Bài giảng Tâm lý học - Trần Thanh Toàn (Phần 3)

øi Caùch öùng xöû Höùa suoâng - Buoäc LÑ giöõ lôøi höùa vaø khoâng traùch ta veà nhöõng tình theá do LÑ ñöa ra Thaûo luaän vaán ñeà cho moïi ngöôøi thaáy roõ LÑ laø ngöôøi chòu traùch nhieäm khoâng phaûi laø ta . Coá gaéng hoã trôï cho LÑ thöïc hieän cam keát Muïc tieâu öùng xöû vôùi loaïi ngöôøi Caùch öùng xöû Oâm ñoàm - Giuùp ñôõ LÑ trong vieäc quyeát ñònh , traùnh söùc eùp cuûa dö luaän Chuû ñoäng nhaän laáy coâng vieäc maø LÑ ñang do döï , baùo caùo cho nhöõng ngöôøi lieân quan ñeå thaáy khaû naêng laøm vieäc cuûa ta . Gôû bôùt gaùnh naêng cho LÑ ( laøm vöøa loøng Cty hay vöøa loøng NV) f. Loaïi ngöôøi oâm ñoàm Hay ñoã thöøa - Thoaùt khoûi söï ñoã thöøa ( khoâng neân naûn chí ) Teá nhò cho LÑ bieát baïn phieàn loøng vì lôøi noùi cuûa hoï baèng caùch trình baøy roõ caûm nghó cuûa mình . Thaän troïng taùch rôøi vaán ñeà cuûa LÑ vaø vaán ñeà cuûa ta . Ñieàm tænh vaø lòch söï chæ ra vai troø traùch nhieäm cuûa LÑ Hay cöôùp coâng - Laøm theá naøo ñeå ñöôïc coâng nhaän thaønh tích cuûa mình Chia seû coâng lao vôùi LÑ ñeå ñöôïc loøng , haõy keå coâng cuaû LÑ ñaõ giuùp baïn . Ghi cheùp quaù trình thöïc hieän vaø keát quaû cuûa ta cho ngöôøi caàn ñöôïc ñoïc , moïi ngöôøi bieát noã löïc cuaû ta . g. Loaïi ngöôøi Hay ñoã thöøa – Hay cöôùp coâng CHƯƠNG 13 CÁC DẠNG TÂM LÝ ĐỒNG NGHIỆP VÀ PHƯƠNG THỨC ỨNG XỬ 1. Nhaän daïng taâm lyù ñoàng nghieäp . Haøng ngaøy laøm vieäc , gaëp maët thöôøng xuyeân vôùi ñoàng nghieäp seõ laø 1 trong nhöõng yeáu toá taïo neân hieäu suaát coâng vieäc . Neáu moái giao haûo toát ñeïp seõ laøm cho Nv gaén boù nhau hôn vaø seõ coâng taùc laâu daøi trong ñôn vò ñoù . Muïc tieâu öùng xöû vôùi loaïi ngöôøi Caùch öùng xöû Ñoá kî - Kieàm cheá thaùi ñoä hieàm khích cuûa hoï . Giuùp hoï thay ñoåi höôùng suy nghó khaùch quan hôn , haõy laøm cho hoï meán ta . Khen ngôïi chaân thaønh , ñeå hoï töï tin. Ñöøng ñeå hoï loâi cuoán vaøo cuoäc tranh chaáp , haõy hoaø hoaõn vaø thaân thieän . Khi tranh luaän neân höôùng vaøo muïc tieâu cuûa keá hoaïch , khoâng ñeà caäp caù nhaân . Gaëp rieâng hoï ñeå trao ñoåi neáu hoï tieáp tuïc caûn trôû ta . Tìm ngöôøi uûng hoä vaø ta neân laøm toát coâng vieäc . a. Loaïi ngöôøi Ñoá kî – Giaønh chaát xaùm coâng lao – Ganh ñua Giaønh chaát xaùm coâng lao - Phaân bieät roõ ñaâu laø yù töôûng cuûa ta ñeå ñaït , ñaâu laø yù töôûng cuûa taäp theå . Ngöng ngay vieäc cung caáp thoâng tin nhöng vaãn giöõ thaùi ñoä lòch söï . Haõy môû roäng moái quan heä laøm vieäc vaø thaûo luaän khi yù kieán coù lieân quan ñeán caùc boä phaän khaùc Ganh ñua – Thích chôi troäi - Khoâi phuïc laïi khoâng khí thaân thieän laøm dòu söï caêng thaúng baèng caùch giuùp hoï coù ñònh höôùng môùi . Côûi môû , ñoä löôïng Phaân tích giaù trò cuûa söï hôïp taùc gaây söùc maïnh Ghi nhaän thaønh tích cuûa moïi ngöôøi keå caû cuûa mình . Lòch söï chuù yù vaø toân troïng hoï , ñeå hoï caûm thaáy hoï quan troïng maø khoâng coøn ganh ñua nöõa . b. Loaïi ngöôøi hay huø doïa – Quaáy roái Muïc tieâu öùng xöû vôùi loaïi ngöôøi Caùch öùng xöû Hay huø doïa - Taøo lao Bình tænh , tìm nguyeân nhaân , giuùp anh ta töï chuû , thuyeát phuïc hôïp taùc vaø hoaøn thaønh nhieäm vuï ñöôïc giao - Haõy taäp ñoái ñaùp khoân kheùo , vöõng vaøng ( duø caûm thaáy bò ñe doïa , haõy nghó mình khoâng sai soùt thì khoâng ai taùc ñoäng ñeán mình ñöôïc ) - Neáu laø lôøi huø doïa cho vui thì haõy cöôøi - Yeâu caàu hoï chuù yù coâng vieäc caáp thieát tröôùc maét . - Neâu leân vai troø cuûa hoï vôùi taàm quan troïng cuûa coâng vieäc vaø haäu quaû neáu coù sai soùt Hay quaáy roái – Phaù ngaàm - Buoäc ta phaûn coâng ñeå chaám döùt haønh vi thieáu suy nghó naøy cuûa hoï vôùi söï teá nhò - Khi bò quaáy raày , ta mæm cöôøi vaø noùi quaù baän heïn gaëp dòp khaùc Neáu khoâng bieát noùi gì hoaëc noùi ra deã gaây hieåu laàm thì haõy im laëng - Lòch söï caét ngang vaán ñeà ñeå chaám döùt cuoäc baøn caûi laïc ñeà naøy Soaïn baûng töôøng trình söï vieäc ñeå trình laõnh ñaïo vaø cuõng laø cô sôû minh chöùng cho söï phaù ngaàm cuûa hoï . - Neáu söï vieäc quan troïng thì gaëp laõnh ñaïo vaø ngöôøi coù uy tín nhôø giuùp ñôõ vaø cho lôøi khuyeân . Muïc tieâu öùng xöû vôùi loaïi ngöôøi Caùch öùng xöû Chieâu duï – Lôïi duïng . - Caûnh giaùc mieäng löôõi cuûa hoï vaø saùng suoát ñeå khoâng bò loâi keùo vaøo nhöõng chuyeän khoâng hay. - Tìm caùch töø choái nhöõng coâng vieäc maø baïn khoâng muoán laøm Ñeà nghò hoï giaûi thích caën keû vaán ñeà ñeå traùnh söï chieâu duï muø quaùng Tham gia 1 caùch vöøa phaûi ñeå traùnh raéc roái veà sau . Chæ caàn noùi raát tieác toâi khoâng theå giuùp ñöôïc vôùi gioïng ñeàm ñaïm vaø lòch söï Ñaët vaán ñeà laïi ñeå hoï nhaän coâng taùc , khoâng toû thaùi ñoä gheùt boû hay chaâm choïc . Tìm caùch ngôïi khen , xoa dòu hoï sau ñoù kheùo leùo hoûi doø thoâng tin. c. Loaïi ngöôøi chieâu duï – Lôïi duïng – Boû baïn khi hoaïn naïn Boû baïn khi hoaïn naïn - Traùnh neù nhöõng