Bài giảng Tiền tệ ngân hàng - Chương 7: Phát hành tiền - Vũ Hữu Thành

5/26/2016 1 Chương 7 Phát hành tiền Ths. Vũ Hữu Thành Nội dung 1. Phát hành tiền của NHTW. 2. Phát hành bút tệ của NHTM. 3. Những vấn đề thực tiễn liên quan tới sự phát hành tiền. 5/26/2016 2 Phát hành tiền của NHTW I Các trường hợp phát hành tiền Phát hành qua cửa ngõ chính phủ Vay từ ngân hàng TW khi bị bội chi Phát hành qua cửa ngõ NHTM Cứu cánh cho vay cuối cùng Cửa sổ chiết khấu Phát hành qua cửa ngõ thị trường mở Mua hoặc bán giấy tờ có giá Phát hành qua cửa ngõ thị trường ngoại hối Mua vào hoặc bán ra vàng hay ngoại tệ 5/26/2016 3 Phát hành bút tệ của NHTM II Khối tiền tệ • Tiền trong lưu thông không chỉ có tiền giấy hay kim loại. • Tiền trong lưu thông được phân biệt thành nhiều khối tiền tệ: M1, M2, M3 và L M1 = Tiền giấy + Tiền kim loại + Tiền gửi không kỳ hạn M2 = M1 + Tiền gửi tiết kiệm và tiền gửi định kỳ M3 = M2 + Tất cả tiền gửi ở các định chế tài chính khác L = M3 + các loại trái phiếu, thương phiếu và công cụ khác của thị trường tiền tệ 5/26/2016 4 Cơ chế tạo ra bút tệ Ngân hàng A : Nhận tiền gửi không kỳ hạn của A Tài sản có Nguồn vốn Tiền mặt tại quỹ 1000 Tiền gửi không kỳ hạn của A 1000 Ngân hàng A: Tạo dự trữ (10%) và cho vay Tài sản có Nguồn vốn Dự trữ tại NHNN 100 Tiền gửi không kỳ hạn của A 1000 Cho vay 900 Cộng 100 100 Ngân hàng B : Nhận tiền gửi không kỳ hạn của B Tài sản có Nguồn vốn Tiền mặt tại quỹ 900 Tiền gửi không kỳ hạn của B 900 Tổng số tiền lưu hành • Sn: Tổng số tiền lưu hành • U1: Số tiền phát hành ban đầu • q = 1 – tỷ lệ dự trữ bắt buộc • n: Số lần nhận tiền gửi 𝑺𝒏 = 𝑼𝟏(𝟏 − 𝒒 𝒏) 𝟏 −𝒒 5/26/2016 5 Những vấn đề thực tiễn liên quan tới phát hành tiền III 1. Cơ cấu và giá trị của một đơn vị tiền tệ • Đơn vị tiền tệ: Đồng, USD, • Cơ cấu tiền tệ: Tỷ trọng giữa từng loại đồng tiền (500, 1000, 2000,) 5/26/2016 6 2. Vai trò của tiền cắc (tiền lẻ) • Tiền cắc thích hợp với các mệnh giá nhỏ và phục vụ cho việc lưu thông các hàng hóa có giá trị nhỏ. • Tốc độ lưu thông của tiền xu lớn và dễ hư hỏng nên thường được làm bằng kim loại thay vì bằng giấy. • Tiền cắc dễ bị mất giá do lạm phát nên thường nhanh chóng bị đào thải khỏi thị trường. • Chi phí đúc tiền cao và bất tiện khi mang đi trao đổi 3. Thẻ thanh toán • Thẻ thanh toán là phương tiện thanh toán do ngân hàng phát hành dưới hai dạng là tín dụng (credit) và ghi nợ (debit). • Thẻ thanh toán đem lại nhiều sự tiện lợi: tiết kiệm thời gian, an toàn, 5/26/2016 7 4. Sử dụng tiền mặt • Sử dụng tiền mặt thường dùng cho các giao dịch nhỏ. • Sử dụng tiền mặt phổ biến sẽ làm tăng nguy cơ rửa tiền và chi phí in tiền