Bài giảng Phân tích và Thiết kế tổ chức - Chương VIII: Thiết kế chia, tách tổ chức - Phan Anh Hồng

1hongtcns@yahoo.com Chương VIII THIẾT KẾ CHIA, TÁCH TỔ CHỨC 2hongtcns@yahoo.com Chương VI I. Quan niệm về thiết chia tách tổ chức II. Mục ñích của việc chia tách tổ chức III. Quy trình thiết kế chia tách 3hongtcns@yahoo.com Quan niệm về thiết chia tách tổ chức • Khái niệm về chia tổ chức • Khái niệm về tách tổ chức 4hongtcns@yahoo.com Chia tổ chức thành nhiều tổ chức • Chia một tổ chức thành nhiều tổ chức con ñồng nghĩa với: – Sự ra ñời nhiều tổ chức mới mang hai ý nghĩa khác nhau và ñộc lập với nhau. – Sự không còn tồn tại của tổ chức gốc ban ñầu. • Những thách thức khi chia một tổ chức thành hai hay nhiều tổ chức: – Thách thức về nhân sự; – Thách thức về bộ máy lãnh ñạo quản lý. 5hongtcns@yahoo.com Tách một hay nhiều tổ chức từ một tổ chức • Tách tổ chức là việc tách một tổ chức ra ñể cho ra ñời một hay vài tổ chức mới, nhưng: – Các tổ chức mới ra ñời có tư cách ñộc lập riêng; – Tổ chức gốc vẫn tồn tại và hoạt ñộng. 6hongtcns@yahoo.com • Thiết kế chia, tách một tổ chức ra thành hai hay nhiều tổ chức là một quá trình tất yếu của sự phát triển tổ chức. – Do có sự mở rộng trên nhiều lĩnh vực nhưng ñòi hỏi ở mức ñộ chuyên môn hóa cao; – Sự mở rộng khu vực ảnh hưởng, có liên quan; – Sự mở rộng quy mô hoạt ñộng cung cấp dịch vụ, sản xuất... – Do những mâu thuẫn nội bộ của tổ chức ñòi hỏi phải chia tách. 7hongtcns@yahoo.com • Luật doanh nghiệp Việt Nam quy ñịnh: – Hình thức “chia” doanh nghiệp chỉ áp dụng với công ty TNHH và công ty Cổ phần. – Hình thức “tách” doanh nghiệp áp dụng với TNHH, công ty Cổ phần, công ty hợp danh. 8hongtcns@yahoo.com • Thiết kế chia, tách tổ chức phải trả lời các câu hỏi: – Tính pháp lý của việc chia tách; – Những thủ tục pháp lý, quy tắc quy ñịnh ñiều kiện ñể chia tách; – Lựa chọn mô hình chia hay tách; – Chia thành bao nhiêu loại tổ chức; – Tách ra những loại tổ chức gì. • Mỗi một loại tổ chức là một thực thể mới và do ñó bắt ñầu một dự án thiết kế tổ chức mới cho những thực thể ñó. 9hongtcns@yahoo.com • Việc chia một tổ chức thành nhiều tổ chức có tư cách ñộc lập nhau cũng như tách thành các tổ chức ñộc lập với tổ chức ñang có, ñều mang tính pháp lý cao và ñòi hỏi phải tuân thủ theo những quy ñịnh mang tính pháp lý do pháp luật quốc gia quy ñịnh. • Trong trường hợp tách một tổ chức ra khỏi một tổ chức nhưng nằm trong cơ cấu nội bộ của tổ chức lớn hơn thì không có pháp nhân riêng. 10 hongtcns@yahoo.com • Trong trường hợp chia tách một tổ chức thành hai hay nhiều tổ chức ñộc lập, có tư cách pháp nhân riêng cần chú ý các vấn ñề sau: – Vấn ñề về phân chia tài sản bao gồm cả tài sản hữu hình và tài sản vô hình • Tài sản hữu hình: ñất ñai, nhà xưởng, các dự án, nguồn vốn... • Tài sản vô hình: thương hiệu, biểu tượng... – Vấn ñề liên quan ñến các nghĩa vụ pháp lý; – Vấn ñề liên quan ñến nhân sự 11 hongtcns@yahoo.com Mục ñích của thiết kế chia tách tổ chức • Đáp ứng nhu cầu ñòi hỏi của sự phát triển; • Đáp ứng quá trình chuyên môn hóa chuyên sâu và mở rộng của xã hội trên nhiều lĩnh vực; • Mở rộng khu vực ảnh hưởng, có liên quan của các tổ chức; • Mở rộng quy mô hoạt ñộng cung cấp sản phẩm, dịch vụ, sản xuất... • Giải quyết những mâu thuẫn, tranh chấp nội bộ trong tổ chức. 12 hongtcns@yahoo.com Mục ñích của thiết kế chia tách tổ chức Một tổ chức có quy mô quá lớn cả về chức năng, nhiệm vụ cũng như nhân sự có thể không ñem lại hiệu quả, ñặc biệt, do năng lực quản lý của các nhà quản lý khó có thể quản lý ñược một tổ chức có quy mô quá lớn. Tách tổ chức thành hai hay nhiều tổ chức có thể tạo ñiều kiện ñể từng tổ chức hoạt ñộng hiệu quả hơn. 13 hongtcns@yahoo.com Quy trình thiết kế chia tách • Xác ñịnh việc chia tách chức năng, nhiệm vụ • Xác ñịnh chức năng, nhiệm vụ của tổ chức mới • Xác ñịnh các cơ cấu tổ chức của ñơn vị mới • Xác ñịnh chia tách nhân sự, tài sản • Xác ñịnh nhu cầu nhân sự • Xác ñịnh ñịa ñiểm ñặt cơ quan • Xác ñịnh các thủ tục gắn liền với việc hoạt ñộng của tổ chức (tài khoản, dấu, chữ ký) 14 hongtcns@yahoo.com Trong hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước, tách một cơ quan hành chính nhà nước (Bộ, UBND tỉnh,) thành hai hay nhiều cơ quan mới (ngang cấp) thường chú ý: 1. Một trong hai (hay nhiều) tổ chức tách ra thường giữ nguyên ñịa ñiểm. Ví dụ hai tỉnh tách ra, thủ phủ của tỉnh trước khi tách trở thành một trong thủ phủ tỉnh mới. 2. Xây dựng ñịa ñiểm làm việc mới cho ñơn vị mới tách (văn phòng Bộ, Thị xã mới UBND tỉnh ñóng) 3. Giải quyết vấn ñề nhân sự . 4. Giải quyết vấn ñề cơ cấu tổ chức. 5. Đối với các ñơn vị hành chính lãnh thổ khi chia tách cần chú ý về mặt ñịa giới hành chính. 6. Các thủ tục cần thiết ñể các ñơn vị mới hoạt ñộng (tài khoản, dấu, chữ ký, trụ sở, trang thiết bị) 15 hongtcns@yahoo.com