tröôøng hôïp gaây toån thöông tình caûm nhö vaäy trong töông lai baèng caùch chuaån bò caån thaän keá hoaïch thöïc hieän ngay baây giôø - Döï truø caùc vieäc seõ xaõy ra ñeå thoûa thuaän tröôùc vôùi söï phaân coâng cuûa laõnh ñaïo vaø söï ñoàng yù cuûa moïi ngöôøi - Xaùc ñònh möùc tham gia cuaû moãi ngöôøi vôùi chöû kyù xaùc nhaän hoaëc ghi trong bieân baûn buoåi hoïp ñeå hoï heát neù traùnh traùch nhieäm vaø ñoå thöøa sau naøy Toø moø Khoù laøm cho hoï boû thoùi toïc maïch , lòch söï baøy toû thaùi ñoä ñeå hoï chaám döùt - Cöù ñeå maëc hoï nghi ngôø , im laëng vaø cöôøi . - Noùi ngaén goïn lyù do khaùch quan khoâng theå traû lôøi ñöôïc Hay pheâ phaùn - gieãu côït - Bình tænh kieåm chöùng lôøi khen ñoù vaø neân kieàm cheá thaùi ñoä hieàm khích cuûa hoï Ñieàm tænh vaø tìm hieåu nguyeân nhaân yù ñoà cuûa hoï . Chia lôøi noùi laøm 2 phaàn : vui tieáp nhaän lôøi khen chaân thaønh , lôø ñi nhöõng lôøi xoû xieân . Neáu baïn coù loãi thì coâng nhaän vôùi lôøi xin loãi , giaûi thích ngaén goïn . Chuû ñoäng tröôùc vaán ñeà , ñöøng ñeå vieäc xaõy ra khieán bò chaâm choïc.Taäp phong thaùi töï tin d. Loaïi ngöôøi Toø moø – Hay pheâ phaùn hoaëc gieãu côït Muïc tieâu öùng xöû vôùi loaïi ngöôøi Caùch öùng xöû Töï cao töï ñaïi Taän duïng nhöõng yù kieán hay cuûa hoï maø ñöøng ñeå hoï laán löôùt ta . - Laéng nghe ñeå tìm hieåu vaø yeâu caàu noùi chi tieát hôn - Kieåm chöùng nhöõng ñieàu hoï trình baøy , neáu chöa chính xaùc thì ñeà nghò hoï xem laïi , khoâng neân doàn hoï vaøo theá bí seõ baát lôïi vì hoï seõ tung tin muø môø ñeå baûo veä chính hoï , nhö theá khoâng toát cho ta . e. Loaïi ngöôøi töï cao töï ñaïi Ña nghi Chöùng minh cho hoï thaáy ta thaät tình , khoâng coù caù nhaân vaø theo phe nhoùm naøo - Trình baøy yù töôûng cuûa mình laø cuûa ‘ chuùng ta ” chöù khoâng phaûi “ cuûa toâi ” ñeå noùi leân thieän chí cuûa ta . Gaây loøng tin vì lôïi ích cuûa moïi ngöôøi Toû thaùi ñoä thaønh thaät khi ngôïi khen thaønh tích cuûa hoï . Giaän ñeå buïng Giuùp hoï giaûi baøy taâm söï tình caûm – vaán ñeà Chuû ñoäng gaëp gôõ Thieän chí cho ñeán khi hoï noùi ra yù nghó cuaû hoï Ruùt kinh nghieäm saép tôùi ñeå traùnh baát ñoàng vôùi hoï f. Loaïi ngöôøi Ña nghi – Giaän ñeå buïng Hay töï aùi - Khaéc phuïc hay laøm dòu bôùt côn baát bình ñeå chaám döùt xung ñoät Ñeà nghò ho xem laïi vieäc laøm cuûa hoï nhö theá naøo Tìm nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà baèng caùch giuùp hoï thoá loä thaúng thaén caûm nghó