Bài giảng Tiết 39: ếch ngồi đáy giếng (truyện ngụ ngôn)

NGỮ VĂN LỚP 6A 5 A. Mục tiờu bài học: 1. Kiến thức: - Truyện phờ phỏn những kẻ hiểu biết hạn hẹp mà lại huyờnh hoang. Đồng thời, khuyờn nhủ người ta phải biết mở rộng tầm hiểu biết của mỡnh; khụng được chủ quan, kiờu ngạo. - Bước đầu hiểu được đặc điểm của truyện ngụ ngụn (mượn chuyện loài vật để núi chuyện con người, khuyờn răn con người những bài học nào đú trong cuộc sống). 2. Kĩ năng: Rốn cho học sinh kĩ năng kể chuyện ngụ ngụn. 3. Thỏi độ: Giỏo dục ý thức luụn học hỏi và cú đức tớnh khiờm tốn, khụng chủ quan và kiờu ngạo. Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) B. Chuẩn bị Giỏo viờn:Hỡnh ảnh minh hoạ cho cõu chuyện. - Học sinh: Soạn bài (Trả lời cõu hỏi trong sỏch giỏo khoa) Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) C. Tiến trỡnh giờ học Tổ chức: 6A: 6B: 6C: 2. Kiểm tra bài cũ 3. Bài mới: 4. Củng cố: 5. Hướng dẫn về nhà: Kiểm tra bài cũ 1. Em hóy nờu bài học từ truyện cổ tớch “ễng lóo đỏnh cỏ và con cỏ vàng” ? - Truyện ca ngợi lũng biết ơn đối với người nhõn hậu và nờu lờn bài học đớch đỏng cho những kẻ tham lam, bội bạc. 2. Cú ý kiến cho rằng: truyện “ễng lóo đỏnh cỏ và con cỏ vàng” nờn đặt tờn là “Mụ vợ ụng lóo đỏnh cỏ và con cỏ vàng”. í kiến của em như thế nào? - í kiến cho rằng truyện này nờn đặt tờn là “Mụ vợ ụng lóo đỏnh cỏ và con cỏ vàng” cũng cú cơ sở, bởi vỡ: + í nghĩa chớnh của truyện là phờ phỏn, nờu bài học đớch đỏng cho những kẻ tham lam, bội bạc như mụ vợ ụng lóo. + Mụ vợ là nhõn vật chớnh của truyện. Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) I. Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch 1. Đọc 2. Tỡm hiểu chỳ thớch a. Khỏi niệm truyện ngụ ngụn - Truyện ngụ ngụn là loại truyện kể bằng văn xuụi hoặc văn vần, mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc chớnh con người để núi búng giú, kớn đỏo chuyện con người , nhằm khuyờn nhủ, răn dạy người ta bài học nào đú trong cuộc sống. Ngụ (kớn đỏo), ngụn (lời núi): Lời núi kớn đỏo để người đọc, người nghe tự suy ra mà hiểu. Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch Đọc 2. Tỡm hiểu chỳ thớch a. Khỏi niệm truyện ngụ ngụn b. Từ khú: Nghờnh ngang: Tỏ ra khụng kiờng sợ gỡ ai; choỏn chỗ, bất chấp trật tự, bất chấp quy định, gõy trở ngại cho việc đi lại. Em hiểu thế nào là “nghờnh ngang”? Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch II. Tỡm hiểu văn bản 1. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt Hóy cho biết: truyện “Ếch ngồi đỏy giếng” thuộc kiểu văn bản nào? Phương thức biểu đạt chớnh là gỡ? Văn bản: Tự sự. - Phương thức: Tự sự kết hợp miờu tả và biểu cảm. 2. Bố cục: Hóy chia phần văn bản theo cỏc sự việc chớnh ? 2 phần Phần 1 : Từ đầu đến “ếch ta ra ngoài”: Ếch khi ở trong giếng Phần 2 : cũn lại: Ếch khi ra khỏi giếng. 