Năm 1704, kếhoạch của Pháp là sửdụng quân đội của Villeroi ởHà Lan đểkiềm
chếMarlborough. Còn Tallard và liên quân Pháp -Bayern do Max Emanuel và
Ferdinand de Marsin, người thay thếVillars, chỉhuy, sẽtiến đến kinh thành Viên.
Marlborough, bất chấp mong muốn của người Hà Lan đóng quân gi ữvùng đất
thấp, dẫn liên quân Anh-Hà Lan vềmiền nam Đức. Trong khi đó, Eugène chỉhuy
quân Áo tiến vềphía bắc từÝ. Mục tiêu của những kếhoạch này là ngăn liên quân
Pháp-Bayern tiến đến thành Viên. Đạo quân của hai danh tướng Marlborough và
Eugène chạm trán quân Pháp do Tallard chỉhuy trong trận đánh lớn tại Blenheim
(Còn gọi là trận Höchstädt lần thứhai
[12]
) với thắng lợi oanh liệt cho
Marlborough và Eugène, loại quân Bayern khỏi vòng chiến. Xứ Schwabencũng
rơi vào tay liên quân chống Pháp.
[13]
Trong trận đánh tại Blenheim, "Ông già
Dessau" tức Vương công Leopold I xứAnhalt-Dessau đã đóng vai trò không nhỏ
đối với chiến thắng oanh liệt của liên quân chống Pháp.
[14][12]
Trong năm đó, Quân
đội Anh giành được một thắng lợi quan trọng khi kiểm soát được Gibraltar ởTây
Ban Nha với sựtrợgiúp của quân đội Hà Lan do hoàng tửGeorge của HesseDarmstadt, đại diện cho Đại Công tước Karl, chỉhuy
21 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1458 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang nội dung tài liệu Bài thảo luận Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
drid một lần nữa năm 1707, nhưng Berwick đã đánh bại
ông này ở trận Almansa ngày 25 tháng 4. Do đó, cuộc chiến ở Tây Ban Nha rơi
vào thế giằng co.
Vương công Eugène xứ Savoie do Jacob van Schuppen vẽ. Vương công Eugène là
vị thống soái xuất sắc nhất trong các chỉ huy của phe Habsburg. Ông chiến đấu
bên cạnh Marlborough ở trận Malplaquet.
Năm 1707, cuộc chiến bị gián đoạn bởi cuộc Đại chiến phương bắc ở Bắc Âu.
Quân đội Thụy Điển dưới sự chỉ huy của vua Karl XII tới vùng Sachsen, sau khi
ông đánh tan tác quân của Tuyển hầu tước xứ Sachsen kiêm vua Ba Lan là August
II, và buộc ông này phải từ bỏ ngai vàng tại Vương quốc Ba Lan và Đại Công
quốc Litva. Cả hai phe Pháp và Liên quân chống Pháp đều gửi sứ thần tới nơi Karl
XII đóng quân. Người Pháp hi vọng thuyết phục ông phát đại binh đánh Hoàng đế
Joseph I của Đế chế La Mã thần thánh, vì ông này từng có tiền sử là người ủng hộ
của Augustus. Tuy nhiên, Karl XII, tự coi mình là một minh chủ tối cao của đức
tin Tin Lành ở châu Âu, rất ghét Louis XIV và không hứng thú với cuộc chiến
tranh ở Tây Âu. Ông tập trung sự chú ý của mình sang nước Nga, chấm dứt khả
năng quân Thụy Điển có thể can thiệp vào cuộc chiến.
Sau đó năm 1707, Vương công Eugène chỉ huy một đợt tấn công của quân đế chế
ở miền nam Pháp từ Ý, nhưng bị quân Pháp chặn lại. Cùng lúc, Marlborough vẫn
đóng quân ở vùng đất thấp, nơi ông mắc kẹt trong những trận công thành không
bao giờ kết thúc. Vào năm 1708, Quân đội của Marlborough đụng độ quân Pháp.
Lúc này quân Pháp bị chia rẽ bởi vấn đề chỉ huy. Những viên tư lệnh của họ,
Hoàng thái tử Louis (1682-1712) (cháu của vua Louis XIV) và Công tước của
Vendôme không hòa thuận. Hoàng thái tử Louis thường đưa ra những quyết định
quân sự thiếu khôn ngoan.