cuûa hoï ñeå tìm caùch giaûi quyeát nhö : khoâng neân voøng vo laøm gaây hieåu laàm , baøn baïc treân tinh thaàn bình ñaúng , g. Loaïi ngöôøi hay töï aùi – Caøu nhaøu , coá chaáp Caøu nhaøu coá chaáp Xaùc ñònh xem yù kieán naøo cuûa hoï laø hôïp lyù ñeå tìm gaûii phaùp hôïp lyù.haïn cheá baát lôïi vaø tìm caùch chuyeån thuø thaønh baïn . Nhanh choùng tìm hieåu nguyeân nhaân laät ngöõa vaán ñeà ñeå moïi ngöôøi ñeàu thaáy trong saùng Neáu caàn neân ñoái thoaïi nheï nhaøng ñeå traùnh caêng thaúng . Luoân töï troïng vaø toân troïng ñoàng nghieäp Chuaån bò soá lieäu vöõng chaéc , trình baøy tình hình cuï theå khaû thi Coù thaùi ñoä laïc quan , khoâng baûo thuû , saün saøng ñoåi môùi neáu thaáy coù lôïi . CHƯƠNG 14 CÁC DẠNG TÂM LÝ NV THUỘC QUYỀN VÀ PHƯƠNG THỨC ỨNG XỬ Hay caõi vaû Duy trì neàn neáp cô quan cho oån ñònh Cuøng nhau giaûi quyeát vaán ñeà Xem laïi phong caùch QL Khen ngôïi ngay ñeå giaûi toûa hieåu laàm . Thöôøng xuyeân ghi nhaän Hay haäm höïc Giuùp Nv bieát cö xöû trong tinh thaàn ñoaøn keát hôïp taùc Döï truø tröôùc phaûn öùng cuaû NV khi phaân coâng coâng vieäc Giöõ gioïng nhaõ nhaën , yeâu caàu Nv laøm saùng toû , saün saøng tieáp thu lôøi pheâ chính ñaùng Hay xoõ xieân Duy trì uy theá laõnh ñaïo Gaëp rieâng tìm nguyeân nhaân vaø yeâu caàu hoï chaám döùt Nhaän daïng taâm lyù NV thuoäc quyeàn a. Xung khaéc vaø noùng naûy Loaïi voâ toå chöùc Cho hoï bieát phaûi xin pheùp tröôùc khi thöïc hieän coâng vieäc vöôït thaåm quyeàn Theo doõi lieân tuïc caùc chæ thò Taùi thieát laäp noäi qui Noùi chuyeän thaúng thaén vôùi hoï Loaïi beø phaùi Duy trì neàn neáp cô quan baèng bieän phaùp oân hoøa Chinh phuïc ngöôøi ñöùng ñaàu Giao löu vôùi nhoùm beø phaùi Phaân hoaù hoï thaàm laëng Ghi nhaän thaønh tích cuaû hoï Giao nhieäm vuï môùi ñeå thöû thaùch Loaïi keû caû Taän duïng taøi naêng vaø giuùp hoï hoøa ñoàng vôùi ñoàng nghieäp Tranh thuû thaùi ñoä cuûa nhöõng ngöôøi phaøn naøn veà haønh vi cuûa hoï vaø chæ cho hoï caùch noùi chuyeän töø toán vôùi moïi ngöôøi b. Ñoäc ñoaùn vaø töï phuï Toùm laïi : Nhaø QT luoân töï hoûi : Baïn coù ñöôïc moái quan heä taâm lyù toát vôùi NV chöa ? Baïn coù quan taâm ñuùng möùc ñeán caùc ñieàu kieän taâm sinh lyù laøm vieäc cuûa NV chöa ? Baïn coù thôøi giôø ñeå kieåm tra phaùt hieän ra nhöõng sai soùt , ñeå uoán naén , ñieàu chænh kòp thôøi vaø coù ñoäng vieân tinh thaàn Nv ñuùng luùc khoâng ? Baïn coù ñeà ra 1 cô cheá khen thöôûng vaø heä thoáng QL höõu hieäu khoâng ?