Bài giảng Ngân hàng thương mại - Chương 1: Tổng quan về hệ thống ngân hàng Việt Nam - Lê Quyết Tâm

Giảng viên : Th.S Lê Quyết Tâm TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM Giai đoạn 1: Ngân hàng phát hành độc quyền phát Thế kỷ 18 Mỗi ngân hàng đều có chức năng hoạt động gần giống nhau Các ngân hàng hoạt động độc lập, chưa tạo ra hệ thống, không ràng buộc và phụ thuộc nhau Sản xuất phát triển, lưu thông hàng hóa được mở rộng cả về quy mô lẫn phạm vi, đòi hỏi lưu thông tín dụng cũng phải có phạm vi rộng để đáp ứng nhu cầu sản xuất và lưu thông hàng hóa Kỳ phiếu ngân hàng phát hành ra phải có uy tín. Kết quả quá trình cạnh tranh và sự can thiệp của nhà nước Ngân hàng trung gian Ngân hàng phát hànhGần như các chính phủ đều lần lượt giới hạn quyền phát hành của các ngân hàng về một số ít và cuối cùng là một ngân hàng Giai đoạn 2: Ngân hàng phát hành độc quyền phát triển thành ngân hàng trung ương Các quốc gia lần lượt quốc hữu hóa ngân hàng phát hành độc quyền Khái niệm “Ngân hàng Trung ương” ra đời thay thế khái niệm “Ngân hàng phát hành độc quyền” Thay đổi chức năng hoạt động của ngân hàng HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM CHIA LÀM HAI CẤP VỊ TRÍ CỦA NHTM TRONG HỆ THỐNG TÀI CHÍNH •NHTM luân chuyển vốn từ nơi thừa sang nơi thiếu: giúp nền kinh tế tăng trưởng và phát triển. •NHTM là một tổ chức tài chính đặc biệt, hệ thống NHTM phát tiển luôn song hành với quốc gia phát triển. • NHTM hoạt động trong lĩnh vực TIỀN TỆ, TÍN DỤNG VÀ DỊCH VỤ THANH TOÁN: tác động trực tiếp và sâu rộng đến nền kinh tế – xã hội; lĩnh vực hoạt động nhạy cảm. • NHTM sử dụng dòng vốn chủ yếu từ huy động vốn từ bên ngoài – chiếm tỷ trọng rất cao. • Tài sản của NHTM chủ yếu là tài sản tài chính. • Hoạt động của NHTM chịu sự chi phối lớn từ chính sách tiền tệ của NHTW Khái niệm Ngân hàng Thương mại NHTM là tổ chức tín dụng giao dịch trực tiếp với các doanh nghiệp, tố chức kinh tế và cá nhân bằng cách nhận tiền gửi, tiền tiết kiệm, sau đó sử dụng cho vay, chiết khấu, cung câp dịch vụ thanh toán và các dịch vụ khác. Các hoạt động của NHTM •Nhận tiền gửi •Cấp tín dụng •Cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản NHTM được thực hiện toàn bộ các hoạt động của ngân hàng. Các tổ chức tín dụng phi NH không được nhận tiền gửi và cung ứng dịch vụ thanh toán CHỨC NĂNG CỦA NHTM Trung gian TÍN DỤNG Trung gian THANH TOÁN TẠO TIỀN NGHIEÄP VUÏ CAÁP TÍN DUÏNG NGHIEÄP VUÏ THANH TOAÙN NGHIEÄP VUÏ KINH DOANH NGOAÏI TEÄ NGHIEÄP VUÏ KINH DOANH CHÖÙNG KHOAÙN HOAÏT ÑOÄNG MOÂI GIÔÙI KHAÙC TRUNG GIAN GIỮA KHÁCH HÀNG VỚI NHAU VÀ TRUNG GIAN GIỮA NHTW VÀ CÔNG CHÚNG Trung gian TÍN DỤNG Ngân hàng là nơi nhận tiền nhàn rỗi tạm thời của tổ chức, cá nhân trong nền kinh tế Giữ an toàn và sinh lãi cho các khoản tiền gửi tại NHTM Ngân hàng cho tổ chức, cá nhân vay phục vụ nhu cầu đầu tư, sản cxuất, sinh hoạt tiêu dùng Giải quyết tiền từ nơi thừa sang nơi thiếu vốn cho nền kinh tế Trung gian THANH TOÁN NHTM làm trung gian thanh toán giữa người dân với người dân Chức năng phân biệt giữa NHTM với các tổ chức tín dụng phi ngân hàng ÔNG NGUYỄN VĂN TỈ PHÚ GỬI VÀO TÀI KHOẢN CỦA ÔNG TẠI NGÂN HÀNG SACOMBANK SỐ TIỀN 1,000,000Đ. NGÂN HÀNG SACOMBANK: Söû duïng voán (Taøi saûn coù) Nguoàn voán (Taøi saûn nôï) Tieàn maët taïi quyõ 1,000,000 Tieàn göûi KHOÂNG kyø haïn 1,000,000 Do NHNN bắt các Ngân hàng thiết lập tỉ lệ dự trữ bắt buộc tại NHTW là 20%. Tình hình vốn tại NH Sacombank như sau: Söû duïng voán (Taøi saûn coù) Nguoàn voán (Taøi saûn nôï) Döï tröõ taïi NHNN 200,000 Tieàn göûi KHOÂNG kyø haïn 1,000,000 Cho vay 800,000 TẠO TIỀN cho nền kinh tế MẶT KHÁC BÀ NGUYỄN THỊ MƯỢN ĐẾN NGÂN HÀNG SACOMBANK VAY 800,000 Đ ĐỂ TRẢ NỢ CHO ÔNG NGUYỄN VĂN TỈ PHÚ VÀ CHUYỂN KHOẢN VÀO TÀI KHOẢN CỦA ÔNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á: NGÂN HÀNG ĐÔNG Á (Sau khi đã trịch lập dự trữ bắt buộc) Söû duïng voán (Taøi saûn coù) Nguoàn voán (Taøi saûn nôï) Döï tröõ taïi NHNN 160,000 Tieàn göûi KHOÂNG kyø haïn 800,000 Cho vay 640,000 VỚI CHỨC NĂNG NÀY SẼ LÀM CHO LƯỢNG TIỀN LƯU THÔNG TRONG NỀN KINH TẾ TĂNG LÊN THEO CẤP SỐ NHÂN GẤP NHIỀU LẦN VÀ ĐỒNG THỜI KHÔNG LÀM CHO NỀN KINH TẾ KHÔNG PHẢI IN QUÁ NHIỀU TIỀN MẶT Các nghiệp vụ chủ yếu NHTM Nghiệp vụ NỢ (Nguồn vốn) Nghiệp vụ Có (Sử dụng vốn) (Tài sản) Nghiệp vụ Trung gian Nghiệp vụ NỢ (Nguồn vốn) Vốn chủ sở hữu Vốn huy động Vốn điều lệ Các quỹ Tiền gửi Các loại giấy tờ có giá Vốn vay NHTW NHTM Khác Vay khác Dự trữ Đầu tưCấp tín dụng Nghiệp vụ Có (Sử dụng vốn) (Tài sản) Thanh toán nội địa Thanh toán quốc tế Séc thanh toán Nghiệp vụ Trung gian Ủy nhiệm chi Thu hộ - chi hộ