Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục nghề nghiệp - Nguyễn Minh Trung

PHƯƠNG PHÁP NCKHGD NGHỀ NGHIỆP Th.s Nguyễn Minh Trung HỆ THỐNG GDQD VIỆT NAM 2 3 NỘI DUNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ NCKHGDNN CÁC GIAI ĐOẠN NCKHGDNN ĐÁNH GIÁ CÔNG TRÌNH NCKHGDNN LÝ LUẬN CHUNG VỀ NCKHGDNN Một số khái niệm Phân biệt khoa học, kỹ thuật, công nghệ Phân loại khoa học Chức năng của NCKH Đặc điểm của NCKH Các loại hình NCKH Một số quan điểm PPL Phương pháp NCKHGDNN 4 MỘT SỐ KHÁI NIỆM Khoa học Nghiên cứu khoa học Phương pháp NCKHGD Phương pháp NCKHGDNN 5 MỘT SỐ KHÁI NIỆM Khoa học Khoa học là một hoạt động xã hội đặc biệt hướng vào việc tìm kiếm những điều chưa biết, là một loại lao động gian khổ và nhiều rủi ro với những mục tiêu định hướng 6 MỘT SỐ KHÁI NIỆM Nghiên cứu khoa học Nghiên cứu khoa học là quá trình khám phá, phát hiện, nhận thức và phản ánh những thuộc tính bản chất của sự vật, hiện tượng trong thực tại theo mục đích của con người 7 KHÁI NIỆM PPNCKH GÓC ĐỘ THÔNG TIN GÓC ĐỘ HOẠT ĐỘNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GÓC ĐỘ HOẠT ĐỘNG CHỦ THỂ ĐỐI TƯỢNG NHU CẦU CHỦ THỂ HỆ PHƯƠNG PHÁP TÁC ĐỘNG GÓC ĐỘ THÔNG TIN CÁCH THỨC CON ĐƯỜNG PHƯƠNG TIỆN THU THẬP XỬ LÝ SỐ LIỆU KH MỤC ĐÍCH NC KHÁI NIỆM PPNCKH CHỦ THỂ ĐỐI TƯỢNG HỆ THỐNG KIẾN THỨC HỆ PHƯƠNG PHÁP LÝ THUYẾT – THỰC TIỄN MỘT SỐ KHÁI NIỆM Phương pháp NCKHGD PPNCKHGD là tổ hợp các thao tác, biện pháp thực tiễn hoặc lý thuyết mà nhà khoa học sử dụng để phát hiện ra những quy luật, giải pháp thực tiễn giáo dục nhằm thúc đẩy sự hình thành và phát triển nhân cách cho đối tượng theo mục tiêu đã hướng đích. 12 MỘT SỐ KHÁI NIỆM Phương pháp NCKHGDNN Phương pháp NCKH GDNN là tổ hợp các thao tác, biện pháp thực tiễn hoặc lý thuyết mà nhà khoa học sử dụng để nhận thức khám phá đối tượng trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp , tạo ra hệ thống những tri thức về đối tượng trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp 13 KHOA HỌC- KỸ THUẬT – CÔNG NGHỆ Kỹ thuật là việc ứng dụng bất kỳ kiến thức kinh nghiệm hoặc kỹ năng có tính chất hệ thống hoặc thực tiễn để chế tạo ra sản phẩm hoặc để áp dụng vào các quá trình sản xuất, quản lý,thương mại, công nghiệp hoặc trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội. 14 PHÂN LOẠI NCKH 15 Căn cứ theo phương pháp hình thành khoa học Khoa học tiền nghiệm Khoa học hậu nghiệm Khoa học phân lập Khoa học tích hợp PHÂN LOẠI NCKH 16 KHÁCH THỂ TỰ NHIÊN Vô cơ hữu cơ con người xã hội và t ư duy của con người CÁC KHOA HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN KHOA HỌC XÃ HỘI KHOA HỌC KỸ THUẬT KHOA HỌC NHÂN VĂN TRIẾT HỌC TOÁN HỌC Vật lý học Hóa học Sinh học Tâm lý học CHỨC NĂNG NCKH 17 NCKH Giải thích Tiên đoán Sáng tạo Mô tả ĐẶC ĐIỂM CỦA NCKH Mới mẻ, Tin cậy, Tính thông tin, Tính khách quan, Tính kế thừa, Tính cá nhân, Tính rủi ro. 18 YÊU