Bài giảng Thương mại điện tử - Chương 8: Các vấn đề về đạo đức, chính trị, xã hội trong thương mại điện tử - Trương Việt Phương

Chương 8: Các vấn đề về đạo đức, chính trị, xã hội trong TMĐTSlide 8-1Discovering Law and Ethics in a Virtual WorldClass DiscussionThế giới ảoSlide 8-2Hiểu biết về các vấn đề đạo đức, chính trị và xã hội trong TMĐTGiống như các công nghệ khác, Internet có thể:Tạo ra tội ác mớiẢnh hưởng đến môi trườngĐe dọa các giá trị xã hộiChi phí và lợi ích phải được xem xét cẩn thận, đặc biệt là khi không có các hướng dẫn rõ ràng về pháp luật và văn hóaSlide 8-3Một mô hình tổ chức các vấn đềVấn đề đặt ra từ Internet và TMĐT có thể được xem xét ở góc độ cá nhân , xã hội và chính trịBốn loại vấn đề chính:Quyền thông tinQuyền tài sảnSự cai quảnAn toàn công cộng và phúc lợiSlide 8-4The Moral Dimensions of an Internet SocietyFigure 8.1, Page 498Slide 8-5Các khái niệm cơ bản về đạo đứcĐạo đứcNghiên cứu các nguyên tắc được sử dụng tính đúng sai của hành độngChịu trách nhiệmTrách nhiệm giải trìnhTrách nhiệm pháp lýLuật cho phép cá nhân phục hồi thiệt hạiDo quá trìnhBiết và hiểu luậtKhả năng kháng cáo lên cấp cao hơn để đảm bảo luật được thực thi chính xácSlide 8-6Phân tích tình thế đạo đức khó xử Qui trình phân tích tình thế tiến thoái lưỡng nan về đạo đức:Xác định và mô tả rõ ràng các sự kiệnXác định sự xung đột hay tình thế tiến thoái lưỡng nan và xác định các giá trị cao hơn khác có liên quanXác định các bên liên quanXác định các tùy chọn bạn có khả năng thực hiệnXác định các hậu quả tiềm tàng của các tùy chọn của bạnSlide 8-7Các nguyên tắc đạo đức được xem xétNguyên tắc vàng: đặt mình vào vai trò của người khác để cân nhắc trước khi quyết địnhPhổ quát: tự hỏi:”nếu chúng ta áp dụng nguyên tắc này cho mọi trường hợp, các tổ chức xã hội có thể tồn tại?”Chiều hướng hành động dễ dẫn đến thất bại: nếu 1 hành động không thể thực hiện lặp lại, sau đó nó không đúng cho mọi trường hợpSlide 8-8Các nguyên tắc đạo đức được xem xét (tt)Nguyên tắc tiện dụng tậpKhông thích mạo hiểm Không có bữa trưa miễn phíBài test trên The New York TimesQui tắc khế ước xã hội Slide 8-9Quyền riêng tư và quyền thông tinSự riêng tư: Nguyên tắc đạo đức phải tôn trọng sự riêng tư cá nhân, không bị giám sát bởi các cá nhân và tổ chức khácThông tin riêng tưTập con của sự riêng tưBao gồm:Tuyên bố một số thông tin không nên được thu thậpYêu cầu bồi thường của cá nhân khi thông tin cá nhân được sử dụng bất hợp phápSlide 8-10Vấn đề đạo đức chính liên quan đến TMĐT và sự riêng tư: Trong những điều kiện nào chúng ta nên xâm phạm quyền riêng tư của người khác?Vấn đề xã hội chính: Phát triển “kỳ vọng của sự riêng tư” và các qui tắc riêng tưVấn đề chính trị chính: Phát triển các qui chế quan hệ giữa người lưu giữ thông tin và cá nhânQuyền riêng tư và quyền thông tin(tt)Slide 8-11Sites TMĐT thu thập thông tinDữ liệu thu thập bao gồmThông tin nhận dạng cá nhân (PII)Thông tin ẩn danhCác loại dữ liệu thu thậpTên, địa chỉ, diện thoại, e-mail, an sinh xã hộiTài khoản ngân hàng, tín dụng, giới tính, tuổi, nghề nghiệp, giáo dụcDữ liệu ưu tiên, dữ liệu giao dịch, dữ liệu “clickstream”, loại trình duyệtSlide 8-12Mạng xã hội và sự riêng tưMạng xã hộiKhuyến khích chia sẻ chi tiết cá nhânĐặt ra thách thức trong việc duy trì sự riêng tưSlide 8-13Tạo Hồ sơ và mục tiêu hành viTạo hồ sơTạo ra hình ảnh số tiêu biểu cá nhân trực tuyến và hành vi nhómHồ sơ ẩn danhHồ sơ cá nhânMạng quảng cáoTheo dõi khách hàng và hành vi duyệt web trên webĐiều chỉnh hiển thị trên màn hình theo người