Bài giảng Tài chính doanh nghiệp - Bài 4: Định giá và quyết định đầu tư chứng khoán vốn (Cổ phiếu)

1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 1 Chapter 6 1 2 Chương 6  Stocks and the Stock Market  Book Values, Liquidation Values and Market Values  Valuing Preferred Stocks  Valuing Common Stocks + Dividend Discount Model (DDM) + P/E Ratio  Growth Stocks and Income Stocks 3 1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 2 4  Chứng khoán vốn và thị trường chứng khoán  Giá trị sổ sách, giá trị thanh lý và giá trị thị trường  Định giá cổ phiếu ưu đãi  Định giá cổ phiếu phổ thông + Mô hình chiết khấu cổ tức (DDM) + Tỷ số P/E  Cổ phiếu tăng trưởng và cổ phiếu thu nhập  Thị trường sơ cấp – Nơi bán cổ phiếu lần đầu tiên phát hành.  Giá cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) – Là giá đầu tiên khi cổ phiếu lần đầu phát hành ra công chúng.  Phát hành thứ cấp – Bán những cổ phiếu mới mà công ty đã một lần phát hành theo giá IPO. 5  Cổ phiếu phổ thông – Cổ phiếu được sở hữu trong công ty đại chúng.  Thị trường thứ cấp – thị trường đã phát hành chứng khoán và được mua bán bởi các nhà đầu tư.  Cổ tức – Tiền định kỳ mà các công ty làm ăn có lời trả cho cổ đông.  Tỷ số P/E – Giá mỗi cổ phần chia thu nhập trên mỗi cổ phiếu. 6 1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 3 Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.  Giá trị sổ sách – Giá trị tài sản của công ty thể hiện trên bảng cân đối kế toán.  Giá trị thanh lý – Thu tiền thuần sẽ được thực hiện bằng cách bán tài sản của công ty và trả hết nợ. 8 Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. II. Ñònh giaù cổ phieáu 2.1 Khaùi nieäm Ñònh giaù cổ phieáu laø quyeát ñònh giaù trò lyù thuyeát cuûa cổ phieáu baèng caùch xaùc ñònh giaù trò hieän taïi cuûa toaøn boä thu nhaäp nhaän ñöôïc trong thôøi haïn hieäu löïc cuûa cổ phieáu. 2.2.Phaân loaïi: -Ñònh giaù cổ phieáu ưu đai -Ñònh giaù cổ phieáu thường 1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 4 Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 2.1.Ñònh giaù cổ phieáu ưu đaõi • Coå phieáu öu ñaõi laø loaïi coå phieáu coâng ty phaùt haønh cam keát traû tyû leä coå töùc coá ñònh haøng naêm neân coù nhöõng tính chaát gioáng nhö traùi phieáu vónh cöõu.  Cổ phiếu ưu đãi – Cổ phiếu đó được ưu tiên hơn cổ phiếu phổ thông về cổ tức và thanh lý tài sản. 11 r D V P Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Ví duï • Coâng ty HAPACO phaùt haønh coå phieáu öu ñaõi meänh giaù 100.000 ñoàng/cp, coå töùc haøng naêm döï kieán seõ ñöôïc chi traû vôùi tyû leä 15%/naêm. Hoûi giaù coå phieáu naøy treân thò tröôøng laø bao nhieâu neáu nhaø ñaàu tö mong muoán laõi suaát laø 18%/naêm. 1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 5 Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 2.2. Ñònh giaù coå phieáu thường *.Ñònh giaù coå phieáu thöôøng • Giaù coå phieáu ôû thôøi ñieåm hieän taïi chính laø hieän taïi hoaù thu nhaäp taïo ra cho nhaø ñaàu tö trong töông lai. Ñoù chính laø coå töùc nhaø ñaàu tö nhaän ñöôïc khi sôû höõu coå phieáu coäng vôùi giaù trò coå phaàn baèng giaù trò ban ñaàu coäng vôùi lôøi hay loã treân voán ñaàu tö. Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Xeùt ví duï sau: Coâng ty Transimex hieän ñang baùn treân thò tröôøng coå phieáu thöôøng vôùi giaù P0 = 40.000 ñoàng/cp, coâng ty kyø voïng lôïi nhuaän treân moãi coå phaàn laø EPS1 = 3.600 ñoàng vaø döï ñònh chia coå töùc vaøo naêm sau laø D1 = 2.000 ñoàng. Ngoaøi ra coå töùc cuûa coâng ty döï tính seõ taêng tröôûng vôùi toác ñoä g = 4%/naêm. Giaû söû coù nhaø ñaàu tö mua coå phieáu cuûa coâng ty vaø döï ñònh sau 1 naêm seõ baùn ñi. Nhö vaäy ñaàu naêm khi mua ngöôøi ñoù phaûi boû ra moät khoaûn tieàn laø 40.000 ñoàng vaø sau 1 naêm seõ nhaän ñöôïc 2 khoaûn tieàn: Thöù