CẦU ĐỐI VỚI NGƯỜI NCKH Có trình độ chuyên môn Có phương pháp làm việc khoa học Có đức tính của nhà khoa học chân chính 19 CÁC LOẠI HÌNH NGHIÊN CỨU Nghiên cứu cơ bản Nghiên cứu ứng dụng Nghiên cứu triển khai Nghiên cứu thăm dò Nghiên cứu dự báo 20 NGHIÊN CỨU CƠ BẢN Nghiên cứu cơ bản thuần tuý Nghiên cứu cơ bản định hướng Nghiên cứu nền tảng Nghiên cứu chuyên đề Sản phẩm của nghiên cứu cơ bản có thể là các khám phá, phát hiện, sáng kiến, phát minh và thường dẫn đến việc hình thành nên một hệ thống lý thuyết có ảnh hưởng đến một hoặc nhiều lĩnh vực khoa học 21 NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG Sản phẩm của nghiên cứu ứng dụng có thể là những giải pháp mới về tổ chức, quản lý, công nghệ, vật liệu, sản phẩm 22 NGHIÊN CỨU TRIỂN KHAI Triển khai trong phòng thí nghiệm Triển khai bán đại trà Nghiên cứu triển khai được áp dụng cả trong nghiên cứu khoa học kỹ thuật và khoa học xã hội 23 CÁC LOẠI HÌNH NGHIÊN CỨU 24 MỘT SỐ QUAN ĐIỂM PPL Những tư tưởng của quan điểm hệ thống - cấu trúc, logic - lịch sử, thực tiễn, phát triển, khách quan được coi như là sợi chỉ đỏ xuyên suốt tiến trình nghiên cứu của nhà khoa học để tìm ra bản chất và quy luật của hoạt động giáo dục nghề nghiệp. 25 MỘT SỐ QUAN ĐIỂM PPL Quan điểm hệ thống - cấu trúc Quan điểm logic – lịch sử Quan điểm thực tiễn 26 QUAN ĐIỂM HỆ THỐNG – CẤU TRÚC Hệ thống Tính hệ thống Phương pháp hệ thống Quan điểm hệ thống 27 QUAN ĐIỂM LOGIC – LỊCH SỬ Tính logic Tính lịch sử Quan điểm lịch sử - logic trong NCKHGD 28 QUAN ĐIỂM THỰC TIỄN Tính thực tiễn Quan điểm thực tiễn 29 HỆ 3 BẬC LÝ LUẬN VỀ PP PHƯƠNG PHÁP PHƯƠNG PHÁP LUẬN PHƯƠNG PHÁP PHƯƠNG PHÁP HỆ 3 BẬC LÝ LUẬN VỀ PP PHƯƠNG PHÁP 1 PHƯƠNG PHÁP 2 PHƯƠNG PHÁP n HỆ PHƯƠNG PHÁP MỤC ĐÍCH – NỘI DUNG - PP MỤC ĐÍCH PHƯƠNG PHÁP NỘI DUNG 32 PHÂN LOẠI PPNCKH Quy trình nghiên cứu 33 NC MÔ TẢ NC GIẢI THÍCH NC CHẨN ĐOÁN PHÂN LOẠI PPNCKH Bước nghiên cứu 34 THU THẬP THÔNG TIN GIA CÔNG THÔNG TIN XỬ LÝ THÔNG TIN PHÂN LOẠI PPNCKH Trình độ tiếp cận đối tượng nghiên cứu 35 NC LÝ THUYẾT NC THỰC TIỄN PP TOÁN HỌC NHÓM PPNC LÝ THUYẾT Phân tích và tổng hợp lý thuyết Phân loại hệ thống hoá lý thuyết Mô hình hoá Phương pháp giả thuyết 36 NHÓM PPNC THỰC TIỄN Quan sát sư phạm Điều tra giáo dục Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục Thực nghiệm sư phạm Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia Nghiên cứu sản phẩm hoạt động sư phạm 37 CÁC LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU GIÁO DỤC Nghiên cứu hệ thống giáo dục quốc dân. Nghiên cứu quá trình dạy học Nghiên cứu quá trình giáo dục Nghiên cứu quản lý giáo dục Nghiên cứu khoa học sư phạm kỹ thuật nghề nghiệp 38 CÁC PPNC QTDH Nghiên cứu sinh viên: Test. NC Sp’ hoạt động, Quan sát Nghiên cứu xây dựng nội dung dạy học: Nc tài liệu; Điều tra thực tiễn; Nghiên cứu hoàn thiện phương pháp dạy học: Quan sát; Điều tra; Tổng kết kinh