Bài giảng Mạng máy tính - Chương 1: Nhập môn mạng máy tính - Hà Nguyên Long

www.themegallery.com Company Logo MẠNG MÁY TÍNH BÀI GIẢNG Giáo viên: Hà Nguyên Long www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Nơị dung chıńh ●Khái niêṃ maṇg máy tıńh ●Lợi ıćh và xu thế phát triển của maṇg máy tıńh ●Phân loaị maṇg ●Kiến trúc phân tầng OSI ●Hê ̣điều hành maṇg www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Khái niêṃ maṇg máy tıńh Maṇg máy tıńh cho phép người sử duṇg trao đởi thơng tin, chia sẻ tài nguyên, phới hợp làm viêc̣ Điṇh nghıã: maṇg máy tıńh là mơṭ tâp̣ hợp các máy tıńh được nới với nhau bởi các đường truyền vâṭ lý theo mơṭ kiến trúc nào đó. www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Đường truyền vật lý Đường truyền vật lý dùng để chuyển các tín hiệu điện tử giữa các máy tính Các đặc trưng cơ bản của đường truyền vâṭ lý: 1. Giải thơng của một đường truyền chính là độ đo phạm vi tần số mà nĩ cĩ thể đáp ứng được. Ví dụ, giải thơng của đường điện thoại là 400 - 4000 Hz, cĩ nghĩa là nĩ cĩ thể truyền các tín hiệu với các tần số nằm trong phạm vi tần số từ 400 đến 4000 chu kỳ/giây. www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Đường truyền vật lý 2. Thơng lượng (Throughput) của đường truyền là tốc độ truyền dữ liệu trên đường truyền, thường được tính bằng số lượng bit được truyền đi trong 1 giây. 3. Độ suy hao là độ đo sự yếu đi của tín hiệu trên đường truyền, nĩ phụ thuộc vào độ dài của đường truyền. Cịn độ nhiễu điện từ gây ra bởi tiếng ồn điện từ bên ngồi làm ảnh hưởng đến tín hiệu trên đường truyền. www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Kiến trúc maṇg Kiến trúc maṇg máy tıńh (Network architecture) thể hiêṇ cách nới các máy tıńh với nhau ra sao và tâp̣ hợp các quy tắc, quy ước mà tất cả các thực thể tham gia truyền thơng trên maṇg phải tuân theo để đảm bảo cho maṇg hoaṭ đơṇg tớt. Cách nới các máy tıńh được goị là hıǹh traṇg (topology) của maṇg (goị goṇ là topo của maṇg). Còn tâp̣ hợp các quy tắc, quy ước truyền thơng thı ̀được goị là giao thức (protocol) của maṇg. www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Topo maṇg Kiểu điểm - điểm Star (hình sao) Loop (chu trình) Tree (cây) Complete (đầy đủ) www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Topo maṇg Kiểu quảng bá Ring (vịng) Bus (xa lộ) Satelitte (vệ tinh) hoặc radio www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Giao thức maṇg: Viêc̣ truyền tıń hiêụ trên maṇg cần phải có những quy tắc, quy ước về nhiều măṭ, từ khuơn daṇg (cú pháp, ngữ nghıã) của dữ liêụ cho tới các thủ tuc̣ gửi, nhâṇ dữ liêụ, kiểm soát hiêụ quả và chất lượng truyền tin, xử lý các lỡi và sự cớ. Tâp̣ hợp tất cả các quy tắc, quy ước đó được goị là giao thức (protocol) của maṇg. www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Lợi ích và xu thế phát triển của mạng máy tính Lợi ích Trao đởi thơng tin Chia sẻ tài nguyên www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Xu thế phát triển - Mạng cục bộ khơng dây - Mạng cục bộ dựa trên các tổng đài và hệ thống điện thoại cĩ sẵn trong từng khu nhà (đơn vị, trường học, doanh nghiệp) - Mạng internet dựa trên mạng điện lưới sẵn cĩ - Các dịch vụ gia tăng trên Internet: Truy xuất thơng tin (vốn đã cĩ sẵn từ trước) Thương