Bài giảng Pháp luật tài chính và ngân hàng - Vấn đề 4: Pháp luật về thu ngân sách nhà nước

DHTM_VCUPHÁP LUẬT VẤN ĐỀVỀ 4 THU NSNN Th.S Đỗ Phương Thảo VĂN BẢN PHÁP LUẬT Luật Ngân sáchDHTM_VCU nhà nước 2015 Pháp lệnh phí và lệ phí 2001 Nghị định số 60/2003/NĐ-CP hướng dẫn thi hành NSNN 2002 Nghị định 57/2002/NĐ-CP Quy định chi tiết PL phí và lệ phí Nghị định 24/2006/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung NĐ 57/2002/NĐ-CP Nghị định 115/2011/NĐ-CP sửa đổi bổ sung Điểm 2 Mục IV Phần B danh mục chi tiết phí và lệ phí ban hành kèm theo Nghị định 24/2006/NĐ-CP Thông tư 59/2003/TT-BTC hướng dẫn thi hành Nghị định số 60/2003/NĐ_CP Thông tư 80/2003/TT-BTC Hướng dẫ tập trung quản lý các khoản thu NSNN qua kho bạc nhà nước. I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CẦN CÓ NGUỒN LỰC TÀI CHÍNH  THU NS NHÀ NƯỚC TỔ CHỨC ĐẢM BẢO KO TT BMNN $ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN SX CC XÃ HỘI KT-XH VẬT CHẤT I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU Thu NSNN là huy động một phần giá KHÁI QUỸ trị sản phẩm xã hội, NSNN NIỆM theo quy định của pháp luật I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU Phải thực hiện trong khuân khổ pháp luật Luôn gắn chặt với thực trạng kinh tế của đất ĐẶC nước, với mức độ phát triển kinh tế ĐIỂM Được thực hiện thông qua 2 cơ chế pháp lý điển hình: BẮT BUỘC & TỰ NGUYỆN Chủ thể tham gia hoạt động thu NSNN gồm 2 nhóm: (1) Chủ thể đại diện nhà nước thực hiện quyền thu (2) Chủ thể đóng góp khoản thu NS I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU H.ĐỘNG KINH TẾ CÁC THU KHOẢN KHÁC THU THUẾ, PHÍ, CỦA LỆ PHÍ NSNN NSNN ĐÓNG VIỆN GÓP TRỢ I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU Là khoản thu mang tính cưỡng chế do CÁC THUẾ NN huy động từ các t/c, cá nhân và tập KHOẢN trung vào quỹ NSNN THU T/c: bắt buộc & không hòan trả trực CỦA tiếp Là khoản tiền mà t/c, CN phải trả khi NSNN được-. một t/c, CN khác cung cấp DV PHÍ được quy định trong Danh mục ban hành kèm theo PL phí và lệ phí. T/c: bb tương đối & hoàn trả trực tiếp THUẾ Là khoản tiền mà t/c, CN phải trả PHÍ – LỆ PHÍ khi được cqnn, t/c được ủy quyền LỆ PHÍ cung cấp các dv gắn với chức năng qly NN T/c: bb tương đối & hoàn trả trực tiếp I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU Các loại thuế CÁC 1. Thuế Xuất khẩu, nhập khẩu KHOẢN THU 2. Thuế tiêu thụ đặc biệt CỦA 3. Thuế giá trị gi tăng NSNN 4. Thuế thu nhập doanh nghiệp 5. Thuế thu nhập cá nhân 6. Thuế sử dụng đất nông nghiệp THUẾ 7. Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp PHÍ – LỆ PHÍ 8. Thuế môn bài 9. Thuế tài nguyên 10. Thuế bảo vệ môi trường I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CÁC Các loại phí, lệ phí KHOẢN Các loại phí, lệ phí được phép thu được quy định tại THU Danh mục chi tiết Phí và lệ phí, ban hành kèm theo Nghị định số 24/2006/NĐ-CP ngày 06 tháng 3 năm CỦA 2006 của Chính phủ: NSNN  Chia thành 2 nhóm: -Phí, lệ phí thuộc NSNN -Phí, lệ phí không thuộc NSNN THUẾ PHÍ – LỆ PHÍ I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU THẨM QUYỀN QUY ĐỊNH CÁC KHOẢN -THUẾ: THU + Quốc hội CỦA -PHÍ, LỆ PHÍ: NSNN + Uỷ ban thường vụ Quốc hội + Chính phủ + HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương + Bộ Tài chính THUẾ PHÍ – LỆ PHÍ I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CÁC Nghĩa vụ của chủ thể thu phí KHOẢN -- Phải lập và cấp chứng từ thu cho đối tượng nộp phí, lệ THU phí CỦA - Phải niêm yết hoặc thông báo công khai tại địa điểm thu NSNN về tên phí, lệ phí, mức thu, phương thức thu và cơ quan quy định thu - Tổ chức thu đã được NSNN bảo đảm kinh phí hoạt động thì tổ chức thu phải nộp toàn bộ số tiền phí thu được vào NSNN - Tổ chức thu không được NSNN bảo đảm kinh phí hoạt THUẾ động thì tổ chức thu được để lại 1 phần để chi phí hoạt PHÍ – LỆ PHÍ động, phần còn lại nộp vào NSNN; I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CÁC KHOẢN Nước Thuế phí / GDP THU Ấn Độ 7,8% CỦA Indonesia 12,1% NSNN Malaysia 15,5% Philippines 13% Thái Lan 15,5% Trung Quốc 17,3% Việt Nam 21,6% THUẾ PHÍ – LỆ PHÍ Theo báo cáo kinh tế vĩ mô 2012 - UB kinh tế Quốc hội chủ trì I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CÁC KHOẢN THU HỒI VỐN NN TẠI CÁC CƠ SỞ THU 1 KINH TẾ CỦA NSNN THU HỒI TIỀN CHO VAY CỦA NN ĐỐI 2 VỚI TỔ CHỨC, CÁ NHÂN THU TỪ THU NHẬP DNNN, TỪ VIỆC GÓP HOẠT ĐỘNG 3 VỐN VÀO CÁC CƠ SỞ KINH TẾ KINH TẾ I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU Nghị -Nhà nước sẽ điều tiết một định phần lợi nhuận sau thuế về 09/2009/ quỹ hỗ trợ sắp xếp DN tại NĐ-CP SCIC -LN sau thuế: 3.900 tỷ -Nộp NSNN > 600 tỷ THU TỪ 2012 -Bán vốn tại gần 600 HOẠT ĐỘNG DN, thu về >3.300 tỷ KINH TẾ I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU 2011 -LNĐIỂM162.000 ĐEN tỷ 1.039 - Nộp NSNN - 70% vốn ĐT toàn XH, 231.000 tỷ DNNN - 50% vốn ĐTNN, - 60% tín dụng của NHTM - 70% vốn ODA -LN sau thuế: 3.900 tỷ -Nộp NSNN > 600 tỷ -Bán vốn tại gần 600 DN,- 31% DNNN bị lỗ THU TỪ 2012 thu về >3.300 tỷ -29% DNNN hđ ko HOẠT ĐỘNG hiệu quả KINH TẾ -Nợ khu vực nhà nước >50% GDP (Vinashin 86.000 tỷ...) I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CÁC KHOẢN Viện trợ = ODA = Hỗ trợ phát triển THU BẢN CHẤT chính thức = Cho vay không LS CỦA hoặc LS thấp (TB 0,25%), hoặc NSNN không hoàn lại, thời gian vay dài (25-40 N, ân hạn 8-10 năm) THU TỪ NGUỒN -Ngân hàng TG: 2012 2.197 tỷ USD VIỆN TRỢ CUNG CẤP -Nhật Bản. >40% số vốn ĐT -EU:2012-1,01 tỷUSD (324triệu USD ko hoàn lại) I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CÁC KHOẢN THU CỦA Là khoản tiền mà nhà nước huy động NSNN KHÁI NIỆM từ sự đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước THU TỪ ĐÓNG GÓP TỰ NGUYỆN I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU Theo Chỉ thị 24/2007/CT-TTg: CÁC KHOẢN - Thực hiện theo đúng nguyên tắc tự nguyện. THU - HĐND, UBND các cấp không được ra văn bản bắt buộc đóng góp, không được giao chỉ tiêu huy động cho cấp dưới, CỦA không gắn việc huy động đóng góp với việc cung cấp các NSNN dịch vụ công mà người dân được hưởng. - Các khoản thu không đúng quy định phải bãi bỏ - Thực hiện công khai, minh