Bài giảng Thanh toán quốc tế (International payment) - Phần 3: Các phương tiện thanh toán quốc tế

khaùc coù quyeàn lieân quan ñeán vieäc thanh toaùn hoái phieáu nhö Ngöôøi kyù phaùt, Ngöôøi baûo laõnh, Ngöôøi chuyeån nhöôïng, Ngöôøi chaáp nhaän ra toaø aùn hoaëc troïng taøi  Thôøi hieäu khôûi kieän thöôøng quy ñònh laø töø 1 naêm ñeán 2 naêm, tuyø theo luaät hoái phieáu cuûa moãi nöôùc, keå töø ngaøy hoái phieáu bò töø choái thanh toaùn, thanh toaùn khoâng ñaày ñuû hoaëc töø choái chaáp nhaän traû tieàn.  LCCCCN- Ñieàu 78: thôøi haïn naøy laø 3 naêm  Thuû tuïc khaùng nghò phaûi laøm baèng vaên baûn vaø göûi cho nhöõng ngöôøi coù lieân quan ñeán vieäc thanh toaùn hoái phieáu 60 9. CAÙC LOAÏI HOÁI PHIEÁU  Caên cöù vaøo thôøi haïn traû tieàn cuûa hoái phieáu  Hoái phieáu traû tieàn ngay (At sight Draft)  Hoái phieáu kyø haïn/ hoái phieáu traû chaäm (Usance Draft/Time Draft)  Caên cöù vaøo vieäc traû tieàn hoái phieáu coù keøm theo chöùng töø hay khoâng  Hoái phieáu trôn (Clean Draft)  Hoái phieáu keøm chöùng töø (Documentary Draft) 61 9. CAÙC LOAÏI HOÁI PHIEÁU  Caên cöù vaøo khaû naêng chuyeån nhöôïng cuûa hoái phieáu  Hoái phieáu ñích danh (Nominated Draft)  Hoái phieáu theo leänh (Order Draft)  Caên cöù vaøo ngöôøi kyù phaùt hoái phieáu  Hoái phieáu thöông maïi  Hoái phieáu ngaân haøng o Căn cứ vào loại tiền tệ ghi trên hối phiếu  Hối phiếu nội tệ  Hối phiếu ngoại tệ 62 II.KYØ PHIEÁU (PROMISSORY NOTE) Kyø phieáu laø moät cam keát traû tieàn voâ ñieàu kieän do Ngöôøi laäp phieáu phaùt ra höùa traû moät soá tieàn nhaát ñònh cho Ngöôøi thuï höôûng quy ñònh treân kyø phieáu hoaëc theo leänh cuûa ngöôøi naøy ñeå traû cho moät ngöôøi khaùc Ñaëc ñieåm  Kyø phieáu laø moät coâng cuï höùa traû tieàn  Ngöôøi laäp phieáu laø ngöôøi coù nghóa vuï traû tieàn cho Ngöôøi thuï höôûng ghi treân kyø phieáu  Kyø phieáu coù theå do moät hoaëc nhieàu ngöôøi taïo laäp moät kyø phieáu 63 2.ÑAËC ÑIEÅM LÖU THOÂNG Kyø phieáu phaûi ñöôïc moät ngöôøi thöù ba ñöùng ra baûo laõnh thanh toaùn Khoâng phaùt sinh yeâu caàu chaáp nhaän thanh toaùn kyø phieáu. Ngöôøi laäp phieáu phaûi phaùt haønh kyø phieáu höùa traû tieàn tröôùc khi Ngöôøi thuï höôûng kyø phieáu thöïc hieän nghóa vuï cuûa hôïp ñoàng giao dòch cô sôû Caùc quy ñònh phaùp lyù ñoái vôùi hoái phieáu coù theå aùp duïng ñeå ñieàu chænh ñoái vôùi kyø phieáu, trong chöøng möïc khoâng traùi vôùi tính chaát vaø ñaëc ñieåm cuûa kyø phieáu 64 NOÄI DUNG CUÛA KYØ PHIEÁU Tieâu ñeà “Kyø phieáu” Cam keát höùa traû tieàn voâ ñieàu kieän moät soá tieàn nhaát ñònh Ñòa ñieåm traû tieàn Thôøi haïn traû tieàn Teân, ñòa chæ cuûa Ngöôøi taïo laäp, Ngöôøi thuï höôûng Ngaøy vaø ñòa ñieåm taïo laäp Chöõ kyù cuûa ngöôøi taïo laäp SPECIMEN Rs. 10,000/- New Delhi November 14, 2002 I, Ramesh , s/o Sadanand of Surat, Gujarat promise to pay Sashikant, s/o Sunil Kumar of Ahmedabad, Gujarat or order, on demand, the sum of Rs 10,000/- (Rupees Ten Thousand only) with interest at the rate of 10 percent per annum, for value received Sd/- Ramesh Stamp To Sashikant Ahmedabad, Gujarat 66 III. SEÙC QUOÁC TEÁ Seùc quoác teá laø moät meänh leänh voâ ñieàu kieän cuûa ngöôøi coù taøi khoaûn ngoaïi teä môû taïi NH ra leänh cho NH trích moät soá ngoaïi teä nhaát ñònh, töø taøi khoaûn ñoù ñeå traû cho ngöôøi höôûng lôïi ghi treân Seùc hoaëc theo leänh cuûa ngöôøi naøy traû cho ngöôøi caàm Seùc  Chuû taøi khoaûn  Ngöôøi höôûng lôïi cuûa Seùc  Soá tieàn cuûa Seùc  Thôøi haïn cuûa Seùc 68 LÖU THOÂNG SEÙC QUA MOÄT NH Ngaân haøng Ngöôøi baùn Ngöôøi mua (1) (2) (3) (4) (5) 69 LÖU THOÂNG SEÙC QUA HAI NGÂN HÀNG Ngaân haøng ngöôøi baùn Ngaân haøng ngöôøi mua Ngöôøi baùn Ngöôøi mua (1) (3) (4) (5 (5) (6) (2) 70 2. NGUOÀN LUAÄT ÑIEÀU CHÆNH SEÙC  ULC 1931- Uniform Law for Cheque- Luaät thoáng nhaát veà Seùc  Luaät Anh- Myõ  BEA 1882, luaät Seùc 1957  UCC  Coâng öôùc veà Seùc quoác teá: Convention for International cheques  Luaät Coâng cuï chuyeån nhöôïng Vieät Nam 2005, coù hieäu löïc töø thaùng 7/2006 71 3.THAØNH LAÄP SEÙC  3.1 Ñieàu kieän thaønh laäp seùc  Taøi khoaûn phaûi coù tieàn, töùc laø coù soá dö Coù  NH naém giöõ taøi khoaûn cuûa Ngöôøi kyù phaùt daønh cho anh ta khoaûn tín duïng thaáu chi (overdraft) 72 3.2 HÌNH THÖÙC CUÛA TÔØ SEÙC VAØ YEÂU CAÀU PHAÙP LYÙ ÑOÁI VÔÙI HÌNH THÖÙC CUÛA SEÙC Seùc phaûi ñöôïc laäp thaønh vaên baûn vaø coù hình maãu nhaát ñònh  Hình thöùc cuûa Seùc do toå chöùc môû taøi khoaûn cho khaùch haøng quyeát ñònh  Seùc goàm: cuoáng seùc vaø thaân seùc  Seùc goàm 2 maët, maët tröôùc in saün tieâu ñeà ñeå ñieàn caùc yeáu toá baét buoäc cuûa tôø seùc, maët sau duøng ñeå ghi caùc noäi dung veà chuyeån nhöôïng 74 3.3 NOÄI DUNG CUÛA SEÙC Theo ñieàu 58- LCCCCN 2005:  Tieâu ñeà  Soá tieàn xaùc ñònh  Teân cuûa ngöôøi bò kyù phaùt  Teân ngöôøi thuï höôûng  Ñòa ñieåm thanh toaùn (ñòa ñieåm kinh doanh cuûa ngöôøi bò kyù phaùt)  Ngaøy kyù phaùt  Teân vaø chöõ kyù cuûa