Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương II: Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc

CHƯƠNG II: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC Bộ môn: Tư tưởng Hồ Chí Minh Trường Đại học Thương mại 1 DHTM_TMU DHTM_TMU NỘI DUNG CHƯƠNG I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CM GIẢI PHÓNG DÂN TỘC KẾT LUẬN 2 DHTM_TMU DHTM_TMU I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC 3 DHTM_TMU DHTM_TMU 1. Vấn đề dân tộc thuộc địa a. Thực chất của vấn đề DT thuộc địa - Đấu tranh chống CNTD, GPDT giành độc lập DT, thực hiện quyền DT tự quyết, thành lập nhà nước độc lập - Lựa chọn con đường phát triển của DT: trong bối cảnh thời đại mới là CNXH 4 DHTM_TMU DHTM_TMU 1. Vấn đề dân tộc thuộc địa b. ĐLDT nội dung cốt lõi của vấn đề DTTĐ - Cách tiếp cận từ quyền con người: Từ quyền con người được nêu trong Tuyên ngôn độc lập của Mỹ và Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp, HCM đã khái quát thành quyền dân tộc: “Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”. 5 DHTM_TMU DHTM_TMU 1. Vấn đề dân tộc thuộc địa b. Nội dung của ĐLDT: + Độc lập, tự do là khát vọng lớn nhất của các DTTĐ. + Độc lập DT phải là một nền độc lập thực sự, hoàn toàn gắn với hòa bình, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ. + Độc lập DT phải mang lại cơm no, áo ấm cho người dân + Độc lập, tự do là mục tiêu chiến đấu, là nguồn sức mạnh làm nên chiến thắng của DT VN trong thế kỷ XX, là khát vọng trong suốt cuộc đời hoạt động CM của HCM 6 DHTM_TMU DHTM_TMU 1. Vấn đề dân tộc thuộc địa c. Chủ nghĩa yêu nước chân chính – một động lực lớn của đất nước - HCM thấy rõ sức mạnh của CNYN ở các DT thuộc địa - CNYN chân chính là một bộ phận của tinh thần QT - HCM đề nghị những người CS phải nắm bắt và phát huy được sức mạnh của CNYN 7 DHTM_TMU DHTM_TMU 2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp a. Vấn đề DT và vấn đề GC có quan hệ chặt chẽ với nhau - HCM luôn đứng trên quan điểm GC để nhận thức và giải quyết vấn đề DT - Nội dung sự kết hợp vấn đề DT và vấn đề GC 8 DHTM_TMU DHTM_TMU 2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp b. GPDT là vấn đề trên hết, trước hết, ĐLDT gắn liền với CNXH - HCM luôn gắn DT với GC, DT với quốc tế, ĐLDT và CNXH - TTHCM phản ánh: + Quy luật khách quan của sự nghiệp GPDT trong thời đại ĐQCN + Phản ánh mối quan hệ khăng khít giữa GPDT với GPGC và giải phóng con người 9 DHTM_TMU DHTM_TMU 2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp c. Giải phóng DT tạo tiền đề giải phóng GC - HCM giải quyết vấn đề DT theo quan điểm GC, đồng thời đặt vấn đề GC trong vấn đề DT - GPDT là điều kiện để GPGC. Lợi ích của GC phải phục tùng lợi ích của DT 10 DHTM_TMU DHTM_TMU 2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp d. Đấu tranh cho ĐL của DT mình, đồng thời tôn trọng ĐL của DT khác - HCM không chỉ đấu tranh cho ĐL của DT VN mà còn đấu tranh cho ĐL của các DT bị áp bức - HCM ủng hộ các cuộc đấu tranh GPDT trên thế giới với phương châm “giúp bạn là tự giúp mình”. - HCM chủ trương phải bằng thắng lợi của CM mỗi nước mà đóng góp vào thắng lợi chung của CM thế giới 11 DHTM_TMU DHTM_TMU II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC Tính chất, nhiệm vụ và mục tiêu của CMGPDT CMGPDT muốn thắng lợi phải đi theo con đường CMVS CMGPDT trong thời đại mới phải do ĐCS lãnh đạo Lực lượng của CMGPDT tộc bao gồm toàn dân tộc CMGPDT cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước CMVS ở chính quốc CMGPDT phải được tiến hành bằng con đường CM bạo lực 1 2 3 4 5 6 12 DHTM_TMU DHTM_TMU 1. Tính chất, nhiệm vụ và mục tiêu của CM GPDT - Mâu thuẫn trong XH phương Đông: DTTĐ >< CNĐQ - Tính chất: đấu tranh GPDT - Đối tượng: CNTD và và tay sai - Nhiệm vụ hàng đầu: chống ĐQ, giành ĐLDT - Mục tiêu cấp thiết: là quyền lợi chung của DT 13 DHTM_TMU DHTM_TMU 2. Cách mạng GPDT muốn thắng lợi