Bài giảng Thương mại điện tử căn bản - Chương 2: Các mô hình kinh doanh điện tử - Trần Hoài Nam

1Chương 2 C¸c m« h×nh kinh doanh ®iÖn tö Trần Hoài Nam Khoa Thương mại điện tử E-mail: namdhtm@gmail.com Nội dung chÝnh 1. Giới thiệu về mô hình kinh doanh 2. Các yếu tố cơ bản của mô hình kinh doanh 3. Các mô hình kinh doanh cơ bản Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh Khái niệm mô hình kinh doanh miêu tả một tầm rộng những mô hình (về mặt hình thức) do các doanh nghiệp xác định để đại diện các khía cạnh khác nhau của doanh nghiệp, như là các quá trình hoạt động, các cấu trúc tổ chức, và những dự báo tài chính Thuật ngữ mô hình kinh doanh xuất hiện vào những năm 50 (thế kỷ XX) Đạt được vị trí phổ biến trong những năm 90 (thế kỷ XX) 2Một hệ thống gồm nhiều phần tử và các quan hệ của chúng; thể hiện lý luận kinh doanh, quan điểm quản trị của một doanh nghiệp Mô tả khả năng sản xuất-kinh doanh các loại sản phẩm, dịch vụ của một doanh nghiệp đối với một hoặc nhiều đối tượng khách hàng Mô tả thuật kiến trúc của doanh nghiệp, mạng lưới đối tác doanh nghiệp sử dụng để tạo lập, tiếp thị và phân phối các sản phẩm, dịch vụ nói trên Mô tả các nguồn lực, các mối quan hệ, nhằm phát sinh các dòng doanh thu có khả năng tạo lợi nhuận trước mắt và lâu dài của doanh nghiệp. (Ostenwalder, 2004) M« h×nh kinh doanh Một mô hình kinh doanh liên quan tới 4 khía cạnh cơ bản của doanh nghiệp: − Cơ sở hạ tầng (Infrastructure - I) − Chào hàng (Offering - O) − Khách hàng (Customers - C) − Tài chính (Finances - F) Giới thiệu mô hình kinh doanh Các khía cạnh của mô hình kinh doanh bao gồm 9 yếu tố: − Năng lực nòng cốt − Mạng lưới đối tác − Cấu hình giá trị − Mục tiêu giá trị − Khách hàng đối tượng − Mạng lưới phân phối − Quan hệ khách hàng − Cấu trúc chi phí − Mô hình doanh thu Các khía cạnh của mô hình kinh doanh 3Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh Có nhiều định nghĩa khác nhau về mô hình kinh doanh: − Paul Timmers, 1999 − Chesbrough và Rosenbloom, 2000 − Hamel, 2000 − Linder và Cantrell, 2000 − Weill và Vitale, 2001 − Gordijn, 2002 − Afuah và Tucci, 2003 − Osterwalder, 2004 − Fetscherin và Knolmayer, 2005 − Efraim Turban, 2006 Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh Khái niệm mô hình kinh doanh Là một phương pháp tiến hành kinh doanh qua đó doanh nghiệp có được doanh thu, điều kiện cơ bản để tồn tại và phát triển trên thị trường. (Efraim Turban, 2006) Mô hình kinh doanh là cách bố trí, sắp xếp các sản phẩm, dịch vụ và các dòng thông tin, bao gồm việc mô tả các yếu tố của quá trình kinh doanh và vai trò của nó đối với kinh doanh; đồng thời mô tả các nguồn doanh thu, khả năng thu lợi nhuận từ mỗi mô hình kinh doanh đó. (Paul Timmers, 1999) 4Sự công nhận và bảo hộ các mô hình kinh doanh Mỗi mô hình kinh doanh được coi như một phát minh sáng chế và được pháp luật bảo hộ ở Mỹ − Bằng sáng chế “Đặt giá cố định/Đấu giá đặt sẵn” của Priceline (US No. 5,794,207), được cấp cho một “phương thức và bộ máy của hệ thống mạng thương mại chạy trên cơ chế bảo mật được thiết kế để tạo sự phù hợp với những chào mua hàng có điều kiện”. − Bằng sáng chế “Quảng cáo DoubleClick” (US No.5,948,061), cấp cho “một phương pháp truyền gửi, nhắm đích, và đo lường việc quảng cáo qua mạng”. − Bằng sáng chế “Mua hàng bằng giỏ hàng điện tử” (US 5,715,314), cấp cho “Hệ thống bán hàng qua mạng”. Yếu tố cơ bản của mô hình kinh doanh Những kinh nghiệm và kỹ năng quan trọng của đội ngũ lãnh đạo trong việc điều hành doanh nghiệp? Đội ngũ quản lý Các kiểu cấu trúc tổ chức mà doanh nghiệp cần áp dụng để thực hiện kế hoạch kinh doanh của mình? Cấu trúc tổ chức Kế hoạch xúc tiến sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp nhằm thu hút khách hàng như thế nào? Chiến lược thị trường Những lợi thế riêng có của doanh nghiệp trên thị trường đó là gì? Lợi thế cạnh tranh Đối thủ của doanh nghiệp trên thị trường là những ai?Môi trường cạnh tranh Thị trường doanh nghiệp dự định phục vụ là gì? Phạm vi của nó như thế nào? Cơ hội thị trường Doanh nghiệp sẽ kiếm tiền như thế nào?Mô hình doanh thu Tại sao khách hàng mua hàng của doanh nghiệp?Mục tiêu giá trị Câu hỏi then chốtCác thành phần Là cách mà sản phẩm hay dịch vụ của doanh nghiệp đáp ứng được nhu cầu khách hàng Để phân tích mục tiêu giá trị, doanh nghiệp phải trả lời các câu hỏi sau: − Vì sao khách hàng lựa chọn doanh nghiệp để giao dịch? − Doanh nghiệp có thể cung cấp cho khách hàng những gì mà các doanh nghiệp khác không thể cung cấp? Mục tiêu giá trị thương mại điện tử bao gồm: − sự cá nhân hoá, cá biệt hoá của các sản phẩm − giảm bớt chi phí tìm kiếm sản phẩm, so sánh giá cả − sự thuận tiện trong giao dịch thông qua quá trình quản lý phân phối sản phẩm. Thí dụ: Amazon.com Mục tiêu giá trị 5Lµ c¸ch thøc ®Ó doanh nghiÖp cã doanh thu, t¹o ra lîi nhuËn vµ cã møc lîi nhuËn trªn vèn ®Çu t− lín h¬n c¸c h×nh thøc ®Çu t− kh¸c C¸c m« h×nh doanh thu chñ yÕu ®−îc ¸p dông trong th−¬ng m¹i ®iÖn tö bao gåm: − M« h×nh doanh thu qu¶ng c¸o − M« h×nh doanh thu ®¨ng ký − M« h×nh thu phÝ giao dÞch − M« h×nh doanh thu b¸n hµng − M« h×nh doanh thu liªn kÕt − C¸c m« h×nh doanh thu kh¸c Mô hình doanh thu Các mô hình doanh thu chủ yếu trong TMĐT Nh»m ®Ó chØ tiÒm n¨ng thÞ tr−êng cña mét doanh nghiÖp vµ toµn bé c¬ héi tµi chÝnh tiÒm n¨ng mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thu ®−îc tõ thÞ tr−êng ®ã. C¬ héi thÞ tr−êng thùc tÕ ®−îc hiÓu lµ kho¶n doanh thu doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thu ®−îc ë mçi vÞ trÝ thÞ tr−êng mµ doanh nghiÖp cã thÓ giµnh ®−îc. Cơ hội thị trường 6Nh»m nãi ®Õn ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c kinh doanh s¶n phÈm cïng lo¹i trªn cïng thÞ tr−êng M«i tr−êng c¹nh tranh bao gåm c¸c nh©n tè nh−: − cã bao nhiªu ®èi thñ c¹nh tranh ®ang ho¹t ®éng, − ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c ®èi thñ ®ã ra sao, − thÞ phÇn cña mçi ®èi thñ nh− thÕ nµo, − lîi nhuËn cña c¸c ®èi thñ − møc