Bài giảng Quản trị học - Chương 1: Tổng quan về quản trị

ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINHKHOA Quản Trị Kinh DoanhBộ môn: Quản trị chiến lược QUẢN TRỊ HỌCTP. HCM 12-2011TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH THỨCPGS-TS Nguyễn Thị Liên Diệp, Quản trị học, NXB Thống kê-2010Bộ môn Quản trị nhân sự và Chiến lược kinh doanh, Trường ĐHKT TP HCM – QUẢN TRỊ HỌC, NXB Phương Đông 2007TÀI LIỆU ĐỌC THÊMJames H.Donnelly, James Gibson, Jonh M.Ivancevic – QUẢN TRỊ HỌC CĂN BẢN (Bản dịch) NXB Thống Kê 2001Harold Koontz, Cyril Ó Donnell, Heinz Weibrich - NHỮNG VẤN ĐỀ CỐT YẾU CỦA QUẢN LÝ- Người dịch: Vũ Thiếu NXB Khoa học và Kỹ thuật; Hà Nội 1992.Stephen Robbins MANAGEMENT CONCEPTS AND PRACTICES - Prentice Hall Inc 1990 CẤU TRÚC MÔN HỌCTỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊSỰ PHÁT TRIỂN CÁC TƯ TƯỞNG QUẢN TRỊ MÔI TRƯỜNG CỦA QUẢN TRỊQUYẾT ĐỊNH QUẢN TRỊCHỨC NĂNG HOẠCH ĐIÏNHCHỨC NĂNG TỔ CHỨCCHỨC NĂNG ĐIỀU KHIỂNCHỨC NĂNG KIỂM TRAChương 1 : TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ1. KHÁI NIỆM QUẢN TRỊQuản trị là những hoạt động cần thiết khi có nhiều người kết hợp với nhau trong một tổ chức nhằm hoàn thành mục tiêu chungQuản trị là quá trình làm việc với con người và thông qua con người nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức với hiệu quả cao trong một môi trường luôn thay đổi. KHÁI NIỆM QUẢN TRỊQuản trị là hoạt động có hướng đích (có mục tiêu)Quản trị là sử dụng có hiệu quả nguồn lực để đạt được mục tiêu.Quản trị là hoạt động tiến hành thông qua con người.Hoạt động QT chịu sự tác động của môi trường đang biến động không ngừngHIỆU QUẢ VÀ HIỆU SUẤTHiệu quả( Effectiveness) : phép so sánh giữa kết quả đạt được so với mục tiêu đặt ra – làm đúng việc phải làm (doing the right thing) Hiệu suất ( Efficiency): phép so sánh giữa kết quả đạt được và chi phí bỏ ra – làm việc đúng cách (do the thing right)Quản trị là hướng tổ chức đạt mục tiêu với hiệu quả và hiệu suất cao.ĐỐI TƯỢNG CỦA QTTiếp cận theo quá trình hoạt động Quản trị đầu vàoQuản trị vận hành Quản trị đầu raTiếp cận theo các lĩnh vực hoạt độngQT sản xuấtQT nguồn nhân lựcQT tài chínhQT marketingQT nghiên cứu phát triểnQT văn hoá tổ chứcCÁC CHỨC NĂNG CỦA QTHoạch địnhTổ chứcĐiều khiển Kiểm traCÁC CHỨC NĂNG CỦA QUẢN TRỊHoạch định: Chức năng xác định mục tiêu cần đạt được và đề ra chương trình hành động để đạt mục tiêu trong từng khoảng thời gian nhất định – chức năng hoạch định liên quan đến dự báo và tiên liệu tương lai của tổ chức , đưa ra các kế hoạch khai thác cơ hội và hạn chế bất trắc của môi trường.Tổ chức: Chức năng tạo dựng một môi trường nội bộ thuận lợi để hoàn thành mục tiêu thông qua việc xác lập một cơ cấu tổ chức và thiết lập thẩm quyền cho các bộ phận, cá nhân, tạo sự phối hợp ngang, dọc trong hoạt động của tổ chức.CÁC CHỨC NĂNG CỦA QUẢN TRỊĐiều khiển : Chức năng liên quan đến lãnh đạo và động viên nhân viên nhằm hoàn thành mục tiêu kế hoạch đề ra.Kiểm tra : Chức năng liên quan đến kiểm tra việc hoàn thành mục tiêu thông qua đánh giá các kết quả thực hiện mục tiêu, tìm các nguyên nhân gây sai lệch và giải pháp khắc phục. NHÀ QUẢN TRỊ LÀ AI?Nhà quản trị là người nắm giữ những vị trí đặc biệt trong một tổ chức, được giao quyền hạn và trách nhiệm điều khiển và giám sát công việc của những người khác nhằm hoàn thành mục tiêu chung của tổ chức đó QTV Cấp Cao(Top Managers) QTV Cấp Trung(Middle Managers) QTV Cơ Sở(First – Line Managers)Những người thực hiện ( Operatives ) - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -Các quyết định chiến lượcCác quyết định chiến thuật Các quyết định tác nghiệp - - - - - - - - - - - - - - - Thực hiện quyết địnhCẤP BẬC QUẢN TRỊ TRONG TỔ CHỨCCHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA NHÀ QUẢN TRỊ Chức năngNhiệm vụ chủ yếuXác định mục tiêu phát triển của doanh nghiệpXây dựng chiến lược kinh doanh để thực hiện mục tiêu.