Bài giảng môn Tổng đài điện tử - Chương 5: Giao tiếp kết cuối - Nguyễn Duy Nhật Viễn

y b¸o hiÖu vµoTriÖt d·y’0’ T¹o m·, ®ång bé khung Kh«i phôc ®ång hå §iÒu khiÓn t¸i lËp ®ång hå NhËn d¹ng c¶nh b¸o Tõ thiÕt bÞ ®Çu cuèi tíi ®Õn thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch ®Õn thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn T¸ch b¸o hiÖu Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 5.13 • ThiÕt bÞ nh¸nh thu gåm : Khèi kh«i phôc ®ång hå : Lµm nhiÖm vô kh«i phôc ®ång hå vµ cuyÓn ®æi tõ m· ®−êng d©y sang m· nhÞ ph©n. Khèi ®Öm ®ång hå : ThiÕt lËp sù ®ång bé gi÷a khung trong vµ khung ngoµi. Khèi nhËn d¹ng c¶nh b¸o : §Ó nhËn d¹ng tÝn hiÖu c¶nh b¸o. Khèi ®iÒu khiÓn t¸i lËp khung : §iÒu khiÓn sù ho¹t ®éng cña bé ®nÖm ®ång hå. T¸ch tÝn hiÖu b¸o hiÖu : Lµm nhiÖm vô t¸ch th«ng tin b¸o hiÖu tõ d·y tÝn hiÖu sè chung. • ThiÕt bÞ nh¸nh ph¸t gåm : Khèi cÊy b¸o hiÖu : DÓ ®−a c¸c d¹ng b¸o hiÖu cÇn thiÕt vµo dßng sè . Khèi triÖt d∙y 'O' : Lµm nhiÖm vô t¹o tÝn hiÖu ra kh«ng cã nhiÒu sè 0 liªn tiÕp. Khèi t¹o m∙ khung : §Ó chuyÓn ®æi tÝn hiÖu nhÞ ph©n thµnh ®−êng d©y. IV.3.2. Ho¹t ®éng : Th«ng tin sè tõ ®−êng trung kÕ ®−a vµo thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch qua thiÕt bÞ giao tiÕp nh¸nh thu . Dßng tÝn hiÖu sè ®−a vµo ®−îc ®−a tíi m¹ch ®iÖn kh«i phôc ®ång hå vµ d¹ng sãng cña tÝn hiÖu vµo ®−îc chuyÓn ®æi tõ d¹ng l−ìng cùc sang møc logic ®¬n cùc tiªu chuÈn. TÝn hiÖu ®¬n cùc nµy lµ d·y tÝn hiÖu nhÞ ph©n. Th«ng tin ®−a tíi thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch ®−îc l−u vµo bé ®Öm ®ång bé khung bëi nguån ®ång hå võa ®−îc kh«i phôc tõ d·y tÝn hiÖu sè. TÝn hiÖu lÊy ra tõ bé ®Öm ®−îc ®ång bé khung víi bé chuyÓn m¹ch nhê ®ång hå tõ bé chuyÓn m¹ch. Dßng th«ng tin sè lÊy ra tõ bé chuyÓn m¹ch ®−îc cÊy th«ng tin b¸o hiÖu råi ®−a tíi thiÕt bÞ triÖt '0'. C¸c d·y sè '0' dµi liªn tiÕp trong d·y tÝn hiÖu sè mang tin ®−îc khö t¹i khèi chøc n¨ng nµy ®Ó ®¶m b¶o sù lµm viÖc cña bé lÆp trªn truyÒn dÉn. HÖ thèng b¸o hiÖu kªnh riªng th× kh«ng cã nhiÖm vô ph¶i chÌn t¸ch b¸o hiÖu. Chøc n¨ng kÕt cuèi trung kÕ sè ®−îc m« t¶ qua tËp hîp c¸c tõ viÕt t¾t sau: GAZPACHO: Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 5.14 G: t¹o m· khung. A: S¾p xÕp khung. Z:Khö d·y '0' liªn tiÕp. P: §¶o ®Þnh cùc. A:Xö lý c¶nh b¸o. C: T¸i t¹o ®ång hå. H: T¸i lËp ®ång hå. O: B¸o hiÖu liªn tæng ®µi. V. Bé tËp trung xa: V.1. CÊu tróc: HÖ tËp trung xa bao gåm 2 bé phËn chÝnh: Mét bé phËn ®Æt t¹i tæng ®ai trung t©m vµ 1 bé phËn ë xa. Hai bé phËn nµy ®Êu nèi nhau b»ng c¸c ®−êng truyÒn PCM nh− h×nh vÏ. H×nh 5-12 : S¬ ®å khèi bé tËp trung xa • Bé phËn trung t©m : Bao gåm bé ®iÒu khiÓn vïng vµ 1 phÇn chøc n¨ng cña bé ®iÒu khiÓn trung t©m ®Ó ®iÒu khiÓn bé tËp trung. • Khèi kÕt cuèi tæng ®µi : Lµm nhiÖm vô giao tiÕp gi÷a tæng ®µi vµ ®−êng truyÒn. Nã lµm nhiÖm vô ®Þnh h×nh khung vµ t¸ch khung ®ång hå, ®−a th«ng tin b¸o hiÖu vµo vµ t¸ch b¸o hiÖu ra cho c¸c tuyÕn PCM ph¸t vµ thu. M¹ng chuyÓn m¹ch Bé chuyÓn ®æi PCM KÕt cuèi tæng ®µi KÕt cuèi tæng ®µi M¹ch ®iÖn ®−êng d©y Bé ®iÒu khiÓn ®Êu nèi TCM §iÒu khiÓn vïng §iÒu khiÓn vïng Bé xö lý b¸o hiÖuBé quÐt Khèi ®iÖn tho¹i Bé ®iÒu khiÓn xa §−êng truyÒn PCM Bé phËn xa Bé phËn Bé chän trung t©m sè Bé ®iÒu khiÓn trung t©m " Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 5.15 • PhÇn ra cña hÖ thèng tËp trung : Th−êng ®−îc coi lµ bé tËp trung thËt sù. Nã ®−îc chia thµnh khèi ®iÖn tho¹i vµ khèi ®iÒu khiÓn. Khèi ®iÖn tho¹i gåm cã : -C¸c m¹ch ®iÖn ®−êng d©y thuª bao, nã ®¶m nhiÖm c«ng viÖc b¸o hiÖu ®−êng d©y thuª bao cho c¸c lo¹i b¸o hiÖu kh«ng thÓ cÊp cho tr−êng chuyÓn m¹ch. Ngoµi ra, chóng cßn lµm nhiÖm vô biÕn ®æi tÝn hiÖu tiÕng nãi sang d¹ng phï hîp víi tr−êng chuyÓn m¹ch. - Tr−êng chuyÓn m¹ch : Lµm nhiÖm vô tËp trung t¶i cña 1 sè l−îng ®−êng d©y thuª bao vµo 1 sè l−îng kªnh tiÕng nãi Ýt h¬n. - Bé chuyÓn ®æi PCM : Bé chuyÓn ®æi nµy chØ cÇn khi tÝn hiÖu qua m¹ng chuyÓn m¹ch ch−a ph¶i lµ PCM. Tr−êng hîp nµy chØ cÇn thiÕt khi ph¶i biÕn ®æi sang PCM vµ ng−îc l¹i, v× ®Çu cuèi tæng ®µi cÇn tÝn hiÖu PCM chuÈn ë c¶ hai phÝa ®−êng truyÒn vµ phÝa tr−êng chuyÓn m¹ch. Khèi ®iÒu khiÓn xa bao gåm : - Bé quÐt: Lµm nhiÖm vô dß thö c¸c ®−êng d©y thuª bao ®Ó ph¸t hiÖn tr¹ng th¸i nhÊc hay ®Æt tæ hîp vµ tÝn hiÖu chËp d©y. - Bé ®iÒu khiÓn ®Êu nèi: Thùc hiÖn thao t¸c chuyÓn m¹ch ë m¹ng