ngöôøi kyù phaùt 75 3.3 NOÄI DUNG CUÛA SEÙC Tieâu ñeà “Seùc” Leänh ruùt tieàn voâ ñieàu kieän Soá tieàn cuûa Seùc laø moät soá tieàn nhaát ñònh Taøi khoaûn phaûi trích traû Ngaân haøng thanh toaùn vaø Ñòa ñieåm traû tieàn Ngöôøi bò kyù phaùt Ngaøy vaø ñòa ñieåm phaùt haønh Teân ngöôøi höôûng lôïi Chöõ kyù cuûa Ngöôøi kyù phaùt 76 KHI THANH TOAÙN MOÄT TÔØ SEÙC, NH COÙ TRAÙCH NHIEÄM KIEÅM TRA Taøi khoaûn cuûa ngöôøi phaùt haønh coù ñuû tieàn hay khoâng Chöõ kyù cuûa ngöôøi phaùt haønh coù ñuùng hay khoâng Tính chaát hôïp phaùp cuûa ngöôøi höôûng lôïi seùc Tình traïng seùc coù bò caám hay khoâng vaø coù quyeàn töø choái traû tieàn khi:  Treân taøi khoaûn khoâng ñuû tieàn  Xuaát trình Seùc quaù haïn 77 THÔØI HAÏN HIEÄU LÖÏC CUÛA SEÙC  Theo ULC  Seùc löu haønh trong moät nöôùc coù thôøi haïn hieäu löïc laø 8 ngaøy  Seùc löu haønh khaùc nöôùc nhưng cuøng chaâu laø 20 ngaøy  Seùc löu haønh khaùc chaâu coù thôøi haïn hieäu löïc laø 70 ngaøy 78 THÔØI HAÏN HIEÄU LÖÏC CUÛA SEÙC  Coâng öôùc Seùc quoác teá naêm 1982  Thôøi haïn hieäu löïc chung laø 120 ngaøy ñoái vôùi seùc quoác teá  Luaät Anh- Myõ:  Khoâng quy ñònh thôøi haïn hieäu löïc cuï theå maø chæ quy ñònh Seùc phaûi ñöôïc xuaát trình ñeå nhaän tieàn trong thôøi haïn hôïp lyù (reasonable time). Moãi NH quy ñònh khaùc nhau. 79 THÔØI HAÏN HIEÄU LÖÏC CUÛA SEÙC Luaät caùc coâng cuï chuyeån nhöôïng VN 2005  Ñieàu 69-1: Thôøi haïn xuaát trình yeâu caàu thanh toaùn seùc laø 30 ngaøy keå töø ngaøy kyù phaùt  Ñieàu 71- 1: Khi seùc ñöôïc xuaát trình ñeå thanh toaùn theo thôøi haïn vaø ñòa ñieåm xuaát trình thì ngöôøi bò kyù phaùt coù traùch nhieäm thanh toaùn trong ngaøy xuaát trình hoaëc ngaøy laøm vieäc tieáp theo neáu ngöôøi kyù phaùt coù ñuû tieàn treân taøi khoaûn ñeå thanh toaùn.  Ñieàu 71-4: Seùc ñöôïc xuaát trình sau thôøi haïn xuaát trình ñeå thanh toaùn nhöng chöa quaù saùu thaùng keå töø ngaøy kyù phaùt thì ngöôøi bò kyù phaùt vaãn coù theå thanh toaùn neáu ngöôøi bò kyù phaùt khoâng nhaän ñöôïc thoâng baùo ñình chæ thanh toaùn ñoái vôùi seùc ñoù vaø ngöôøi kyù phaùt coù ñuû tieàn treân taøi khoaûn ñeå thanh toaùn 80 4. CAÙC LOAÏI SEÙC  Caên cöù vaøo chuû theå phaùt haønh Seùc  Seùc du lòch (Traveller’s Check)  Seùc caù nhaân quoác teá (Private Check)  Seùc ngaân haøng quoác teá (Bank’s Check) 81 SEÙC DU LÒCH (TRAVELLER’S CHECK) NH phaùt haønh seùc ñoàng thôøi cuõng laø NH traû tieàn. Ngöôøi mua seùc vaø ngöôøi höôûng lôïi laø moät