- Lập kế hoạch hành động.Hoạch định Tổ chứcXác lập sơ đồ tổ chức Mô tả nhiệm vụ của từng bộ phậnThiết lập các mối quan hệ phối hợp ngang,dọcPhân chia quyền hạnXây dựng quy chế hoạt độngĐiều khiểnChỉ huy công việcĐộâng viênThiết lập hệ thống thông tin có hiệu quả -Xử lý xung độtKiểm traXác định nội dung kiểm tra và hình thức kiểm traLập lịch trình kiểm traĐánh giá tình hình thực hiện và xác định nguyên nhân sai lệch - Đề xuất các biện pháp điều chỉnh Chức năngNhiệm vụ chủ yếuNHÀ QUẢN TRỊ VỚI CHỨC NĂNG QUẢN TRỊ Nhà quản trị ở mọi cấp bậc ( cấp cao, cấp trung, cấp thấp ) đều phải tiến hành các công việc :Hoạch địnhTổ chức Điều khiểnKiểm tra Sự khác biệt giữa các nhà quản trị khi thực hiện các chức năng này là nội dung công việc liên quan đến từng chức năng và tỷ lệ thời gian dành cho từng công việc đó. VAI TRÒ CỦA NHÀ QUẢN TRỊ ( HENRY MINTZBERG – 1973 )LĨNH VỰC VAI TRÒTƯƠNG QUAN NHÂN SỰ Pháp nhân chính (đại diện)Người lãnh đạoNgười liên lạcTHÔNG TIN-Phát ngôn (đối ngoại)Phổ biến thông tinThu thập và sử dụng thông tin QUYẾT ĐỊNH Doanh nhânNgười giải quyết các xáo trộnPhân bổ tài nguyênThương thuyếtCÁC KỸ NĂNG CẦN THIẾT CỦA NHÀ QUẢN TRỊKỸ NĂNGYÊU CẦU TƯ DUY(NHẬN THỨC)Tầm nhìn chiến lược, tư duy có hệ thống, Khả năng khái quát hoá các mối quan hệ giữa các sự vật - hiện tượng qua đó giúp cho việc nhận dạng vấn đề và đưa ra giải pháp.. KỸ THUẬT (CHUYÊN MÔN)- Nắm bắt và thực hành được công việc chuyên môn liên quan đến phạm vi mình phụ trách QUAN HỆ ( CONNGƯỜI ) Hiểu biết về nhu cầu , động cơ , thái độ , hành vi của con người Biết tạo động lực làm việc cho nhân viên- Khả năng thiết lập những quan hệ hợp tác có hiệu quả , có nghệä thuật giao tiếp tốt - Quan tâm và chia sẻ đến người khácCẤP BẬC QUẢN TRỊ & CÁC KỸ NĂNG KỸ NĂNGCHUYÊN MÔN (KỸ THUẬT) KỸ NĂNG NHÂN SỰKỸNĂNGTƯ DUYQUẢN TRỊ VIÊN CAOQUẢN TRỊ VIÊN TRUNG CẤPQUẢN TRỊ VIÊN CẤP THẤPKHOA HỌC VÀ NGHỆ THUẬT QUẢN TRỊ A. Quản trị là khoa họcQuản trị là một khoa học độc lập và liên ngành.Khoa học quản trị xây dựng nền lý thuyết về quản trị, giúp nhà quản trị cách tư duy hệ thống, khả năng phân tích và nhận diện đúng bản chất vấn đề và các kỹ thuật để giải quyết vấn đề phát sinh , Tính khoa học đòi hỏi nhà quản trị phải suy luận khoa học để giải quyết vấn đề, không nên dựa vào suy nghĩ chủ quan, cá nhân.B. Quản trị là nghệ thuậtThực hành quản trị là nghệ thuật ,đòi hỏi nhà quản trị phải sáng tạo vận dụng các lý thuyết về quản trị vào giải quyết tình huống Nghệ thuật quản trị có được từ việc học kinh nghiệm thành công và thất bại của chính mình và của người khác.Tính nghệ thuật của quản trị đòi hỏi nhà quản trị phải vận dụng linh hoạt các lý thuyết quản trị, không dập khuôn, máy móc khi giải quyết vấn đề.MỐI QUAN HỆ GIỮA KHOA HỌC VÀ NGHỆ THUẬT QUẢN TRỊKhoa học quản trị giúp hình thành nghệ thuật quản trị thông qua việc cung cấp cho nhà quản trị phương pháp khoa học để giải quyết vấn đề hiệu quả.Nghệ thuật quản trị giúp hoàn thiện hơn lý thuyết quản trị qua việc đúc kết, khái quát hoá các khái niệm thực tiễn thành vấn đề lý thuyết mới.