gi¸ cña c¸c ®èi thñ lµ bao nhiªu. M«i tr−êng c¹nh tranh lµ mét c¨n cø quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña thÞ tr−êng Ph©n tÝch yÕu tè nµy gióp DN đưa ra quyÕt ®Þnh ®Çu t− Môi trường cạnh tranh Là khả năng sản xuất một loại sản phẩm có chất lượng cao hơn và/hoặc tung ra thị trường một sản phẩm có mức giá thấp hơn các đối thủ cạnh tranh Lợi thế cạnh tranh có thể là những điều kiện thuận lợi liên quan đến nhà cung ứng, người vận chuyển, nguồn lao động hoặc sự vượt trội về kinh nghiệm, tri thức hay sự trung thành của người lao động Lợi thế cạnh tranh Nghiên cứu các sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu khách hàng Lập kế hoạch thực hiện các hoạt động xúc tiến sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng Chiến lược thị trường 7Các doanh nghiệp muốn phát triển bền vững cần có một hệ thống tổ chức tốt đảm bảo thực thi có hiệu quả các kế hoạch và chiến lược kinh doanh. Một kế hoạch phát triển có tổ chức được hiểu là cách thức bố trí, sắp xếp và thực thi các công việc kinh doanh nhằm đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp Cấu trúc tổ chức Đội ngũ quản trị chịu trách nhiệm xây dựng các mẫu công việc trong doanh nghiệp Đội ngũ quản trị giỏi có thể đưa ra các quyết định thay đổi hoặc tái cấu trúc mô hình kinh doanh khi cần thiết Một đội ngũ quản trị mạnh góp phần tạo sự tin tưởng chắc chắn đối với các nhà đầu tư bên ngoài và là lợi thế cạnh tranh của các DN Đội ngũ quản trị có khả năng và kinh nghiệm là yếu tố quan trọng, cần thiết đối với các mô hình kinh doanh mới Đội ngũ quản trị Các mô hình kinh doanh chủ yếu trong TMĐT giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng (B2C e-commerce) Thương mại điện tử B2C là loại giao dịch trong đó khách hàng của các doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến là những người tiêu dùng cuối cùng, mua hàng với mục đích phục vụ tiêu dùng cá nhân. Đây là loại giao dịch quen thuộc và phổ biến nhất trong thương mại điện tử. 8C¸c m« h×nh kinh doanh trong th−¬ng m¹i ®iÖn tö B2C Quảng c¸o PhÝ ®ăng ký PhÝ liªn kÕt vµ tham khảo Những site, n¬i c¸c c¸ nh©n cã mèi quan t©m, së thÝch riªng biÖt, cã thÓ tíi ®Ó cung chia sÎ kinh nghiÖm, trao ®æi, thảo luËn vÒ những vÊn ®Ò cïng quan t©m. Nhµ cung cÊp céng ®ång B¸n dÞch vôC¸c doanh nghiÖp kiÕm tiÒn chñ yÕu b»ng viÖc b¸n dÞch vô cho kh¸ch hµng. Nhµ cung cÊp dÞch vô PhÝ dÞch vôC¸c doanh nghiÖp trªn c¬ së Web sö dông c¸c c«ng nghÖ Internet ®Ó t¹o nªn thÞ tr−êng, ®−a ng−êi mua vµ ng−êi b¸n l¹i víi nhau. C¸c hình thøc ®Êu gi¸ vµ c¸c m« hình gi¸ ®éng Ng−êi t¹o nªn thÞ tr−êng PhÝ giao dÞchC¸c trung gian giao dÞch cung cÊp những bé xö lý giao dÞch b¸n hµng trùc tuyÕn, gièng nh− c¸c nhµ m«i giíi chøng kho¸n hay c¸c ®¹i lý du lÞch. B»ng viÖc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c ho¹t ®éng giao dÞch diÔn ra nhanh h¬n víi chi phÝ thÊp h¬n, c¸c trung gian nµy gãp phÇn tăng hiÖu suÊt mua b¸n cña kh¸ch hµng vµ cña c¸c doanh nghiÖp. Trung gian