Bài giảng Tài chính tiền tệ - Chương 4: Thị trường tài chính

6/11/2015 9:16 AM 1 THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH 6/11/2015 9:16 AM 2 I. CHỨC NĂNG CỦA TTTC 1. KHÁI NIỆM TTTC là nơi giao dịch, là thị trường giao dịch, mua bán, trao đổi các sản phẩm tài chính ngắn, trung và dài hạn nhằm đáp ứng các nhu cầu khác nhau của các chủ thể trong nền kinh tế 6/11/2015 9:16 AM 3 2. CƠ SỞ HÌNH THÀNH TTTC Thể chế thị trường được duy trì trong nền kinh tế tài chính Các nhu cầu giao lưu vốn trong XH được khuyến khích mạnh mẽ trong khuôn khổ pháp luật Các định chế tài chính được hình thành và hoạt động có hiệu quả 6/11/2015 9:16 AM 4 3. CHỨC NĂNG CỦA TTTC Khơi thông các nguồn vốn và dẫn vốn, để đáp ứng các nhu cầu của nền kinh tế XH Kích thích tiết kiệm và đầu tư Làm gia tăng tính thanh khoản cho các TS TC 6/11/2015 9:16 AM 5 II. PHÂN LOẠI TTTC 1. THEO THỜI HẠN LUÂN CHUYỂN VỐN Thị trường tiền tệ Thị trường hối đoái Thị trường chứng khoán 6/11/2015 9:16 AM 6 2. THEO CƠ CẤU CỦA THỊ TRƯỜNG Thị trường sơ cấp Thị trường thứ cấp 6/11/2015 9:16 AM 7 3. THEO TÍNH CHẤT LUÂN CHUYỂN VỐN Thị trường công cụ nợ: Thị trường phát hành, mua bán các chứng khoán nợ Công cụ nợ NH (Tín phiếu, kỳ phiếu, chứng chỉ tiền gửi,) công cụ nợ trung, dài hạn (Trái phiếu chính phủ, trái phiếu công ty,) Thị trường công cụ vốn: Thị trường phát hành, mua bán các chứng khoán vốn (Cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư,) 6/11/2015 9:16 AM 8 III. VAI TRÒ CỦA TTTC 1. TẠO LẬP NGUỒN VỐN CHO NỀN KINH TẾ Qua hệ thống NH trung gian (Gián tiếp) Qua thị trường chứng khoán (Trực tiếp) 2. GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NỀN KINH TẾ Khai thác triệt để các nguồn lực tài chính Kích thích việc sử dụng vốn tiết kiệm và có hiệu quả 6/11/2015 9:16 AM 9 3. ĐẨY NHANH QUÁ TRÌNH TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH VÀ HỘI NHẬP QUỐC TẾ Thúc đẩy tự do hóa tài chính Tự do hóa LS Thực hiện cơ chế quản lý tỷ giá linh hoạt Tự do hóa giao dịch vãng lai Tự do hóa giao dịch vốn, Thúc đẩy hội nhập quốc tế (KT – TM, TC –NH) 6/11/2015 9:16 AM 10 IV. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ 1. CHỨC NĂNG CỦA TTTT Khái niệm: Một bộ phận không thể chia cắt của TTTC Là thị trường phát hành, giao dịch, mua bán các chứng từ có giá ngắn hạn Là thị trường vốn ngắn hạn và vốn đầu tư tín dụng 6/11/2015 9:16 AM 11 1. CHỨC NĂNG CỦA TTTT Các chủ thể tham gia TTTT NHTW Kho bạc nhà nước NHTM Tổ chức tín dụng phi NH (Công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính) Các tổ chức tài chính phi NH (Công ty BH, CK, quỹ đầu tư) Các doanh nghiệp, cá nhân 6/11/2015 9:16 AM 12 1. CHỨC NĂNG CỦA TTTT Công cụ của thị trường tiền tệ Tín phiếu kho bạc NN Tín phiếu NHTW Chứng chỉ tiền gửi Kỳ phiếu ngân hàng Hối phiếu, lệnh phiếu Các giấy