nhaát laø khoaûn tieàn töø coå töùc maø coâng ty chia laø 2.000 ñoàng/cp Thöù hai laø cheânh leäch giöõa giaù ñaàu naêm vaø giaù cuoái naêm cuûa coå phieáu. Giaû söû giaù cuoái naêm cuûa coå phieáu P1 = 41.600 ñoàng, ñöôïc tính baèng caùch laáy giaù ñaàu naêm coäng vôùi phaàn lôïi nhuaän ñeå laïi trong naêm. Goïi re laø tyû suaát lôïi nhuaän cuûa coå phieáu hay chính laø laõi suaát yeâu caàu cuûa nhaø ñaàu tö ta coù:     0 011 P PPDiv re     naêm ñaàu Giaù naêm ñaàu Giaù -naêm cuoái Giaù töùc Coå Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Ta coù : • Ta coù theå xaùc ñònh giaù coå phieáu taïi baát kyø thôøi ñieåm n naøo. Trong ñoù: Div1, Div2, Divn : coå töùc döï kieán ñöôïc chia naêm töø 1,2h Ph : laø giaù coå phieáu nhaø ñaàu tö döï kieán baùn laïi vaøo thôøi ñieåm h Re hay r : laø laõi suaát yeâu caàu cuûa nhaø ñaàu tö ee r P r Div        11 11 e 11 0 r1 PDiv P nn )r(1 P )r(1 Div ... )r(1 Div )r(1 Div P e h e n 2 e 2 1 e 1 0         1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 6 Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Ví duï • Moät nhaø ñaàu tö coù yù ñònh mua coå phieáu cuûa coâng ty SACOM, döï kieán coå töùc naêm thöù nhaát ñöôïc chia laø 1.500 ñoàng/cp, naêm thöù hai taêng hôn so vôùi naêm thöù nhaát 5% vaø giaù cuoái naêm thöù hai döï kieán laøø 34.000 ñoàng. Hoûi nhaø ñaàu tö seõ ñoàng yù mua coå phieáu naøy vôùi giaù laø bao nhieâu bieát raèng tyû suaát yeâu caàu laø 18%/naêm? • Ta coù: Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. a. Moâ hình chieát khaáu coå töùc: Myron J. Gordon . Caùc giaû ñònh cuûa moâ hình naøy: • Döï ñoaùn ñöôïc toác ñoä taêng tröôûng cuûa coå töùc • Bieát tröôùc laõi suaát yeâu caàu cuûa nhaø ñaàu tö. Ñònh giaù coå phieáu  Mô hình chiết khấu tăng trưởng liên tục - Một mô hình tăng trưởng cổ tức mà cổ tức tăng trưởng với tốc độ không đổi (tăng trưởng Gordon Model). 18 P Div r g 0 1  Div1: cổ tức năm sau Dio(1+g)=Div1 g: tốc độ tăng trưởng r: tỷ suất sinh lời Đưa ra bất kỳ sự kết hợp của các biến trong phương trình, bạn có thể giải quyết cho các biến không biết. 1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 7 Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Ví duï • Coâng ty Vinamilk vöøa chia coå töùc 14.000 ñoàng/cp, coå phieáu naøy ñöôïc kyø voïng seõ taêng tröôûng vôùi toác ñoä 7% trong töông lai. Xaùc ñònh giaù coå phieáu bieát raèng tyû suaát yeâu caàu cuûa nhaø ñaàu tö laø 20%/naêm. Ví dụ Dự báo hiện nay cho công ty XYZ để trả cổ tức của $ 3, $ 3,24, và 3,50 USD trong ba năm tới, tương ứng. Vào cuối của ba năm bạn dự đoán bán chứng khoán tại mức giá thị trường $ 94,48. Giá của các cổ phiếu được 12% lợi nhuận kỳ vọng là bao nhiêu? 20 Ví dụ: Giá trị của một cổ phiếu dự kiến sẽ trả cổ tức 3,00$ năm tiếp theo và mức tăng cổ tức là 8% mỗi năm, vô thời hạn? Giả sử 12% lợi nhuận kỳ vọng. 21 1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 8 Ví dụ: Nếu cổ phiếu cùng được bán với giá 100 USD trong thị trường chứng khoán, thị trường được giả định về sự phát triển trong cổ tức tốc độ là bao nhiêu biết, cổ tức năm 1 trả 5 USD, tỷ suất sinh lời 15%? 22 Ví dụ: Nếu cổ phiếu cùng được bán với giá 100 USD trong thị trường chứng khoán, những gì có thể thị trường được giả định về sự phát triển trong cổ tức? 23 $100 $3. . .    00 12 09 g g Trả lời Giả định thị trường có cổ tức sẽ tăng trưởng 9% một năm, vô thời hạn.  Nếu một công ty chọn việc trả cổ tức thấp hơn, và tái đầu tư các khoản tiền, giá cổ phiếu có thể tăng do cổ tức trong tương lai có thể cao hơn.  