dùngXây dựng và cập nhật hồ sơ khách hàngChương trình Google’s AdWordsSlide 8-14Kiểm tra kỹ gói tinTheo quan điểm kinh doanh:Hồ sơ Web nhằm phục vụ khách hàng và doanh nghiệpTăng hiệu quả của quảng cáo, cung cấp nội dung miễn phíXem xét độ nhạy của nhu cầu về sản phẩm, dịch vụ mớiNhững quan điểm chỉ trích:Đe dọa sự ẩn danh và riêng tưKhách hàng không mong muốn tiết lộ thông tin cá nhânWeblining: dựa trên hồ sơ của khách hàng để bán hàng hóa và dịch vụ với giá cao hơnTạo Hồ sơ và mục tiêu hành vi(tt)Slide 8-15Internet và chính phủ sự xâm phạm bảo mậtCác điều luật khác nhau tăng cường khả năng của các cơ quan thực thi pháp luật theo dõi người sử dụng Internet không có kiến thức và đôi khi không có sự giám sát tư phápCALEA, PATRIOT Act, Cyber Security Enhancement Act, Homeland Security ActCơ quan chính phủ là người sử dụng lớn nhất dữ liệu giao dịch cá nhânISP giữ lại các dữ liệu người dùng quan tâmSlide 8-16Việt NamBộ luật Dân sự ngày 14 tháng 6 năm 2005;Luật Thương mại ngày 14 tháng 6 năm 2005;Luật Giao dịch điện tử ngày 29 tháng 11 năm 2005;Luật Công nghệ thông tin ngày 29 tháng 6 năm 2006;Luật Cạnh tranh ngày 03 tháng 12 năm 2004;Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng ngày 17 tháng 11 năm 2010;Nghị định 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử ngày 16 tháng 5 năm 20131717Slide 8-17Bảo vệ hợp phápTại U.S., quyền riêng tư được qui định rõ trongHiến pháp First Amendment – freedom of speech and associationFourth Amendment – unreasonable search and seizureFourteenth Amendment – due processCác đạo luật và các qui định cụ thể (của tiểu bang và liên bang)Luật chungSlide 8-18Thông báo chấp thuậnCác công ty ở Mỹ có thể thu thập và phân phối lại thông tin giao dịch mà không cần sự đồng ý của cá nhânBất hợp pháp ở châu ÂuThông báo chấp thuận:Opt-in: đòi hỏi 1 hành động khẳng định của người tiêu dùng để cho phép thu thập và sử dụng thông tin của họ Opt-out: mặc định thu thập thông tin nếu khách hàng không có hành động khẳng định không cho phépNhiều công ty U.S. TMĐT thông báo việc thực hiện thông tin như 1 phần của chính sách bảo mật mà không cung cấp bất cứ hình thức nào của thông báo chấp thuậnSlide 8-19Các nguyên tắc thực hiện công bằng thông tin của FTCFederal Trade Commission:Conducts research and recommends legislation to CongressFair Information Practice Principles (1998):Notice/Awareness (Core)Choice/Consent (Core)Access/ParticipationSecurityEnforcementGuidelines, not lawsSlide 8-20FTC’s Fair Information Practice PrinciplesNotice/AwarenessSites must disclose information practices before collecting data. Includes identification of collector, uses of data, other recipients of data, nature of collection (active/inactive), voluntary or required, consequences of refusal, and steps taken to protect confidentiality, integrity, and quality of the dataChoice/ConsentThere must be a choice regime in place allowing consumers to choose how their information will be used for secondary purposes other than supporting the transaction, including internal use and transfer to third parties. Opt-in/Opt-out must be available.Access/ParticipationConsumers should be able to review and contest the accuracy and completeness of data collected about them in a timely, inexpensive process.SecurityData collectors must take reasonable steps to assure that consumer information is accurate and secure from unauthorized use.EnforcementThere must be in place a mechanism to enforce FIPprinciples. This can involve self-regulation, legislation