giao dÞch Quảng c¸o PhÝ ®ăng ký PhÝ liªn kÕt / tham khảo C¸c nhµ cung cÊp th«ng tin, c¸c ch−¬ng trình giải trÝ (nh− b¸o chÝ, c¸c vÊn ®Ò thÓ thao,...) vµ c¸c ch−¬ng trình trùc tuyÕn kh¸c ®−a ra cho kh¸ch hµng c¸c tin tøc thêi sù cËp nhËt, c¸c vÊn ®Ò quan t©m ®Æc biÖt, những chØ dÉn hay lêi khuyªn trong c¸c lÜnh vùc vµ/hoÆc b¸n th«ng tin Nhµ cung cÊp néi dung B¸n hµng ho¸ViÖc b¸n hµng trùc tuyÕn ®−îc thùc hiÖn trùc tiÕp bëi c¸c nhµ sản xuÊtC¸c nhµ sản xuÊt trùc tiÕp B¸n hµng ho¸/PhÝ dÞch vôPhiªn bản trùc tuyÕn cña phè bu«n b¸nPhè bu«n b¸n trùc tuyÕn B¸n hµng ho¸Phiªn bản trùc tuyÕn cña danh môc th− tÝn trùc tiÕpDanh môc ng−êi b¸n hµng B¸n hµng ho¸Kªnh ph©n phèi trùc tuyÕn cho c¸c DN kinh doanh truyÒn thèngCó nh¾p vµ vữa hå B¸n hµng ho¸Phiªn bản trùc tuyÕn cña cöa hµng b¸n lÎ, n¬i kh¸ch hµng cã thÓ mua s¾m hµng ho¸ ngay t¹i nhµ/c«ng së vµo bÊt cø thêi gian nµo trong ngµy Ng−êi b¸n hµng ảoNhµ b¸n lÎ ®iÖn tö (e-tailer) Quảng c¸o PhÝ ®ăng ký/PhÝ giao dÞch Đ−a ra c¸c dÞch vô vµ sản phÈm cho những thÞ tr−êng chuyªn biÖtChiÒu s©u/ Chuyªn biÖt ho¸ Quảng c¸o PhÝ ®ăng ký PhÝ giao dÞch Đ−a ra c¸c dÞch vô trän gãi vµ c¸c néi dung nh− tìm kiÕm, tin tøc, th− tÝn ®iÖn tö, chuyÖn gÉu, ©m nh¹c, ch−¬ng trình video, ch−¬ng trình lÞch... đèi t−îng chñ yÕu lµ những ng−êi sö dông t¹i nhµ. ChiÒu réng/Tæng qu¸tCæng nèi M« hình DthuM« tảD¹ng thøcM« hình KD Cổng thông tin Đưa ra các dịch vụ trọn gói và các nội dung như tìm kiếm, tin tức, thư tín điện tử, chuyện gẫu, âm nhạc, chương trình video, chương trình lịch... Đối tượng chủ yếu là những người sử dụng tại nhà. Mô hình doanh thu: Quảng cáo, phí đăng ký, phí giao dịch, phí liên kết Cơ hội thị trường: hầu hết người sử dụng đều thông qua các cổng thông tin để truy cập vào những website thương mại khác trên khắp thế giới Cổng thông tin Cổng thông tin chung (còn gọi là cổng thông tin chiều rộng) − Yahoo, AOL, MSN... Cổng thông tin chuyên biệt (hay cổng thông tin chiều sâu) − iBoats.com 9Nhµ b¸n lÎ ®iÖn tö Phiên bản trực tuyến của cửa hàng bán lẻ, nơi khách hàng có thể mua sắm hàng hoá ngay tại nhà hoặc công sở vào bất cứ thời gian nào trong ngày Kênh phân phối trực tuyến cho các doanh nghiệp kinh doanh truyền thống Mô hình doanh thu: Bán hàng hóa, phí dịch vụ Cơ hội thị trường: mọi người sử dụng trên Internet đều có thể là khách hàng tiềm năng của các doanh nghiệp bán lẻ điện tử Người bán hàng ảo − Amazon.com Cú nhắp và vữa hồ − Walmart.com Danh mục người bán hàng − LandsEnd.com Phố buôn bán trực tuyến − Fashionmall.com Các nhà sản xuất trực tiếp − Dell.com Nhà bán lẻ điện tử Nhà cung cấp nội dung Cung cấp thông tin, các chương trình giải trí (như báo chí, các vấn đề thể thao,...) và các chương trình trực tuyến, các tin tức thời sự cập nhật, các vấn đề quan tâm đặc biệt, những chỉ dẫn hay lời khuyên trong các lĩnh vực và/hoặc bán thông tin Mô hình doanh thu: Quảng cáo, phí đăng ký, phí liên kết hoặc tham khảo, phí download Cơ hội thị trường: chủ yếu vẫn thuộc về các