Lợi nhuận sau thuế gồm 2 phần: - Phần thu nhập sau khi chi trả cổ tức. - Plowback Ratio – Phần lợi nhuận giữ lại của công ty. 24 1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 9  Tốc độ tăng trưởng có thể được bắt nguồn từ việc áp dụng trở lại trên vốn chủ sở hữu tỷ lệ phần trăm của lợi nhuận tái đầu tư vào hoạt động. g = return on equity X plowback ratio g = ROE x ty le loi nhuan giu lai 25 26 Ví dụ: Công ty chúng tôi dự báo sẽ trả cổ tức 5,00 $ trong năm tới, đại diện cho 100% thu nhập của mình. Điều này sẽ cung cấp cho các nhà đầu tư với 12% lợi nhuận kỳ vọng. DN quyết định để giữ lại 40% lợi nhuận. ROE = 20%. Giá trị của các cổ phiếu trước và sau khi quyết định giữ lại (plowback) là gì? Truoc khi giu lai P0 5 12 67  . $41. Sau khi giu lai g P       . . . . . $75. 20 40 08 3 12 08 000 Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Ví duï • Công ty chúng tôi dự báo sẽ trả cổ tức 5,00 $ trong năm tới, đại diện cho 100% thu nhập của mình . Coå phieáu coâng ty A ñang giao dòch treân thò tröôøng tyû leä lôïi töùc yeâu caàu cuûa nhaø ñaàu tö laø 15%. Coâng ty giữ lại 40% lôïi nhuaän để đầu tư,ROE = 15%. 1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 10 28 Ví dụ - tiếp theo: Nếu công ty không plowback một số thu nhập, giá cổ phiếu sẽ duy trì ở mức 41,67 $. Với plowback, giá đã tăng lên mức 75,00. Sự khác biệt giữa hai con số (75,00-41,67 = 33.33) được gọi là giá trị hiện tại của cơ hội tăng trưởng (PVGO).  Mô hình chiết khấu không tăng trưởng - Nếu chúng tôi dự báo không tăng trưởng, và tỷ suất sinh lời chắc chắn, khi đó ta sẽ đánh giá các chứng khoán như một cổ phiếu ưu đãi. 29 Perpetuity P Div r or EPS r  0 1 1 EPS: Thu nhập trên cổ phiếu Giả định tất cả khoản thu nhập được chi trả cho các cổ đông Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. • Tröôøng hôïp toác ñoä taêng tröôûng coå töùc g = 0 thì giaù coå phieáu ñöôïc tính töông töï nhö ñoái vôùi coå phieáu öu ñaõi (Moâ hình taêng tröôûng baèng 0)e0 r D P  e 0 r D P  1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 11 Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Ví duï • Baø Lan ñang xem xeùt vieäc mua moät cöûa haøng taïp hoaù ñeå kinh doanh. Doanh thu cuûa cöûa haøng öôùc tính laø 50 trieäu ñoäng moãi naêm. Tyû suaát lôïi nhuaän sau thueá treân doanh thu laø 14% vaø baø Lan mong muoán raèng tyû suaát sinh lôøi laø 16%/naêm. Hoûi baø Lan seõ chaáp nhaän mua cöûa haøng naøy vôùi giaù laø bao nhieâu? Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Lôïi nhuaän sau thueá moãi naêm cuûa cöûa haøng: 50.000.000 x 14% = 7.000.000 ñoàng AÙp duïng moâ hình taêng tröôûng baèng 0 ta coù: Nhö vaäy, baø Lan chæ coù theå mua cöûa haøng naøy vôùi giaù toái ña laø 43,75 trñ. Neáu baø ta mua ñöôïc vôùi giaù thaáp hôn thì voán ñaàu tö seõ sinh lôïi treân 16%/naêm vaø ngöôïc laïi thì möùc lôïi treân voán ñaàu tö seõ thaáp hôn 16%/naêm. ñoàng 43.750.000 16 0000007 r D P e 0  % .. Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Phöông phaùp ñònh giaù coå phieáu theo tyû soá P/E (Price- Earning ratio) • Heä soá P/E laø heä soá giöõa giaù coå phieáu vaø thu nhaäp haøng naêm cuûa moät coå phieáu ñem laïi cho nhaø ñaàu tö. phöông phaùp naøy giaù coå phieáu ñöôïc xaùc ñònh döïa treân thu nhaäp treân moãi coå phieáu cuûa coâng ty (Earrning Per Share) nhaân vôùi heä soá P/E trung bình ngaønh hoaëc cuûa moät coâng ty töông töï veà quy moâ, ngaønh ngheà ñöôïc giao dòch treân thò tröôøng 1/15/2015 Ph.D Nguyen Thanh Nam 12  Giá trên 1 cổ phiếu của 1 công ty = Tỷ số P/E bình quân ngành x EPS của công ty 34 )( Pr / EPSshareEarningper eicepershar EP  Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. Ví duï • Coå phieáu coâng ty A ñang giao dòch treân thò tröôøng coù toác ñoä taêng tröôûng döï kieán coå töùc laø 10%, tyû leä lôïi töùc yeâu caàu cuûa nhaø ñaàu tö laø 15%, EPS kyø voïng laø 50.000 ñoàng. Coâng ty söû duïng 60% lôïi nhuaän ñeå chi traû coå töùc. • Giaù coå phieáu cuûa coâng ty A: 12 1015 60 gr y1 PE e       %% % ñoàng 600.00012000500  .P • Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.