chuyÓn m¹ch. - Bé xö lý b¸o hiÖu : Thu c¸c lÖnh ë bé ®iÒu khiÓn trung t©m qua kªnh b¸o hiÖu, kiÓm tra lçi ë c¸c tÝn hiÖu nµy, nÕu ®óng th× ®−îc chuyÓn tíi c¸c khèi chøc n¨ng thùc thi t−¬ng øng. NÕu lÖnh ®−îc ph¸t hiÖn lµ sai th× yªu cÇu ph¸t l¹i. Th«ng tin b¸o hiÖu theo h−íng ng−îc l¹i còng ®−îc xö lý t−¬ng tù. V.2. Ph©n phèi c¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn : Cã hai ph−¬ng ph¸p ph©n phèi chøc n¨ng cho phÇn xa vµ phÇn trung t©m cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn: V.2.1. Ph−¬ng ph¸p ph©n bè : C¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn lÖnh cßn ®−îc ®Æt ë bé phËn ®iÒu khiÓn xa. C¸c chøc n¨ng ®iÒu khiÓn phøc t¹p vµ ®ßi hái trÝ tuÖ th× ®Æt ë bé phËn trung t©m vµ ë bé ®iÒu khiÓn trung t©m. V.2.2. Ph−¬ng ph¸p tËp trung : Toµn bé chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ®Æt ë bé phËn tËp trung cña tæng ®µi trung t©m. Ph−¬ng ph¸p nµy phï hîp víi c¸c bé tËp trung dung l−îng nhá. Vµi bé tËp trung cã thÓ dung chung 1 bé vi xö lý. Tuy vËy, hÖ thèng b¸o hiÖu gi÷a bé phËn xa vµ bé phËn trung t©m rÊt phøc t¹p. Ph−¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn ph©n bè thÝch hîp víi c¸c bé tËp trung dung l−îng lín. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 5.16 V.3. B¸o hiÖu : Cã hai lo¹i b¸o hiÖu cã thÓ ®−îc truyÒn dÉn th«ng tin b¸o hiÖu gi÷a bé phËn xa vµ bé phËn trung t©m ; ®ã lµ b¸o hiÖu kªnh riªng vµ b¸o hiÖu kªnh chung. HiÖu qu¶ th«ng tin b¸o hiÖu sÏ cao h¬n nÕu ta t¹o lËp c¸c b¶n tin dµi h¬n nh−ng lóc ®ã thÓ thøc hiÖu chØnh lçi sÏ phøc t¹p h¬n vµ chi phÝ cao h¬n. V.4. C¸c ®Æc ®iÓm øng dông cña hÖ thèng tËp trung xa : M¹ng l−íi tËp trung xa cïng víi tæng ®µi chñ ®· t¹o ra nhiÒu −u ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ dÔ dµng cho c«ng t¸c quy ho¹ch m¹ng kh«ng chØ ë c¸c vïng ngo¹i vi mµ cßn cho c¶ c¸c vïng n«ng th«n cã mËt ®é d©n c− th−a thít. V.4.1. HÖ thèng t¶i 3 thuª bao vµ c¸c bé tËp trung ph©n bè : ë n«ng th«n, do kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c thuª bao lín nªn ¸p dông 1 kiÓu ghÐp kªnh nµo ®ã. VÝ dô t¶i 3 thuª bao : 1 vµi thuª bao ®−îc ghÐp trªn ®−êng truyÒn TDM hay FDM. NÕu thuª