mại điện tử Giải trí qua mạng Đào tạo từ xa Hội nghị trực tuyến www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Phân loaị maṇg máy tıńh Phân loaị theo khoảng cách điạ lý Maṇg cuc̣ bơ ̣(Local Area Network - LAN ): là maṇg được cài đăṭ trong mơṭ phaṃ vi tương đới nhỏ (vı ́du ̣trong mơṭ tòa nhà, khu trường hoc̣) với khoảng cách lớn nhất giữa các máy tıńh nút maṇg chı ̉trong vòng vài chuc̣ km trở laị. Maṇg đơ thi ̣(Metropolitan Area Network - MAN): Là maṇg được cài đăṭ trong phaṃ vi mơṭ đơ thi ̣hay mơṭ trung tâm kinh tế - xã hơị có bán kıńh khoảng 100 km trở laị www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Phân loaị maṇg máy tıńh Maṇg diêṇ rơṇg (Wide Area Network - WAN): Phaṃ vi của maṇg có thể vượt qua biên giới quớc gia và thâṃ chı ́cả luc̣ điạ. Maṇg toàn cầu (Global Area Network - GAN): phaṃ vi của maṇg trải rơṇg kháp các luc̣ điạ của trái đất. www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Phân loaị maṇg máy tıńh Phân loại theo kỹ thuật chuyển mạch Mạng chuyển mạch kênh (circuit - switched networks): Trong trường hợp này, khi cĩ hai thực thể cần trao đổi thơng tin với nhau thì giữa chúng sẽ được thiết lập một "kênh" (circuit) cố định và được duy trì cho đến khi một trong hai bên ngắt liên lạc. Các dữ liệu chỉ được truyền theo con đường cố định đĩ. www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Phân loaị maṇg máy tıńh Maṇg chuyển mac̣h thơng báo (message - switched networks): Thơng báo (message) là mơṭ đơn vi ̣thơng tin của người sử duṇg có khuơn daṇg được quy điṇh trước. Mỡi thơng báo đều có chứa vùng thơng tin điều khiển trong đó chı ̉rõ đıćh của thơng báo. Căn cứ vào thơng tin này mà mỡi nút trung gian có thể chuyển thơng báo tới nút kế tiếp theo đường dẫn tới đıćh của nó. Như vâỵ mỡi nút cần phải lưu trữ taṃ thời để "đoc̣" thơng tin điều khiển trên thơng báo để rời sau đó chuyển tiếp thơng báo đi. Tùy thuơc̣ vào điều kiêṇ của maṇg, các thơng báo khác nhau có thể được gửi đi trên các con đường khác nhau. www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Phân loaị maṇg máy tıńh Maṇg chuyển mac̣h gói (packet - switched networks) Trong trường hợp này, mỡi thơng báo được chia thành nhiều phần nhỏ hơn goị là các gói tin (packet) có khuơn daṇg quy điṇh trước. Mỡi gói tin cũng chứa các thơng tin điều khiển, trong đó có điạ chı ̉nguờn (người gửi) và đıćh (người nhâṇ) của gói tin. Các gói tin thuơc̣ về mơṭ thơng báo nào đó có thể gửi đi qua maṇg để tới đıćh bằng nhiều con đường khác nhau. www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Kiến trúc phân tầng OSI www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Giới thiệu các hệ điều hành mạng Cùng với việc ghép nối các máy tính thành mạng, cần thiết phải cĩ các hệ điều hành trên phạm vi tồn mạng cĩ chức năng quản lý dữ liệu và tính tốn, xử lý một cách thống nhất. Các hệ thống như vậy được gọi chung là hệ điều hành mạng (Network Operating Systems - NOS). www.themegallery.com Company Logo NHẬP MƠN MẠNG MÁY TÍNH Giới thiệu các hệ điều hành mạng Hệ điều hành mạng được chia làm 2 loại: Peer to Peer (maṇg ngang quyền) Client/Server (khách/chủ) Một số hệ điều hành thường thấy như: Hệ điều hành Windows NT/2000/2003 Hệ điều hành Netware (cơng ty Novell) Hệ điều hành Unix Hệ điều hành Linux