Bài giảng Thương mại quốc tế - Chương 10: Hội nhập Kinh tế : Đồng minh thuế quan và Khu thương mại tự do - Nguyễn Hữu Lộc

e better labour conditions than domestic or non-exporting companiesBy 2001 Mexican exports up 225% from 1993: 50% related to big business linked to multinationals In 2007 exports were 33% of GDP: 80% of which go to USABulk of profits / benefits go to MNEs and are repatriated to the US8/12/202159GV NGUYEN HUU LOC UEHMaquiladoras: u.s. plants along the u.s.-mexican borderMaquiladora: the Spanish word means “toll collection”A Mexican corporation contracted to a US/Canadian multinational that can import tariff-free goods for production/processing and return to investor countryCan be located anywhere, but concentrated close to border with USAOften management brought from abroad, but local workers employedLabour and environmental standards are controlled, but are much more lax that in USA 8/12/202160GV NGUYEN HUU LOC UEHPositive impact of Maquiladoras Employ half-million (1987) up to more than a million (2005) Mexican workers to assembles U.S. components, which are then sent back to the U.S. market.U.S. firms do this to take advantage of the much lower Mexican wages (which are less than one-tenth of U.S. wages for comparable labor).8/12/202161GV NGUYEN HUU LOC UEHPositives impact of Maquiladoras 8/12/202162GV NGUYEN HUU LOC UEHPositive impact of Maquiladoras: Poverty reduction8/12/202163GV NGUYEN HUU LOC UEHSự chuyển hướng thương mại quốc tếNhập khẩu sp giá rẻ từ bên ngoài liên minh thay bởi sp tương tự được sx từ một nước thành viên có chi phí sx cao hơn: kết quả của chính sách ưu đãi thuế quan phân biệt.Phúc lợi toàn cầu giảm vì sx di chuyển từ nhà sx hiệu quả bên ngoài sang nhà sx kém hiệu quả bên trong liên minh.Việc phân phối-sử dụng tài nguyên kém hiệu quả, sx bị đưa ra xa lợi thế so sánh.Lợi ích các nước thành viên= lợi ích tạo lập thương mại – thiệt hại của chuyển hướng thương mại.Các nước không là thành viên: thiệt hại vì tiềm lực kinh tế sử dụng ít hiệu quả hơn: xk bị giảm.GV NGUYEN HUU LOC UEH648/12/2021A TRADE DIVERSIONGV NGUYEN HUU LOC UEH658/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH66Liên hiệp thuế quan chuyển hướng thương mại8/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH67Lý thuyết Second BestKhi các điều kiện để tối đa hoá lợi nhuận (first best) không đạt được thì một cố gắng để tạo ra những điều kiện đó có thể chỉ đưa đến trạng thái kinh tế loại hai (second best).Khi chưa đủ đk liên kết và tự do hoá mậu dịch toàn cầu thì liên kết kinh tế khu vực có thể đưa đến một liên kết loại hai (có thể bị chệch hướng mậu dịch).Một chính sách không can thiệp (bãi bỏ thuế quan chẳn hạn) là tốt nhất (first best) cho một thị trường khi và chỉ khi các thị trường khác đều hoạt động hoàn hảo. 8/12/2021Lý thuyết Second BestNếu các điều kiện tối đa hoá lợi nhuận chưa xảy ra thì sự can thiệp của chính phủ làm méo mó các khuyến khích thị trường nhưng có thể tăng phúc lợi do can thiệp nầy cân bằng hậu quả thất bại thị trường ở nơi khác. Thuế quan làm PDOM ≠ PW nhưng tăng phúc lợi nhờ khuyến khích nhập khâu từ nước không là thành viên có chi phí thấp: nguồn lực quốc gia sử dụng hiệu quả hơn.Liên hiệp thuế quan chuyển hướng thương mại là một trường hợp của lý thuyết second best vì chỉ giảm thuế cho các nước trong khu vực mà chưa tự do hoá mậu dịch toàn cầu.GV