Thanh toaùn moät laàn, khoâng thanh toaùn töøng phaàn hoaëc chieát khaáu Soá tieàn: Meänh giaù chuaån, vöøa baèng soá, vöøa baèng chöõ Thôøi haïn hieäu löïc cuûa seùc du lòch laø voâ haïn 83 SEÙC DU LÒCH (TRAVELLER’S CHECK) Traveller Bank NH ñaïi lyù (1) (2) (3) (4) (5) 84 SEÙC CAÙ NHAÂN QUOÁC TEÁ (PRIVATE CHECK)  Ngöôøi phaùt haønh Seùc- Chuû taøi khoaûn khoâng phaûi laø NH hay caùc toå chöùc taøi chính, maø laø: doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá, caù nhaân  NH naém giöõ taøi khoaûn  Soá tieàn cuûa Seùc phuï thuoäc vaøo yeâu caàu chi traû cuûa ngöôøi phaùt  Thôøi haïn hieäu löïc: tuyø thuoäc vaøo phaùp luaät töøng nöôùc  Ngöôøi höôûng lôïi: do ngöôøi phaùt seùc chæ ñònh ñích danh hoaëc voâ danh  NH traû tieàn cho Ngöôøi thuï höôûng chæ sau khi seùc ñöôïc xuaát trình cho NH vaø phaûi ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Ngöôøi kyù phaùt Seùc 85 SEÙC CAÙ NHAÂN QUOÁC TEÁ (PRIVATE CHECK) Ngöôøi kyù phaùt Ngöôøi thuï höôûng NH ngöôøi kyù phaùt NH ngöôøi thuï höôûng (1) (2) (3) (8) (4) (7) (5)(6) 86 SEÙC NGAÂN HAØNG QUOÁC TEÁ (BANK’S CHECK)  Ngöôøi yeâu caàu NH phaùt haønh seùc laø con nôï  Ngöôøi phaùt haønh seùc laø Ngaân haøng thöïc hieän yeâu caàu phaùt seùc  Ngöôøi chaáp haønh leänh ruùt tieàn laø NH ñaïi lyù cuûa NH phaùt haønh hieän ñang naém giöõ taøi khoaûn cuûa NH phaùt haønh  Soá tieàn cuûa Seùc coù theå laø moät soá tieàn nhaát ñònh theo yeâu caàu cuûa ngöôøi yeâu caàu- seùc thanh toaùn, song cuõng coù theå laø soá tieàn chaün theo meänh giaù seùc- seùc chuyeån tieàn  Thôøi haïn hieäu löïc seùc tuyø thuoäc vaøo luaät quoác gia  Ngöôøi höôûng lôïi: do ngöôøi mua seùc chæ ñònh hoaëc kyù haäu  Khi seùc ñöôïc xuaát trình, NH ñaïi lyù seõ thöïc hieän leänh ngay, khoâng caàn coù yù kieán cuûa NH phaùt haønh seùc 87 SEÙC NGAÂN HAØNG QUOÁC TEÁ (BANK’S CHECK) Ngöôøi mua seùc ñeå thanh toaùn Ngöôøi thöïc hieän nghóa vuï NH phaùt haønh NH ñaïi lyù (1) (2) (5) (6) (4) (7) (3)(2) 88 4. CAÙC LOAÏI SEÙC  Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm kyù haäu  Seùc ghi teân (Nominated Check)  Seùc voâ danh (Nameless Check)  Seùc theo leänh (Check to order) 89 4. CAÙC LOAÏI SEÙC  Caên cöù khaùc  Seùc gaïch cheùo (Crossed check)  Seùc gaïch cheùo thöôøng (generally crossed checked)  Seùc gaïch cheùo ñaëc bieät (specially crossed checked)  Seùc chuyeån khoaûn (transferable Check)  Seùc xaùc nhaän (Certificated Check/ Seùc baûo chi)  Seùc ñieän töû