nhà cung cấp thông tin truyền thống, có kinh nghiệm và thâm niên hoạt động 10 Nhà trung gian giao dịch Các nhà trung gian giao dịch cung cấp những bộ xử lý giao dịch bán hàng trực tuyến, giống như các nhà môi giới chứng khoán hay các đại lý du lịch. Góp phần tăng hiệu suất mua bán của khách hàng và của các doanh nghiệp. Mô hình doanh thu: Phí giao dịch Cơ hội thị trường: Với sự phát triển của Internet, sự gia tăng của thị trường tài chính và thị trường chứng khoán, cơ hội thị trường ngày càng lớn Yêu cầu: Phải giải quyết các lo ngại của khách hàng bằng các biện pháp hữu hiệu đảm bảo an toàn và bảo vệ tính riêng tư của khách Nhà tạo thị trường Các doanh nghiệp trên cơ sở Web sử dụng Internet để tạo nên thị trường, kết nối người mua và người bán Mô hình doanh thu:Phí dịch vụ Cơ hội thị trường: Có tiềm năng rất lớn Yêu cầu: − Phải có nguồn lực tài chính và chiến lược tiếp thị tốt để thu hút người mua và người bán đến với thị trường − Tốc độ xử lý và sự thuận tiện trong xử lý giao dịch Các hình thức đấu giá và các dạng khác của mô hình giá động − eBay.com, Priceline.com... M« h×nh §Êu gi¸ & §Êu thÇu ®iÖn tö Cho phép người tham gia đấu giá các sản phẩm hoặc các dịch vụ thông qua mạng internet. Mô hình này rất được ưa chuộng hiện nay đối với doanh nghiệp, cá nhân người tiêu dùng và đặc biệt với các cơ quan công quyền, cho phép người mua và người bán tham gia trên một cửa hàng ảo, được quyền đưa giá trên một phòng đấu giá ảo do mình tạo ra. Có hai phương thức đấu giá trực tuyến: đấu giá theo giá tăng dần và đấu giá theo hình thức giá giảm dần (đấu thầu Reverve Auction Model). Ví dụ: − www.ebay.com: website đấu giá nổi tiếng. − www.priceline.com: mô hình đấu giá ngược (đấu thầu). 11 Nguồn: E-Commerce Efraim Turban Đấu giá trực tuyến, giá tăng dần (Ascending Price) Đấu giá trực tuyến, giá giảm dần (Reverse Auction Process) Nguồn: E-Commerce Efraim Turban Nhà cung cấp dịch vụ Các doanh nghiệp kiếm tiền chủ yếu bằng việc bán dịch vụ cho khách hàng. − Các dịch vụ chủ yếu: lưu giữ thông tin trên máy tính, tư vấn, đánh giá, mua bán tạp phẩm Mô hình doanh thu: Bán dịch vụ, phí đăng ký Cơ hội thị trường: rất lớn vì nhu cầu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm dịch vụ ngày càng tăng Yêu cầu: − Cần quảng cáo, xúc tiến nhằm giảm bớt những lo ngại của khách hàng đối với các dịch vụ trực tuyến, tạo dựng sự tin cậy − Có biện pháp khuyến khích khách hàng tiếp cận và quyết định dùng thử các sản phẩm dịch vụ của DN 12 Nhà cung cấp cộng đồng Những site, nơi các cá nhân có cùng mối quan tâm, chung sở thích riêng biệt, có thể tới cùng chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi, thảo luận về những vấn đề quan tâm Mô hình doanh thu: Quảng cáo, phí đăng ký, phí liên kết và tham khảo Cơ hội thị trường: số lượng người sử dụng Internet, các mối quan tâm của người tiêu dùng ở các cộng đồng trên mạng cũng ngày càng tăng. Yêu cầu: − Phải có chiến lược tiếp thị tốt để có thể thu hút những thành viên