11 11 Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) II. Tỡm hiểu văn bản 3. Phõn tớch a. Ếch khi ở trong giếng Cuộc sống của ếch khi ở trong giếng được giới thiệu như thế nào? Sống lõu ngày trong giếng. Xung quanh là những con vật bộ nhỏ như cua, ốc, nhỏi. Cỏc con vật khiếp sợ khi ếch cất giọng ồm ộp. Mụi trường sống ấy đó tạo cho ếch ảo tưởng gỡ? Tưởng: mỡnh oai như một vị chỳa tể. Bầu trời bộ bằng chiếc vung. Đú là mụi trường sống như thế nào của ếch ? Mụi trường nhỏ bộ, hạn hẹp, tự tỳng, khụng thay đổi. Những từ ngữ đú thể hiện đặc điểm tớnh cỏch gỡ của ếch ? Hiểu biết nụng cạn, huyờnh hoang. Kể chuyện ếch bằng nghệ thuật gỡ? Nhằm ỏm chỉ chuyện gỡ về con người? - Nhõn hoỏ. -> Mụi trường hạn hẹp dễ khiến người ta kiờu ngạo, khụng biết thực chất về mỡnh. Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) II. Tỡm hiểu văn bản 3. Phõn tớch a. Ếch khi ở trong giếng b. Ếch khi ra khỏi giếng Sự kiện nào làm thay đổi cuộc sống của ếch ? - Trời mưa, nước tràn bờ đưa ếch ra khỏi giếng. Lỳc này, ếch cú những hành động gỡ ? - Đi lại nhõng nhỏo, nghờnh ngang. Hậu quả cho những hành động của ếch ? - Bị trõu giẫm bẹp. Theo em, vỡ sao ếch phải gỏnh chịu hậu quả như thế? - Ếch đó ra khỏi mụi trường quen thuộc nhưng vẫn kiờu ngạo, nghờnh ngang, nhõng nhỏo, chẳng thốm để ý đến xung quanh. 14 Mượn sự việc này, dõn gian muốn khuyờn mọi người điều gỡ? - Lời khuyờn: khụng nhận thức rừ giới hạn của mỡnh sẽ bị thất bại thảm hại. 12 Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) I. Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch II. Tỡm hiểu văn bản 3. Phõn tớch a. Ếch khi ở trong giếng b. Ếch khi ở ngoài giếng Cõu chuyện này cú ý nghĩa gỡ? 4. Tổng kết: a. Nội dung: Phờ phỏn những kẻ hiểu biết cạn hẹp mà lại huyờnh hoang, khuyờn nhủ người ta cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mỡnh, khụng được chủ quan, kiờu ngạo. b. Nghệ thuật: Nghệ thuật kể chuyện “Ếch ngồi đỏy giếng” cú gỡ đặc sắc? Kể chuyện tưởng tượng, ngắn, mượn chuyện vật núi điều khuyờn răn bổ ớch đối với con người Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) I. Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch II. Tỡm hiểu văn bản III. Luyện tập 1. Bài tập 1: Hóy tỡm và gạch chõn hai cõu văn trong văn bản mà em cho là quan trọng nhất trong việc thể hiện nội dung, ý nghĩa truyện? - Phần 1: “Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể”: Câu này nói về môi trường nhỏ hẹp và sự ngộ nhận, ảo tưởng về bản thân của ếch. - Phần 2: “Nó nhâng nháo đưa cặp mắt lên nhìn bầu trời, chả thèm để ý đến xung quanh nên đã bị một con trâu dẫm bẹp’’: Câu này nói về thái độ chủ quan, kiêu ngạo và hậu quả mà nó phải chịu. Tiết 39: ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG (Truyện ngụ ngụn) I. Đọc và tỡm hiểu chỳ thớch II. Tỡm hiểu văn bản III. Luyện tập 2. Bài tập 2: Những cõu thành ngữ, tục ngữ, ca dao nào được gợi nhớ từ văn bản này? Thành ngữ: Ếch ngối đỏy giếng Ca dao, tục ngữ: - Đi cho biết đó biết đây ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn. - Đi một ngày đàng, học một sàng khôn. Kể lại chuyện bằng lời văn của em. - Học thuộc định nghĩa về truyện ngụ ngôn và phần “Ghi nhớ” ( SGK trang 101). - Giải thích ý nghĩa của thành ngữ : ếch ngồi đáy giếng. - Đọc, soạn văn bản “Thầy bói xem voi”.