giving consumers legal remedies for violations, or federal statutes and regulation.See Table 8.5, page 516Slide 8-21FTC Recommendations: Online ProfilingPrincipleRecommendationNoticeComplete transparency to user by providing disclosure and choice options on the host Web site. “Robust” notice for PII (time/place of collection; before collection begins). Clear and conspicuous notice for non-PII.ChoiceOpt-in for PII, opt-out for non-PII. No conversion of non-PII to PII without consent. Opt-out from any or all network advertisers from a single page provided by the host Web site.AccessReasonable provisions to allow inspection and correction.SecurityReasonable efforts to secure information from loss, misuse, or improper access.EnforcementDone by independent third parties, such as seal programs and accounting firms.Restricted CollectionAdvertising networks will not collect information about sensitive financial or medical topics, sexual behavior or sexual orientation, or use Social Security numbers for profiling.Slide 8-22See Table 8.6, page 517Chỉ thị bảo vệ dữ liệu của châu ÂuChâu Âu bảo vệ sự riêng tư mạnh hơn U.S.Cách tiếp cận của châu Âu: Toàn diện và qui định tự nhiênChỉ thị của Ủy ban châu Âu về bảo vệ dữ liệu (1998): Tiêu chuẩn hóa và mở rộng phạm vi bảo vệ sự riêng tư trong các quốc gia thành viênBộ Thương mại chương trình safe harbor:Đối với các công ty Mỹ muốn tuân thủ chỉ thịSlide 8-23Qui định riêng của ngànhChương trình Safe harbor: Cơ chế chính sách riêng để đáp ứng các mục tiêu qui định của chính phủ mà không có sự tham gia của chính phủVd: chương trình bảo mật dấuHiệp hội ngành nghề bao gồm:Online Privacy Alliance (OPA)Network Advertising Initiative (NAI)CLEAR Ad Notice Technical SpecificationsCác nhóm vận động bảo mậtBảo vệ sự riêng tư kinh doanh khẩnSlide 8-24Insight on BusinessChief Privacy OfficersClass DiscussionCPO là ai?Slide 8-25Các giải pháp công nghệAdware, pop-up blockersCookie managersAnonymous remailers, surfingPlatform for Privacy Preferences (P3P): Comprehensive technological privacy protection standardWorks through user’s Web browserCommunicates a Web site’s privacy policyCompares site policy to user’s preferences or to other standards such as FTC’s FIP guidelines or EU’s Data Protection DirectiveSlide 8-26How P3P WorksFigure 8.2(A), Page 524Slide 8-27SOURCE: W3C Platform for Privacy Preferences Initiative, 2003.Insight on TechnologyThe Privacy Tug of War: Advertisers Vs. ConsumersClass DiscussionSlide 8-28Quyền sở hữu trí tuệSở hữu trí tuệ:Bao gồm các sản phẩm vật thể và phi vật thể cảu tâm trí con ngườiVấn đề đạo đức chính:Chúng ta nên đối xử như thế nào với tài sản thuộc về người khác?Vấn đề xã hội chính:Có tiếp tục bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong thời đại Internet?Vấn đề chính trị chính:Làm thế nào để qui định hay điều chỉnh Internet và TMĐT để có thể bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ?Slide 8-29Bảo vệ sở hữu trí tuệ3 hình thức bảo vệ chính:Bản quyền - CopyrightBằng sáng chếLuật nhãn hiệu thương mạiMục tiêu của luật về sở hữu trí tuệ:Cân bằng 2 lợi ích cạnh tranh: công cộng và cá nhânDuy trì sự cân bằng lợi ích ảnh hưởng đến cá phát minh công nghệ mớiSlide 8-30CopyrightBảo vệ hình thức ban đầu của thể hiện (không phải là ý tưởng) không bị người khác sao chép trong 1 khoảng thời gianXem và nhận xét về các vụ kiện vi phạm bản quyềnĐạo luật bản quyền số thiên niên kỷ 1998Nỗ lực lớn đầu tiên điều chỉnh luật bản quyền trong thời đại InternetSlide 8-31Bằng