Do Bourgogne cứ khăng khăng không cho Quân đội Pháp tiến công, Công tước
của Marlborough một lần nữa có thể họp binh với Vương công Eugène, giúp cho
liên quan chống Pháp đập tan tác quân Pháp trong trận đánh tại Oudenarde, sau đó
chiếm lĩnh được Lille. Tại Ý, Quân đội Áo tấn công các thành phố như Forlì
(1708).
Những chiến bại thảm hại tại Oudenarde và Lille đưa nước Pháp đến bờ vực sụp
đổ. Vua Louis XIV buộc phải thương lượng; ông sai quan Thượng thư Bộ Ngoại
giao là Hầu tước Torcy đến diện kiến các thống lĩnh liên quân chống Pháp tại The
Hague. Nhà vua đồng ý nhượng Tây Ban Nha và tất cả các lãnh thổ của nó cho các
nước chống Pháp, chỉ yêu cầu họ cho phép ông được quyền giữ lấy xứ Napoli (ở
Ý). Không những thế, ông còn chuẩn bị cung cấp tiền hỗ trợ cho liên quân chống
Pháp đánh đuổi Felipe V ra khỏi Tây Ban Nha. Tuy nhiên, các nước chống Pháp
áp đặt lên Louis XIV những điều khoản tệ hại hơn; họ yêu cầu ông dùng Quân đội
Pháp để hạ bệ người cháu của chính mình. Nhưng Louis từ chối yêu cầu này, và
quyết định tiếp tục đấu tranh cho đến khi nhận lấy kết thúc bi thảm. Ông kêu gọi
nhân dân Pháp đấu tranh, và có được hàng nghìn tân binh.
Vào năm 1709, liên quân chống Pháp tiến hành ba cuộc chinh phạt Pháp, nhưng
hai trong số các cuộc chinh chiến đó thật quá nhỏ bé đến mức chúng chỉ mang tính
chất của những cuộc nghi binh. Khi Marlborough và Eugène họp binh đánh kinh
thành Paris thì họ tiến hành một cuộc chinh chiến lớn hơn. Họ trạm chán với quân
Pháp của Công tước Villars trong trận đánh tại Malplaquet - trận đánh khốc liệt
nhất trong cuộc chiến. Mặc dù liên quân chống Pháp đè bẹp quân Pháp, họ mất
đến hơn 2 vạn binh sĩ, trong khi quân Pháp chỉ mất có 1 vạn binh sĩ. Liên quân
chống Pháp chiếm được Mons nhưng họ không thể phát huy thế thượng phong của
mình. Trận đánh tại Malplaquet là một bước ngoặt trong cuộc chiến tranh; dù
thắng trận, liên quân chống Pháp không thể tiếp tục tiến đánh nước Pháp, do chịu
tổn thất quá nặng nề. Hoàng thái tử nước Phổ là Friedrich Wilhelm đã tham chiến
với danh tướng Leopold xứ Anhalt Dessau và liên quân chống Pháp trong trận
đánh tại Malplaquet, và sau này ông sẽ là vua Friedrich Wilhelm I - vị vua có công
xây dựng lực lượng Quân đội Phổ tinh nhuệ. [15][16]
Thống chế Villars (1653–1734) đã giành lại thế thượng phong của quân Pháp
trong cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha. Ông là vị thống soái thành công nhất
của vua Louis XIV trong cuộc chiến tranh này.
[ ] Giai đoạn cuối: 1710–1714
Thống chế Villars kéo quân Pháp xông lên trong trận Denain. Tranh sơn dầu trên
vải bạt, 1839.
Vào năm 1710, liên quân chống Pháp tiến hành cuộc chinh chiến cuối cùng tại Tây
Ban Nha, nhưng không khả thi. Bá tước James Stanhope cùng Đại Công tước Karl
kéo quân đến kinh thành Madrid, nhưng viện binh Pháp kéo đến và bắt đội quân
của Stanhope phải đầu hàng tại Brihuega. Trong khoảng thời gian đó, liên minh
chống Pháp cũng bắt đồng suy yếu. Tại Anh Quốc[17] Ảnh hưởng chính trị lớn lao
của Marlborough đã mất đi: tiếc thay, tình bạn giữa vợ ông và Nữ hoàng Anne -
nguyên nhân của phần lớn ảnh hưởng chính trị của ông - không còn nữa, với việc
Nữ hoàng Anne cách chức Công nương của Marlborough và tống khứ bà ra khỏi
cung đình. Không những thế, Đảng Tory lên làm Đảng cầm quyền sau khi Whig -
một đảng ủng hộ chiến tranh - mất chức, và Đảng Tory tìm kiếm hòa bình.
