Nguồn kích thích hành động ý chí không trực tiếp quyết định hành động bằng cường độ vật lý mà thông qua cơ chế động cơ hoá hành động, trong đó chủ thể nhận thức ý nghĩa của kích thích để từ đó quyết định có hành động hay không?
Hành động ý chí có tính mục đích rõ ràng và chứa đựng nội dung đạo đức.
Hành động ý chí bao giờ cũng có sự lựa chọn phương tiện và biện pháp tiến hành.
Hành động ý chí luôn có sự điều khiển, điều chỉnh, kiểm tra của ý thức, luôn có sự nỗ lực khắc phục khó khăn, thực hiện đến cùng mục đích đã đề ra
9 trang |
Chia sẻ: Kiên Trung | Ngày: 09/12/2023 | Lượt xem: 316 | Lượt tải: 0
Nội dung tài liệu Bài giảng Tâm lý học - Chương 6: Ý chí là hình thức tâm lý điều chỉnh hành vi, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
CHƯƠNG 6
Ý CHÍ LÀ HÌNH THỨC
TÂM LÝ
ĐIỀU CHỈNH HÀNH VI
I.Hành động ý chí
a. Hành động ý chí là gì ?
Hành động ý chí là hành động có ý thức , có chủ tâm , đòi hỏi nỗ lực khắc phục khó khăn , thực hiện đến cùng mục đích đã đề ra .
b.Đặc điểm của hành động ý chí
Nguồn kích thích hành động ý chí không trực tiếp quyết định hành động bằng cường độ vật lý mà thông qua cơ chế động cơ hoá hành động , trong đó chủ thể nhận thức ý nghĩa của kích thích để từ đó quyết định có hành động hay không ?
Hành động ý chí có tính mục đích rõ ràng và chứa đựng nội dung đạo đức .
Hành động ý chí bao giờ cũng có sự lựa chọn phương tiện và biện pháp tiến hành .
Hành động ý chí luôn có sự điều khiển , điều chỉnh , kiểm tra của ý thức , luôn có sự nỗ lực khắc phục khó khăn , thực hiện đến cùng mục đích đã đề ra
b. Cấu trúc của hành động ý chí
CẤU TRÚC CỦA HÀNH ĐỘNG Ý CHÍ
Giai đoạn
chuẩn bị
Giai đoạn
đánh giá kết quả
Giai đoạn
thực hiện
Hành động bên ngoài
Hành động bên trong
Xác định mục đích
Quyết định hành động
Lập kế hoạch
Đối chiếu
II. Hành động tự động hoá
a. Hành động tự động hoá là gì ?
Hành động tự động hoá là hành động có ý thức , nhưng do lặp đi lặp lại nhiều lần , hoặc do luyện tập mà nó trở thành tự động hoá , không có sự kiểm soát trực tiếp của ý thức mà vẫn thực hiện .
Có 2 loại hành động tự động hoá :
Kỹ xảo
Thói quen
KỸ XẢO
THÓI QUEN
Mang tính chất kỹ thuật
Mang tính chất nhu cầu , nếp sống
Được đánh giá về mặt thao tác
Được đánh giá về mặt đạo đức
Ít gắn với tình huống
Luôn luôn gắn với tình huống cụ thể
Ít bền vững nếu không thường xuyên luyện tập , củng cố
Bền vững , ăn sâu vào nếp sống
Con đường hình thành chủ yếu là luyện tập có mục đích và hệ thống
Hình thành qua nhiều con đường như rèn luyện , bắt chước
Phân biệt kỹ xảo và thói quen
Quy luật hình thành kỹ xảo
Mỗi phương pháp luyện tập kỹ xảo chỉ đem lại 1
kết quả cao nhất có thể đối với nó , gọi là “ đ ỉ nh ” của
phương pháp đó
Quy luật về sự tác động qua lại giữa kỹ xảo cũ và
kỹ xảo mới diễn ra theo 2 chiều hướng : kỹ xảo cũ ảnh hưởng
tốt , có lợi cho việc hình thành kỹ xảo mới , gọi là sự di chuyển
kĩ xảo ; kĩ xảo cũ ảnh hưởng xấu , gây trở ngại cho
việc hình thành kỹ xảo mới , gọi là “ giao thoa ” kĩ xảo .
Một kĩ xảo đã được hình thành nếu không luyện tập ,
củng cố và sử dụng thường xuyên có thể bị suy yếu
và cuối cùng bị mất đi
Quy luật về
sự tiến bộ
không đều
của kỹ xảo
Trong quá trình luyện tập kỹ xảo có sự tiến bộ không đồng
đều : hoặc là khi mới luyện tập thì tiến bộ nhanh , sau đó
chậm dần , hoặc là ngược lại , cũng có những trường hợp
khi bắt đầu luyện tập thì sự tiến bộ tạm thời lùi lại , sau đó
tăng dần
Quy luật
“ đỉnh ” của
phương pháp
luyện tập
Quy luật
tác động
qua lại
Quy luật
dập tắt
kỹ xảo
Quá trình hình thành kỹ xảo diễn ra theo các quy luật sau đây: Quy luật tiến bộ không đồng đều. Nghĩa là:
Có loại kỹ xảo khi mới luyện tập thì tiến bộ rất nhanh, sau đó chậm lại.
Có những kỹ xảo khi bắt đầu luyện tập sự tiến bộ chậm, nhưng đến một giai đoạn nhất định nó lại tăng nhanh.
Có những trường hợp khi bắt đầu luyện tập thì sự tiến bộ tạm thời lùi lại, sau đó tăng dần.
Quy luật “ đỉnh” của phương pháp luyện tập: Mỗi phương pháp luyện tập kỹ xảo chỉ đem lại một kết quả cao nhất đối với nó, gọi là “ đỉnh “ của phương pháp đó.
Quy luật về sự tác động qua lại giữa kỹ xảo cũ và kỹ xảo mới: Sự tác động này diễn ra theo hai chiều hướng: - Kỹ xảo cũ ảnh hưởng tốt, có lợi cho việc hình thành kỹ xảo mới. Đó là sự di chuyển kỹ xảo (còn gọi là “cộng” kỹ xảo). - Kỹ xảo cũ ảnh hưởng xấu, gây trở ngại, khó khăn cho sự hình thành kỹ xảo mới. Đó là hiện tượng giao thoa kỹ xảo.
Quy luật dập tắt kỹ xảo: Một kỹ xảo đã được hình thành nếu không luyện tập củng cố và sử dụng thường xuyên có thể bị suy yếu và cuối cùng bị mất đi, đó là sự dập tắt kỹ xảo.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- bai_giang_tam_ly_hoc_chuong_6_y_chi_la_hinh_thuc_tam_ly_dieu.ppt