NGUYEN HUU LOC UEH688/12/2021 Điều kiện tăng phúc lợi liên kết kinh tế Trước liên kết: rào cản thương mại rất cao; sau liên kết: tạo lập thương mại mà không phải là chuyển hướng thương mạiLiên kết đã giảm rào cản thương mại cho RoW.Nhiều QG liên minh: giảm cost nhờ qui mô kinh tế.Các thành viên cạnh tranh kinh tế mà không bổ sung kinh tế.Hội tụ địalýThương mại trước liên kết rất cao; các nước thành viên gắn bó.GV NGUYEN HUU LOC UEH698/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH70Các lợi ích tỉnhTiết kiệm chi phí hoạt động hải quan, tuần tra biên giới.Cải thiện ToT vì trở thành một khu vực mua bán lớn, trao đổi với RoW.Tăng khả năng đàm phán , mặc cả thương mại cho các thành viên.8/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH71Các lợi ích độngTăng khả năng cạnh tranh cho các thành viên.Thu hút FDI hơnTăng hiệu quả kinh tế nhờ qui mô, sử dụng nguồn lực hiệu quả, đưa sx lại gần lợi thế so sánh.Thị trường chung cho phép di chuyển tự do yếu tố sx => sử dụng tài nguyên kinh tế tốt8/12/2021Đo lường lợi ích hội nhập của châu ÂuGV NGUYEN HUU LOC UEH728/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH73 Lôïi ích khi gia nhaäp WTO1. Ñoái xöû bình ñaúng - Tiếp cận thị trường các thành viên WTO trên cơ sở không phân biệt. - - Biểu thuế đánh & các rào cản khác sẽ bị tháo dỡ. - Tiếp cận thị trường toàn cầu tốt nhất.2. Moâi tröôøng kinh doanh thoaùng, luaät phaùp thöông maïi quoác teá minh baïch - Trông cậy vào sự phân xử, kháng cáo trong trường hợp thua thiệt. - Xuất khẩu được bảo vệ trong các cuộc tranh chấp mậu dịch. - Yêu cầu trợ giúp, cân nhắc đặc biệt khi áp dụng các luật lệ của WTO. 3. Thu huùt FDI - Thị trường VN hấp dẫn hơn với đầu tư nước ngoài . - FDI được tiếp cận với những khu vực viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm. 8/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH744. Taêng lôïi ích vaø ña daïng hoaù löïa choïn tieâu duøng - Công nghệ mới và kinh nghiệm kinh doanh của FDI giúp tăng sản xuất, phát triển thị trường địa phương và tạo ra những cơ hội việc làm. - Sự phát triển một thị trường địa phương tạo điều kiện người tiêu dùng VN cơ hội chọn lựa các hàng hóa và dịch vụ chất lượng hơn.5. Năng lực cạnh tranh quốc tế - Thay đổi các qui định và pháp luật VN sẽ tạo môi trường cho các doanh nhân sử dụng khuôn khổ mới để bước vào thị trường cạnh tranh khu vực và quốc tế. 6. Ñaït chöùng chæ quoác teá veà caûi toå kinh teá - Tăng áp lực đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, - Bỏ độc quyền nhà nước và chấm dứt can thiệp vào xí nghiệp quốc doanh. - Điều chỉnh theo các qui định WTO, phát triển thành NICs 8/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH75Khó khănVoán ñaàu tö nhoû, trình ñoä quaûn lyù-coâng ngheä thaáp, yeáu phaùp luaät thöông maïi quoác teá Doanh nghiệp phải nới lỏng thị phần và bước vào giai đoạn điều chỉnh nhanh. có công nghệ lỗi thời, giá cao, hệ thống phân phối yếu và kiến thức chưa đủ về hệ thống pháp luật phải cải thiện nguoøn vốn, có biện pháp quản lý tốt hơn và các công nghệ mới hợp nhất với qui trình sản xuất. Nguy cơ bị “thôn tính” hoặc thất bại trong tranh cãi pháp lý.2. Moâi trường kinh doanh bieán ñoäng Chưa quen với các qui định mới và thực tiễn WTO. Hệ thống pháp luật thay đổi nhiều, bị áp lực cạnh tranh khi nhà quản trị và chủ doanh nghiệp học điều chỉnh để đáp ứng môi trường mới.3. Vaán ñeà