Bài giảng Quản lý nhà nước về nông thôn - Phan Kế Vân

ý cơ cấu đầu tư, cung ứng vốn và hệ thống các chính sách hổ trợ; từng bước chuyển dịch lao động từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp, từ nông thôn ra thành thị. + khai thác và phát triển có hiệu quả tiềm năng thế mạnh của từng vùng để chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp và cơ cấu kinh tế nông thôn.+ hiện nay trên địa bàn nông thôn có khoảng trên 6 triệu người không có việc làm, cần có chính sách phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề truyền thống và dịch vụ để khai thác nguồn lao động dồi thừa và nhàn rỗi2/ phát huy vai trò và đổi mới hoạt động của các thành phần kinh tế Cơ cấu thành phần kinh tế ở nông thôn đã có những thay đổi cơ bản; kinh tế hộ và kinh tế tư nhân có điều kiện phát triển theo khả năng của mình -Tiếp tục khuyến khích, phát huy và chuyển hướng các hoạt động của các thành phần kinh tế nông thôn theo hướng: + Một là, khuyến khích và phát huy kinh tế hộ gia đình + Hai là, tiếp tục chuyển đổi và đổi mới kinh tế HTX, kinh tế hộ theo hướng sản xuất hành hóa.Liên kết HTX với kinh tế hộ theo yêu cầu mới nhằm tạo ra năng suất, chất lượng cao hơn, đem lại lợi ích thiết thực cho nông dân và xã hội.( tiếp)HTX chủ yếu làm dịch vụ và thực hiện những lĩnh vực sản xuất mà từng hộ không làm được hoặc làm không có hiệu quảBa là, đổi mới hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước phục vụ nông, lâm,ngư nghiệp, tăng cường vai trò của kinh tế nhà nước trong nông nghiệp, nông thônHoạt động của DN nhà nước trong nông nghiệp hướng vào làm dịch vụ đầu vào, đầu ra, đầu tư vào các lĩnh vực, các đia bàn mà các thành phần kinh tế khác không đủ sức hoăc không muốn đầu tư, hoặc để hổ trợ cho các thành phần kinh tế khác cùng phát triển. Củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của các nông ,lâm trường quốc doanh để làm tốt vai trò trung tâm sản xuất, dịch vụ khoa học kỹ thuật trong khu vực.Củng cố các tổ chức thương nghiệp nhà nước kinh doanh các mặt hàng quan trọng, thiết yếu trên dịa bàn nông thôn, liên kết với HTX, các thành phần kinh tế khác để giải quyết tốt đầu ra, can thiệp ổn định thị trường, chống đầu cơ, ép cấp, ép giá, gây thiệt hại cho nông dân. Bốn là,khuyến khích mọi người góp vốn, có kinh nghiệm quản lý kinh doanh, tự đầu tư hoặc liên kết, liên doanh dưới mọi hình thức để phát triển để phát triển ngành nghề, dịch vụ, công nghiệp, đặc biệt công nghiệp chế biến và công nghiệp sử dụng nhiều lao động. ( tiếp) Sự tồn tại và phat triển nhiều thành phần kinh tế là tất yếu khách quan của nền kinh tế thị trường. Mọi thành phần kinh tế đều bình đẳng trước pháp luật. Hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, cụ thể: a/ Kinh tế hộ gia đình Khuyến khích kinh tế hộ gia đình phát triển bằng cách; sớm hoàn thành việc giao đất và cấp giây chứng nhận quyền sử dụng đất, cho nông dân vay vốn bằng nhiều hình thức - Đẩy mạnh công tác khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, hổ trợ nông dân sản xuất hàng hóa quy mô lớn- Khuyến khích sự liên kết giữa các hộ nông dân, các trang trại gia đình với các thành phần kinh tế khác để mở rộng quy mô sản xuất, kinh donh, dịch vụb/ Kinh tế hợp tác và hợp tác xã - khuyến khích các hình thức kinh tế hợp tác và HTX phát triển; tập trung chỉ đạo thực hiện việc chuyển đổi HTX NN theo luật HTX. - Rà soát lại hoạt động của các HTXNN. Với các HTX khá, trung bình thì tiếp tục hỗ trợ, giải quyết các vướng mắc về tài sản, vốn quỹ, cho vay vốn, đào tạo cán bộ chuyên môn .v.v để chuyển đổi thành HTX kiểu mới- khuyến khích các HTXNN chuyển dịch cơ cấu ngành nghề, phát triển thành HTX kinh doanh, dịch vụ tổng hợpC / Kinh tế nhà nước Hướng hoạt động của kinh tế nhà nước trong nông nghiệp vào làm dịch vụ đầu vào, đầu ra, đầu tư vào các lĩnh vực, các địa bàn các thành phần kinh tế khác không đủ sức hoặc không muốn đầu tư củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các nông, lâm, trườngd/ Các thành phần kinh tế khácKhuyến khích mọi người có vốn,có kinh nghiệm quản lý, kinh doanh tự đầu tưhoặc liên kết liên doanh phát triển ngành nghề dịch vụ, công nghiệp, phát triển kinh tế trang trại v.v..Khuyến khích phát triển lâu dài kinh tế tư bản tư nhân, và