nghiệm; Thực nghiệm; So sánh kinh nghiệm Nghiên cứu hệ thống phương tiện dạy học: Phân tích – Tổng hợp 39 CÁC PPNC QLGD Tổng kết kinh nghiệm quản lý giáo dục tiên tiến Phân tích các nhân tố tham gia vào quản lý giáo dục để tìm ra biện pháp quản lý phù hợp. Phương pháp sử dụng ý kiến của chuyên gia Thực nghiệm quản lý giáo dục cơ sở Xây dựng mô hình giáo dục tối ưu. 40 CÁC PPNC SPKTNN 41 Các phương pháp nghiên cứu khoa học sư phạm kỹ thuật nghề nghiệp Các PPNC trực tiếp -kinh nghiệm - Quan sát khoa học - Lịch sử - Thực nghiệm SPKT - NC thực tế - Phỏng vấn điều tra (Ankét); Chẩn đoán - Phân tích nội dungcác tài liệu sư phạm Các phương pháp nghiên cứu lý luận - Phân tích – tổng hợp - Trừu tượng hoá, khái quát hoá - Diễn dịch – quy nạp -Mô hình hoá . Các phương pháp so sánh - lịch sử - Phương pháp so sánh - Phương pháp lịch sử. TIẾN TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 42 NGHIÊN CỨU CHUẨN BỊ KIỂM TRA KQ VIẾT BÁO CÁO BẢO VỆ Xđ vấn đề Xây dựng đề cương Đăng ký đề tài Duyệt đề cương Bảo vệ đề cương Quyết định giao đề tài Hợp đồng nghiên cứu Thu thập thông tin Xử lý thông tin  Chứng minh giả thuyết khoa học CÁC GIAI ĐOẠN CTNCKHGD GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ NGHIÊN CỨU GIAI ĐOẠN TRIỂN KHAI NGHIÊN CỨU GIAI ĐOẠN KIỂM TRA KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU GIAI ĐOẠN VIẾT CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU GIAI ĐOẠN BẢO VỆ CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU 43 CHUẨN BỊ NGHIÊN CỨU Xác định đề tài NC Xây dựng đề cương nghiên cứu Chi tiết hóa các phương pháp NC Chuẩn bị các điều kiện vật chất – kỹ thuật cơ sở NC 44 XÁC ĐỊNH ĐỀ TÀI NC Tầm quan trọng xác định đề tài NC Xác định đề tài thực chất là tìm vấn đề làm đối tượng nghiên cứu Vấn đề nghiên cứu là một tổ hợp các nhiệm vụ đòi hỏi người nghiên cứu phải giải quyết 45 XÁC ĐỊNH ĐỀ TÀI NC Yêu cầu đối với đề tài NC Tính chân lý Tính thực tiễn Tính cấp thiết Tính khả thi. 46 XÁC ĐỊNH ĐỀ TÀI NC Điều kiện lựa chọn đề tài NC Các điều kiện chủ quan Các điều kiện khách quan 47 XÁC ĐỊNH ĐỀ TÀI NC Phát biểu đề tài nghiên cứu Tên đề tài cũng diễn đạt lòng mong muốn của người nghiên cứu tác động vào đối tượng Tên đề tài phải gọn, rõ, có nội dung xác định. Tên đề tài phải xúc tích, ít chữ nhất nhưng nhiều thông tin nhất, chứa đựng vấn đề nghiên cứu. 48 XÁC ĐỊNH ĐỀ TÀI NC Phát biểu đề tài nghiên cứu Tên đề tài phản ánh cô đọng nhất nội dung nghiên cứu, không được phép hiểu theo nhiều nghĩa. Tên đề tài được diễn đạt bằng một câu xác định bao quát được đối tượng và hàm chứa nội dung và phạm vi nghiên cứu. Tránh đặt tên đề tài bằng những cụm từ mang nhiều tính bất định như “một số vấn đề...”, “ vài suy nghĩ về...”, “góp phần vào...”, 49 PHƯƠNG THỨC XÁC ĐỊNH ĐỀ TÀI NC Theo dõi các thành tựu NCKH Nghiên cứu ứng dụng cái mới vào thực tiễn Nghiên cứu đối tượng cũ bằng phương pháp