heä thoáng phaân phoái: Thách thức cho khu vực dịch vụ không nhiều vốn lẫn công nghệ và kinh nghiệm làm ăn với các đối tác nước ngoài. Hệ thống phân phối của VN đối với thị trường trong nước gặp thách thức lớn từ các công ty nước ngoài.8/12/2021Khó khănNgành công nghiệp nội đia VN sẽ gặp cạnh tranh cao hơn, phải đáp ứng việc sản xuất hàng hóa và dịch vụ chất lượng hoặc phải phá sản. - Khu vực cạnh tranh yếu như dịch vụ, ngành thép, lắp ráp ôtô và nông nghiệp bị đe dọa. Tình trạng phá sản sẽ tạo thất nghiệp và bất ổn xã hội, chính phủ phải trợ cấp xã hội. Thay đổi kinh tế nhanh dẫn tới xuống cấp môi trường. - Dòng vốn nước ngoài có thể gây bất ổn tài chính. GV NGUYEN HUU LOC UEH768/12/2021Khó khăn Giảm thuế nhập khẩu sẽ tăng áp lực cạnh tranh từ MNCs, hàng hoá vào VN với giá rẽ khi sản xuất trong nước chưa mạnh.Phải mở cửa các ngành dịch vụ nhạy cảm như ngân hàng, bảo hiểm, viển thông, phân phối. Policy recommendation: cần tổ chức lại sản xuất, đổi mới quản lý, tìm lợi thế so sánh mới, nâng cao hiệu quả kinh doanh.8/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH77GV NGUYEN HUU LOC UEH78 AFTA có mang lại lợi ích động cho Việt nam?Doanh nghiệp VN vẩn còn bao bọc bởi hàng rào thuế quan ưu đãi nên vẩn còn có thể cạnh tranh với hàng nk.NTBs và thuế tiêu thụ đặc biệt bảo hộ sx trong nước: ô tô, hàng điện máy, đường.. Chưa chọn lọc nên chưa hình thành các ngành CN có khả năng cạnh tranh.Việc tăng khả năng cạnh tranh của DN Việt nam như là một lợi ích động lớn nhất từ AFTA là thách thức lớn vì xuất khẩu VN chiếm tỉ trọng lớn về nông sản hơn các nước lớn thuộc AFTA như Singapore, Malaysia, Thái lan và Philippines.8/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH79Hàng nhập từ ASEAN tăng: AFTA tạo lập mậu dịch?Từ 2006 thuế NK hàng điện tử, rượu giảm còn 5%: các sp nk từ ASEAN tăng nhanh.Thực phẩm, bánh kẹo của EU như Pháp, Đan mạch được thay thế hầu hết bằng sp Thái lan và Malaysia.Hàng điện tử thương hiệu Nhật như Sony, Panasonic, JVC,..bị thay thế bởi các sp tương tự sx từ các nước thành viên của AFTA như Singapore, Thái lan và Malaysia có chi phí thấp. (Nguồn: Saigon Co-op HCM city)8/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH80Cân bằng cục bộ tác động của AFTA đối với Việt nam1/ Thuế NK giảm, nhất là dòng thuế 5% áp dụng cho các hàng hoá hiện có thuế NK 10%, sẻ giảm thu ngân sách CP (SJHMN).2/ Thuế danh nghĩa tj giảm làm giá bán vào VN giảm. Số thu VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp giảm.3/ Ngược lại, ti giảm làm cost giảm, giá thành giảm. Hàng hoá lưu thông tăng làm thu thuế tăng.KL: lợi ích ròng phụ thuộc 3/ có bù được 1/ và 2/ ? 8/12/2021GV NGUYEN HUU LOC UEH81APEC vaø Vieät NamLà khu vực có FDI lớn nhất ở VN chiếm 65,6% tổng số vốn FDI vào VN.Có lượng vốn ODA lớn nhất cho VN.XK VN sang APEC lớn nhất (chiếm 72,8% tổng XK của VN).NK VN từ APEC là nhiều nhất 25,3 tỉ USD (chiếm 79,2% tổng NK của VN).VN là nước có trình độ phát triển thấp nhất APEC. (Nguồn: plus 5O years = EU Lập Liên minh Châu Á - AU đạt trình độ phát triển EU cần 50 năm, vì:Các nền kinh tế khác biệt lớn về lịch sử , văn hoá và trình độ phát triển.Thống nhất thuế suất, chính sách tài chính, tiền tệ và đồng tiền.Cần xây đường sắt xuyên lục địa, hợp tác viển thông, triển khai hợp tác trên diện rộng về cơ sở hạ tầng, nhân lực và môi trường. (Source: BFA)GV NGUYEN HUU LOC UEH828/12/2021