kinh tế tư bản nhà nước theo định hướng XHCN, khuyến khích đầu tư của người nước ngoài vào sản xuất nông nghiệp và kinh doanh ở nông thônKhuyến khích liên doanh giữa nhà nước với tư bản tư nhân trong sản xuất nông nghiệp, xây dựng các cơ sở chế biến và tìm thị trường tiêu thụ nông sản3/ Phát triển công nghiệp dịch vụ Nước ta đang chịu thiệt thòi vì nông sản xuất khẩu hầu hết ở dạng thô, giá rẽ lại phải nhập thiết bị, vật tư kỹ thuật, hàng công nghiệp với giá cao trong khi người lao động thiếu việc làm, thu nhập thấpdo đó cần đẩy mạnh phát triển công nghiệp tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ đầu vào, đầu ra cho sản xuất nông nghiệp, lâm, ngư nghiệp Phát triển công nghiệp, dịch vụ ở nông thôn cần: + Khai thác và huy động hết công suất của những cơ sở công nghiệp hiện có, xây dựng thêm các cơ sở mới phục vụ cho sản xuất nông nghiệp + Khôi phục và phát triển ngành nghề truyền thống + Đẩy mạnh phát triển công nghiệp và dịch vụ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, chú ý công nghiệp vừa và nhỏ4/ Quản lý quy hoạch, xây dựng các điểm dân cư nông thôna/ Quản lý quy hoạch và xây dụng làng xãTheo số liệu thống kê hiện có trên 9000 xã và có khoảng trên 8,5 vạn điểm dân cư,làng ,bản Phân bố dân cư và làng bản rất khác nhau giữa các vùng, miền: Đồng bằng Bắc bộ 804 ngườ/km2; Đồng bằng sông Cửu Long 365 người/km2, Tây bắc 49 người/km2, Tây nguyên 43 người/km2+ Mật độ điểm dân cư làng bản ở đồng bằng dày đặc, ở miền núi thưa thớt+ Quy mô làng bản phần lớn là nhỏ bé , bình quân cả nước 350 người/ điểm ( tiếp)+ Mức độ và chất lượng xây dựng nhà ở, công trình, kết cấu hạ tầng kỹ thuật cũng rất khác nhau giữa các vùng nông thônDo yêu cầu tổ chức và phát triển sản xuất, tổ chức đời sống theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa nên trên địa bàn nông thôn sẽ diễn ra quá trình tích tụ các làng xóm,ấp trại nhỏ thành các điểm dân cư làng lớn, ấp lớn theo hướng:+ quy tụ và phát triển các làng, ấp lớn, xóa bỏ dần các điểm xóm trại quá nhỏ+ Hình, thành và phát triển các trang trại, các nông ,lâm trường, v.v..Quy hoạch xây dựng các điểm dân cư nông thôn gồm xây dựng làng mới, cải tạo phát triển làng cũ, quy hoạch xây dựng tổng thể xã, quy hoạch xây dựng các thị tứ.. Cơ sở lập quy hoạch xây dựng làng bản là kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của nhà nước và địa phương cũng như quy hoạch cải tạo hệ thống dân cư trong vùng, nhất là địa bàn tỉnh, huyệnKhi tiến hành quy hoạch xây dựng cần:+ xác đinh chủ trương, kế hoạch xây dựng, cải tạo, phát triển điểm dân cư làng xã do các cơ quan tư vấn xây dựng trên cơ sở định hướng và phát triển KT-XH của địa phương+ Lập nhiệm vụ thiết kế quy hoạch xây dựng + Đề ra định hướng quy hoạch xây dwnghay cải tạo, phát triển. Trong đó tập trung vào:Quy hoạch sử dụng đất Quy hoạch cơ sở hạ tầng Các giải pháp quy hoạch kiến trúc cụ thểb- quản lý sử dụng đất đai, và môi trường trong các điểm dân cư nông thônVề đất đai: Nhà nước thống nhất quản lý toàn bộ đất đai theo quy hoạch và pháp luật, đảm bảo sử dụng đúng mục đích và hiệu quả Nhà nước giao đất, cho thuê đất đẻ tổ chức ,cá nhân sử dụng ổn định lâu dài Đẩy mạnh việc giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Bảo vệ môi trường5/ Quản lý xây dựng kết cấu hạ tầng ở nông thôn + Phát triển thủy lợi. Hệ thống tưới tiêu hoàn chỉnh, đồng bộ, đảm bảo chống úng, chống hạn + Ưu tiên xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ cho sản xuất, nhưng không coi nhẹ xây dựng kết cấu hạ tầng xã hội phục vụ đời sống tinh thần cho nhân dân + Công tác huy hoach và xây dựng kết cấu hạ tầng ở nông thôn cần thực hiện đồng bộ các chính sách sử dụng đất, đổi đất lấy hạ tâng, chính sách huy động vốn6/ Quản lý các vấn đề xã hội, an ninh và trật tự nông thônThực hiện tốt chính sách xóa đói, giảm nghèo, chính sách người có công với cách mạng, người già nêu đơn thực hiện chính sách về phát triển văn hóa, giáo dục, y tế,.. Có biện pháp hạn chế tệ nạn xã hội, duy trì an ninh thôn xóm, xây dựng nếp sống mới, gia đình văn hóaThực hiện quy chế dân chủ thực sự ở nông thôn./.7/ Hoạch định và tổ chức thực hiện chiến lược đào tạo nguồn nhân lực ở nông thôn8/ Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước ở nông thôn