bao ph©n bè r¶i r¸c th× cã thÓ sö dông 1 hÖ thèng ghÐp kªnh (mµ cã thÓ t¸ch ra ë 1 chæ nµo ®ã däc theo tuyÕn. Gi¸ thµnh cao do ®−êng truyÒn cao mµ t¶i thÊp). Kh¾c phôc b»ng c¸ch dïng nhiÒu bé tËp trung nhá trªn ®−êng truyÒn. C¶i thiÖn møc ®é an toµn cho hÖ thèng nhê c¸c tuyÕn bé trÓ lµm viÖc theo ph−¬ng ph¸p ph©n t¶i hoÆc dù phßng. Mét ®¬n vÞ n¨ng l−îng nhá cÇn ph¶i ®−îc trang bÞ 1 m¹ng chuyÓn m¹ch kh«ng gian hay thêi gian. Mçi bé tËp trung cÇn cã bé ®iÒu khiÓn tõ xa. Tr−êng hîp nµy ®Ó ®¬n gi¶n cho khèi ®iÒu khiÓn ta dïng gi¶i ph¸p tËp trung ho¸ ®Ó ph©n bè chøc n¨ng ®iÒu khiÓn. V.4.2. Gäi néi bé : Khi nhu cÇu gäi néi bé lín, ta sö dông bé tËp trung lµm tæng ®µi c¬ quan PABX hoÆc cho tõng lµng xãm nhá tiÕt kiÖm ®¸ng kÓ ®−êng truyÒn vµ cöa vµo cña bé chän nhãm sè DGS khi cã cïng l−u l−îng tæng thÓ. §¬n gi¶n nhÊt lµ nÕu sö dông bé chuyÓn m¹ch thêi gian th× ta t¨ng tÇn sè trong bé tËp trung ®Ó t¹o ra c¸c khe thêi gian ngo¹i lÖ dïng riªng cho ®Êu nèi néi bé. §Ó cã kh¶ n¨ng t¹o tuyÕn nèi néi bé th× bé tËp trung ph¶i cã bé thu ®Þa chØ kiÓu thËp ph©n hay ®a tÇn vµ ®ñ c«ng suÊt tÝnh to¸n ®Ó ph©n tÝch cho c¸c ch÷ sè, ®Þa chØ thu ®−îc. MÆt kh¸c, ®Ó t¨ng ®é tin cËy vµ an toµn th× toµn bé cuéc gäi néi bé ph¶i ®−îc xö lý vµ lËp tuyÕn khi hÖ thèng truyÒn dÉn hoÆc bé chän nhãm sè DGS bÞ ng−ng trÖ hoµn toµn. KÕt luËn : M¹ch ®iÖn kÕt cuèi thuª bao vµ trung kÕ lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu cña c¸c tæng ®µi ®iÖn tö sè SPC. M¹ch ®iÖn kÕt cuèi thuª bao ngoµi nhiÖm vô BORSCHT cßn lµm chøc n¨ng tËp trung t¶i, xö lý b¸o hiÖu thuª bao. M¹ch ®iÖn kÕt cuèi trung kÕ ®¶m nhiÖm chøc n¨ng GAZPACHO, nã kh«ng lµm chøc n¨ng tËp trung t¶i nh−ng nã vÉn cã m¹ch ®iÖn tËp trung ®Ó trao ®æi khe thêi gian c©n b»ng t¶i, trén tÝn hiÖu b¸o hiÖu vµ tÝn hiÖu mÉu dïng ®Ó ®o thö. Ng−êi so¹n: NguyÔn Duy NhËt ViÔn Bµi gi¶ng m«n Tæng ®µi ®iÖn tö Trang 5.17 §Ó linh ho¹t trong c«ng t¸c quy ho¹ch m¹ng vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cho m¹ng, ng−êi ta sö dông bé tËp trung xa. C¸c bé tËp trung cã thÓ sö dông cho c¸c khu vùc n«ng th«n, thµnh thÞ tuú thuéc vµo mËt ®é t¶i mµ cã nh÷ng ph−¬ng thøc ph©n bè thÝch hîp.