nợ ngắn hạn khác 6/11/2015 9:16 AM 13 1. CHỨC NĂNG CỦA TTTT Chức năng của TTTT Tạo lập và cung ứng vốn ngắn hạn cho nền kinh tế Tạo lập và cung ứng vốn đầu tư tín dụng Tạo môi trường đầu tư an toàn và có hiệu quả cho các chủ thể trong XH Góp phần làm lành mạnh tình hình lưu thông tiền tệ và ổn định đồng tiền 6/11/2015 9:16 AM 14 2. CƠ CẤU CỦA TTTT Thị trường tiền gửi Là thị trường tập trung nguồn vốn thông qua hệ thông giu qua hệ thống NHTM và các tổ chức tín dụng Là thị trường giao dịch giữa các NHTM, các tổ chức tín dụng với các tổ chức và cá nhân trong xã hội Là 1 bộ phận cốt lõi của TTTT Các công cụ của thị trường tiền gửi rất đa dạng và phong phú, đồng thời là thị trường có tính cạnh tranh cao 6/11/2015 9:16 AM 15 2. CƠ CẤU CỦA TTTT Thị trường tín dụng Là thị trường cung ứng vốn cho nền kinh tế theo nguyên tắc hoàn trả Là thị trường giao dịch giữa bên đi vay và bên cho vay Phạm vi hoạt động của thị trường tín dụng rất lớn 6/11/2015 9:16 AM 16 2. CƠ CẤU CỦA TTTT Thị trường liên ngân hàng: Là thị trường vay và cho vay lẫn nhau giữa các NHTM Các chủ thể tham gia NHTW (tổ chức, điều hành; người cho vay cuối cùng) NHTM 6/11/2015 9:16 AM 17 2. CƠ CẤU CỦA TTTT Các giao dịch trên thị trường liên ngân hàng Vay và cho vay để bổ sung nguồn vốn ngắn hạn. Công cụ điều chỉnh: Inter Bank Offered Rate – IBOR. Tác dụng: sử dụng triệt để nguồn vốn khả dụng của toàn hệ thống NHTM Cho vay thanh toán. NHTW có thể áp dụng cho vay qua đêm hoặc thấu chi. Tác dụng: Thúc đẩy hệ thống thanh toán được thực hiện nhanh chóng 6/11/2015 9:16 AM 18 2. CƠ CẤU CỦA TTTT Thị trường mở Là 1 bộ phận của TTTT; là nơi diễn ra hoạt động giao dịch mua bán ngắn hạn các chứng từ cóác tổ chức khiá giữa NHTW với các NHTM và các tổ chức khác Các loại HH của thị trường mở Tín phiếu kho bạc Tín phiếu NHTW: NHTW phát hành thông qua TTTT để thực hiện CSTT trong từng giai đoạn 6/11/2015 9:16 AM 19 V. THỊ TRƯỜNG HỐI ĐOÁI Ngoại hối là tất cả các phương tiện được sử dụng trong giao dịch quốc tế: Ngoại tệ, công cụ thanh toán bằng ngoại tế (check, hối phiếu,), chứng từ có giá bằng ngoại tệ (trái phiếu chính phủ), đồng tiền quốc gia (khi xuất hoặc nhập) Thị trường ngoại hối diễn ra các hoạt động giao dịch, mua bán ngoại tệ và các phương tiện thanh toán có giá trị ngoại tệ khác 6/11/2015 9:16 AM 20 V. THỊ TRƯỜNG HỐI ĐOÁI Các nghiệp vụ giao dịch hối đoái Giao dịch giao ngay Giao dịch kỳ hạn Giao dịch hoán đổi Giao dịch quyền chọn Giao dịch tương lai 6/11/2015 9:16 AM 21 VI. THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TTCK là nơi diễn ra các hoạt động giao dịch, mua bán, trao đổi các loại chứng khoán trung, dài hạn Các chủ thể tham gia TTCK Chủ thể phát hành Nhà đầu tư Công ty chứng khoán UB chứng khoán nhà nước Sở GD chứng khoán, TT. GD chứng khoán TT. Lưu ký chứng khoán