Bài giảng Phân tích và Thiết kế tổ chức - Chương VII: Thiết kế hợp nhất, sáp nhập tổ chức - Phan Anh Hồng

1hongtcns@yahoo.com Chương VII THIẾT KẾ HỢP NHẤT, SÁP NHẬP TỔ CHỨC 2hongtcns@yahoo.com Chương VI I. Quan niệm về thiết kế nhập, hợp nhất tổ chức II. Mục ñích của việc hợp nhất, sáp nhập tổ chức III. Quy trình thiết kế 3hongtcns@yahoo.com Quan niệm về sáp nhập, hợp nhất • Sáp nhập, hợp nhất tổ chức là một trong những xu hướng trong hoạt ñộng hiện nay không chỉ của các tổ chức thuộc khu vực tư nhân mà cả các tổ chức thuộc khu vực công. • Trong khu vực tư, khu vực sản xuất kinh doanh, việc hình thành các tập ñoàn hoặc các công ty liên kết với nhau chính là quá trình sáp nhập, hợp nhất tổ chức. • Trong khu vực Nhà nước, việc xây dựng Bộ ña ngành, ña lĩnh vực là xu hướng sáp nhập, hợp nhất “nhiều tổ chức nhỏ thành tổ chức lớn”. 4hongtcns@yahoo.com Quan niệm về sáp nhập, hợp nhất • Hợp nhất xét trên một nguyên lý chung là hai tổ chức về phương diện pháp luật cũng như hoạt ñộng hoàn toàn có thể bình ñẳng với nhau ñể liên kết lại nhằm tạo ra một thực thể mới. • Mua lại tổ chức (công ty, doanh nghiệp...) xảy ra không mang tính bình ñẳng. Một chủ thể bị mua lại và nhận ñược một lượng tiền (hay tài sản có giá trị như cổ phiếu,...) và trở thành một phần, một bộ phận của tổ chức mua lại. • Mua lại một tổ chức cũng là quá trình chuyển sở hữu từ một tổ chức (người, tập ñoàn) sang một tổ chức khác và có quá trình chuyển tiền, tài sản từ chủ này sang chủ khác. 5hongtcns@yahoo.com • Trong khu vực công, việc sáp nhập một tổ chức (bộ, cơ quan hành chính) này vào một tổ chức (bộ, cơ quan hành chính) khác xảy ra không mang tính bình ñẳng (tương tự như quá trình mua lại một tổ chức). 6hongtcns@yahoo.com Các loại hình sáp nhập, hợp nhất • Sáp nhập, Hợp nhất nằm ngang: ñó là quá trình thiết kế hai hay nhiều loại tổ chức cùng cung cấp một loại sản phẩm có những ñặc tính giống nhau trên cùng một thị trường. Quá trình này nhằm: – Tạo ra một tổ chức mới có năng lực sản xuất lớn hơn; – Thị phần của sản phẩm sẽ lớn hơn; – Mức ñộ cạnh tranh với các tổ chức khác cùng loại có thể cao hơn; – Tổ chức lại sản xuất có thể tốt hơn và có cơ hội ñể giảm chi phí. 7hongtcns@yahoo.com Sáp nhập, hợp nhất thẳng ñứng • Đây là quá trình hợp nhất của hai hay nhiều loại tổ chức không có cùng sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ, nhưng có cùng một thị trường cung cấp hàng hóa và dịch vụ. • Các tổ chức không có cạnh tranh với nhau vì sản sản phẩm mà lại phụ thuộc lẫn nhau ñể tạo ra ñược một loại sản phẩm mới hoàn chỉnh. • VD: ñào tạo liên thông hoặc mô hình một cửa liên thông trong hành chính. 8hongtcns@yahoo.com Mục ñích của sự sáp nhập, hợp nhất • Sáp nhập, Hợp nhất ñể mở rộng thị trường – hai hay nhiều tổ chức ñã và ñang cung cấp một loại sản phẩm hay dịch vụ trên cùng một thị trường nhưng trên thực tế họ có những yếu kém nhất ñịnh. Hợp nhất ñể tạo ra các lợi thế và tránh bị các tổ chức khác cạnh tranh, thôn tính. – Lợi ích kiểu sáp nhập, hợp nhất ñể tạo và mở rộng thị trường sẽ ñem lại lợi ích cho các bên cùng tham gia. 9hongtcns@yahoo.com Mục ñích của sự sáp nhập, hợp nhất • Hợp nhất ñể mở rộng sản xuất, cung cấp dịch vụ – Hai hay nhiều tổ chức cùng bán sản phẩm vào trong một thị trường nhưng ở những phân khúc thị