phải đi theo con đường CMVS Bài học từ sự thất bại của con đường cứu nước trước HCM Cách mạng DCTS là không triệt để Thắng lợi của CM T10 và sự ra đời của QTCS Con đường CM vô sản 14 DHTM_TMU DHTM_TMU 3. CMPGDT trong thời đại mới phải do ĐCS lãnh đạo - CM cần phải có Đảng lãnh đạo để định ra đường lối, tập hợp lực lượng, tổ chức đấu tranh giành chính quyền - Đảng lấy chủ nghĩa M– LN làm cốt và phải được tổ chức chặt chẽ, kỷ luật nghiêm minh và mật thiết liên lạc với quần chúng - ĐCSVN là đảng của GCCN, ND lao động và toàn DT, là nhân tố hàng đầu đảm bảo cho thắng lợi của CM 15 DHTM_TMU DHTM_TMU 4. Lực lượng của CMGPDT bao gồm toàn DT - HCM đánh giá cao vai trò của QC trong đấu tranh CM Người đánh giá cao vai trò của QC trong khởi nghĩa vũ trang QC lao động là người bị áp bức nên có khả năng tham gia CM Sức mạnh, năng lực của QC là nhân tố then chốt đảm bảo thắng lợi của CM Phê phán việc lấy ám sát cá nhân, bạo động non làm phương thức hành động CM 16 DHTM_TMU DHTM_TMU 4. Lực lượng của CMGPDT bao gồm toàn DT - Lực lượng của CMGPDT tộc bao gồm toàn DT Đại bộ phận GCCN, GCND, TTS, TS, TT, trung nông... đi vào phe GC vô sản Phú nông, trung, tiểu địa chủ, tư bản An Nam chưa rõ mặt phản CM thì phải lợi dụng, ít lâu mới làm cho họ đứng trung lập Bộ phận nào đã ra mặt phản cách mạng thì phải đánh đổ 17 DHTM_TMU DHTM_TMU 4. Lực lượng của CMGPDT bao gồm toàn DT - Trong lực lượng toàn dân tộc: Hồ Chí Minh nhấn mạnh vai trò động lực cách mạng của giai cấp công nhân và nông dân Các giai cấp tầng lớp khác “chỉ là bầu bạn cách mệnh của công nông thôi” 18 DHTM_TMU DHTM_TMU 5. CMGPDT cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước CMVS ở chính quốc - Quan điểm của QTCS Chưa quan tâm đúng mức đến CM thuộc địa Xem thắng lợi của CM thuộc địa phụ thuộc vào thắng lợi của CMVS ở chính quốc 19 DHTM_TMU DHTM_TMU - Quan điểm của Hồ Chí Minh Nội dung quan điểm Cơ sở đưa ra quan điểm - Khi CNTB chuyển sang giai đoạn ĐQCN thì một trong những nguồn trong của nó là các TĐ - CMTĐ có tầm quan trọng đặc biệt, nhân dân các DTTĐ có khả năng cách mạng to lớn Giá trị Giá trị lý luận Giá trị thực tiễn - CMGPDT cần được tiến hành chủ động, sáng tạo - CMGPDT có khả năng giành thắng lợi trước CMVS ở chính quốc 20 DHTM_TMU DHTM_TMU 6. CMGPDT phải được tiến hành bằng con đường CM bạo lực - Tính tất yếu của BLCM Kẻ thù sử dụng BL phản CM để xâm lược đất nước ta nên con đường để giành và giữ độc lập DT chỉ có thể là CMBL BLCM là BL của quần chúng bao gồm: lực lượng chính trị quần chúng và lực lượng vũ trang nhân dân, tùy từng điều kiện mà sử dụng hình thức đấu tranh phù hợp 21 DHTM_TMU DHTM_TMU - BLCM gắn bó hữu cơ với nhân đạo hòa bình HCM luôn tranh thủ khả năng giải quyết xung đột bằng đàm phán, hòa bình Chiến tranh chỉ là giải pháp bắt buộc cuối cùng Kết hợp giành thắng lợi quân sự với giải pháp ngoại giao để kết thúc chiến tranh 6. CMGPDT phải được tiến hành bằng con đường CM bạo lực 22 DHTM_TMU DHTM_TMU - Hình thái của bạo lực cách mạng Khởi nghĩa toàn dân và chiến tranh nhân dân là nét đặc sắc trong tư tưởng HCM Kết hợp các hình thái của bạo lực cách mạng: quân sự, ngoại giao, kinh tế, văn hóa, tư tưởng Tự lực cánh sinh, độc lập tự chủ, tranh thủ sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế 6. CMGPDT phải được tiến hành bằng con đường CM bạo lực 23 DHTM_TMU DHTM_TMU KẾT LUẬN TTHCM về vấn đề DT và CMGPDT có những luận điểm sáng tạo, đặc sắc, có giá trị lý luận và thực tiễn to lớn: 1. Làm phong phú học thuyết Mác-Lênin về CMTĐ - Về lý luận cách mạng giải phóng dân tộc - Về phương pháp tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc 2. Soi đường thắng lợi cho CMGPDT ở Việt Nam - Thắng lợi của cách mạng tháng Tháng Tám năm 1945 - Thắng lợi của 30 năm chiến tranh cách mạng (1945-1975) - Trong công cuộc đổi mới hiện nay 24 DHTM_TMU DHTM_TMU HẾT CHƯƠNG II 25 DHTM_TMU DHTM_TMU