Bài giảng môn Thị trường tài chính - Chương 5: Công cụ phái sinh - Trần Phương Thảo

02/01/2014 1 CHƯƠNG 5 CÔNG CỤ PHÁI SINH 1 • Nội dung chương này trình bày các vấn đề cơ bản về thị trường phái sinh bao gồm các đặc tính và cơ chế hoạt động của thị trường. Các nội dung cụ thể bao gồmThe chapter includes: - Giấy đảm bảo quyền mua cổ phần - Hợp đồng giao sau và hợp đồng tương lai - Hợp đồng quyền chọn - Hợp đồng hoán đổi lãi suất 2 TÓM TẮT NỘI DUNG 1. KHÁI NIỆM 1 KHAÙI NIEÄM Laø caùc coâng cuï taøi chính coù nguoàn goác töø chöùng khoaùn vaø coù quan heä chaët cheõ vôùi chöùng khoaùn goác Thò gía cuûa chöùng khoaùn phaùi sinh phuï thuoäc vaøo möùc bieán ñoäng giaù caû cuûa chöùng khoaùn gốc 2.GIAÁY ÑAÛM BAÛO QUYEÀN MUA COÅ PHAÀN a. Quyeàn öu tieân mua tröôùc (Right) laø CK ghi nhaän quyeàn daønh cho caùc coå ñoâng hieän taïi cuûa coâng ty coå phaàn, ñöôïc mua tröôùc moät soá löôïng coå phaàn trong ñôït phaùt haønh coå phieáu thöôøng môùi töông öùng vôùi tyû leä coå phaàn hieän taïi.
Ñaëc ñieåm - Phaùt haønh cho coå ñoâng hieän höõu - Laø coâng cuï ngaén haïn vaø coù theå chuyeån nhöôïng - Möùc giaù xaùc ñònh thöôøng thaáp hôn giaù thò tröôøng. 02/01/2014 2 b. Chöùng quyeàn (Warrant) Warrant laø loaïi chöùng khoaùn ñöôïc phaùt haønh keøm theo traùi phieáu hoaëc coå phieáu öu ñaõi, cho pheùp caùc ngöôøi naém giöõ noù coù quyeàn mua moät khoái löôïng coå phieáu thöôøng nhaát ñònh theo giaù döï ñònh ñöôïc aán ñònh tröôùc trong moät khoaûn thôøi gian xaùc ñònh
Ñaëc ñieåm: - Phaùt haønh ra cho coâng chuùng - Laø moät coâng cuï daøi haïn vaø coù theå chuyeån nhöôïng - Möùc giaù xaùc ñònh thöôøng cao hôn möùc giaù thò tröôøng. 2.GIAÁY ÑAÛM BAÛO QUYEÀN MUA COÅ PHAÀN 3. HÔÏP ÑOÀNG KỲ HẠN VÀ HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI
Khaùi nieäm Laø hợp đồng do người mua và người bán thoaû thuaän với nhau để chuyển giao mộtkhối lượng haøng hoaù naøo ñoù taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh trong töông lai theo moät möùc giaù ñaõ xaùc ñònh
Khaùi nieäm Laø hợp đồng ký kết giữa nhà đầu tư và sở giao dịch cho phép nhà đầu tư được mua hay baùn moät loaïi haøng hoaù naøo ñoù taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh trong töông lai theo moät möùc giaù ñaõ xaùc ñònh - Luoân coù hai vò theá: long position (vò theá mua) vaø short position (vò theá baùn) . - Caû hai beân ñeàu coù nghóa vuï thöïc hieän hôïp ñoàng. - Ñeå ñaûm baûo nghóa vuï nhà đầu tư phaûi kyù quyõ moät khoaûn tieàn tại một ngân hàng trung gian (ký quỹ ban đầu và ký quỹ tối thiểu) 3. HÔÏP ÑOÀNG KỲ HẠN VÀ HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI
Ñaëc ñieåm: - Ñöôïc thöïc hieän taïi quaày giao dòch mua baùn cuûa thò tröôøng, thoâng qua moâi giôùi (Broker). - Hôïp ñoàng giao sau ñöôïc tieâu chuaån hoaù veà: haøng hoaù giao dòch, khoái löôïng giao dòch, ngaøy giao dòch. - Lôïi nhuaän cuûa nhaø ñaàu tö ñöôïc xaùc ñònh moãi ngaøy - Phaàn lôùn caùc hôïp ñoàng giao sau thöôøng ñöôïc keát thuùc tröôùc thôøi haïn,. 3. HÔÏP ÑOÀNG KỲ HẠN VÀ HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI 02/01/2014 3 4. HỢP ĐỒNG QUYEÀN CHOÏN Caùc daïng hôïp ñoàng quyeàn choïn - Quyeàn choïn mua (Call option) - Quyeàn choïn baùn (Put option)
Khaùi nieäm Laø hôïp ñoàng thoaû thuaän giöõa hai beân, trong ñoù, beân mua quyeàn choïn phaûi traû cho beân baùn quyeàn choïn moät khoaûn tieàn goïi laø phí quyeàn choïn ñeå coù quyeàn ñöôïc mua hay ñöôïc baùn nhöng khoâng baét buoäc moät soá löôïng haøng hoùa nhaát ñònh taïi moät möùc giaù xaùc ñònh vaøo moät ngaøy xaùc ñònh trong töông lai hay tröôùc ngaøy ñoù. Caùc haøng hoùa cô sôû coù theå laø coå phieáu; traùi phieáu; hôïp ñoàng töông lai. Quyền chọn mua (Call option) Quyền chọn bán (Put option) Ng/mua quyền chọn mua Ng/mua quyền chọn bán Ng/bán quyền chọn bán Ng/bán quyền chọn mua Có quyền thực hiện hay không thực hiện Có nghĩa vụ phải thực hiện Trả phí quyền chọn Nhận phí quyền chọn-Loại quyền -Kiểu quyền -Hàng hoá -Ngày hết hạn -Giá thực hiện 4. HỢP ĐỒNG QUYEÀN CHOÏN
Ñaëc ñieåm - Vò theá mua laø ngöôøi coù quyeàn thöïc hieän hay khoâng thöïc hieän quyeàn. Vò theá baùn phaûi coù nghóa vuï thöïc hieän quyeàn - Ngaøy thöïc hieän quyeàn do ngöôøi mua quyeát ñònh - Ngöôøi mua quyeàn phaûi traû cho ngöôøi baùn quyeàn moät khoaûn tieàn ñöôïc xem nhö giaù cuûa quyeàn choïn 4. HỢP ĐỒNG QUYEÀN CHOÏN Loại quyền Giá thực hiện > giá thị trường Giá thực hiện = Giá thị trường Giá thực hiện < giá thị trường Quyền chọn mua Mất giá quyền chọn (Out of the money) Đứng giá quyền chọn (At the money) Được giá quyền chọn (In the money) Quyền chọn bán Được giá quyền chọn (in the money) Đứng giá quyền chọn (At the money) Mất giá quyền chọn (Out of the money)  Giá trị nội tại (Intrinsic Value)  Giá trị thời gian (Giá trị ngoại lai – Extrinsic value) Là khoản chênh lệch giữa phí quyền chọn và giá trị nội tại 02/01/2014 4 -Loại quyền mua -Hàng hoá: BBT -Khối lượng: 1000 -Ngày hết hạn: 1/10/2011 -Giá TH: 15.700đ/cp -Phí QC: 1.300đ/cp Giá thị trường: 22.000 đồng Giá thị trường: 14.000 đồng bán QUYỀN CHỌN MUA Lôøi Loã Ngöôøi mua call option Ngöôøi baùn call option Giaù CK 17000 15700 Lôøi Loã Giaù CK Ngöôøi mua Put Option Ngöôøi baùn Put Option 15700 14400 QUYỀN CHỌN BÁN Tổng quan về công cụ phái sinh Đặc điểm của các công cụ Ý nghĩa và vai trò của các công cụ TÓM TẮT NỘI DUNG CHUẨN BỊ Sở giao dịch chứng khoán:  Đặc điểm cơ bản về SGDCK  Nguyên tắc hoạt động và quy định của SGDCK  Các phương thức xác định kết quả của giao dịch