mới, điều kiện mới, quan điểm mới Phân tích tổng hợp các tài liệu Tham khảo ý kiến chuyên gia Nghiên cứu chuyên môn Nhận dạng vấn đề từ những mâu thuẫn, nghịch lý 50 CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG TÊN ĐỀ TÀI PHẦN MỞ ĐẦU DỰ KIẾN DÀN Ý CÔNG TRÌNH NC TÀI LIỆU THAM KHẢO KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG TÊN ĐỀ TÀI Thể hiện được ý tưởng khoa học của đề tài, Phải được hiểu theo một nghĩa Cấu trúc tên đề tài: Đối tượng nghiên cứu Giả thuyết nghiên cứu Mục tiêu (nhiệm vụ) + phương tiện Mục tiêu + môi trường Mục tiêu + phương tiện + môi trường CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG 2. PHẦN MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài và lịch sử vấn đề nghiên cứu Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu Khách thể và đối tượng nghiên cứu Giả thuyết khoa học Các phương pháp nghiên cứu CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG 3. DỰ KIẾN DÀN Ý ĐỀ TÀI Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu Chương 2: Thực trạng của vấn đề nghiên cứu Chương 3: Những giải pháp cho vấn đề nghiên cứu CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG 4. TÀI LIỆU THAM KHẢO Các tài liệu tham khảo ghi trong danh mục phải đầy đủ các thông tin cần thiết : số thứ tự, họ tên tác giả, tên công trình sách hoặc tạp chí, nhà xuất bản, nơi xuất bản, năm xuất bản, số trang . VD: 1. Nguyễn Minh Trung (2014), Phương pháp dạy học dựa trên vấn đề , tạp chí khoa học đại học Đồng Tháp, Đồng Tháp, Tr. 15-19. CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG 4. TÀI LIỆU THAM KHẢO Trình tự sắp xếp các tài liệu tham khảo Xếp theo thứ tự sách kinh điển trước , các văn kiện chính thức rồi đến các tác phẩm của cá nhân Xếp riêng từng khối tiếng : tiếng việt , Anh , Nga, Pháp, Đức... Trình tự sắp xếp danh mục tài liệu tham khảo trong từng thứ tiếng theo nguyên tắc thứ tự ABC của họ tên tác giả. CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG 4. TÀI LIỆU THAM KHẢO Trình tự sắp xếp các tài liệu tham khảo Tài liệu không có tên tác giả thì xếp theo thứ tự ABC theo từ đầu tiên của tên tài liệu Tác giả nước ngoài thì xếp theo họ tác giả , kể cả các tài liệu đã dịch ra tiếng Việt thì xếp trong khối tiếng Việt. Số thứ tự được đánh liên tục từ đầu đến hết CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG 5. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU Giai đoạn chuẩn bị Chọn đề tài, xác định đối tượng, nhiệm vụ và mục đích nghiên cứu Lập các bản tóm tắt các công trình nghiên cứu Lập kế hoạch sơ bộ cho công tác nghiên cứu Tiến hành thử một số công việc CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG 5. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU Giai đoạn nghiên cứu Nghiên cứu, phân tích thực tiễn,thực trạng vấn đề nghiên cứu Thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu Sơ kết và đánh giá sơ bộ Hoàn thiện công việc và hoàn thành kế hoạch nghiên cứu CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG 5. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU Giai đoạn định ra kết cấu CTNC Tiến hành tập hợp, xử lý các kết quả nghiên cứu Lập dàn bài - cấu trúc của báo cáo công trình theo kết quả nghiên cứu CẤU TRÚC ĐỀ CƯƠNG 5. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU Giai đoạn viết công trình Viết công trình: theo giai đoạn viết sơ bộ và viết chính thức văn bản công trình. Viết báo cáo tóm tắt của công trình. Giai đoạn bảo vệ, công bố công trình TRIỂN KHAI NGHIÊN CỨU Lập thư mục các tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu Nghiên cứu lịch sử vấn đề nghiên cứu Xây dựng cơ sở lý thuyết của vấn đề nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng Chứng minh giả thuyết 62 TRIỂN KHAI NGHIÊN CỨU Thu nhập tài liệu thực tế Xử lý tài liệu thực tế 63  Khái niệm thu thập thông tin Khái niệm: Nghiên cứu khoa học là quá trình thu thập và chế biến thông tin Thông tin vừa là ”nguyên liệu”, vừa là “sản phẩm” của nghiên cứu khoa học Mục đích thu thập thông tin Xác nhận lý do nghiên cứu Tìm hiểu lịch sử nghiên cứu Xác định mục tiêu nghiên cứu Phát hiện vấn đề nghiên cứu Đặt giả thuyết nghiên cứu Để tìm kiếm, phát hiện,chứng minh luận cứ Cuối cùng để chứng minh giả thuyết Quá trình thu thập thông tin Chọn phương pháp tiếp cận Thu thập thông tin Xử lý thông tin Thực hiện các phép suy luận logic Liên hệ logic của các bước 1. Hình thành luận điểm khoa học: Sự kiện  Vấn đề  Giả thuyết 2. Chứng minh luận điểm khoa học  Tiếp cận (Khảo hướng),  Thu thập thông tin  Xử lý thông tin  Suy luận  Đưa ra kết luận của nghiên cứu Các phương pháp thu thập thông tin  Nghiên cứu tài liệu  Phi thực nghiệm  Thực nghiệm  Trắc nghiệm / thử nghiệm Các phương phápthu thập thông tin Các phương pháp Gây biến đổi trạng thái Gây biến đổi môi trường Nghiên cứu tài liệu Không Không Phi thực nghiệm Không Không Thực nghiệm Có Có Trắc nghiệm Không Có Xử lý thông tin định lượng 4 cấp độ xử lý thông tin định lượng: Số liệu độc lập Bảng số liệu Biểu đồ Đồ thị Xử lý thông tin định lượng Biểu đồ hình cột:  So sánh các đại lượng Xử lý thông tin định lượng Biểu đồ hình quạt:  Mô tả cấu trúc Xử lý thông tin định lượng Biểu đồ tuyến tính:  Quan sát động thái Xử lý thông tin định lượng Đồ thị hàm số:  Quan sát động thái Xử lý sai số Các loại sai số: Sai số ngẫu nhiên Sai số kỹ thuật Sai số hệ thống Sai lỗi phổ biến khi xử lý sai số: Hệ thống lớn sai số nhỏ và ngược lại Lấy sai số khác nhau trong cùng một hệ thống Xử lý Thông tin Định tính Liên hệ hữu hình (1) Đó là những liên hệ có thể vẽ thành sơ đồ Liên hệ nối tiếp / Liên hệ song song Liên hệ hình cây / Liên hệ mạng lưới Liên hệ hỗn hợp Liên hệ vô hình Những liên hệ không thể trình bày bằng sơ đồ hoặc biểu thức toán học: Chức năng của hệ thống Quan hệ tình cảm Trạng thái tâm lý Thái độ chính trị Liên hê hỗn hợp trong hệ thống có điều khiển Môi trường Đối tượng bị điều khiển Chủ thể điều khiển Input Output Hệ trên Hệ bên Hệ dưới Hệ bên 3 Phương pháp lập luận DIỄN DỊCH từ cái chung  đến riêng QUY NẠP từ cái riêng  đến chung LOẠI SUY từ cái riêng  đến riêng KIỂM TRA KẾT QUẢ NC Kiểm tra sơ bộ Kiểm tra chính thức 81 KIỂM TRA SƠ BỘ Một là, kết quả nghiên cứu phù hợp với giả thuyết Hai là, kết quả nghiên cứu và giả thuyết không phù hợp với nhau một phần hay hoàn toàn. 82 KIỂM TRA SƠ BỘ Trong trường hợp thứ hai này có thể có 3 tình huống: Hoặc giả thuyết, kết quả nghiên cứu sai hay sai một phần. 83 KIỂM TRA SƠ BỘ Trong trường hợp thứ hai này có thể có 3 tình huống: Hoặc giả thuyết, kết quả nghiên cứu sai hay sai một phần. Hoặc giả thuyết sai hay sai một phần, còn kết quả nghiên cứu đúng. Hoặc cả giả thuyết, cả kết quả nghiên cứu đều không chính xác hay không hoàn toàn chính xác. 84 KIỂM TRA CHÍNH THỨC Kết quả nghiên cứu đã được kiểm tra sơ bộ song tính chân lý của nó vẫn chưa được đảm bảo hoàn toàn. Do đó, nó cần được kiểm tra chính thức bằng tiêu chuẩn cơ bản: hoặc thực nghiệm kiểm tra hoặc ứng dụng vào thực tiễn giáo dục. 85 VIẾT CÔNG TRÌNH NC Trình bày theo mọi yêu cầu kỹ thuật, nội dung khoa học với độ chính xác cao, vừa có tư tưởng học thuật, đem lại những điều mới mẻ cho khoa học, có tính thực tiễn, có khả năng ứng dụng vào cuộc sống. Đề tài khoa học phải thực hiện tốt các nhiệm vụ nghiên cứu, đưa ra được các luận chứng, các kiến giải khoa học, chứng minh được giả thuyết đã nêu ban đầu. Đề tài phải được thực hiện bằng các phương pháp phong phú khác nhau, chính xác đem lại những tài liệu đáng tin cậy. 86 BẢO VỆ CÔNG TRÌNH NC Chuẩn bị bảo vệ Bảo vệ công trình nghiên cứu 87 ĐÁNH GIÁ CÔNG TRÌNH NCKH Hiệu quả các quá trình NCKH Hiệu quả kinh tế Hiệu quả xã hội Hiệu quả khoa học 88 PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ Đánh giá bằng hội đồng nghiệm thu Thử nghiệm kết quả nghiên cứu trong thực tiễn 89 HỘI ĐỒNG NGIỆM THU Các thành viên của hội đồng được chọn phải là những chuyên gia có năng lực chuyên môn cao, có phẩm chất tốt, trung thực, khách quan. Hội đồng làm việc công khai trong thảo luận và không công khai trong bỏ phiếu đánh giá, để đảm bảo tính khách quan không bị ảnh hưởng lẫn nhau trong cho điểm. 90 HỘI ĐỒNG NGIỆM THU Hội đồng cần có các thành viên ở những trường phái khoa học khác nhau Hội đồng nghiệm thu đề tài có thể được thành lập nhất thời, Ý kiến thống nhất của đa số thành viên trong hội đồng (2/3) là ý kiến cuối cùng của toàn thể hội đồng. 91 THỬ NGHIỆM TRONG THỰC TIỄN Trong nghiên cứu khoa học giáo dục việc đánh giá kết quả nghiên cứu bằng thử nghiệm cũng có thể được thực hiện nếu các đề tài này là những vấn đề thuộc phạm trù phương pháp hay nội dung giáo dục dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục 92