốc thắng trận đua nhau xâu xé các nước nhỏ, đồng minh của Napoleon và
gây ra mầm hoạ cho 2 cuộc Thế chiến.
Quân Pháp phòng thủ Paris trước cuộc tấn công của Liên quân Áo-Phổ-Nga năm
1814
[ ] Cái chết của Napoléon
Cái chết của Napoleon tại St Helena, 5 tháng 5 năm 1821
Một lần nữa ông bị buộc thoái vị và đày ra đảo Saint-Helena trên Đại Tây Dương.
Ông vẫn tiếp tục bàn luận về quân sự và xem lực lượng Quân đội Phổ là "đội quân
tinh nhuệ nhất của châu Âu" khi kể về các cuộc chinh phạt của chính mình. Quốc
vương Friedrich II Đại Đế là vị danh tướng duy nhất ở thế kỷ trước mà Napoléon
thán phục.[46] Tại Saint-Helena, Napoléon đã sống đến cuối đời (ông đã bị đầu độc
bởi người thân cận của ông bằng thuỷ ngân[cần dẫn nguồn] mà thời bấy giờ người ta
dùng để giết chết những con chuột).Vị hoàng đế Pháp một thời uy chấn châu Âu
mất ngày 5 tháng 5 năm 1821, hưởng thọ 52 tuổi. Trước lúc trút hơi thở cuối cùng,
ông đã nói:'Nước Pháp...Quân đội...Tiến lên.
Đến năm 1840 chính phủ Pháp đưa di hài ông trở về Paris. Napoléon an nghỉ ở
Viện Phế binh (Les Invalides). Một tài liệu khác gần đây nói rằng ông bị chết do
ung thư dạ dày, chứ không phải là bị đầu độc[cần dẫn nguồn]
[ ] Chiều cao của Napoléon
Không như mọi người vẫn nghĩ, Napoléon không thấp. Sau cái chết của ông vào
năm 1821, họ đã đo được chiều cao của ông là 5 feet 2 inch theo đơn vị foot của
Pháp, hay 5 feet 6,5 inch theo foot Anh (Imperial foot), có nghĩa là bằng 1,686 mét,
và như vậy, chiều cao của ông còn hơn chiều cao trung bình của người Pháp ở thế
kỷ 19. Có việc hiểu lầm rằng Napoléon thấp là do có người lại dùng đơn vị đo trên
theo hệ thống đo của Anh, trong khi 1 inch của Pháp bằng 2,71 cm còn 1 inch của
Anh thì bằng 2,54 cm. Thêm một lý do cho sự hiểu lầm này là Napoléon có biệt
hiệu là là Le petit caporal, nhiều người sẽ nghĩ petit có nghĩa là "nhỏ", hoặc "lùn".
Ông cũng thường xuyên bị che khuất bởi các lính bảo vệ xung quanh, những
người mà thường cao từ 6 feet trở lên. (Thực ra là do sau khi tốt nghiệp trường
quân sự ông có quân hàm không cao nên bị gọi là chàng lùn)[47]
[ ] Danh ngôn
Hỡi các binh sĩ! Từ trên đỉnh kim tự tháp kia, bốn mươi thế kỷ đang nhìn
các ngươi đó! (phát ngôn trong chiến dịch Ai Cập)
Trong buổi lễ xác nhận vào trường quân sự Paris, giám mục hỏi: "Sao tên
thánh của con ở Pháp không ai biết đến?". Napoléon trả lời: "Thưa đức cha,
các vị thánh trên thiên đường nhiều hơn số ngày trong năm. Tên của các vị
không thể có hết trong tấm lịch chỉ gồm 365 vị của giáo hội".
Các câu nói nổi tiếng khác của ông:
Quần chúng chỉ là những con số không dài vô tận, giá trị chỉ là ở con số
đầu!
Tôi có thể thất bại một trận đánh, nhưng tôi sẽ chiến thắng cả cuộc chiến
tranh!
Từ chỗ tuyệt vời đến chỗ lố bịch chỉ có một bước.
Trí thông minh của con người được tính từ trán tới trời.
Chiều dài chân lý tưởng bằng khoảng cách từ hông đến gót chân.
Không có cà phê, chính trị mất vị chỉ còn có mùi.[48]
Phương châm hành động của ông:
Không có gì là không thể[49]
Không nếu không nhưng phải thành công[cần dẫn nguồn]
Khi tôi có một mục đích to lớn phải làm được, tôi sẽ đạp đổ mọi chướng
ngại trên đường
[ ] Phả hệ
[hiện]Tổ phụ của Napoléon Bonaparte
[ ] Chú thích
1. ^ Tên của ông cũng được đánh vần làNabulione, Nabulio, Napolionne, and
Napulione.[2]
2. ^ At Brienne, Napoleon first met the champagne-maker Jean-Rémy Moët.
They became friends, and Napoleon later frequently stayed at Moët's estate.
Victorious French armies were known for their indulgence in sabrage:
opening a champagne bottle with a sabre.[11]
3. ^ Aside from his name, there does not appear to be a connection between
him and Napoleon's theorem.[13]
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- ls_phap_27__1019.pdf