Vào năm 1711, Đại Công tước Karl lên ngôi Hoàng đế Karl VI sau khi vua anh
Joseph I đột ngột qua đời. Trong thời điểm này, một chiến thắng quyết định của
nước Áo trong việc thống nhất Đế quốc La Mã Thần thánh với Vương quốc Tây
Ban Nha, sẽ làm thay đổi cán cân quyền lực, cũng như nếu Pháp chiến thắng.
Marlborough giành chiến thắng về chiến lược trước Villars, phá vỡ các phòng
tuyến của quân Pháp tại Ne Plus Ultra và chiếm được Bouchain, nhưng ông lại bị
gọi về Anh Quốc cuối năm đó, và được thanh thế bởi Công tước thứ hai của
Ormonde. Triều đình Anh, theo đường lối của quan Khâm sai Thượng thư Henry
St John, bắt đầu trao đổi thư từ bí mật với Hầu tước Torcy, loại trừ người Hà Lan
và Áo ra khỏi các cuộc đàm phấn của họ. Công tước của Ormonde cũng từ chối
cho Quân đội Anh xông pha trên trận tiền, do đó uy lực của quân Pháp của tướng
Villars cũng được phục hồi đáng kể vào năm 1712, thể hiện qua việc ông ta
chuyển tình thế tuyệt vọng thành chiến thắng trước Vương công Eugène xứ Savoie
trong trận Denain.[18][19] Sau thắng lợi tại Denain, Villars tiếp tục phát huy lợi thế
của ông ta và gặt hái được thắng lợi.[20] Đồng thời, Quân đội Pháp giành chiến
thắng tại Tây Ban Nha, và chiếm được Barcelona.
Cũng như cuộc Chiến tranh Bảy năm (1756 - 1763), nước Anh đã rời bỏ các đồng
minh của họ.[21] Họ và Hà Lan kết thúc chiến tranh với Pháp khi họ ký kết Hiệp
định Utrecht vào năm 1713. Với Hiệp định Utrecht này, nước Anh đã toàn thắng
trong cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha.[22][23] Dù thành phố Barcelona đã ủng
hộ liên quân chống Pháp và khuyến khích Đại Công tước Áo lên ngai vàng Tây
Ban Nha vào năm 1705, đã đầu hàng Quân đội Bourbon vào ngày 11 tháng 9 năm
1714 sau một cuộc vây hãm lâu dài, chấm dứt sự hiện diện của quân chống Pháp
tại Tây Ban Nha. Tại vùng đất này, nhân dân nhớ đến sự kiện ấy là Ngày Quốc
khánh Catalonia.
Nước Áo vẫn còn chống Pháp cho đến năm 1714, khi hai bên thông qua các Hiệp
định Rastatt và Baden, chấm dứt cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha. Tây Ban
Nha chậm chạp hơn trong việc phê chuẩn các Hiệp ước hòa bình; họ không chính
thức kết thúc những cuộc chiến tranh với nước Áo cho đến năm 1720, sau khi bị
đại bại trước tất cả mọi cường quốc trong cuộc Chiến tranh Liên quân bốn nước.
Đối với nước Phổ, đây là một cuộc chiến vì mục đích chính trị, và vì thế Quân đội
Phổ phải rời xa Tổ quốc. Vậy nên cống hiến của Quân đội Phổ trong cuộc Chiến
tranh Kế vị Tây Ban Nha không được lòng dân cho lắm, khác hẳn với những chiến
công của vua Friedrich II Đại Đế trong cuộc Chiến tranh Bảy năm (1756 - 1763)
sau này.[24] Tuy nhiên, cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha đóng vai trò quyết
định đối với truyền thống quân sự Phổ hùng cường: các tướng tá Phổ như "Ông
già Dessau" đã học hỏi được những bí quyết giúp danh tướng Marlborough đè bẹp
Quân đội của vua Louis XIV.[25] Và, "Ông già Dessau" - tức vị danh tướng
Leopold - sẽ còn đóng vai trò lớn lao trong cuộc chiến tranh của nước Phổ chống
vua Thụy Điển Karl XII sau này.[5] Những sách lược mà ông học được từ danh
tướng Marlborough sẽ còn ảnh hưởng không nhỏ đến các chiến thuật của vị minh
quân Friedrich II Đại Đế sau này. [26]
Các nước đều kiệt quệ khi cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha kết thúc. [27]
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- ls_phap_6__6611.pdf