Bài giảng Tiết 20 - Bài 17 cuộc khởi nghĩa hai bà trưng (năm 40)

CHƯƠNG III TIẾT 20 - BÀI 17CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG(NĂM 40) Nội dung cần nắm: Dưới sự cai trị của nhà Hán nước Âu Lạc có gì thay đổi? Nguyên nhân, diễn biến, kết quả cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng. Xác định và trình bày được cuộc khởi nghĩa trên lược đồ. 1. Nước Âu Lạc từ thế kỷ II TCN đến thế kỷ I có gì đổi thay? Câu hỏi thảo luận: Nhóm 1: Những chính sách cai trị của nhà Hán trên lĩnh vực hành chính? Mục đích? Nhóm 2: Tổ chức bộ máy cai trị của nhà Hán có điểm gì mới? Mục đích? Nhóm 3: Nhà Hán đã thực hiện những chính sách gì để vơ vét bóc lột nhân dân ta? Mục đích? Nhóm 4: Những chính sách cai trị của nhà Hán trên lĩnh vực văn hóa? Mục đích? Về hành chính: Nhà Hán gộp Âu Lạc với 6 quận của Trung Quốc thành Châu Giao nhằm âm mưu gì?  Chiếm đóng lâu dài, xóa bỏ tên nước ta, biến nước ta thành bộ phận của lãnh thổ Trung Quốc.  Tại sao người Hán lại không cai trị luôn ở cấp huyện? CHÂU GIAO (Thứ sử) QUẬN (Thái thú, Đô úy) QUẬN (Thái thú, Đô úy) HUYỆN (Lạc tướng) HUYỆN (Lạc tướng) HUYỆN (Lạc tướng) Người Hán Người Việt Tổ chức bộ máy cai trị: Về kinh tế: Đặt nhiều loại thuế, nhất là thuế muối và thuế sắt. Cống nạp các sản vật quý hiếm: ngọc trai, đồi mồi, sừng tê, ngà voi, da cọp … Vì sao nhà Hán lại đánh mạnh vào 2 loại thuế sắt và muối? Nhà Hán thực hiện chính sách thu thuế và cống nạp nhằm mục đích gì? Về văn hóa: - Đưa người Hán sang ở lẫn với người Việt, bắt nhân dân ta phải theo phong tục tập quán của người Hán. - Nhà Hán thực hiện chính sách này nhằm mục đích gì? Nhà Hán đô hộ nước ta, bắt nhân dân ta từ bỏ phong tục truyền thống. Em có nhận xét gì về chính sách cai trị của nhà Hán? Đời sống nhân dân ta trong thời kỳ này như thế nào? 2. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ. Qua phần 1, em hãy nêu nguyên nhân bùng nổ cuộc khởi nghĩa? Trưng Trắc và Trưng Nhị là con gái Lạc tướng thuộc dòng dõi Hùng Vương ở huyện Mê Linh. Chồng bà Trưng Trắc là Thi Sách, con trai Lạc tướng huyện Chu Diên. Hai gia đình Lạc tướng cùng nhau mưu việc lớn. Họ liên kết với thủ lĩnh các nơi để chuẩn bị nổi dậy. Lý do gì làm cho Hai Bà Trưng quyết định khởi nghĩa? Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng diễn ra vào thời gian nào? Ở đâu? Một xin rửa sạch nước thùHai xin đem lại nghiệp xưa họ HùngBa kẻo oan ức lòng chồngBốn xin vẻn vẹn sở công lênh này.(Thiên Nam ngữ lục, áng sử ca dân gian thế kỉ XVII) Mục tiêu của cuộc khởi nghĩa là gì?  Đánh đuổi quân xâm lược, giành lại độc lập cho đất nước, khôi phục nhà nước của các vua Hùng và trả thù cho chồng. Theo truyền thuyết, nghe tin Hai Bà Trưng nổi dậy, Nguyễn Tam Trinh (Mai Động – Hà Nội) đã dẫn 5000 nghĩa binh, nàng Quốc (Hoàng Xá – Gia Lâm) dẫn hơn 2000 tráng sĩ, ông cai (Thanh Oai – Hà Tây) với đội nữ binh hơn 3000 người, bà Vĩnh Huy (Cổ Châu – Bắc Ninh) với hơn 1000 tráng đinh, bà Lê Chân (Hải Phòng), bà Thánh Thiên (Bắc Ninh), Lê Thị Hoa (Thanh Hóa) …cùng kéo về Mê Linh. Nhân dân khắp nơi kéo về Mê Linh nói lên điều gì? “Trưng Trắc, Trưng Nhị là phụ nữ, hô một tiếng mà các quận Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố cùng 65 thành ở Lĩnh ngoại đều hưởng ứng, việc dựng nước xưng vương dễ như trở bàn tay, có thể thấy hình thế đất Việt ta đủ dựng được nghiệp bá vương”(Lê Văn Hưu – nhà sử học thế kỷ XIII)  Nhà sử học muốn nói điều gì? Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng thắng lợi có ý nghĩa gì? - Đất nước được độc lập. - Thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí bất khuất của dân tộc ta. Kết luận: Đây là cuộc khởi nghĩa mở đầu cho thời kỳ đấu tranh giành lại độc lập của nhân dân ta trong thời kỳ Bắc thuộc. NHÀ HÁN ĐÔ HỘ NƯỚC TA NHÀ HÁN BẮT DÂN TA TỪ BỎ PHONG TỤC TRUYỀN THỐNG THI SÁCH BỊ TÔ ĐỊNH BẮT THI SÁCH BỊ XỬ TỬ HAI BÀ TRƯNG CHUẨN BỊ KHỞI NGHĨA NHỮNG NGƯỜI TÀI ỦNG HỘ HAI BÀ RẤT ĐÔNG BÀ TRƯNG XUẤT QUÂN TIẾN VÀO MÊ LINH ĐÁNH CHIẾM THÀNH LUY LÂU TÔ ĐỊNH SỢ HÃI CẢI TRANG TRỐN VỀ NƯỚC HAI BÀ TRƯNG CHIẾN THẮNG HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ Học thuộc bài cũ  Trả lời các câu hỏi cuối mỗi mục và câu hỏi cuối bài.  Trả lời các câu hỏi bài mới – Bài 18: Trưng Vương và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán. Câu 1: Hai Bà Trưng đã làm gì sau khi giành lại được độc lập? Câu 2: Diễn biến, kết quả cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán của Trưng Vương.