sáng chếCấp chủ sở hữu 20 năm độc quyền về ý tưởng phía sau sáng chếMáy mócSản phẩm con người tạo raKết cấu của vật chấtPhương pháp xử lýSáng chế phải là mới, không hiển nhiên, mới lạKhuyến khích các nhà phát minhĐầy mạnh phổ biến kỹ thuật mới thông qua cấp giấy phépKiềm chế cạnh tranh bằng cách tạo ra các rào cản gia nhậpSlide 8-32Bằng sáng chế trong TMĐT1998 State Street Bank & Trust v. Signature Financial GroupBằng sáng chế phương thức kinh doanhDẫn đến bùng bổ trong ứng dụng TMĐT các bằng sáng chế “phương thức kinh doanh”Hầu hết các luật bằng sáng chế của châu Âu không chấp nhận phương thức kinh doanh trừ khi nó dựa trên công nghệVd:Amazon’s One-click purchasingDoubleClick’s dynamic delivery of online advertisingSlide 8-33Internet and E-commerce Business Method PatentsFigure 8.3, Page 537Slide 8-34SOURCE: Based on data from United States Patent and Trademark Office, 2010Nhãn hiệu thương mạiXác định, phân biệt hàng hóa và chỉ rõ nguồn gốc của chúngMục đíchĐảm bảo khách hàng có đưoợc cái mà họ trả tiền hoặc mong muốn nhận đượcBảo vệ doanh nghiệp chống lại sự mạo danhVi phạmNhầm lẫn thị trườngGiảm lòng tinPha loãng - DilutionHành vi làm giảm mối liên hệ giữa thương hiệu và sản phẩmSlide 8-35Nhãn hiệu thương mại và InternetCybersquatting: hành vi đăng ký tên miền liên quan đến nhãn hiệu thương mại hoặc tổ chức khác nhằm mục đích kiếm lời từ việc nhượng lại tên miềnAnticybersquatting Consumer Protection Act (ACPA)Cyberpiracy: hành vi giống cybersquatting với ý định chuyển hướng truy cập vào các trang web mạo danhSlide 8-36Nhãn hiệu thương mại và Internet (tt)Metatagging: sử dụng các nhãn hiệu thương mại trong thẻ meta của websiteKeywording: đặt từ khóa nhãn hiệu thương mại trên trang webDeep linking: liên quan đến việc bỏ qua trang chủ mục tiêu mà đi thẳng đến trang chứa nội dungFraming: liên quan đến việc hiển thị nội dung của website khác trong website của bạn dưới hình thức khung hoặc cửa sổSlide 8-37Sự cai quảnCâu hỏi chínhAi sẽ kiểm soát Internet và TMĐT?Các yếu tố nào sẽ bị kiểm soát và kiểm soát bằng cách nào?Các giai đoạn của sự cai quản và TMĐTGiai đoạn chính phủ kiểm soát (1970–1994)Tư nhân (1995–1998)Tự qui định (1995–present)Chính phủ qui định (1998–present)Slide 8-38Ai cai quản TMĐT và mạng Internet?Môi trường chế độ hỗn hợpTự qui định, thông qua các chính sách khác nhau của Internet và các cơ quan kỹ thuật, đồng tồn tại với các qui định hạn chế của chính phủICANN : Domain Name SystemInternet có thể dễ dàng kiểm soát, theo dõi, và qui định từ 1 vị trí trung tâmSlide 8-39ThuếThuế trong TMĐT là điển hình của sự phức tạp của vấn đề cai trị và quyền thực thi pháp lýTại Mỹ, Tiểu bang và chính quyền địa phương đánh thuế doanh thuBán lẻ theo MOTO (mail order / telephone order)Lợi ích TMĐT từ “trợ cấp” thuế10/2007: Quốc hội nới lệnh miễn thuế thêm 7 nămSlide 8-40Mạng trung lậpHiện nay, tất cả lưu lượng truy cập Internet được đối xử bình đẳng như nhau, không có sự ưu đãi băng thôngCác nhà cung cấp mạng xương sống thích tính giá khác nhau cho lượng băng thông khác nhau2010, Mỹ kêu gọi tòa án phán quyết rằng FCC (hội đồng truyền thông liên bang) không có thẩm quyền để điều chỉnh các nhà cung cấp dịch vụ InternetSlide 8-41An toàn và phúc lợi công cộngBảo vệ trẻ em chống lại các nội dung khiêu dâmNỗ lực kiểm soát cờ bạc và hạn chế việc bán thuốc và thuốc láHiện nay chủ yếu là luật của nhà nướcĐạo luật cờ bạc bất hợp pháp trên InternetSlide 8-42Insight on SocietyThe Internet Drug BazaarClass DiscussionBán thuốc trực tuyếnSlide 8-43