bạch trong việc huy động, quản lý và sử dụng các khoản đóng góp tự nguyện của nhân dân. THU TỪ ĐÓNG GÓP TỰ NGUYỆN I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CÁC KHOẢN THU - Thu từ các di sản nhà nước được CỦA hưởng NSNN - Thu các khoản tiền phạt, tịch thu, thu hồi dự trữ nhà nước - Thu tiền bán hàng hóa, vật tư từ quỹ Dự trữ Nhà nước, bán hoặc cho thuê tài CÁC KHOẢN sản không dùng từ các đơn vị hành THU KHÁC chính sự nghiệp - Thu từ hoạt động sự nghiệp I. KHÁI NIỆM – PHÂN LOẠI CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CC nội dung Khoản thu mang tính chất thuế kinh tế Khoản thu không mang t/c thuế PHÂN LOẠI CC mức Khoản thu thường xuyên CÁC độ định kỳ KHỎAN khoản thu Khoản thu không thường xuyên THU CC nội dung Khoản thu mang tính chất bắt buộc plý khoản thu Khoản thu tự nguyện CC vtri địa Thu trong nước lý p.sinh Thu ngoài nước II. CHẾ ĐỘ THU CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU CÁC HÌNH THỨC THU NSNN * Thu bằng chuyển khoản: - Thu bằng chuyển khoản từ tài khoản của người nộp tại ngân hàng, ngân hàng chuyển tiền vào tài khoản của KBNN để ghi thu NSNN; - Thu bằng chuyển khoản từ tài khoản của người nộp tại KBNN, KBNN thực hiện trích tài khoản của người nộp để ghi thu NSNN; * Thu bằng tiền mặt: - Thu bằng tiền mặt trực tiếp vào KBNN; -Thu bằng tiền mặt vào ngân hàng nơi KBNN mở tài khoản. - Thu bằng tiền mặt qua cơ quan thu. II. CHẾ ĐỘ THU CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC THUẾ DHTM_VCU PHÍ LỆ PHÍ Tổ chức, cá nhân CHỦ THỂ thuộc diện nộp thuế. CÓ NGHĨA VỤ Tổ chức, cá nhân thụ hưởng dvụ hoặc công việc quản lý nhà nước. CHỦ THỂ Quốc hội, UBTVQH, CP, BTC, UBND Tỉnh (quyết định, thay đổi) CHỦ THỂ ĐẠI DIỆN NHÀ NƯỚC CQ Tài chính, CQ Thuế CQ hải quan, CQ # (CQ Thu - Đ 54LNS) II. CHẾ ĐỘ THU CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC THUẾ DHTM_VCU PHÍ LỆ PHÍ CÁCH THỨC NỘP KHO BẠC NN THỰC HIỆN THÔNG BÁO THU ĐĂNG KÝ THUẾ CHỦ THỂ NỘP CƠ QUAN THU THUẾ II. CHẾ ĐỘ THU CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU VAY NỢ VIỆN TRỢ TRÁI PHIẾU KHO BẠC ĐÓNG GÓP CHÍNH PHỦ TÍN PHIẾU KHO BẠC TRÁI PHIẾU NGOẠI TỆ PHÁT HÀNH NĐ 01/2011/NĐ-CP TRÁI PHIẾU CÔNG TRÁI XD TQUỐC VAY NỢ UBND TRÁI PHIẾU CHÍNH CẤP TỈNH QUYỀN ĐỊA PHƯƠNG + NS thiếu hụt tạm thời ĐK + Đã tạm ứng Quỹ dự trữ TC và TẠM ỨNG Nguồn TC # NHNN + BTC đề nghị, TTCP quyết định T/H + Phải hoàn trả trong năm NS II. CHẾ ĐỘ THU CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU VAY NỢ VIỆN TRỢ Thực hiện theo cam kết của CP Việt ĐÓNG GÓP Nam với các quốc gia, tổ chức quốc tế, không hoàn toàn chịu sự điều chỉnh pháp luật NSNN 85 triệu USD - từ Quỹ Hợp tác toàn cầu về VIỆN TRỢ giáo dục (GPE) Việt Nam: + Chuẩn bị một bộ HS (KH h.động, lộ trình, ND cụ thể) + Giải trình II. CHẾ ĐỘ THU CÁC KHOẢN THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC DHTM_VCU HOẠT ĐỘNG KINH TẾ NỘP NỘP KHO BẠC NN CƠ SỞ KINH TẾ CÁCH THỨC THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG SỰ NGHIỆP MUA, THUÊ TÀI SẢN NN TỔ CHỨC THÔNG BÁO SỬ DỤNG ĐẤT CÁ NHÂN CƠ QUAN TÀI CHÍNH