trường khác nhau. Trong các tổ chức thuộc khu vực công (cùng một chủ sở hữu) cung cấp nhiều loại sản phẩm khác nhau cho công dân, xã hội trên cùng một ñịa bàn lãnh thổ. – Việc hợp nhất này có thể tạo nên một dây truyền hoàn chỉnh hơn của các loại sản phẩm và có thể liên kết lại ñể có thể ñưa ra nhiều mức giá cả cạnh tranh hơn. 10 hongtcns@yahoo.com Mục ñích của sự sáp nhập, hợp nhất • Sáp nhập, Hợp nhất thành các tổ chức ña ngành, ña lĩnh vực Các tổ chức cung cấp nhiều loại sản phẩm khác nhau, sáp nhập, hợp nhất lại với nhau tạo nên một “tổ chức mẹ” lớn hơn, manh hơn, ñồng thời ña dạng hơn trong cung cấp các loại sản phẩm hàng hóa và dịch vụ. vi du sap nhap.ppt 11 hongtcns@yahoo.com Những thách thức của thiết kế sáp nhập, hợp nhất • Sáp nhập, hợp nhất tất yếu tạo ra một thực thể mới hoàn toàn khác với các tổ chức ñã có. Luôn tồn tại cả hai mặt của việc sáp nhập, hợp nhất: – Những ưu ñiểm của hợp nhất; – Những mặt trái, khó khăn cần giải quyết. • Sáp nhập, hợp nhất tạo ra sức mạnh lớn hơn cho các tổ chức hợp nhất => tiết kiệm một phần chi phí sản xuất. • Có thể cắt giảm bớt nguồn nhân lực; • Hợp lí kinh tế hơn khi tạo ra sản phẩm và phân phối ñược khối lượng lớn hơn. 12 hongtcns@yahoo.com Những thách thức của thiết kế sáp nhập, hợp nhất • Khó khăn lớn nhất của sáp nhập, hợp nhất chính là vấn ñề nhân sự, ñặc biệt là nhân sự giữ vị trí lanh ñạo quản lý chủ chốt. • Sự ñồng thuận của tất cả các bên có liên quan khi sáp nhập, hợp nhất: – Hội ñồng quản lý gồm các bộ phận lãnh ñạo quản lý; – Cổ ñông, các tổ chức có liên quan; – Các cơ quan quản lý của nhà nước; – Những thủ tục pháp lý phải tuân thủ. 13 hongtcns@yahoo.com Những thách thức của thiết kế sáp nhập, hợp nhất • Sự sáp nhập, hợp nhất nhiều tổ chức lại thành một tổ chức lớn hơn trong khu vực công nhiều trường hợp không ñược quan tâm ñến khía cạnh trống ñộc quyền. • VD: Đại học quốc gia HN, Đại học quốc gia TP HCM là một tổ chức ñược tạo ra từ nhiều trường ñại học. 14 hongtcns@yahoo.com Những vấn ñề cần chú ý khi thiết kế sáp nhập, hợp nhất tổ chức • Một là, sứ mệnh, mục tiêu và chiến lược phát triển mới sẽ ra ñời thay thế cho sư mệnh, mục tiêu, chiến lược trước của các tổ chức ñã hợp nhất; • Hai là, trật tự thứ bậc của nhân sự có sự thay ñổi do sự trùng lắp có thể có của các bộ phận; • Ba là, những thói quen, cách ứng xử của tổ chức trước hợp nhất có thể “trống ñối” nhau và do ñó làm cơ chế phối kết hợp gặp khó khăn. Tạo ra một “nét văn hóa mới” nói chung ñòi hỏi nhiều thời gian. 15 hongtcns@yahoo.com Một vài nhận xét • Trên thực tế, khu vực công không có khái niệm mua lại, thâu tóm. Sử dụng chủ yếu là sáp nhập một tổ chức vào một tổ chức khác. Bản chất không khác nhau, nhưng không có quá trình chuyển ñổi tài chính. • Thâu tóm, mua lại xảy ra với các tổ chức sản xuất, kinh doanh lợi nhuận hoặc tổ chức phi lợi nhuận. Một vài quy ñịnh mang tính pháp lý.ppt 16 hongtcns@yahoo.com Quy trình thiết kế sáp nhập, hợp nhất 1. Xác ñịnh rõ chức năng, nhiệm vụ của tổ chức mới trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức tham gia sáp nhập, hợp nhất. 2. Cơ cấu tổ chức ñơn vị mới 3. Xác ñịnh kế hoạch sử dụng nguồn nhân lực của tổ chức 4. Xác ñịnh ñịa ñiểm chính của tổ chức mới 5. Làm thủ tục liên quan ñến việc ñăng ký tổ chức mới 17 hongtcns@yahoo.com