mới tham gia cộng đồng − Cân đối giữa chi phí cho các nội dung chất lượng cao và thu nhập của doanh nghiệp. Các mô hình kinh doanh chủ yếu trong TMĐT giữa các doanh nghiệp (B2B e-commerce) Thương mại điện tử giữa các doanh nghiệp (business-to-business hay B2B e-commerce) là loại hình giao dịch quan trọng nhất, chiếm tỉ trọng lớn nhất trên Internet. C¸c m« h×nh kinh doanh trong th−¬ng m¹i ®iÖn tö B2B Phí tham khảo/liên kết Cung cấp thông tin định hướng KDĐịnh hướng Bán thông tinThu thập các thông tin về người tiêu dùng và sử dụng chúng giúp các nhà quảng cáo xây dựng các chương trình quảng cáo phù hợp Môi giới quảng cáo Trung gian thông tin Phí giao dịchGiúp các doanh nghiệp tỡm được các hàng hoá và dịch vụ mà họ cần Môi giới giao dịch B2B (matchmaker) Phí dịch vụCho các doanh nghiệp thuê các ứng dụng phần mềm trên cơ sở Internet Nhà cung cấp dịch vụ ứng dụng (ASP) Bán dịch vụHỗ trợ các doanh nghiệp thông qua các dịch vụ kinh doanh trực tuyến Truyền thốngNhà cung cấp dịch vụ B2B Bán hàng hoá Kết nối trực tiếp các doanh nghiệp với các doanh nghiệp khác nhằm giảm thiểu chu trình bán hàng và giá thành sản phẩm Nhà phân phối điện tử Phí giao dịchGiúp người mua và người bán gặp gỡ nhau nhằm giảm chi phí mua sắm trong một lĩnh vực kinh doanh nhất định Chiều sâu/ Chiều rộng Thị trường/ Sở giao dịch (trung tâm B2B) M« hình doanh thu M« tảD¹ng thøcM« hình kinh doanh 13 Thị trường - Sở giao dịch Là một khoảng không thị trường điện tử số hoá nơi các nhà cung ứng và các DN TMĐT tiến hành các hành vi thương mại Mô hình doanh thu: Phí giao dịch Cơ hội thị trường: − Phụ thuộc vào qui mô của lĩnh vực kinh doanh và số lượng người sử dụng đăng ký tham gia thị trường − Bị thay thế dần bởi các giao dịch ngang hàng trực tiếp Nhà phân phối điện tử Thực hiện phân phối trực tiếp sản phẩm, dịch vụ cho các tổ chức kinh doanh cá thể trong TMĐT Bán hàng theo hình thức one-stop shopping Mô hình doanh thu: Bán hàng hoá Cơ hội thị trường: − Phụ thuộc vào uy tín của DN trên thị trường và tính chuyên nghiệp trong lĩnh vực phân phối. Thí dụ: Grainger.com, GE Aircraft Engines Nhà cung cấp dịch vụ B2B Cung cấp các dịch vụ kinh doanh cho các DN như: kế toán, kiểm toán, dịch vụ tài chính, quản trị nguồn nhân lực, dịch vụ xuất bản, in ấn... Cung cấp dịch vụ ứng dụng (Application Service Provider – ASP) Mô hình doanh thu: Bán dịch vụ Cơ hội thị trường: − Nhiều tiềm năng vì đối với người sử dụng, việc chi một khoản tiền phí để sử dụng dịch vụ từ các nhà cung cấp dịch vụ B2B vẫn kinh tế và khả thi hơn so với việc bỏ tiền đầu tư xây dựng hệ thống dịch vụ riêng 14 Nhà cung cấp dịch vụ B2B Nhà cung cấp dịch vụ truyền thống: − Employeematters.com Nhà cung cấp dịch vụ ứng dụng (ASP) − Salesforce.com, Corio.com Nhà môi giới giao dịch B2B Giúp các doanh nghiệp tìm được các hàng hoá và dịch vụ mà họ cần Mô hình doanh thu: Phí giao dịch Thí dụ: iShip.com Trung gian thông tin Tập hợp thông tin về khách hàng, tiếp thị và bán những thông tin thu thập được cho các doanh nghiệp, đồng thời bảo vệ tính riêng tư của các thông tin đó Mô hình doanh thu: Bán thông tin, phí tham khảo hoặc liên kết Các dạng thức: − Môi giới quảng cáo: DoubleClick.net − Định hướng kinh doanh: AutoByTel.com 15 C¸c m« h×nh kinh doanh ®Æc tr−ng cña th−¬ng m¹i ®iÖn tö Th−¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a c¸c doanh nghiÖp (business-to-business hay B2B e-commerce) lµ lo¹i h×nh giao dÞch quan träng nhÊt, chiÕm tØ träng lín nhÊt trªn Internet. Các mô hình kinh doanh đặc trưng của thương mại điện tử Bán hàng hoáCác ứng dụng kinh doanh mở rộng sử dụng công nghệ không dây Các dạng khác Mô hình thương mại di động Phí đăng ký, quảng cáo và phí giao dịch Công nghệ cho phép khách hàng chia sẻ các tập tin và các dịch vụ qua Web Nhà cung cấp nội dung Mô hình kinh doanh ngang hàng (P2P) Phí giao dịchLiên kết người tiêu dùng với những người tiêu dùng khác để bán hàng Nhà tạo thị trường Mô hình kinh doanh giữa các người tiêu dùng (C2C) Mô hình doanh thu Mô tảMô hình kinh doanh Loại Mô hình kinh doanh giữa các người tiêu dùng (C2C) Là cách mà người tiêu dùng có thể sử dụng để bán các hàng hoá của mình cho người tiêu dùng khác với sự giúp đỡ của một doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến Người tiêu dùng trên Internet thường dùng cách này để thanh lý các hàng hoá dư thừa hoặc các hàng hóa đã qua sử dụng Mô hình doanh thu: Phí giao dịch Thí dụ: eBay.com, Half.com 16 Mụ hỡnh kinh doanh ngang hàng (peer-to-peer – P2P) Mô hình kinh doanh ngang hàng (P2P) hoạt động với mục tiêu liên kết những người sử dụng, cho phép họ chia sẻ các tệp tin và các tài nguyên khác trên máy tính mà không cần truy cập vào một máy chủ chung Mục đích hoạt động chủ yếu: chia sẻ các thông tin và các loại tài nguyên khác Mô hình doanh thu: Phí đăng ký, quảng cáo và phí giao dịch Thí dụ: Napster.com Mụ hình thương mại di động (M-commerce) Mô hình kinh doanh cho phép mọi đối tượng thực hiện các giao dịch mua bán tại mọi thời điểm, đặc biệt là ở mọi nơi sử dụng các thiết bị trên cơ sở công nghệ mới, không dây Điều kiện để phát triển mô hình: − Hạ tầng công nghệ − Cước phí sử dụng các thiết bị di động truy cập Internet Mô hình doanh thu: Bán hàng hoá Exodus, Equinex, Global CrossingDịch vụ máy chủ Oracle, SybaseCơ sở dữ liệu Akamai, Cache Flow, Inktomi, Digital IslandNâng cao hiệu suất PayPal, CyberCashCác hệ thống thanh toán PeopleSoftPhần mêm quản lý mối quan hệ khách hàng Real Networks, MicrosoftCác giải pháp đa phương tiện IBM, Microsoft, iPlanet, CommerceNet, AribaCác phần mềm hệ thống TMĐT (B2B, B2C) CheckPoint, VeriSignBảo mật: Phần mềm mã hoá CiscoThiết bị mạng: Bộ định tuyến Microsoft, Sun, ApachePhần mềm: Hệ điều hành và phần mềm máy chủ IBM, Sun, Compaq, DellPhần cứng: Máy chủ Web Các doanh nghiệp điển hìnhCơ sở hạ tầng Những người tạo điều kiện cho thương mại điện tử Những người cung cấp cơ sở hạ tầng cần thiết giúp các DN kinh doanh điện tử thực hiện các HĐKD